Tíminn - 27.11.1949, Qupperneq 4

4
TÍMINN, sunnudaginn 27. nóvember 1949
254. blað
Bæjarmálin á Siglufirði
Á fundi, sem haldinn var
í fulltrúaráði Framsóknarfé-
lags Siglufjarðar s.l. fimmtu-
dagskvöld, var eftirfarandi
tillaga samþykkt:
„Með því að bæjarstjóra-
laust hefir verið hér í um
það bil tvo mánuði, eða síðan
Sjálfstæðis- og Sósíalista-
flokkurinn settu Gunnar
Vagnsson frá störfum, og þar
sem þessir tveir aðilar hafa
ekki komið sér saman um
nýjan bæjarstjóra, þrátt fyr-
ir meirihlutaaðstöðu sína, og
ekki hefir heldur tekizt að fá
samkomulag allra flokka um
ráðningu nýs bæjarstjóra, og
þar sem búast má við því, að
algjört öngþveiti ríki í stjórn
bæjarfélagsins til næstu kosn
inga eða hingað verði af rík-
isstjórn sendur opinber eftir-
litsmaður, verði ekkert að
gert, en jafnhliða er upplýst, |
að Jón Kjartansson nýtur
stuðnings a. m. k. 6 bæjar-
stjórnarfulltrúa sem bæjar- J
stjóra efni, þá samþykkir
fulltrúaráðið að skora á Jón
Kjartansson að taka starf
þetta að sér“.
Hér á eftir verður I stuttu
máli drepið á nokkur helztu
atriði, sem fulltrúaráð Fram-
sóknarfélagsins telur skipta
máli og réði því, að það tók
framangreinda afstöðu.
Brottvikning: Gunnars
Vagnssonar.
Fyrir um það bil tveim
mánuðum samþykktu tveir
flokkar bæjarstjórnar tillögu
um það að setja Gunnar
Vagnsson frá störfum. í beinu
framhaldi af þessari sam-
þykkt var eðlilegt að gera ráð
fyrir því, að þessir tveir flokk
ar, Sjálfstæðis- og Sósíalista-
flokkurinn, er saman hafa 5
bæjarfulltrúa af 9, sæju bæj-
arfélaginu fyrir nýjum fram-
kvæmdastjóra. ,
Öllum hlaut að vera ljóst,
að ekki var forsvaranlegt að
gera samþykktir, sem til þess
leiddu, að bæjarstjóralaust
yrði hér, án þess fyrirfram
væri vitað, hvað við tæki.
Brátt kom þó á daginn. að
þannig hafði verið að málum
unnið. Samþykkt um brott-
vikningu bæjarstjóra var
gerð, án þess að hugsað væri
fyrir næsta degi.
Þessi vinnubrögð leiddu til
þess, að hér skapaðist langt
tímabil, sem hefir í senn ver-
ið bæjarfélaginu til vansa og
tjóns. Almenningur í bænum
hefir almennt fordæmt þau
vinnubrögð, sem hér voru við
höfð og þá alveg sérstaklega
kveðið upp áfellisdóm yfir
þeim aðilum, sem juku vanda
bæjarfélagsins með vanhugs-
aðri atkvæðagreiðslu.
Bæjarstjórnarfundur og
yfirlýsing forseta bæjar-
stjórnar.
Þegar röskur mánuður var
liðinn frá því, að hér varð
bæjarstjóralaust, var haldinn
fundur í bæjarstjórn og mik-
ið rifist um hið svokallaða
„bæjarstjóramál". — Á fundi
þessum voru margir bæjar-
búar og fannst þeim lítils
góðs að vænta um úrlausnir
vanda bæjarfélagsins, ef bæj
arstjórn gerði ekki annað en
að rífast um málin.
Gunnar Jóhannsson birti
á fundi þessum bréf. sem
sósíalistar höfðu skrifað öðr-
Greinargerð „Elnherja^ um kjör Jóns
Kjartanssonar í bæjarstjórastöðuna.
um flokkum, þar sem þeir'
biðja þá að ganga til sam-
starfs við • sig um ráðningu
bæjarstjóra. Þessu bréfi
höfðu Framsóknarmenn svar
að skýrt og greinilega. Þeir
tóku fram í svari sínu, að þar
sem þeir tveir flokkar, sem
gert hefðu samþykkt um
brottvikningu Gunnars Vagns
sonar hefðu hreinan meiri-
hluta bæjarstjórnar, liti
flokkurinn á það sem skyldu
þeirra að leysa málið. Fram-
sóknarmenn voru ekki til,
viðtals um þetta mál, nema,
það kæmi í ljós, að þessir (
tveir flokkar gætu ekki ráð- ’
ið fram úr þeim vanda, er
þeir höfðu skapað.
Gunnar Jóhannsson upp-
lýsti, að hann hefði átt við-
ræðu við bæjarfulltrúa Sjálf
stæðismanna og þar hefði
greinilega komið í ljós, að
ekki gæti tekizt samkomulag
Sjálfstæðis og sósíalista um
ráðningu bæjarstjóra.
Eftir að þetta kom fram
var allt málið komið á nýtt
stig. Enda kom þá í ljós, að
Framsóknarmenn voru reiðu
búnir og óskuðu að athugað
yrði, hvort ekki gæti tekizt
samstarf á breiðum grund-
velli um ráðningu nýs bæj-
arstjóra. Alþýðuflokksmenn
höfðu, að því er bezt er vit-
að, haft lík sjónarmið í öllu
þessu máli og Framsóknar-
menn, og voru, þegar hér var
komið, því samþykkir, að
þessi leið yrði farin.
Á þessum bæjarstjórnar-
fundi var síðan samþykkt
mótatkvæðalaust að fela for-
seta bæjarstjórnar að beita
sér fyrir því, að viðræður
færu fram milli allra flokka-
Viðræður flokkanna.
Þess gerist ekki þörf að
greina hér frá viðræðum
þeim, sem fram fóru tnilli
fulltrúa flokkanna á sameig-
inlegum þrem fundum í ein-
stökum atriðum.
Niðurstaðan varð sú, að
fjórir menn voru tilnefndir
sem bæjarstjóraefni. Pétur
Laxdal naut stuðnings sósíal-
ista einna; Andrés Hafliða-
son var tilnefndur af Sjálf-
stæðisínönnum og töldu
Sósíalistar hann geta komið
til greina fyrir sitt leyti. Síð-
ar kom þó i ljós, að þeir
fylgdu Andrési ekki. Erlendur
Þorsteinsson var tilnefndur
af Alþýðuflokknum og Jón
Kjartansson af Framsókn.
Framsóknarmenn töldu sig
þó geta stutt Erlend, en
Sjálfstæðismenn voru honum
andvígir. Jón Kjartansson
virtist njóta stuðnings a.m.k.
þriggja aðilja, en Alþýðufl,-
menn gáfu ekki upp afstöðu
sína strax.
Eftir að rætt hafði verið
nánar við Jón Kjartansson
var upplýst, að hann myndi
fáanlegur til að taka bæjar-
stjórastarfið að' sér, það sem
eftir er kjörtímabilsins, en þó
treysti hann sér ekki til þess
nema hann nyti stuðnings
allra flokka bæjarstjórnar.
Þessi afstaða var skiljan-
leg og jafnframt eðlileg.
Vandi bæjarfélagsins er mik
ill. StÖrf þess manns, sem
sezt í sæti bæjarstjóra og
gegnir því embætti .þá þrjá
mánuði, sem eftir eruí^f kjör
tímabilinu, verða á engan
hátt þau sömu og undir
venjulegum kringumstæðum
eru aðalstörf bæjarstjóra. —
Hér verður fyrst og fremst um
viðnámsstarf að ræða til að
reyna að tryggja það, að al-
gjört öngþveiti verði ekki rikj
andi hér, þrátt fyrir erfiðleika
þá, sem samfara hafa orðið
mörgum aflaleysisárum- Fram
sóknarmenn voru eindregið
þeirrar skoðunar, að vegna
hagsmuna bæjarfélagsins
væri mikilsvert, að samkomu
lag allra flokka næðist um
lausn bæjarstjóramálsins.
Á síðasta fundi viðræðu-
nefndar þeirrar, er um mál
þetta fjallaði, upplýstu full-
trúar Alþýðuflokksins, að Jón
Kjartansson myndi ekki
njóta stuðnings þeirra. Af
þessu leiddi, að Jón var ekki
í kjöri, þar sem tilskilinn
stuðningur var ekki fyrir
hendi. Niðurstaðan af störf-
um þessarar nefndar varð því
sú, að ekki náðist samkomu-
lag um lausn málsins.
Ráðning nýs bæjarstjóra.
Frá sjónarmiði Framsókn-
ar var það óhjákvæmilegt, að
maður fengizt til að veita
bænum forstöðu. í tvo mán-
uði var bæjarfélagið búið að
reka stjórnlaust og ýmist eng
in afgreiðsla eða mjög lítil-
fjörleg hefir fengizt á aðkall-
andi málum.
Fjöldinn allur af bæjarbú-
um mun hafa verið samþykk
ur þessu sjónarmiði Fram-
sóknarmanna og biðlund al-
mennings var að þrotum
komin. Auðvitað var það
fyrst og fremst skylda hinna
tveggja flokka, sem fyrsta
leikinn áttu, að leysa. verk-
efnið. Að þeim uppgefnum
hvíldi vandinn að sjálfsögðu
þyngra á þeim flokkum bæj-
arstjórnar, er hafa tvo og
þrjá bæjarfulltrúa, en á beim
flokki, er hefir einn fulltrúa.
Samt töldu Framsóknarmenn
það sjálfsagt að leggja at-
kvæði sitt fram til þess að
reyna að skapa viðunandi úr-
lausn.
Alþýðuflokksmenn höfðu
boðið Erlend Þorsteinsson
fram sem -bæjarstjóraefni.
Fyrir margra hluta sakir
fannst Framsóknarmönnum
það virðingarvert boð, og
voru þeir fyrir sitt leyti fúsir
til að leggja því lið, að hann
yrði ráðinn til starfsins. Er-
lendur er kunnugur bæjarmál
um og helztu verkefnum, sem
fyrir liggja, þótt ekki sé hann
heimamaður. Hann hefir all-
mikla reynslu í viðskipta- og
félagsmálum. Hann er full-
trúi þess flokks, sem átti hér
bæjarstjóra seinast og af
þeim sökum meðal annars
ekki óeðlilegt, að hann skipi
sæti hans þann stutta tíma,
sem eftir er kjörtímabilsins.
Bæjarstjórnarfundur var
haldinn síðastliðinn fimmtu-
dag- Alþýðuflokkurinn mun
hafa ætlast til þess, að þar
kæmi við atkvæðagreiðslu
fram, hvers stuðnings Erlend
ur Þorsteinsson nyti. Fram-
sóknarmenn töldu fyrir sitt
(Framhald á 7. xíðuj
ÞEGAR TALA SKAL um ein-
hvern sið eða eitthvert einkenni,
er Ijósara að nefna dœmi máli
sínu til skýringar. Því ætla ég nú
að nefna dæmi um leiöan sið, sem
mig hefir lengi langað til að tala
um. Það er ein tegund af grautar-
hugsun þeirri, sem í mæltu máli
er oft nefnd „hundalógik". Þetta
dæmi er í bréfi, sem birtist ný-
lega í Þjóðviljanum. Efni bréfs-
ins á að vera það, að sýna og
sanna hvað íhaldssálin sé lítil. Það
geti verið að hæla sér af því, að
Lækjargatan var breikkuð. Það
hafi þó verið sjálfsagður hlutur og
einungis smásálum geti fundizt á-
stæða til að hæla sér af slku. En
svo tekur höfundur það fram, að
hann ætli samt ekki að taka neina
afstöðu til deilunnar um eyðilegg-
ingu Menntaskólatúnsins í þessu
sambandi!
SVONA ERU grautarhausarnir.
Nú er það hins vegar staðreynd,
að Menntaskólatúnið lá að Lækj-
argötunni. Það var því ekki hægt
að breikka hana til austurs án
þess að ganga á túnið. Það var
ekki svo þægilegt að breikka hana
bara upp í loftið og láta túnið
halda sér, ef hún átti að verða til
umferðar fyrir dauðlega menn og
venjuleg farartæki. Hér er ekki um
neinar hugmyndir og teikningar að
ræða. Breikkun götunnar og
minnkun túnsins eru tvö atriði
málsins, óaðskiljanleg, svo að ekki
er tekin afstaða til annars með
því að leiða hitt hjá sér. Það er
ekki hægt að segja: Ég vil breikka
götuna, en greiði ekki atkvæði um
stærð túnsins. Eða: Ég vil láta tún
ið halda sér, en er ekki á móti
breikkun götunnar. Það geta eng-
ir nema grautarhausar.
ÞAÐ TEKUR ÞVÍ EKKI að gera
veður út af því, þó að eitt rök-
villubréf slæðist inn í blað. En
þetta er bara orðinn mikill þátt-
ur í öllum okkar stjórnmálaum-
ræðum. Heilir flokkar treysta því,
að þeir geti fengið tugi þúsunda
af gráutarhausaatkvæðum. Þeirra
röksemdir eru á þessa leið, að það
sé sjálfsagt og meira en sjálfsagt að
breikka götuna, en þeir séu alls
ekki með því að skerða túnið, ef
þeir eru þá ekki alveg á móti því,
að nokkuð sé hróflað við túninu.
Og það er þetta, sem er alvarlegt
mál.
ÚTIFUNDIR eru stundum hafð-
ir í porti Miðbæjarskólans, —
stundum á Lækjartorgi. Þeir, sem
koma á þessa staði, eiga hægt með
að sjá breiðu götuna meðfram
Menntaskólatúninu. Þeir hefðu
kannske gott af að hugsa um
þetta þegar þeir hlusta á ræð-
urnar. Það er trúlegt, að nógir
verði til að tala fyrir breikkun
götunnar án þess að vilja taka af-
stöðu til eyðileggingar túnsins. Og
það er meira að segja ekki ómögu-
legt. að einhver bjóðist til afreka
á borð við það, að stækka túnið
út á götuna og breikka götuna jafn
framt inn á túnið.
ÞIÐ ÞURFIÐ ekki á neinn úti-
fund. Þið munuð heyra talað um
góðar stefnur, sem muni láta okk-
ur öllum i té breiðari götur og þeir
sem ætla að breikka fyrir ykkur
göturnar, skjóta því ef til vill inn
í, að þeir taki ekki afstöðu til eyð-
ingar túnsins eða séu þar á móti.
En þykja ykkur þetta álitlegir
menn til að fara með völd í land-
inu og bænum og stjórna málum
ykkar?
Starkaður gamli.
TILKYNNING
frá Menntamálaráði Islands
Umsóknir um „námsstyrki samkvæmt ákvörðun
Menntamálaráðs,“ sem væntanlega verða veittir á fjár-
lögum 1950, verða að vera komnar til skrifstofu ráðs-
ins að Hverfisgötu 21 eða í pósthólf 1043, Reykjavík,
fyrir 1. janúar næstkomandi.
Um úthlutun námsstyrkjanna vill Menntamálaráð
sérstaklega taka þetta fram:
1. Námsstyrkirnir verða eingöngu veittir íslenzku fólki
til náms erlendis.
2. Framhaldsstyrkir verða alls ekki veittir, nema um-
sókn fylgi vottorði frá skólastjóri eða kennara um
skólavist umsækjanda.
3. Styrkirnir verða ekki veittir til þess náms, sem hægt
er að stunda hér á landi.
4. Tilgangslaust er fyrir þá að senda umsóknir, sem
þegar hafa hlotið styrk fjórum sinnum frá Mennta-
málaráði eða lokið kandidatsprófi.
5. Umsóknirnar verða að vera á sérstökum eyðublöð-
um, sem fást í skrifstofu Menntamálaráðs og hjá
sendiráðum íslands erlendis. Prófskírteini og önnur
fylgiskjöl með umsóknunum þurfa að vera staðfest
eftirrit, þar sem þau verða geymd í skjalasafni
Menntamálaráðs, en ekki endursend.
Frestið ekki lengur, að gerast
áskrifendur TÍMANS
AlCLÝSIXGASlMI TÍMAAS ER 81300