Tíminn - 04.01.1950, Qupperneq 7

2 blað
TÍMINN, miðvikudaginn 4. janúar 1950
7
Ís3cmli»gaþættir . . .
(Framhald af 3. slSu).
un tuttugustu aldarinnar.
Hann heíir til dæmis búið í
híbýlum þriggja kynslóða í
Bjarnast'aðahlíð. Þegar for-
eldrar hans fluttu þangað,
var þar gömul baðstofa lág
og þröng, með torfgólfi að
nokkru. Síðar byggði faðir
hans baðstofu alþiljaða og'
árið 1927 reisti hann sjálfur |
íbúðarhús úr steinsteypu.
Hann var þriðji bóndinn í
Lýtingsstaðahreppi, sem hús-
aði jörð sína á þann hátt, en
það gerðu þá ekki aðrir en
efnaðir bændur með umbóta-
þrá. Þá hefir orðið mikil
breyting á túninu í Bjarna-
staðahlíð. Það er nú eitt hið
fegursta í Skagafirði og kem-
ur hvorttveggja til, lega þess
og nýskipan Guðmundar. Það
er rennisléttur flötur, nálega
láréttur, á eystri bakka Jök-
ulsár, og töðufall þess marg-
falt meira en áður.
Þeir, sem heimsækja Guð-
mund í Bjarnastaðahlíð nú
við áttræðisaldur, verða þess |
varir, að þessum umbóta-1
manni tuttugustu aldarinnar ’
eru þó hugstæðari lífsvenjur'
æskuáranna. Hann heldur
ennþá í klukkustreng hins
gamla tíma. Hann hefir í
heiðri hina göfugu dyggð
iðjusemi, þó að hann hafi lát
ið af bústjórn, og stendur í
smiðju sinni og smíðar skeif-
ur eða gerir við ýmsa muni,
er sumum mundi þykja litils-
virði. Hann gætir þess vand-
. lega, að engin verðmæti fari
forgcrðum, þó að smá séu.
Hann kýs heldur að taka reið
hesta sína og spretta úr spori
en að ferðast með flughraða
bifreiðarinnar.
Guðmundur var ungur að
aldri, þegar hann fékk viður-
kenningu sem hestamaður.
Til dæmis um það má nefna,
að hinn góðkunni nestamað-
ur Björn Þorkelsson bóndi á
Sveinsstöðum fékk hann til
þess að temja fyrir sig á efri
árum sínum. Frá blautu
barnsbeini hefir það verið
Guðmundi mikil ánægja að
fara með hesta og hann hef-
ir haft gaman af að láta þá
líta vel út. Það hefir einnig
verið honum ánægja að ferð-
ast um fjallaslóðir. Hann hef
ir nú tekið þátt í fjárleitum
á Hofsafrétt haust og vor í
70 ár samfleytt og fleiri fjalla
leiðir hefir hann kannað- Um
tvítugsaldur var hann við sjó
róðra á Suðurnesjum og brást
vel við þeim harðræðum, sem
verferðum og sjósókn fylgdu
á þeim tíma. Hann hefir
„marga farið för, um fjöll og
um vötn og u mhraun“, en
ávallt ekið heilum vagni
heim, þótt stundum væri
hleypt á tæpu vaði, þvi fyr-
irhyggju og farsæld fékk
hann að vöggugjöf.
Guðmundur í Bjarnastaða-
hlíð er enginn flysjungur að
skapgerð. Hann myndar sér
ákveðnar skoðanir í hverju
máli og kærir sig ekki um að
kasta þeim fyrir borð að á-
stæðulausu. Hann er stund-
um dálítið hrjúfur í viðmóti,
en drengur hinn bezti þegar
á reynir og sæmdarmaður.
Félagslyndur er hann og
stuðningsmaður samvinnu-
stefnunnar.
Æviklukka Guðmundar í
Bjarnastaðahlíð hefir nú sleg
ið áttatíu slög og bað er sig-
urhljómur. Hann hefir verið
gæíumaður. Hann hefir not-
ið uppeldis á góðu heimili í
fögru umhverfi. Hann hefir
átt góða konu og mannvæn-
Fræbsla matsveina
liOkaoirö áii Helga Hermaims Eiríkssonar
frá Böðvari Steinþórssyni
í Tímanum * 29- desember iðnaðarmanna, og afhenti
1949 gerir hr Helgi H. Eiríks- þau til iðnráðsins í Reykja-
ÍSkátar
Piltar - Stúlkur
son skólastjóri athugasemd,
svokallaða „Stutta athuga-
semd“ við grein mína hér í
blaðinu 17. 's. m., um fræðslu
matsveina:
Eg veit ekki hvort hægt sé
að kalla þessa ritsmíða skóla
stjcrans athugasemd frekar
en eitthvað'aríhað, því skóla-
stjórinn virðist þar vera að
reyna að svara fyrrgreindri
grein minní, en ég veit ekki
vík. I því sambandi vil ég
taka það fram, að af ókunn-
ugleika í þessum efnum, hélt
Gísli að Landsambandið
hefði með þessi mál að gera,
en hann frétti seinna, að
svo var eigi, heldur hafði Iðn
ráðið með slík erindi að gera,
?
Munið jólatrésskemmtanirnar í skátaheimilinu
4. og 5. þessa mánaðar
Aðgöngumiðar seldir fyrir báða dagana í skátaheim
ilinu í dag frá kl. 4 til 8.
NEFNDIN.
og að halda við skólann náms
skeið, mismunandi löng, eft
og þess vegna tók hann skjöl jr þörfum fyrir annað starfs
in til baka. Hr. skólastjóri tel jöjjj sjjipa) veitingahúsa og
ur mig vera á villigötum er
ég haldi því fram að Iðnráð-
hvort tilgangur hans sé hon- j ið hafi með þetta erindi Gísla
um jákvæður.
í stað þess að svara því er
ég leiddi fram í fyrrgreindri
blaðagrein,' kemur hr. skóla-
stjóri með rangar heimildir,
eða hann rangsnýr hinu
sanna, annaðhvort af ásettu
ráði, eða að hann leggur ann
arlegri skiihíng í tilteknar
greinar í lögum og reglugerð-
um. Eg tel ekki rétt að vera
að deila við menn, sem ekki
bera virðihgu fyrir rökum og
sannleika.
En hr. skólastjóri sagði í
athugasemd sinni í Tíman-
um 26. nóv. s. 1., að hann
vildi ekki ræða við mig um
iðnfræðslukérfið, vegna þess
að í þeim é.fnum sé ég ókunn-
ugur. Eg á þágt með að skilj a
þennan hugsunarhátt.en þar
gistihúsa, og má þá setja um 1
þau nánari ákvæði í reglu-
gerð“- (Leturbreyting mín).
Einnig vil ég leyfa mér að
birta 1. gr. þessara laga, en
hún hljóðar svo:
„Stofna skal og halda í
er nefnist
Guðmundssonar að gera, og í
því sambandi vitnar skóla-
stjórinn í 31. gr. reglugerðar
um iðnaðarnám frá 1941. í
umræddri grein er kveðið á Reykjavík skóla,
um þær starfsgreinar er óska
eftir að verða iðngreinar, og
að njóta þeirra réttinda er
lög um iðnaðarmenn veita,
og á þann hátt að verða háð-
ir þeim skyldum og réttind-
um er í fyrrgreindri reglu-
gerð felast. Þar sem mat-
reiðslu og framreiðsluiðn-
greinar voru þá komnar í tclu
þeirra iðngreina, er í reglu-
gerðinni voru taldar saman-
ber t. d. 13. gr- tölul. 14., verð-
ur að álíta hr. skólastjóra
leggja afar annarlegan skiln
ing á gildi þessarar tilteknu
Selfoss”
Matsveina- og veitingaþjóna j
skóli. Aðsetur skólans er í fer frá Reykjavík laugardag-
sjómannaskclahúsinu. Skól-jiun 7. janúar til vestur og
inn skal veita hagnýta norðurlandsins.
fræðslu þeim, sem gerast vilja
matsveinar eða veitingaþjón
ar á skipum eða í gisti og veit
ingahúsum".
Svo telur hr. skólastjóri,
að Matsveina- og veitinga-
þjónaskólinn eigi ekki að vera
fyrir iðnaðarmenn, en þá vil
ég leyfa mér að spyrja, hvar
eiga iðnaðarmenn i þessum
greinum að stunda sína at-
vinnu, ef ekki á farþegaskip-
um eða gisti og veitingastöð-
Viðkomustaðir:
Patreksfjörður
ísafjörður
Skagaströnd
Sauðárkrókur
Siglufjörður
Akureyri
'flúsavík.
H.f. Eimskipafélag íslands
31. gr„ enda væri Landssam-
sem hann svarar ekki þessu bandinu hægt um vik að mót um
efni í síðari athugásemd mæla slíkum málum afgreidd j Annars vil ég benda hr.
sinni, verð ég. að telja rétt um af röngum aðila, en slík | skólastióra á að lesa ræður
að geta þess, að sé það rétt. mótmæli hafa ekki komið þær sem fiuttar voru um
að ég sé svo ófróður um iðn- j fram. Þeir sem á þennan háttj rnálið, er það var á alþingi
fræðslukerfið, eins og
skólastjóri álitur, tel ég
frekar vera skyldu hr. skóla-
stjóra, að fræða mig um þau
efni, en a,ð neita mér um-
ræðna unhþaú efni.
Það hlýtur að vera stór-
hættulegt ef forystumenn iðn
sveinafélaga fara innan
sinna vébanda að ræða þetta
efni af vanjfékkingu, af því
að meðlimirnir trúa forustu-
mönnum sfnum í þessu efni
sem og öðru. — Það hlýtur
að vera skyfdu skólastjóra iðn
skólans, að koma í veg fyrir
þá hættu sem slíku er sam-
fara.
I H. H. E. telur Gísla Guð-
I mundsson hafa aðeins leitað
j einu sinni „viðtals við sig á
i árinu 1942. í því sambandi
l vil ég get.a.þess að það sem
j um G. G. er talað í fyrri grein
minni hér í Tímanum er rétt,
hve oft hann talaði við H.
H. E. vei£ ég. ekki, en hitt
veit ég að einn af meðstjórn
endum H. II;, E. í Landssam-
bandi iðnaðarmanna bað
Gísla Guðmundsson afsökun-
, ar á þessari. fljótfærnisfram-
j komu hr. skólastjóra.
Hr. skólastjóri telur það
vafalaust hafa verið af mis-
skilningi hjá Gísla Guðmunds
svni, er hatin tók skjöl sín
til baka frá Landssambandi
hr-jtelja mig vera á villigötum,
það ættu að minnast þess, að þeir
sem búa í glerhúsi ættu ekki
að henda grjóti.
í sambandi við kennslu
matreiðslu og framreiðslu-
nema í flatarteikningu, vil
eg taka bað fram, að mín-
ir heimildarmenn eru nem-
endurnir sjálfir, og samkv.
þeim heimildum, og eftir
ítrekaðar éftirgrennslanir,
hefir ekkert komið fram sem
afsannar fyrri ummæli mín
í þessu efni, og því tilgangs-
laust að vísa til reglugerðar
um að þessi kennslugrein
skuli ekki kennd þessum nem
um, því sú grein reglugerðar-
innar virðist hafa að ein-
hverju leyti verið sniðgeng-
inn.
Helgi H. Eiríksson er að tala
um lög nr. 82 5. júní 1947,
um Matsveina- og veitinga-
þjónaskóla. Þar sem skóla-
stjórinn vitnar i endi 1.
málsl. 1. málsgr. 4. gr. lag-
anna, vil sg leyfa mér að
birta 1. málsgr. 4. gr. alla,
svo menn sjái við hvað er átt
í þessari gr , er hljóðar svo:
leg bcrn. Hann hefir notað
fjármuni sína til þess að bæta
og prýða föðurgarð sinn og
hann hefir átt margar gleði-
stundir. með hinum „þörfu
þjónum".
Sveitungar og vinir gleðj-
a?t. með "fræfumanni. Þeir
bakka honum hvernig hann
hefir staðið i stöðu sinni og
óska honum allra heilla, þeg-
ar irundi áratugur ævi hans
er að hefjast.
Björn Egilsson.
til umræðu, þau sjónarmið er
þáverandi iðnaðarmálaráð-
herra Emil Jónsson lagði
fram. urðu ofaná á alþingi,
en þau sjónarmið knýja í
gagnstæða átt við sjónarmið
hr. skólastjóra.
Umræðurnar er að finna á
bls. 976—992 í Alþingistíðind
um frá 1946 (66 löggjafar-
þing).
Sé hr. skólastjóri ófáanleg
ur að ræða við mig um iðn-
námskerfið, en í þess stað að
kasta í minn garð órökstudd
um dylgjum, þá tel ég ekki
rétt að halda áfram umræð-
um um þetta mál af minni
hálfu-
Gleðilegt nýtt ár.
Með fyrirfram þckk fyrir
birtinguna.
Böðvar Steinþórsson.
„A. P. Bernstorff"
fer frá Kaupmannahöfn 5.
janúar til Færeyja og Reykja
víkur.
Frá Reykjavík 12. janúar til
„Kennslu skal hagað þann
ig, að eftir eins vetrar nám
hafi nemendur náð nægi- Færeyja og Kaupmannahafn-
legri leikni og þekkingu til ar-
að verða matsveinar og fram
reiðslumenn á fiskiskipum og
flutningaskipum, enda verði
þeim, sem þetta nám stunda
ekki kenndar bóklegar náms-
greinar, nema að því leyti
sem nauðsynlegt er í sam-
bandi við verklega námið.
Námstími fyrir fullgilda mat- §erir ekki boð á undan sér
sveina og veitingaþjóna skal
vera þrjú ár. En heimilt er
nemendum að verja nokkr-
um hluta námstímans í nám
hjá meisturum í iðninni í
veitingahúsi eða á farþega-
skipi, og skal kveða nánar á
um það i reglugerð. Heimilt er
Skipaafgreiðsla Jes Ziemser
Erlendur O. Pétursson
Eldurinn
Þeir, sem eru hyggnir
tryggja strax hjá
Samvinnutryggingum
UTSOLUSTAÐIR
REYKJAVÍK
Vesturbær:
Vesturgötu 53
West-End.
Fjólu, Vesturgötu
Miðbær:
Bókastöð Eimreiðar-
innar
Tóbaksbúðin Kolasundi
Söluturninn við Lækj-
artorg
Austurbær:
Veitingastofan Gosl.
Bókabúð KRON
Laugaveg 45
Vöggur Laugaveg
Veitingastofan Florida,
Veitingastofan Óðins-
götu 5.
Sælgætisbúðin Stjarna,
Laugaveg 98.
Söluturn Austurbæjar
Verzlunin As.
Verziunin Langholts-
veg 74
Verzlunin Hlöðufell,
Langholtsveg.
Verzlunin Mávahlíð 25.
Bergur Jónsson
Málaflutningsskrifstofa
Langaveg 65, sími 5833
Eleima: Vitastíg 14.
/lucflijAiÍ í ~Tí\naMtn
flver fylgist með
tímanum ef ehki
L O F T V R?