Tíminn - 10.03.1950, Blaðsíða 5

57. blað
TÍMIN'N, föstudaginn 10. marz 1950
5
Föstud. /6, marz
Fjár þörf landbúnað-
arins
nf
ERLENT YFIRLIT:
Hreinsun" í ICreniS
Pravda44 á
Hvað býr á bak við gagnrýni
Andrejev landbiinaðarráðherra?
Þegar gert er yíirlit
Það má heita daglegur við-
burður, að sagt sé frá því í
fréttum, að meiri eða minni-
um háttar „hreinsun“ hafi átt sér
fjárhagslega afkomu þjóðar stag í einhverjum kommún-
innar, hættir mönnum stund ■ istaflokknum austan járntjalds- inn. Þar eru Vlossov og Rodi
um við að- láta ser yfirsjást Uns þeir foringjar kommúnista, onov, sem voru forseti og for
í sama armi og Andrejev —
armi Sjdanovs. Þar er Tulpanos
hershcfðingi, sem yfirmaður í
Berlín, en tekinn úr því starfi
eftir að verndari hans var dá-
veigamakil atriði. Þannig
freistast grunnfærnir menn
til að einblína á útflutnings
tekjur, en gleyma hinu, sem
fer til að fullnægja þörfinni
heima fyrir, og þar með
bæta afkomuna út á við engu
síður.
Þannig hefir mörgum sést
yfir fjárhagslega þýðingu
landbúnaðarins.
í öðru lagi hættir mönn-
um mjög til að miða reikn-
inga sina við það, að markaö
ir séu opnir og viðstöðulaust
sem í gær voru dáðir eins og sætisráðherra rússneska sam-
þjóðhetjur, eru í dag stimpl- bandslýðveldisins, Goljakov,
aðir sem verstu glæpamenn og dómstjóri í hæstarétti og ýmsir
föðurlandssvikarar. bæjarfulltrúar í borg Sjdanovs,
Undanfarið hefir borið minna Leningrad.
á þessu í rússneska kommún- ' Þessar tilfærslur og manna-
istaflokknum en í kommúnista- hvörf hafa átt sér stað um
flokkum leppríkianna. Þó virð- nokkurt skeið, og setja margir
ist nú bera orðið talsvert á það í samband við væntanlegt
þessu í rússneska kommúnista- flokksþing, sem aftur stendur
flokknum í seinni tíð, og sér-
staklega hefir það vakið at-
hygli, að „Pravda“ hefir nýlega
ráðist á einn þann mann, sem
í sambandi við kosningarnar í
vetur.
Það er vitanlegt. að tog-
talinn hefir verið meö valda- streytan um æðstu völd í Ráð-
ser hægt að selja útflutnings . mestu mönnum flokksins og stjórnarríkjunum hefir aldrei
vörur með hagstæðu verði
Á þes'su verður þó oft ærinn
misbrestur. Þess vegna er á
venjulegum tímum betra að
hafa góða og vandaða vöru
fullunna fram að bjóða, en
mikið magn af óunnu þriðja
flokks hráefni.
Þetta hefir líka gleymzt
og því hefir verið lögð meiri
áherzla á fjölgun togara en
fullkomnun fiskiðnaðar á
breiðum grundvelli.
Þessi mál eru skyld við-
horfinu til landbúnaðarins
og því er að þeim vikið í
sambandi við hann. Landbún
aðurinn íslenzki hefir ekki
framleitt mikið til útflutn-
ingsíns síðusu árin. Þó hefir
hann sparað þjóðarbúinu
hundruð milljóna árlega og
mun halda áfram að gera
það í vaxandi mæli nema
hann verði lagður i rústir
með innlendri óstjórn.
Til þess að landbúnaður-
inn geti fullnægt þörf þjóð-
ar4innar, þó að ekki sé lengra
farið, verður vitanlega að
halda áfram að byggja -sveit
irnar upp og rækta landið.
Það er til nóg af fólki, sem
vill þetta. En það vantar
fjármagn. Ef íslenzka þjóð-
félagið þorir og vill trúa
þessu fólki fyrir fjármunum
til- að byggja yfir sig og at-
vinnu sína er það reiðubúið
að binda framtíð sína við
landbúnaðinn og vinna vel
til að tryggja fjárhag þjóð-
arbúsins og greiöa skuld
sína með vöxtum.
En sé þessu fólki mætt
með úrræðalausri vantrú og
lítilsvirðingu á starfi þess
og framtíð landbúna'ðarins,
snýr það vitanlega að öðr-
um störfum, enda oft bein-
linis til þess neytt. Það mun
þá fjölga í hópi verkamanna
í bæjunum að sama skapi og
mjólk og mjólkurafurðir og
aðrar Jandbúnaðarvörur
verða fágætari. Bæjarfélögin
sjá sínum fyrir atvinnu, hús
næði og svo framvegis og
inn verður flutt smjör og
mjólkurduft, kjöt og útlend-
ir skór, „marmelade“ í stað
eggja og svo framvegis.
Þessari tilfærslu í þjóðfé-
laginu fylgir mikll kostnað-
ur meðan hún er að gerast.
Auk þess þarf óneitanlega
mikla og bjartsýna trú á ó-
takmarkaðan sjávarafla og
ótakmarkaða markaði fyrir
hann til þess að vitibornum
og hugsandi mönnum geti
þótt þetta góð hagfræði.
Hér þarf ekki annað en dá
stundum hefir verið nefndur
sem líklegasti eftirmaður Stal-
þorrið, enda þótt hún nái ekki
til Stalins, en allir viðurkenna
STALIN
hann setiö siðan, og — hygginn
af skaða sínum — aldrei framar
beitt sér gegn meirihlutanum.
Einu sinni var Andrejev ann-
ar voldugasti maður flokksins.
Árið 1931 var hann formaður i
„skipulagsnefnd fiokksins" en
hlutverk hennar er að gæta ár-
vekni og dyggðar einstakra
flokksleiðtoga', — og er þetta ef
til vill voldugasta stofnún í
landinu. Fræðilega hefir hún
vald til að ákæra Stalin sjálfan
Fíáítskapur Sjálf-
stæðisflokksins
Ef mark væri íakandi á
skriíum Morgunblaðsins um
þessar mundir, ætti ekkert
að vera öruggara en að for-
usiumenn Sjálfstæðisflokks-
ins óskuðu þess af einlægum
vilja, að samkomulag gæti
náðst við Framsóknarflokk-
inn á heilbrigðum og heið-
arlegum grundvelli.
Þegar hinsvegar er lltið á
verk þessara sömu manna
verður allt annað upp á ten
ingnum. Allt starf þeirra
hefir þvert á móti miðað að
því að hindra slíkt sam-
komulag.
Það má nefna ótal dæmi
þessu til sönnunar, bæði fyrr
og síðar, en hér verður látið
nægja að nefna þau allra
seinustu.
Framsóknarmenn buðu á
síðas'Iiðnu vori, að þá þeg-
ar yrði hafið samstarf um
Lausn vandamálanna. Sjálf-
stæðismenn neituðu þessu
samstarfÁ ilboði og kusu
ins. Það er Andrejev landbún- hátign hans meðan þeir hafa fyrir að víkja frá flokksstefn- he,dur stiórnarslit og kosn
aðarráðherra. Margt hefir verið skynsemi í kolli og kunna að unni.
um þetta rætt og ritað síðan sjá sinn hag. Því verður ekki j Árin 1931—35 var hann jafn-
og gizka sumir á, að þetta sé leynt, að Andrejev er nú út- ‘ framt járnbrautarmálaráðherra,
afleiðing þess, að Malenkov og skúfaður, — ef til vill undir því en komst þar í þrot vegna efnis-
Beria séu að styrkja völd sín í yfirskyni, að illa hafi gengið á skorts. Hann varð þó í fram-
flokknum, en þeir voru á sínum Kursksvæðinu. Ef til vill er hon- J kvæmdastjórn flokksins fram-
aðeins ýtt til hliðar
tíma taldir andstæðingar Sjdan- um
ovs, er lézt fyrir nokkru og var stundarsakir, —
þá talinn ganga næstur Stalin skammakrókinn.
settur
að völdum. Andrejev var sagð-
ur fylgjandi Sjdanov.
Slíkt hefir hann reynt áður
Hann er nú 56 ára gamall. Tví-
Hér fer á eftir grein, sem tugur varð hann félagi í hinum
danska blaðið „Information", leynilega kommúnistaflokki í
hefir nýlega birt um þetta mál: landi sínu og 1919 var hann
j kjörinn formaður í stéttarfélagi
Það er bersýnilegt, að nú er smiða. Þá tók hann alveg
skipt um fyrir Andrejev. 1 skakka afstöðu við þjóðnýtingu
Pravda hefir mátt lesa, að iðnaðarins á fyrstu árum bylt-
landbúnaðarpólitík hans hafi ingarrikisins. Á flokksþinginu
verið óheppileg. í tíu ár hefir 1921 varð hann talsmaður þess,
hann látið viðgangast óheppi- að verkamennirnir sjálfir létu
lega tilhög'un í rekstri sam- j stéttarfélög sín reka verksmiðj-
yrkjubúanna og hefir það sam- ur þær, sem teknar höfðu ver-
al annars leitt til þess, að á ið af auðvaldinu'. Lenin, Stalin
Kursk-svæðinu var ekki hægt og flestir með þeim voru þar á
að fylgja þeirri áætlun, sem allt öðru máli. „Þjóðin, en ekki
gerð var í fyrra. j stétttarfélögin, á verksmiðjurn-
Það var eftirtektarvert, hve ar,“ sagði Lenin, og varð svo að
hljótt var um Andrejev á hinum vera. Andrejev fékk harðar á-
miklu hátíðahöldum í sambandi deilur vegna óheilbrigðra skoð-
við afmæli Stalins í vetur. Hvort ana sinna og féll út úr flokks-
hann hefir hlotið sömu örlög og stjórninni.
Vossnesenski og verið fjarlægð- i
ur úr framkvæmdanefnd flokks- 1 Þetta var á þeim tímum, er
1 ins, er ekki vitað. Framkvæmda- orðið var ennþá að nokkru leyti
nefndin flíkar því ekki neitt frjálst í Ráðstjórnarríkjunum.
sérstaklega, þó að mannaskipti Það var hægt að fyrirgefa
verði. Það eru nú nærri tvö ár manni mistök hans og villu, ef
síðan Vossnesenski hvarf úr hann iðraðist, og Andrejev
framkvæmdanefndinni, og þess greip ekki til neinna óyndisúr-
um ; vegis, og hefir það þótt benda
í bili í til, að hann væri betur fallinn
til að annast skipulag inn á við
en framkvæmdastjórn út á við.
(Framhald, a 7. tíðu.)
Raddir nábnanna
í forustugrein Morgunblaðs
ins í gær segir m. a. á þessa
leið:
mgar.
j Framsóknarmenn áttu í
síðasílií'num mánuði við-
ræður við Sjálfstæðisflokk-
inn um það tilboð frá hon-
um, að flokkarnir kæmu sér
saman um myndun stjórnar,
án málefnasamningEi fyrst
um sinn. Þegar ekki var
neitt lengur því til fyrir-
j stöðu af hálfu Framsóknar-
flokksins, að gengið yrði til
slikrar stjórnarmyndunar,
hurfu forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins frá áðurnefndu til
boði sínu og sögðust við nán
ari athugun ekki geta mynd-
að stjórn á þeim grundvelli,
sem þeir höfðu þó áður boð-
ið upp á.
Loks nú fyrir nokkrum
hefir aldrei verið getið opinber-
lega.
En atburðirnir koma í ljós og
menn taka eftir ýmsum breyt-
ingum. Það er hægt að lesa
langa nafnaskrá horfins fólks,
sem mönnum virðist hafa verið
ræða, en vann svo vel sem hann
mátti fyrir þann málstað, sem
hann trúði á, — kommúnism-
ann. Árið 1924 leiddi Molotoff
aldavinur hans hann á ný inn í
innsta hring flokksins, og 1926
fékk hann sæti í framkvæmda-
nefnd flokksins, og þar hefir
litið búmannsvit og það, sem
kallað er hagsýni. íslenzka
þjóðin verðúr að leggja
landbúnaðinum til fjármagn
svo að hægt sé að halda á-
fram þróun og uppbygingu
hans. Það er ekki hægt að
avaxta fé betur á íslandi á
annan veg. Ef íslenzkur land
búnaður á að leggjast niður,
getur þjóðin ekki haldið fjár
hagslegu sjálfstæði og ekki
stjórnarfarslegu heldur.
Án landbúnaðarins verða
íslendingar ekki þjóð.
En ef landbúnaðurinn er
rekinn verður að reka hann
með menningu á vel rækt-
uðu landi með vel ræktuö-
um bústofni með skynsam-
legum virínutjrögðum. En
það kostar fé að koma þessu
i kring.
Þetta er eitt af allra
stærstu málum íslenzku þjóð
arinnar í dag. Það verður að
gera átök til að tryggja land
búnaðinum framkvæmdafé,
svo að allir finni, að þessi
þjóð ætlar að byggja land
sitt, rækta það og nytja, og
setur ekki það fólk, sem að
því vinnur, skör neðar öðrum
mönnum.
Hér er- um það að ræða,
hvort islenzka. þjóðin ætlar
að forsmá land sitt og píata
sjálfri sér eða halda áfram
að lifa og vaxa sem sjálfstæð
rnenningarþjóð.
„Sú staðreynd, að stjórnar-
kreppur gerast æ tíðari með þess
ari þjóð, hefir að vonum vakið
umræður um nauðsyn úrræða til
þess að tryggja greiðari vinnu- Jónasson reyndi að koma á
brögð við myndun ríkisstjórna og stjórnarsamvinnu Framsókn
aukið öryggi í stjórnarfar lands- arflokksins og Sjálfstæðis-
ins. Það er ekki of djúþt tekið flokksins höfnuðu Sjálf-
árinni að allt það los, óvissa og stæðismenn tillögum Fram-
öryggisleysi, sem langvarandi sóknarflokksÍns um lausn
stjórnaröngþveiti hefir í för með vandamálanna> án þess að
ser, hafi haft mjog neikvæð ahnf , „ „„ «
á virðingu þjóðarinnar fyrir þing bera 'ram nokkrar gagntil-
ræðinu og Iöggjafarsamkomunni. löglir í staðinn. \itanlega
Ekkert er þess vegna eðlilegra en var það skylda Sjálfstæðis-
litast sá um eftir nýjum leiðum flokksins að bjóða upp á
til þess að koma i veg fyrir slíkt gagntillögur, ef hann meinti
öngþveiti. Að sjálfsögðu er hægt þag alvarIega, að hann vildi
að setja ákvæði í Stjórnrkipun- koina á samstarfi flokk-
arlög landsins, sem koma í veg
lj[ il n, „
fyrir að það taki langan tima , ^ . ......
að hnoða saman ríkisstjórn og I ÞanmS m*ttl halda afram
hindri að vantrans.t sé bor.lí rekja það og nefna þess
fram af fullkomnu ábyrgðarleysi, ótal dæmi, að alltaf þegar á
til þess eins að fullnægja þjösna- , hólminn hefir komið, hefir
hneigð pólitískra angurgapa. En Sjálístæðisflokkurinn beitt
með slíkum ákvæðum er vandinn einum ega öðrum undan-
þó ekki leystur, þótt nokkuð hafi hr0ggurn (jj þess að hindra
samkomulag flokkanna, þótt
hann láti Mbl. skrifa um það
með slíkum fagurgala sem
áunnist. Eina raunhæfa úrræðið
til sköpunar auknu stjórnaifars-
öryggi, útrýmingu brasksins og
spillingarinnar íslenzkum stjórn
málum, liggur í höndum þjóðarinn daglega má nú lesa í forustu-
ar sjálfrar, kjósendanna, sem á- greinum þess.
kveða stjórnarfarið i einrúmi kjör , Ýmsum kann að finnast
klefans. Það úrræði felst i heil- þessj fláttskapur Sjálfstæð-
brigðari flokkaskiptingu, meiri- |sfi0kksins kynlegur, en við
hluta ábyrgrar ttjórnarstefnu á nánMÍ athugun er hann
Alþingl I það ekki. Forkólfar Sjálf-
Tíminn getur tekið undir stæði?:í!íokksins vi.'a, að
það með Mbl., að ekki er hægt þjggin vill heilbrigt og
að gera gagnlegri stjórnarbót hr'í'p,rTng r/rmrftarf ábyrgra
en þá að breyta flokkaskip- agiia um vandamálin. Þess
unni og styrkleikahlutföll- vesna þykist Sjálfstæðis-
unum á Alþingi. Það var sagt fiokkurinn vilja slíkt sam-
hér í blaðinu fyrir kosningar, starf. í raun 0g veru vill
að ekki mætti vænta farsælla hann þá ekki slíkt samstarf,
starfa á Alþingi, nema áhrif heldur samstarf, sem miðar
íhaldsins og kommúnista ag þvt ag vernda hagsmuni
minnkuðu þar stórlega og þeirra ríku og þrengja kjör
fylgt yrði þannig fordæmi þeirra fátæku. Hann vill rang
frændþjóðanna á Norðurlönd látt og óheiðarlegt samstarf
um. Það hefir nú sannast, j þágu auðstéttarinnar. Að
greinilega,, að þetta var rétt. I (Framh. á 6. síðu.)