Tíminn - 13.07.1950, Side 6

6
TÍMINN, fimmtudaginn 13. júli 1950
150. blaff
TJARNARBÍÚ
Pipar í plokk- (
fiskinum
(Tappa Inte sugen) .
Hin bráðskemmtilega sænska
gamanmynd.
Nils Poppe leikur aðalhlut-
verkið.
Sýnd vegna áskorana.
kl. 5, 7 og 9
Græna vítið
Afar spennandi og við-
burðarík amerísk mynd, er
gerist í frumskógum Brasilíu.
Aðalhlutverk:
Douglas Fairbanks jr.
Joan Bennett
Alan Hale
George Sanders
Sýnd kl. 5, 7 og 9
Bönnuð börnum innan 14 ára
BÆJARBÍD
HAFNARFIRÐI
Glitra daggir,
grær fold
Sýnd kl. 9.
Stúlkan frá
Manhattan
Skemtmileg ný amerísk
kvikmynd.
Aðalhlutverk:
Dorothy Lamour
Charles Laughton.
Sýnd kl. 7.
Sími 9184
Erlent yfirlit
(Framhald af 5. síðu.>
eru tilgreindir undir 2.—4. lið.
6. Nánir ættingjar þeirra,
sem eru meðlimir í gagnbylt-
ingarsamtökunum.
7. Þjóðverjar, sem hafa viljað
fara heim til Þýzkalands, en
eru þó ófarnir.
8. Hórkonur, sem hafa verið
skrásettar hj á * lögregluyfirvöld-
unum.
9. Dæmdir glæpamenn.
Allir sjá kaldhæðnina í þess-
ari upptalningu. Skækjur og
glæpamenn eru taldar síðast.
Að vissu leyti er það þó rök-
rétt, því að þetta fólk var
hættulaust fyrir Sovétríkin,
enda margt af því tekið fagn-
andi á móti Sovéthersveitunum
og hrópað húrra fyrir „föður
vorum Stalín“.
Grimmileg meðferð.
Fólki því, sem var hertekið
samkvæmt þessari fyrirskipun,
var skipt í tvo flokka, A og B.
A-flokkurinn var sendur til
fangabúða í Rússlandi og látinn
vinna þar þrælavinnu. B-flokk-
urinn var sendur til fjarlægra
staða í Síberíu eða annars stað
ar, þar sem vöntun var á land-
nemum. í A-flokknum voru yf-
irleitt fjölskyldufeður, en konur
og börn í B-ílokknum.
Samkvæmt samhljóða fram-
burði fjölda vitna voru brott-
flutningarnir framkvæmdir á
hinn hrottalegasta hátt. Yfir-
leitt var fólkið flutt burtu í
járnbrautarvögnum, sem voru
gerðir fyrir stórgripi. í vögn-
unum varð það að hýrast dög-
um saman, oft matarlaust og
án allrar aðhlynningar. Það
varð að sofa á beru gólflnu.
Margir veiktust af vosbúðinni
og aðrir urðu sinnisveikir. Upp-
haflega var leyft, að hver fangi
mætti hafa með sér 50 kg.
þungan farangur, en þegar til
Rússlands kom, var allt gert
upptækt.
Nóttina milli 14.—15. júní
1941 voru 52 þús. manns fluttar
burtu frá baltnesku löndunum
með þessum hætti. Áður höfðu
verulegir brottflutningar átt sér
stað og stundum fóru þeir fram
með þeim hætti að menn voru
kvaddir í rússneska herinn.
Samkvæmt fyrirliggjandi heim
ildum voru á árunum 1940—41
um 60 þús. Estlendingar, 36
þús. Lettlendingar og 40 þús.
Litháar fangelsaðir eða brott-
íluttir með þessum hætti.
Eftir að Rússar komust aftur
til yfirráða í baltisku löndun-
um eftir stríðslokin hafa þeir
haldið þessari iðju áfram í
ennþá stærri stíl. Frá því verð-
ur sagt í síðari hluta þessarar
greinar.
Gerist áskrifendur aff
3
imanum
Áskriftasímar 81300 og 2323
BlmJ •1«S«
Þegar kötturlnn er
ekki heiiua
Afar fyndin dönsk gam-
anmynd.
Aðalhlutverk:
Gerda-Neumann
Svend Asmunssen
Ulrik Neumann
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
GAMLA BÍ□
Fjölskylduvanda-
mál
(Dear Octopus)
Skemmtileg ensk kvik-
mynd gerð eftir hinu vin-
sæla leikriti Dodie Smith.
Aðalhlutverk:
Margaret Lockwood
Michael Wilding
Celia Johnson
Sýnd kl. 5, 7 og 9.
Fasteignasölu-
miðstöðin
Lækjargötu 10 B. Síml 6530
Annast sölu fastelgna,
sklpa, blfrelða o. fl. Enn-
fremur alls konar trygglng-
ar, svo sem brunatryggingar
lnnbús-, líftryggingar o. fl. 1
umboði Jón Fizinbogasonar
hjá Sjóvátryggingarfélagi ís-
lands h. f. Viðtalstími alla
vlrka daga kl. 10—5, aðra
tlma eftir samkomulagi.
Er það úr moð . . .
(Framhald af 3. síðu.)
eitt, að ekki hefir verið sam
þykkt af útgerðinni, að fisk-
urinn skuli vera við Græn-
land og veiðast, að hann er
þar í trássi við ísl. valdhafa
og hina ötulu sjómannastétt
þessa lands.
Hér verður ekki um kennt
aðstöðuleysi til veiðanna við
Grænland, því þrátt fyrir
réttleysi vort þar, er ein höfn
öllum þjóðin opin. Og vilji
forráðamenn útgerðarinnar
(t. d. Landsamband útgerðar
manna eða Fiskimálanefnd)
ekki annast heimflutning
afla og útflutning útgerðar-
nauðsynja mun hverjum ísl.
bát innan handar að koma
sér í félag við Færeyinga um
þetta.
Sá Bakkabræðra-bragur á
stjórn útgerðarmála lands
vors er hér hefir verið lýst
verður að taka skjótan enda
ef land vort á ekki að
„sökkva“ með öllu, sem á þvi
er.
N.s. Dronning
Alexandrine
Næstu tvær ferffir frá Kaup
mannahöfn verða: 15. júlí og
29. júlí. — Flutningur óskast
tilkynntur skrifstofu Sam-
einaöa í Kaupmannahöfn,
hið fyrsta.
Næsta ferð frá Reykjavík
verður 22. júlí. Þeir sem feng
ið hafa loforð fyrir fari sæki
farseðla í dag til hádegis.
Annars seldir öðrum.
Skipaafgreiðsla Jes Zimsen
Erlendur Pétursson
SKfPAUTGCKO
RIKISINS
Armann
til Vestmannaeyja í kvöld.
Tekið á móti flutningi í dag.
Bergnr Jónsson
Málaflutningsskrifstofa
Langaveg 65, siml 5833
Helma: Vitastig 14.
JOHN KNITTEL:
FRÚIN Á
GAMMSSTÖÐUM
--------------- 53. DAGUR ------------------------
Hún hafði lítið breytzt frá því á brúðkaupsdaginn. Hún
var kannske orðin eilítið fyllri í vöngum. Hún var íalleg
og tíguleg kona, sem átti fáa sína jafningja. En hið nýja
hlutverk hennar sem húsmóður á Gammsstöðum virtist
stundum þoka henni sjálfri til hliðar. Og stundum fannst
henni hún allt í einu vera orðin roskin og ráðsett.
Hún var ævinlega nefnd húsmóðirin. Dagar Teresu-
nafnsins voru taldir. Anton Möller gætti þess vandlega, að
enginn nefndi hana Teresu, nema hann sjálfur.
Einn dag gekk hún niður í þorp'ð. Hana langaði til þess
að horfa á aökomufólkið þreyta skauptahlaup á brautinni
við gistihúsið. Kannske ætlaði hún að reyna að taka fáein-
ar myndir. Það var eins og þessi nýi andblær, er veturinn
flutti með sér upp í fjalllendið, drægi hana að sér af ómót-
stæðilegum krafti. Henni þótti gaman að sjá, hve mjúklega
vetrargestirnir svifu yfir ísinn, og það bar við, að hún fór
að gera sér 'í hugarlund. hvernig lifnaðarhættir þessa fólks
væri aðra tíma ársins. Við slíka drauma leið tíminn fljótt.
Tíminn — það var annars undarlegt fyrirbæri. Stundum
virtist hann fljúga frá manni eins og ör væri skotið. En
stundum siluðust mínúturnar varla áfram. Það var óskilj-
anlegt. Vísarnir á úrinu sigu þó alltaf áfram jafnt og þétt.
Tetesa settist þeim megin skautabrauatrinnar, er sólar-
innar naut betur, og hugsaði um kvöldin, vetrarkvöldin.
Hversu óendanlega löng og seinfær voru ekki þessi vetrar-
kvöld, er hún sat heima við sauma eða bóklestur eða rabb-
aði við Heiðveigu. Heiðveig var góð kona. Hún var búin að
eignast barn, og lóks var hún gift. Hún var hyggin og skiln-
insglögg á mannlegt líf. Kannske vissi hún ein, dwe hús-
móðir hennar var einmanna þessi vetrarkvöld.
En Teresa óskaði samt ekki neinnar breytingar. Henni var
alls ekki á móti skapi, þótt Anton brygði sér í veitinga-
krána á kvöldin og spilaði við kunningja sína. Hún ætlaði
að bíða vorsins, og þá ætlaði maður hennar með hana til
útlanda. Hún hlakkaði til þess. Það var góð tilbreyting að
búa um skeið í gistihúsum stórborganna.
Teresa horfði á hljómsveit gistihússins, er lék skauta-
fólkinu til skemmtunar. En hugur hennar dvaldi við brúð-
kaupsdaginn og ferð þeirra Antons t'l Bernar. Og hún lét
hugann fljúga áfram — til Zúrieh, Schaffhausen, Luzern og
aftur heim að Gammsstöðum. Til Basel höfðu þau ekki
komið. Anton hafði sagt, að það væri ekki vert að ónáða
Gottfreð Sixtus.
Kannske lægi leiðin til Basel einhvern tíma seinna. Hana
langaði til þess að sjá Gottfreð Sixtus aftur — þennan
mikla, lærða stjúpson sinn, sem reyndar hafð' einu sinni
skrifað henni frá Basel — en ekki nema einu sinni. Og
hversu oft hafði hún ekki lesið þetta eina bréf! Kæra stjúp-
móðir min! var upphafið. Teresa hleypti brúnum. Hljóm-
sveitin hætti að leika. Og þegar hún varð þess vör, spratt
hún á fætur og hraðaði sér he'm á leið.
— Hvar hefir þú Verið, Teresa? spurði Anton Möller. er
hún kom heim.
— Ég sat úti við skautabrautina. Og hún bætti því v'ð,
að sig langaði til þess að læra á skautum, ef honum væri
það ekki á móti skapi.
— Geturðu ekki haft eitthvað annað fyrir stafni? spurði
hann. Þú gætir fótbrotið þig. Eftirláttu það öðrum.
— Þú hefir þó áreiðanlega stig'ð á skauta, þegar þú varst
ungur, sagði hun.
— Jú. En ég fótbraut mig líka e'nu sinni. Og ég er líka
karlmaður', Teresa. Þú er viðkvæmt blóm. Komdu inn að
borða. Ég finn, að steikarlykt leggur um allt húsið.
Sagðirðu Heiðveigu, að kartöflurnar hefðu verið illa brúnað-
ar í gær.
— Já.
— Þær verða þá væntanlegar góðar í dag.
Þau fóru inn í borðstofuna. Anton Möller festi stóra
þerru um hálsinn á sér, brosti glaðlega og hvolfdi i sig
vænum sopa af brennivíni.
— Þetta er áreiðanlega hollt fyrir magann, sagði hann.
Læknirinn skal ekki framar fá grænan skilding frá mér.
Hann tók brauðhleifinn og ætlaði að skera sér sneið af
honum á borðdúknum.
— Æ, hver fjandinn, sagði hann allt í einu. Þar hefi ég
gleymt því. Það kom bréf frá Gottfreð í morgun, og hann