Tíminn - 08.02.1951, Side 4

TÍMINN, fimmtudaginn 8. febrúar 1951.
32. blaS
Um skattamál hjóna
Ékki dettur mér í hug að
xð mótmæla sannleiksgildi
pessara orða, en að konur
.íafa ekki einkarétt á þessum
iiginleika ber grein alþingis-
.nannsins ljóst vitni. Það er
satt að segja furðulegt, hvað
nargt honum getur sézt yfir
t ekki lengra máli, þegar
aann fer að setja konur á
sné sér.
Það virðist einkum vera
ovennt, sem komið hefir al-
p.m. til að grípa pennann. Ann
ið eru ummæli Bjarnveigar
öjarnadóttur í útvarpinu um
.rumvarp Soffíu Ingvarsdótt
ir um skattamál hjóna og
'nitt, að yfir Alþingi „dundu“
rskoranir frá hvorki meira
iða minna en átta, segi ég og
>krifa átta kvenfélögum um,
ið sampykkja þetta frum-
/arp. Kvenfélögin, sem sent
aafa þessar áskoranir voru nú
reyndar fjórtán og hefðu orð
ð rriklu fleiri ef unnt hefði
/enð að ná til þeirra í tima,
;n pað skiptir ekki máli. Al-
Jingismaðurinn sýnist halda,
tð það hafi verið einhver há-
/aði í Alþýðublaðinu, sem
<om öllum þessum konum til
rð „hlaupa svona á sig“, en
pað var alls ekki tilfellið,
jins og hann hefði getað
.annfærzt um, ef honum hefði
.Kki sézt yfir að líta á yfir-
.kriftir og dagsetningar á
/essum oréfum. Það var vegna
iskorunar frá Kvenréttinda-
elagi íslands um að ræða
aálió í félögunum, sem þau
.jeröu þessar samþykktir, og
.lls ekki vanhugsað, því að
•etta mái hefir verið á dag-
krá hjá okkur í mörg ár.
iömuleiðis hefir Alþýðusam-
<and íslands og Bandalag
tarfsmanna ríkis og bæja
ent Alþingi og ríkisstjórn
crekaðar áskoranir um sér-
köttun hjóna.
Stjórn K. R. F. í. sendi hinu
laa Alþigi bréf um þetta mál
j. 4. des. s. 1. Þar segir um
rv. Soffíu Ingvarsd., að „þar
em frv. þetta gangi nokkuð
,j1 móts við kröfur kvenna í
jessum efnum, og ef það yrði
ið lögum mundi það rétta
ílut þeirra, sem mestum ó-
etti eru beittar með núgild-
cndi skattalöggjöf". Mælti fé
agiö með því, að frumvarpið
/eroi samþykkt. Frumvarp
áoffíu Ingvarsdóttur er svo
íljoðandi: „Stundi gift kona
ttvinnu utan heimilisins og
íjá óðrum en manni sínum
aða fyrirtæki, sem hann er
neöeigandi að, skal skattur
agöur á tekjur hjónanna
ívors um sig“.
Af þessu dregur greinarhöf
mdurinn þá ályktun, að hér
é farið fram á missköttun
jeimilanna þannig, að tvö
íeimiii með jafnar tekjur að
crónutali sleppa betur, þegar
ikatturinn er lagður á í
,vennu lagi. Við lauslega at-
lugun virðist þetta líka vera
>vo og er það raunar, sé vinna
íúsmóðurinnar einskis met-
n. Sést greinarhöfundinum
/fir þetta, sem við konur allt
tf erum að hamra á, að lög-
jjafinn meti einhvers störf
aúsmóðurinnár á heimilinu,
m þau hafa hingað til ekki
verið talin þess virði, að það
:æki því að skattleggja þau,
vg er það sem kunnugt er sú
úna atvinna í þjóðfélaginu,
iem ekki er skattlögð. Ein af
úliögum Landsfundar K. R.
É. í. 1948 var um það, að kon
um, sem ekki stunda atvinnu
utan heimilisins væri færð
‘1 tekna víss fjárupphæð
Efíir Sigríði Jónsd. Mag'nússoii
af heildartekjum hélmilisins
og greiddi hún svo skatt af
þeirri upphæð, en sú tillaga
hefir ekki fengið neinn byr
enn sem komiö er.
Þá hnýtur alþingismaöur-
inn um þetta atriðið frum-
varpsins „hjá öðrum en
manni sínum eða fyrirtæki,
sem hann er meðeigandi að“,
og spyr hvort það sé ekki rang
látt, að hjón, sem vinna sam
an að eigin búrekstri, verzlun
eða útgerð, eigi að greiða
hærri skatt, heldur en ef kon
an ynni hjá öðrum. Þar er
ég honum raunar alveg sam-
mála, en þessí varnagli er
samt settur í frumvarpið af
þekkingu. en ekki vanþekk-
ingu á skattalöggjöfinni.
Ein aðal mótbára skatta-
fróðra manna er einmtt þetta
að með sérsköttun hjóna
gætu hátekjumenn smeygt
sér undan réttmætri skatt-
greiðslu með því að þykjast
greiða konu sinni svo og svo
hátt kaup, hvort sem hún
ynni við fyrirtækið eða ekki.
En ég held að með góðum
vilja væri auðvelt að leysa
þetta spursmál, eins og svo
mörg önnur t. d. með því að
skipta tekjum heimilisins að
einhverju vissu magni á milli
hjónanna, og miða þá annað
hvort við þurftartekjur eða
miðlungstekjur alls þorra
manna. Á það, sem þar væri
fram yfir, mætti svo leggja
aukaskatt, því að við erum
ekki að berjast fyrir því að
lækka skatt á háum tekjum,
heldur er þetta fyrst og fremst
mannréttindamál frá okkar
bæjardyrum séð. Okkur kem
‘ur víst öllum saman um, að
heimilin í landinu séu og eigi
að halda áfram að vera einn
af aðal hornsteinum þjóðfé-
lagsins, en hversvegna á þá
’að halda áfram að hegna því
fólki með úreltri skattalög-
'gjöf, sem vill fylgja lands-
lögum og heilbrigðu almenn-
ingsáliti, með því að ganga
í hjónaband, í stað þess að
; búa saman í „hneykslanlegri
jsambúð“ eins og það var einu
' sinni orðað. Það er ekki séð
' fyrir, hverri upplausn og
' vanda það kann að valda, ef
mikil brögð verða að slíku í
okkar fámenna þjóðfélagi.
Þá minnist alþingismaður-
inn á frumvarp Rannveigar
Þorsteinsdóttur, en það var
sem kunnugt er um það, að
ef gift kona stundaði launuð
störf utan heimilis mætti hún
draga frá skattskyldum tekj-
um hjónanna laun, sem sann
anlega væru greidd fyrir
heimilishjálp, og svo bætir
hann við: „Þetta frumvarp
virðist kvenfélögunum liafa
sézt yfir, þótt ótrúlegt sé“.
Nei, svo sannarlega sást þeim
ekki yfir það. Það er mín skoð
un og margra annara, að ó-
heppilegt sé að vera sífellt
að gera lítilsvarðandi breyt-
ingar á lögum, það hefir fróð
ur maður um skattalöggjöf
sagt mér, að síðan 1935 að nú
gildandi skattalöggjöf var
sett, sé búið að gera á henni
milli 30—40 breytingar. Það
sem olli afskiptaleysi kvenna
af frumvarpi Rannveigar
Þorsteinsdóttur var það, að
frumvarpið ívilnaði áðeins
þeim konum, sem eru svo vel
stæðar, að þær hafa ráð á að
hafa heimilishjálp. Þar kora
fram greinileg missköttun,
þar sem svo gífurlega var
gengið á hlut þeirra kvenna,
sem af brýnni þörf leggja á
sig vinnu utan heimilis við
erfið störf, svo sem þvotta og
hreingerningar. Enda játar al
þingismaðurinn í greininni,
að Rannveig Þorsteinsdóttir
hafi sjálf ekki verið ánægð
með frumvarp í þessari mynd
heldur hafi hún í framsögu
ræðu sinni tekið fram, að af
nám samsköttunar allra
hjóna væri það takmark,
sem kvennréttindasamtökin
stefndu að. Hitt er svo annað
mál, að Rannveig Þorsteinsd.
hefir vitað, að vonlaust var
að reyna að teygja meiri
hluta Alþingis lengra að sinni.
Þessa misréttis milli giftra
kvenna, sem stunda atvinnu
utan heimilis gætti ekki i
frumvarpi Soffíu Ingvarsd. og
þessvegna reyndu kvenrétt-
indasamtökin að styðja að
framgangi þess, ef takast
mætti að brjóta dálítið skarð
í þann múr skilningsleysis og
úreltra skoðana á þátttöku
kvenna í þjóðfélags og at-
vinnulífi, sem enn er sterkur
hér á landi.
í lok greinar sinnar getur
alþingismaðurinn þess að
grunur leiki á, að heiminum
sé í raun og veru stjórnað af
konum, þótt þær sitji ekki
margar á löggjafarþingum.
;Ekki skil ég hvaðan honum
jkemur sú vizka, varla getur
(hann dregið þessa ályktun af
(daglegum fréttum af heims-
I viðburðunum. Nei það er
.þetta venjulega skjall, og
| fjálglega hjal um konuna,
sem húsfreyju og móður,
drottninguna í hásæti heim-
jilisins, sem þó helzt ekki má
(gerast of ráðrík. Það eru nú
jrétt fjörutíu ár síðan Selma
, Lagerlöf flutti hinn fræga
fyrirlestur um konuna og
. þjóðfélagið, sem hún endaði
á þessa leið: Litla meistara-
j verkið, góða heimilið reistu
^maðurinn og konan í samein
I ingu. Mikla meistaraverkið,
góðan heim, tekst manninum
ekki að byggja upp nema með
aðstoð konunnar". Manni
' verður að hugsa, að sumir
hafi ekki lært mikið af þróun
þessa tímabils, sem liðið er,
síðan þessi orð voru töluð.
Hvernig ætti nútímaþjóðfé-
jlag að komast af, án vinnu
' kvenna? Það er sama hvert
‘ er litið, allsstaðar eru konur
að verki, jafnvel kaupfélögin
geta ekki verið án þeirra, en
svo ef þessar konur jafnframt
vilja gegna s<nni helgustu
köllun, sem kallað er, húsmóð
ur og móðurstarfi, þá skal
þeim hegnt með því að láta
þær vinna fyrir alltað hálfu
lægra kaupi en ógiftar konur
eða þá, að hrópað er: Burt
með ykkur úr atvinnulifinu.
Ég vona, að næst þegar
kvenréttindahreyfingin fer á
kreik með hagsmunamál
heimilanna, sérsköttunina,
eigi hún vísa aðstoð hr. al-
þingismanns Karls Kristjáns
sonar.
í stuttri blaðagrein er ekki
unnt að gefa viöhlýtandi
grein fyrir gangi þessa máls
utan þings og innan, enda
verður flutt um það útvarps-
erindi núna í vikunni.
Með þökk fyrir birtinguna.
Anglýslngasími
Tímans
cr 81300
Dálítið ber á því, að mönn-
um komi hækkun á mjólkur-
vörum á óvart í Reykjavik og
finnist það að lítið athuguðu
máli vera í ósamræmi við það,
að kaupgjald skuli ekki hækka
sjálflErafa með hækkandi vísi-
tölu. Ég hef jafnvel heyrt menn
segja, að bændur ættu að taka á
sig þann kostnað, sem þessi
hækkun stafar af. Mér þykir því
rétt, að benda á hvað hér er að
gerast.
Við, sem vinnum fyrir kaupi,
höfum hærra dagkaup nú en í
ágúst og september siðastliðn-
um. Svo er það með afgreiðslu-
fólk í mjólkurbúðum, mjólkur-
bilstjóra og starfsfólk Mjólkur-
samsölunnar. Þetta er sjálfvirk
hækkun vegna hækkaðrar vísi-
tolu. Kostnaðurinn við að flytja
mjólkina frá bændunum og
dreifa henni hefir því aukizt.
Það er þessi aukni kostnaður,
sem nú kemur fram í hækkuðu
mjólkurverði og leggst á okkur
af því, að við höfum fengið dag
kaup okkar hækkað. Ef bænd-
ur ættu að taka þennan kostn-
að á sig, þá þýddi það einfald-
lega, að kaup þeirra lækkaði
vegna þess, að okkar kaup hef-
ir hækkað. Það er sanngirnin,
sem einstöku menn eru að krefj
ast.
Hitt er svo rétt að muna
líka, að kauphækkun okkar leið
ir til hækkaðs mjólkurverðs
heim til bænda, þó að seinna
verði: Bændur þurfa að vísu
að bíða eftir því í nokkra máp-
uði, en þegar verðlagsárið er
liðið þá er fresturinn líka úti
og það kemur fram í seinna
verkinu, sem gert var í fyrra.
Sennilega væri þó réttara að
tejigja þetta betur saman og
láta afurðaverð og kaúpgjaid
breytast hvort með öðru sam-
dægurs, svo að menn yrðu síð,
ur búnir að gleyma orsökinni
þegar þeir verða varir við af-
leiðinguna, eins og fyrir hefir
komið.
Skrikkjótt virðist ætla að
ganga með atvinnulífið ennþá.
Á Akranesi er boðað verkfall
og í Vestmannaeyjum vofir sjó
mannaverkfall yfir. Vel má vera
að svipað lífsmark sé með
mönnum víðar, þó að ég hafi
ekki heyrt það ennþá. En ekki
mun það hefja lífskjör þjóðar-
innar 1 heild, ef bátaflötinn á
enn að stöðvast um hríð í þeim.
verstöðvum, sem mestum afla
og mestum vetíSmætum bjarga
á land. Hver töpuð vinnustund
er beinn skaði fyrir þjóðar-
heimilið og því er illt ef starfs-
hóparnir liggja í deilum um
hæsta bjargræðistímann. Það
hefði ekki þótt gott í gamla
'daga að liggja i áflogum þegar
afli gafst eða þurrkur á heyið.
Ég held því ekki fram, að
skipting þjóðarteknanna sé að
öllu leyti réttlát. Það er nú
öðru nær. En hitt er ljóst, að
við rísum ekki undir öðrum
eins herkostnaði og þessum, og
stéttarsamtök sjómanna og
verkamanna eiga að hafa nóg-
an samtakamátt til að taka
atvinnutækin sjálf í sínar hend
ur, reka þau og hirða sjálf
það, sem þau gefa af sér, svo
að engin ástæða sé til tor-
tryggni. Þetta ætti að vera
hægt, án þess að það kostaði
langvinn hungurstríð, sem bitna
bæði á hlutaðeigandi starfs-
mönnum og þjóðinni allri í
heild.
Starkaður gamli.
óskast í gufuskipið „Ófeigur" eins og það nú liggur við
Vélsmiðjuna Keilir, Reykjavik. Tilboðunum sé skilað
fyrír hádegi, laugardaginn 10. þ. m.
VÉLAR OG SKIP H. F.
HAFNARHVOLI

Alvarleg áminning
Ýmsir kaupendur hafa enn ekki innleyst póstkröfur
fyrir blaðgjaldi ársins 1950. Þessir kaupendur eru
mjög alvarlega áminntir um að innleysa þær nú þegar.
Á sumum innheimtusvæðum þar sem innheimtu-
menn sjá um innheimtuna hafa ekki allir kaupendur
greitt blaðgjald ársins 1950. Þeir kaupendur sem greiða
blaðgjaldið til viðkomandi innheimtumanna erú mjög
alvarlega áminntir um að greiða blaðgjald ársins 1950
þegar til viðkomandi innheimtumanns eða innheimt
unnar.
I>cir kaiiiicndur scm ckki sinna
þcssn cij»'a á hættu aíS vcra sviftir
í:
blaðinu |ici»ar ■ |icssum mánnði.
Innheimta Tímans
::
^^♦♦* •♦•♦»♦•♦•*♦♦••♦♦♦♦♦♦♦<