Tíminn - 17.02.1951, Blaðsíða 3

40. blað.
TÍMINN, laugardaginn 17. febrúar 1951.
3
/ slendingaþættir
Sextugur: Kristján Jónsson
frá Einarslóni
Sextugur varð 23. janúar
Kristján Jónsson frá Eiriars-
lóni á Snæfellsnesi, nú til
heimilis á Skagabraut 15,
Akranesi.
Kristján er fæddur í Einars
lón', og ólst þar upp ásamt
mörgum systkinum, hjá for-
eldrum sínum, Jóni bónda Ól-
afssyni. sem enn er á lífi há-
aldraður, og konu hans Ás-
gerði Vigfúsdóttur er andað-
ist næst liðið sumar.
Höfðu þau búið í Einars-
lóni um hálfrar aldar skeið,
er þau á gamals aldri fluttust
þaðan. Kristján dvaldi í Ein-
arslóni hjá þeim til fullorð-
insára, unz hann haustið 1924
giftist Jóneyju Jónsdóttur frá
Lýsudal í Staðarsveit, ágætri
konu, og byrjaði um leið bú-
skap í Einárslóni á nokkrum
hluta jarðarinnar á móti föð-
ur sínum. í Einarslóni bjó
Kristján til vorsins 1944, er
hann keypti jörðina Kirkju-
hól i Staðarsveit, og fluttist
þangað, en á Kirkjuhóli bjó
hann fá ár, en fluttist þaðan
til Akraness og hefir átt þar
heimili síðan.
Þau hjón Kristján og Jóney
e:ga þrjár efnilegar dætur.
Eru tvær þeirra giftar og bú-
settar á Akranesi, en hin
yngsta á ungl ngsaldri og
dvelur enn hjá foreldrum sín-
um.
Kunnastur mun Kristj án
hafa verið á Snæfellsnesi fyr
ir frábæra skotfimi sína. Var
hann um margra ára ske'ð
aðal grenjaskyttan i Breiðu-
víkurhreppi og jafnan feng
sæll, auk þess sem hann stund
aði mikið refave ðar á vetr-
um. Jón faðir hans og Kristo
fer bróðir hans voru líka á
gætar skyttur.
Munu þær vera ærið marg-
ar tófurnar, sem beðið hafa
bana fyrr skotum þerra
feðga.
Skammt fyrir vestan Ein-
arslón i landi jarðarinnar, er
hin forna veiðistöð Dr.tvik.
Reri Kristján þaðan oft á
vorin, meðan hann var í Ein-
arslóni. og mun vera síðastur Neðra-Skarðsf7all,'
núlifandi manna, er stundað j
hefir þaðan sjó.
Kristján er maður glað-
lyndur og skemmtilegur í tali,
gestrisinn og hjálpsamur, en
það eru eiginleikar, sem marg
ir Snæfellingar eru ríkir af.
Br. J.
Nokkur örnefní
Fyrir stuttu er komin út Ár-
bók Ferðafélags íslands 1950.
Er hún um Borgarfjarðarsýslu
sunnan Skarðsheiðar, eftir
Jón Helgason blaðamann. Bók
þessi er, sem hinar fyrri ár-
bækur félagsins, fróðleg og
skemmtileg, víða greinileg
landlýsing, sagt frá örnefnum
og getið munnmælasagna, um
sum þeirra einnig sagnir úr
þjóðskjölum og dómsmálabók
um, auk þessa er fjöldi mynda
er prýðir bókina.
Eftir að hafa lesið bókina,
finnst mér, að vesturhluti aust
ur Skarðsheiðar hafi orðið af-
skiptur með landlýsingu og
fleira og leyfi ég mér að fara
þar um nokkrum orðum.
Frá Leirárkinnum að Neðri-
Skarðsá er lítil landlýsing og
fárra örnefna getið.
Frá Neðri-Skarðsá að
Skarðsvötnum er engin land-
lýsing og engra örnefna getið.
Skal nú vikið að því nánar.
Kunnugir vita, að fjallið
milli Leirá og Neðri-Skarðsár
heitir Snóksfjall og eru þar
mörg örnefni, svo sem Brík,
Hrisklettur, Tófulágar, Stráka
gil, Fagrabrekka, svo að nokk-
ur séu talin.
Fjallið frá Neðri-Skarðsá
austur á hreppamörk og norð-
ur um Rauðahnúk nefnist
þar eru
Um Sinfóníuhljómsveitina
Yfirlýsingj frá áívarpsráði og flciri aðilum
Herra ritstjóri. íuhljómsveit'na um störf
Meðfylgjandi yf rlýs’ngar hennar í þágu útvarpsins
frá útvarpsráði og frá meiri- hafa ætíð legið fyrir útvarps-
hluta stjórnar og fram- ! ráði og hlotið samþykki þess.
kvæmdastjóra Sinfóníuhljóm Útvarpsráð hefir einnjg kynnt
sveitarinnar leyfi ég mér að sér starfs- og rekstraráætl-
senda yður með ósk um birt-! anir hljómsveitarinnar og
ingu í blaði yðar. { ekki haft við þær að athuga.
Við þessar yfirlýsingar hefi
ég því einu við að bæta, að
ég hefi gert ráðstafan:r til að
4) Þar sem vikið er að öðr-
um e'nstöku matriðum í sam
bandi við tónlistarmál út-
r tstjóri Mánudagsblaðsins,; varpsins í ofangreindri blaða
Agnar Bogason, verði látinn | grein, er frásögnin um flest
' atriði mjög rangfærð og vill-
andi, en um önnur tilhæfu-
laus með öllu, svo sem um-
mæli blaðsins um fimm út-
lendinga, sem starfi hjá út-
varpinu og hafi 2700—3000
kr. mánaðarlaun.
Ólafur Jóhannesson
Stefán Pétursson
Sigurður Bjarnason
Sverrir Kristjánsson
Ályktun þessi var gerð á
Loftræsting í strætisvögnum
Margt fer aflaga í rekstri
strætisvagna Reykjavíkur. Þó
tekur óloftið í þeim út yfir
allt annað. Þetta raka, þunga
innibyrgða loft, blandað
stybbu af hálfbrunninni hrá-
olíu og mótorlykt.
Þessu er fólki boðið upp á,
að sitja og standa í eins þétt
og menn geta þjappað sér sam
an. Allar smugur eru lokað-
ar, þótt blíðviðri sé úti. Síð-
ast í dag lenti. ég í yfirfull-
um vagni og loft, svo mönn-
um varð óglátt. En ágætis
veður úti. Nokkru síðar fór ég
með öðrum vagni. En þar var
stór rúða opin og loftið allt
annað. Þetta mun eitthvað
misjafnt hjá bílstjórunum.
En stjórn strætisvagnanna
virðist ekkert skipta sér af
þessu og heilbrigðiseftirlit er
ekkert. Er þetta allt svo
aumt og lágkúrulegt, að undr
un sætir. Þó er e.t.v. verst að
farþegarnir ýmsir verða kald
ir fyrir þessu og taka því sem
hverju öðru sjálfsögðu mót-
læti og hætta að mögla.
Raunar eru menn farnir að
hafa að orðtaki, ef þeir koma
inn, þar sem loftið er mjög
þungt, að þetta sé eins og í
strætisvagni.
Þegar kvef og inflúensa
ganga, eru strætisvagnarnir
með núverandi útbúnaði helst
til ákjósanlegar útbreiðslu-
stöðvar fyrir þenna faraldur.
Og ekkert er sennilegra, en
þeir eigi drjúgan þátt í að
halda við og útbreiða alls-
konar umferðaplágur, sem
margir kvarta um, að komi
aftur og aftur.
Hvað munu útlendingar
hugsa um kröfur okkar til
andrúmslofts, ef þeir ferðast
í strætisvagni yfirfullum og
allt ferskt loft útilokað. Og
hvað niyndu þeir virðulegu
herrar, forstjóri strætisvagn-
anna, borgarlæknir, borgar-
stjóri og læknar bæjarins,
segja, ef þeir þyrftu að ferð-
ast í strætisvagni þegar
þrenslin eru mest og loftið
verst?
En vissulega þurfa þeir þess
með. Þá myndi strax hafist
handa á þessu sviði. Þótt ekki
væri annað en opna glugga.
Er stórfurðulegt, að þurfa
að margítreka áskorun um
jafn augljóst mál og þetta
er, að hafa alltaf stöðuga
loftkælingu í strætisvögnun-
um þegar þeir eru á ferð.
12. febr. B. G.
Fréttir frá Í.S.Í.
Að vanda hélt íþróttasam-
band íslands hátíðlegt af-
mæli sltt 28. jan. s. 1. Þá voru
heiðraðir afreksmenn síðast-
liðins árs og sæmdir metmerkj
um Í.S.Í. í þeim íþróttagrein-
um sem Í S.Í. er sérsamband
fyrir Greinar þessar eru:
Sund og skautahlaup
Hófið fór fram í Sjálfstæð-
ishúsinu (minni salnum) og
voru þar mættir methafarn-
ir, framkvæmdastjórn Í.S.Í.
og formenn sérsambandanna
ásamt fleiri íþróttafrömuð-
um.
Forseti Í.SÍ. Benedikt G.
Waage, afhenti þessum sund-
görpum metmerki sín með
ræðu: Þórdís Árnadóttir (Á.)
fyrir 4 sundmet, silfurmerki,
Hörður Jóhannesson (Æ.) 3
sundmet, silfurmerki, Ari Guð
mundsson (Æ.) 1 sundmet,
eirmerki, Pétur Kristjánsson
(Á.) 1 sundmet, eirmerki. Fyr
ir boðsundsmet fengu þessi
félög litla bikara: Glímufél.
Ármann 4 met, íþróttafélag
Reykjavíkur, 1 met og Sund-
(Framhald á 7. síðu.)
einnig mörg örnefni, sem hefði
mátt taka upp í Árbókina, svo
sem gert er í vesturheiðinni og
víðar. Hér verður aðeins fárra
þeirra getið, svo sem: Bæjar-
klettar, Seldalur, Götuklettur,
Bleikafell og Rauðihnúkur,
sem fyrr er nefndur.
Svo sem skýrt er frá í ár-
bókinni er hvilft eða smádalur
í fjallið sunnanvert við syðra
Heiðarhorn og heitir hann
Vatnadalur. í honum eru þrjú
lítil vötn, en nyrzta og
minnsta vatnið heitir Skessu-
brunnur, í árbókinni eru þau
öll nefnd Skessubrunnar, —
hvort réttara er skal ekki deilt
um hér. Aðeins skal þess get-
ið, að snemma á síðastliðinni
öld eru þau nefnd Skarðsvötn,
eftir því sem munnmælasagn-
ir herma er til urðu um þau,
en rúmsins vegna verður ekki
farið út 1 þær hér.
Úr tveim syðri vötnunum
rennur lækur suður fjallið og
þar fram af i klettagili, sem
Hestagil heitir, og eru þar
hreppamörk. Skammt norður
af Rauðahnúk og inn með
Heiðarhorni að vestan er lítill
dalur sem Hrútadalur heitir,
þangað fóru oft áður fyrr á
haustin menn, er voru á
rjúpnaveiðum, og var í mæli,
að ef ekki væri rjúpa á Hrúta-
dal þá væri þeirra ekki von á
Snóksfjalli. Mun því hafa
valdið lega dalsins þar á há-
lendinu samfara nægum haga
fyrir rjúpuna.
En ekki hafa allir sótt þang
að höpp er farið hafa þar upp
til rjúpnaveiða, svo sem göm-
ul vísa bendir til og sagt er að
maður einn hafi kveðið um
sjálfan sig:
í Hrútadalnum ég hrapaði
hrygg minn braut og viðbeinið
annan fótinn og axlarlið
því olli bylta háskalig.
Skammt fyrir austan Hesta
gil, sem fyrr er getið, hefir
brotizt fram úr fjallinu sú
mesta skriða, er fallið hefir úr
Skarðsheiði sunnan verðri, að
undanteknum árframburði.
Hefði farið vel á því að árbók-
in hefði geymt sagnir um
skriðu þessa, svo sem um
Hólabrú er fallið hefir úr
Akrafjalli, og fleiri náttúru-
undur.
sæta fyllstu ábyrgð fyrir dóm
stólum út af þeim tilhæfu-
lausa rcgburði og svívirðilegu
aðdróttunum í minn garð,
sem felast í gre'ninni „Sin-
fóníuhljómsveitin er ekki til“,
í Mánudagsblaðinu 12. þ- m.
Reykjavík, 13. febrúar 1951.
Jón Þórarinsson
Yfirlýsing frá útvarpsráði.
í triefni af árásargrein. sem
birtist í Mánudagsblaðinu 12.
þ. m. undir fyrirsögninni
„Nýtt útvarpshneyksli — Sin-
fóníuhljómsveit'n er ekki
til!!!“ og beint er gegn Ríkis-
útvarpinu og sérstaklega ein-
um starfsmanni þess, Jóni
Þórarinssyni fulltrúa í tónlist
ardeild, vill útvarpsráð láta
eftirfarandi athugasemdir
koma fram:
1) Tónlistardeild útvarps-
ins hefir ekki sérstakar fjár-1
reiður, og eru allar tillögur
forráðamanna hennar um ráð
stöfun á fé útvarpsins til tón-
1'starmáVa há\ðax samþykki
útvarpsráðs og útvarpsstjóra.
Ásakanir og dylgjur blaðsins
á hendur „æðstu manna tón-
listardeildarinnar“ um „furðu
legt fjárbruðl“ og óheiðar-
lega meðferð fjár í sam-
bandi við starf þeirra hjá út-
fundi útvarpsráðs 14. febrúar
1951. Einn útvarpsráðsmanna
Magnús Jónsson prófessor,
var fjarstaddur vegna veik-
inda.
Yfirlýsing frá stjórn
Sinfóníuhljómsveltarinnar.
Samkvæmt ósk hr. Jóns
Þórarinssonar, formanns
stjórnar Sinfónuhljómsveit-
, arinnar, og í tilefni greinar-
innar „S'nfóníuhljómsveitin
er ekki til“, sem birtist í Mánu
dagsblaðinu í gær, vilja undir
ritað'r stjórnarmenn og fram
kvæmdastjóri Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar taka fram eftir-
farandi:
1. Jón Þórarinsson nýtur
ekki og hefir aldrei notið
neinna launa eða neins konar
hlunninda hjá Sinfóniu-
varpinu eru því rakalaus og' hljómsveitinni og hefir aldrei.
tilhæfulaus ósannindi, sem | þegið neina þóknun fyrir
útvarpsráð vísar algerlega á | stjórnarstörf eða önnur störf
bug. V'rðist tilgangur þessara
skrifa sá einn að vekja til-
efnislausa tortryggni í garð
útvarpsins og einstakra starfs
manna þess, og að spilla fyrir
starfsemi stofnunarinnar og
framgangi hljómsveitarmáls-
í þágu hennar.
2. Reykjavíkurbær á full-
trúa í stjórn hljómsveitar-
innar, sem að sjálfsögðu fylg
ist með því, hversu því fé bæj
arins er varið, sem veitt er til
hljómsveitarinnar. Þá hafa
ins, sem forráðamenn útvarps | 0g borgarstjóra og skrifstofu
ins hafa jafnan stutt af, hans ætíð verið heimilar all
fremsta megni og telja út- ar upplýsingar, sem óskað
varpinu mikið nauðsynjamál. j hefir verið eftir, um rekstur
2) Það hefir aldrei farið og starf hljómsveitarinnar,
leynt í útvarpsráði, að Sin-
fóníuhljcmsveitin er ekki fé-
lagsskapur hljóðfæraleikara,
heldur stofnun. sem hefir ráð
ið hljóðfærale'kara til ákveð
inna starfa. Þeir tveir aðilar,
sem lagt hafa fé til hljómsveit
arinnar, Ríkisútvarpið og
Reykjavíkurbær, hafa hvor
um sig tilnefnt einn mann
í stjórn hennar, en þriðji mað
urinn hefir verið tilnefndur
af Félagi íslenzkra hljóðfæra
leikara. Fulltrúi útvarpsins í
hljómsveitarstjórninni er Jón
Þórarinsson, og hefir hann
enga þóknun tekið hjá út-
varpinu fyrir það starf eða
önnur störf vegna hljóm-
sveitarinnar.
3) Samningar við Sinfón-
Að síðustu vil ég geta þess,
að fjórir fossar eru í Laxá,
auk Eyrarfoss. Hundsfoss heit
ir foss, sem er neðarlega í
ánni, skammt fyrir ofan Lax-
foss, auk þeirra, sem getið er
í árbókinni.
Svo sem línur þessar bera
með sér, er með þeim ekki
leitast við að varpa rýrð á
neitt af því er stendur í ár-
bókinni.
Suður-Borgfirðingur.
v
og hefir engin gagnrýni á
rekstri hennar eða starfsemi
komið fram af hálfu bæjar-
ins.
Reykjavík, 13. febr. 1951.
í stjórn Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar,
B. Böðvarsson
Baldur Andrésson
Framkvæmdastjóri Sinfóníu-
hljómsveitarinnar,
Björn Jónsson
« - ’
*
Stutt athugasemd.
Með yfirlýsingum þessum,
virðast flest atriði í umræddri
grein Mánudagsblaðsins hrak
in. Þó lætur útvarpsráð nokkr
um veigamiklum atriðum ó-
svarað. eins og þeim, að út-
varpið hafi keypt.lítt not-
hæf hljóðfæri af Tónlistar-
félaginu fyrir ærið fé. Það er
svo annað atriði, sem ekki
snertir beint þessa deilu og
ástæða getur verið til að ræða
um síðar, hvort útvarpsráð
ver ekki ofmiklu fé (500 þús.
kr.) til Sinfóníuhljómsveitar
innar á kostnað annars út-
varpsefnis og dagskrá út-
varpsins verði af þeim ástæð-
um mun lakari en hún þyrfti
að vera.
Ritstj.