Tíminn - 10.05.1951, Blaðsíða 4

4.
TÍMINN, fimmtudaginn 10. maí 1951.
192. blað.
islendingaþættir
Mmningarorð: Jóhann Rist, vélstjóri
Fimmtudaginn 12. apríl
barst til landsins sú harma-
fregn, að flugvélin „Rjúpan“
myndi hafa týnzt einhvers
staðar í Bretlandi. Þessa flug
vél höfðu tveir íslendingar
keypt af Englendingum, og
átti nú að fljúga henni hing-
að heim. í flugvélinni voru
þrír menn, eigendurnir báð-
ir og enslcur vélamaður. Flug
\élar og áhafnar var lengi leit
að, og loks á tíunda degi bar
leitin árangur. Flugvélin hafði
steypzt til jarðar í Mið-Eng-
landi og gereyöilagzt.og munu
ill veðurskilyrði valdíð hafa.
Líkur bentu ótvírætt til þess,
að öll hefði áhöfnin fengið
bráðan bana. Laugardaginn
þann 28. apríl komu lík ís-
lendinganna heim með Brú-
arfossi, og nú verða þeir enn
samferða síðasta spölinn, því
að í dag verður útför beirra
gerð frá Fossvogskapellu. —
Hverfa þá undir svörðinn þeir
Páll Magnússon, flugmaður,
og Jóhann Rist, vélstjóri.
Jóhann Rist fæddist á Ak-
ureyri 19. marz 1916 og var
sonur hinnar mætu konu Mar
grétar Sigurjónsdóttur og Lár
nsar Rist, hins þjóðkunna í-
þröttafrömuðar. Fimm ára
gamall missti Jóhann móður
sína, og var hann þá svo lán-
samur, að Jón bóndi Júlíus-
son og Margrét systir hans á
Munkaþverá í Eyjafirði tóku
hann í fóstur. Þarf enginn að
efa það, að Jóhann hafi feng-
ið traust og gott uppeldi á því
myndarheimili. Skömmu eft-
ir fermingu tók hann próf
upp í 1. bekk Menntaskólans
á Akureyri og stundaði þar
nám i einn vetur, en ekki
mun hugur Jóhanns hafa stað
iö til bóknáms á þeim árum,
svo að hann hvarf úr skól-
anum eftir eins vetrar nám.
Lagði hann þá leið sina til
Reykjavíkur og stundaði járn
smíði hjá Jóni Sigurðssvni,
járnsmíðameistara á Lauga-
vegi 54. Lauk hann námi því
tvítugur að aldri.
Þegar Jóhann hafði lokið
járnsmíðanáminu, sigldi
hann til Kaupmannahafnar
ti! framhaldsnáms. Gerðist
hann starfsmaður í skipa-
smíðastöðinni Burmeister &
Wein. Jafnframt starfa sín-
um þar stundaði hann nám í
vélstjóraskóla borgarinnar og
lauk þaðan fullnaðarprófi 23
ára gamall.
Eftir þetta réðst Jóhann í
siglingar og var vélstjóri á
dönsku flutningaskipi, sem
sigldi á Kyrrahafi, milli Ame
ríku og Austur-Asiu. Árið
1941 var skipið kyrrsett í
Filippseyjum. Eftir tæpt ár
var það tekið til herflutn-
inga, en skipshöfnin sett á
land í San Francisco. Þaðan
ók Jóhann á eigin farkoáti
þvert yfir meginlandið til
New York-borgar og ætlaði
sér rakleitt heim til íslands.
Þó skipaðist málum þann veg,
að hann fór enn í siglingar,
að þessu sinnj í þágu Banda-
ríkjaflotans og sigldi nú um
skeið í skipalestum um liættu
svæði Atlanzhafsins.
Er hér var komið sögu, var
Jóhann orðinn hinn gagn-
menntaðisti maður og svo víð
förull, að slíks munu fá dæmi
með íslendingum, og þykja
þeir þó ferðast mikið.
Vitanlega hefði manm með
menntun og reynslu Jóhanns
reynzt auðvelt að fá álitlega
framtíöaratvinnu erlendis, t.
d. í sighngum, en hér fór sem
íyrr: „hin ramma taug“ vann
sitt verk, og Jóhann kaus
„föður tún“. Hann settist nú
að hérlendis, fullnumaði sig
enn í vélstjórafræðum og
sigldi um skeið á Jslenzkum
skipum.
En Jóhanni var ævintýra-
þrá í brjóst borin, svo að hon-
um nægði engan veginn, er
stundir liðu, að vera með viss
um hætti herra elds og vatna.
Enn var eftir að kanna loftin
blá. Og- Jóhann nam flug-
list, þá ungu íþrótt, og hugð-
ist nú að leggja flugsamgöng
| um íslendinga sitt lið og
sigla með öðrum vöskum
1 sveinum um hættusvæði
loftsins. Sú sigling varð í
1 rauninni förin, sem aldrei
^ var farin, því að nú settist
dauðinn sjálfur við stýrið,
á«tur en farkosturinn komst
! til sinnar bækistöðvar, áður
_ en undirstaða framkvæmd-
1 anna var lögð.
| Við Jóhann Rist vorum
t æskuvinir, síðan við áttum
heima sveinar sinn hvorumeg
in Eyjafjarðarár. Hittumst
við stundum daglega, er við
(vitjuðum um silunganet, er
lagt var í Stokkahlaðahyl, frá
báðum bökkum. Báðir áttu
bæirnir bátsferju, og reynd-
ist okkur þá leiðin milli landa
Jfljótfarin, enda ekki löng. —
. Vék Jóhann þá stundum að
þvi, að gaman væri að fara
einhvern tíma í lengri sigl-
ingu en þetta, og má með
sanni segja, að þessi æsku-
| draumur hans hafi rætzt með
nokkuð óvenjulegum hætti.
1 Ég hitti Jóhann síðast,
j nokkru áður en hann fór för-
I ina til Englands. Tj áði hann
mér þá, að þeir félagar myndu
fljúga vél sinni í síldarleit á
komandi sumri. Barst þá talið
að hinum miklu og sorglegu
flugslysum, er orðið hafa hér
j nýlega. Kvað hann merki
j hinna föllnu bezt haldið uppi
1 með því að efla og bæta flug-
l samgöngurnar í landinu, eftir
því sem við yrði komið. Jó-
hann hefir nú goldiö þann
skerf, að ekki verður meira
af honum krafizt.
Jóhann Rist var meðalmað
ur á hæð og svaraði sér vel.
Dökkur var hann á bnin og
brá og vel farið í andliti. —
Hann var maður hæglátur og
prúður í framgöngu allci, ró-
legur og íhugull. Honum bjó
margt í huga, og ekki lét
hann sitja við orðin tóm. í
skiptum sínum við aðra r.enn
var hann sanngjarn og hátt-
vís. Aldrei heyrði ég hann
gera iírið úr öðrum mönnum.
ég held hann háfi ekki átt
það til að vega sig á kostn-
að annarra; hann var of vel
menntur til að ala jafn leiða
smáþjóðarkennd. Jóhanni
skildist ungum, að þeir
stefna ekki fram, sem gera
litlar eða engar kröfur til
sjálfra* sín, en ósanngjarnar
kröfur til annarra.
Ég jít svo á, að Jóhann
Rist liafi verið drengur góð-
ur og manndómsmaðuf, þó
að saga hans yrð: svo stutt
Þjoðinni er það mikill skaði
að missa slika menn, einkum
á svo ínigum aldri. Eíi íöður
hans öldruðum, aðstand-
endum öllum og vir.um fjær
og nær, ma það vera nokkur
huggmr, að Jóhann Rist féll
með saund.
ingvar Biyjóiísson.
Sextugur: Þórarmn
Sigurjónsson, Grund
Ég vil ekki láta dragast úr
hömlu fyrir mér að minnast
með nokkrum orðum góðs
drengs, sem í dag fyllir
sjötta tug æfi sinnar, en það
er Þórarinn Sigurjónsson
bóndi á Grund við Blöndu-
ós. Þórarinn er fæddur tí-
unda dag maímánaðar 1891.
Sonur hjónanna Sigurjóns
'jónssonar albróður Jóns
hreppstjóra á Hafsteinsstöð-
um í Skagafirði, og konu hans
Bjargar Runólfsdóttur. Þór-
arinn ólst upp með foreldr-
um sínum til fullorðins ára.
’— Það féll í hlut Þórarins að
; vera æskumaður á umbrota-
tímum í þjóðfélaginu. Þá var
árferði í landinu að batna
eftir þrotlausan haröinda-
kafla og margs kyns óáran
um tuga ára skeið. Allar fram
kvæmdir í sveit og við sjó
voru að hefjast eða voru haf
I in með meiri vorhug og
glæstari blæbrigðum heil-
brigðrar þróunar í hinu verð-
jandi árrisi i þjóðlífinu. Þór-
i arinn lagði út í lífið við heill
i andi strengjatök bjartra
,hugsjóna og góðra gáfna, er
. hann hafði að veganesti í
hinni hörðu lifsbaráttu.
Þórarinn var harðfenginn
, dugnaðarmaður og batt ekki
j skóþveng sinn við kotungs-
, brag í þröngbýlum hugsunar-
hætti liðinna kynslóða, held-
ur vildi stefna hátt til mann
dóms og athafna. Það bar
snemma á eljusemi og dugn-
aði hjá Þórarni og varð hann
brátt með fremstu mönnum
héraðsins í ýmsum greinuip,
eins og hann átti kyn til. —
Þórarinn kvæntist ungur á-
gætri konu og eignaðist með
henni sex mannvænleg börn,
er öll hafa komist til góðs
þroska.
Það var að vonum, að þessi
atorkusami dugnaðarmaður
yndi ekki lengi við kotbúans
kjör á miðlungsjörð, því önd
vegisjarðir lágu ekki á lausu
á þeim árum. Hann færði sig
,því um set og fluttist til
Reykjavíkur og vann þar að
rörlagningu um röskan ára-
tug. En römm er sú taug, er
rekka dregur föðurtúna til. —
Sveitin hans og héraðið löð-
uðu hann til sín á ný og ár-
ið 1932 reisti hann bú að
Glæsibæ í Skagafirði. En
stórhugur hans staðnæmdist
ekki fyrr en nokkrum árum
síðar, að hann keypti stórbýl-
ið Garð í Hegranesi, og þar
bjó hann miklu myndarbúi
um ára bil, en þar hallaði
undan fæti, er líkamsþrek
(Framhald á 7. síðu.)
V.V.VW.V.WAV.W.VV.VV.V.V.V.V.’-V.V.V.V.V.VAV
■« ««. W'jHÍa. 5
■<* m
■ *8 r *i »
til telagsmanna
í Menningar- og fræðslu- _ |
sambandi alþýðu
Þriðja félagsbók vor, 1950,
A R I E L , æfisaga enska stórskáldsins SHELLEYS,
eftir Andre Maurois, í þýðingu Ármanns Halldórs- ?■
5i
sonar, er komin út. J|«
MENN CG MENNTIR, tímarit félagsins (1. hefti), rit-
stjóri Tómas Guðmundsson skáld, er einnig komið.
Félagsmenn vitji bókarinnar og tímaritsins í af-
greiðslu M. F. A„ Garðastræti 17, eða til sölumanns
ins Jóns Kjerúlf, Miðholti 2. £
Þeir, sem gerast nýir félagar í M. F. A„ fá fyrir
aðeins 60 krónur óinnbundin J"
í FJALLASKUGGA, nýjustu skáldsögu Guðmundar «J
Daníelssonar. %
DUTTLUNGAR ORLAGANNA, eftir John Steinbeck. V
ÆVISÖGU SHELLEYS Og ..
MENN og MENNTIR. ' ~jjj
Gerist félagar strax í dag. — Þetta eru beztu og
ódýrustu bókakaup, sem nú er völ á. .í
í
MENNINGAR- OG FRÆÐSLUSAMBAND ALÞYÐU,
Garðastræti 17. — Sími 5314. Ij
.V.VV.V.V.VAV.V.VVV.V.V.V.V.V.V.V.VV.V.V.V.V.Í
Húðir og skinn eru nú í háu verði. Vandið því sem
bezt alla verkun þeirra. Umfram allt verður að vanda
vel fláninguna. Hver hnífrispa eða skurður í húðina
gerir hana verðminni. Farið hreinlega rfieð húðirnar,
þegar slátrað er og látið þær kólna sem fyrst, án þess
að holdrosinn skurni. Saltið húðirnar strax eftir að þær
eru orðnar' kaldar og áður en holdrosinn byrjar að
þorna. Sé dregið að salta, gengur saltið ekkl einS vel
inn í húðina, en það er skilyrði fyrir góðri geyttrslu'
að húðin gegnumsaltist á sefn skemmstum tíma, Þegar
saltað er, verður vandlega að breiða úr öllum skæbl-
um og jöðrum og dreifa saltinu vel yfir alla húðina. —.
Eftir því sem skinnið er þykkra þarf meira salt. Fyrir
hver 3 kg. af hráhúðarvigt þarf sem næst 1 kg. af salti.
Mikið salt gerir aldrei skaða og er því betra að salta of
mikið en of litið. Notið ávallt hreint salt. • , T^
Nýsaltaðar húðir má ekki brjóta saman i búnt til að
geyma þannig. Þær eiga að liggja flatar, lftið eitt hall-:
andi, svo að hið blóði blandaða vatn, sem saltið dregúr
úr húðinni, geti runnið burt. Má salta þannig hverja
húðina ofan á aðra í stafla og snúa holdrosanum upp;
á hverri húð. Húðirnar verða að liggja þannig í stafla
þar til þær eru gegnsaltaðar, en það tekur venjulega
1—2 vikur. Þá má, þegar hentugt þykir, taka þær upp
og búnta til flutnings eða geymslu. 3°
o r -; r< *r r» rný s n'iirí
Athugið leiðbeiningar þessar nákvæmlega hver og
einn og leitist við að fara eftir þeim í öllum greinum.
Það tryggir yður hæst verð fyrir húðirnar. , 5 ; y;. :. „
mi i! í.HMjÍtf
ntmrc
Samband ísl.samvinnufélaga

GERIST ASKRIFENDUR AÐ
TINAIVVM. - ASKRIFTASIMI 2323.