Tíminn - 11.01.1952, Side 3

8. blað.
TIMINN, föstudaginn 11. janúar 1952.
3.
ísiendingajpættir
Tyrkja-Gudda
Sjónleikur eftir séra
JakoJs Jónsson
Fréttabréf úr Mýrdal
Dánarminning: María Magnúsdóttir
Hvernig verður þessum sjón
leik tekið? Hann fær þá erfiðu
aðstöðu að koma á svið í Þjóð- I Veturinn
leikhúsinu á eftir Gullna hlið-
I
I Mýrdal mun árið 1951 ræktarsambands Mýrdæla og
verða að öllu samanlögðu tal Eyfellinga. í Vík var stofnað
ið óhagstætt og undir meðal garðrækarfélag og sáð í um
2 hektara af nýbrotnu landi.
frá áramótum Varð uppskeran allgóð.
var samfeldur gjafatími. Á
Sunnudaginn 28. október f.á. um, og bjuggu þar í 7 ár — en inu. Eg var að lesa Tyrkja- sumardaginn 1. var meiri Flutningar.
lézt að heimili sínu, Krossi í fluttust að Krossi 1927, og hafa Guddu í annað sinn, en ég er snjór a jörð en dærni eru til Flutningar að oCT frá Mýr-
Landeyjum, María Magnúsdótt búið þar síðan. Þau eignuðust ekki neinn sérlegur aðdáandi
ir. Hún var af traustu og dug- | son, Ólaf að nafni, sem hjálpar skáldsagna né vissrar leikrita-
miklu bændafólki í Rangárþingi nú með ágætum föður sínum, gerðar, þótt ég eins og fiestir
komin. Var fædd 1875 að Ár- ( sem er mjög svo slitinn að kröft uðrir menn dáist að því, sem
túnum á Rangárvöllum. Bær um, eftir erfiði og þunga dag- ekki verður komizt hjá að veita
sá stendur á sléttum og fögrum' anna, því ekki bar hann skarð- aðdáun. Ég hlusta helzt aldrei á
árbakka, en áin, straumþung og' an hlut írá borði um dugnað og útvarpssögurnar né útvarpsleik
ákveðin, brunar þar fram með afköst meðan heilsan entist. — ritin. Reyndi það hváð eftir ann
miklum þunga. —
Ef til vill hefir þessi straum
María stundaði vel öll sín að, en gafst gersamlega upp og
störf, var reglusöm og formföst, þótti flest það, er ég heyrði af
þungi elfinnar mótað dug og ’ bæði um dagleg störf og líka hin útvarpsleikritunum óþægilegt og
skapgerð þessarar litlu stúlku' andlegu mál. — Hún gleymdi sumt verulega ljótt, og ýmislegt
á hennar æskudögum, því vöggu ekki guði sínum. Hún virti óumdeilanlegur leirburður.
gjöf hennar hygg ég að hafi kirkju og kristni, því hvað sem Þegar ég las Gullna hliðið,
verið dugnaður í ölluih þeim leið önn dagsins, átti kirkjan áður en það var sett á svið, þórti
störfum, sem hún tók á. Sem öndvegið — og það fram á síð- mér strax á því mikill glæsibra.g
sagt, snúa ekki frá settu marki,1 ustu stund — því síðasta sunnu- ur og fór ekkert dult meö það.
fremur en áin, þar til yfir lauk.' dagsmorguninn, sem hún lifði, Tæpast er þess að vænta, að
María hafði lítið af móður J var hún að búa sig undir að annríkis klerkur, eins og séra
sinni að segja, en ekkert af föð . ganga í kirkju — en þá hné hún Jakob Jónsson, rói til fulls á
ur sínum, því hann lézt áður en örend niður, rétt áður en klukk- J borð við okkar ágæta, vinsæla
um fjölda ára, auk þess allt dalnum fór fram eins og áð-
að þriggja feta íshella í jörð. ur eingöngu með bifreiðum.
Annan sumardag brá til þýð- Var samgöngum með þeim
viðris og var veðurátt þaðan haldið uppi allt árið að und-
í frá blíð og frostlaus. Tók anskildum einum mánuði síð
snjó af jörð hægt, svo ekki ari hluta vetrar. Síðastliðið
hlaust tjón af bráðri leysingu. vor, þegar klaka var að leysa
Gróður lifnaði seint vegna úr jörð voru flutningarnir
hins mikla jarðklaka, svo mjög erviðir og kostnaðarsam
gefa varð búpeningi í lengsta ir.
lagi fram eftir sumri. Jarð-| Leggjast flutningarnir nú
yrkja hófst mjög seint. í mat með mjög vaxandi þunga á
jurtagarða varð ekki sáð fyrr almenning, þar sem allur
en eftir 20. maí og allt til reksturskostnaður bifreið-
júni byrjunar. Sláttur hófst anna hefir vaxið gífurlega á
í síðasta lagi. Grasspretta á árinu, einkum hafa þessir lið
vel ræktuðu landi varð góð, ir hækkað mjög: benzín,
en nokkurt tjón varð á tún- brennsluolíur, hjólbarðar og
um vegna kals. Útengi spratt allir varahlutir.
vel víðast hvar en þó nokk- 1
uð misjafnt. Nýting heyjanna Kaupmannsverzlun
hún fæddist. Af þessu leiddi, að. um var hringt til helgra tíða, og snjalla þjóðskáld,Davíð Stef- (varg j þetra lagi. Heybirgðir breytt í samvinnu-
hún varð að alast upp hjá
vandalausu fóiki — en það skal
tekið fram, að hún lenti hjá
góðu fólki, og góðum nágrönn-
um, sem réttu henni oft holla
hönd. — Hélzt traust vinátta hjá
henni við þetta fólk meðan dag
ar entust. —
María fluttist frá Ártúnum að
Þórunúpi, í Hvolhreppi, og var
þar vinnukona í mörg ár, og
þennan dag. — j ánsson, en töluverða hneigð í haust munu yfirleitt hafa verzlun.
María var gestrisin og gjaf- hef ég til þess, að telja líkiegt, j verið í meðallagi, því gömulj f byrjun ársins 1951 hætti
mild, bæði við gesti og gang-! að leikritið um Guðrúnu Símon- (hey voru mjög lítil eftir hið verzlun Halldórs Jónssonar i
andi. Og svo barngóð að af bar, j ardóttur (Tyrkja-Guddu) verói harða vor. Haustið var mjög Vík
enda sóttu þau eftir gjöfum á sínum tíma talið með rnerk-
hennar og góðvild. — Og viljum | ustu leikritum í islenzkri leik-
verzlunarrekstri. Var
úrkomu- og vindasamt, eink- hún önnur aðalverzlunin í
um októbermánuður. Hins Vestur-Skaftafellssýslu, stofn
síðan lausakona, eins og það ar í heild.
var orðað á þeim árum. Þá stund
aði hún saumaskap á ýmsum
bæjum, og var eftirsótt, því hún
átti haga hönd, og var rösk og
afkastamikil, að hverju sem
hún gekk.
Árið 1919 giftist hún eftirlif-
andi manni sínum, Sigurði Ól-
afssyni, frá Dufþekju í Hval-
hreppi. Byrjuðu þau búskap í
Miðeyjarhólmi á Hólmabæjun-
við nágrannar hennar, sem höf j ritagerð. Efnið er stórbrotiö og vegar mild og góð tíð í nóv- sett skömmu fyrir síðustu
um átt börnin okkar bæði við j getur hagur andi smíðaö margt J ember. Með desember tók að aldamót af Halldóri Jónssyni
úr því. Guðrún Símonardóttir • snjóa og frjósa, lögðust þá umboðsmanni í Suður-Vík og
fær í leikritinu verulega upp- ísalög á jörð og tók að mestu rekin af honum fram undir
reisn. Hún verður okkur miklu j af haga. Leysingu gerði um 1920, en þá tóku við synir
skiljanlegri en áður og nýtur. miðjan mánuðinn svo að ís hans Jón og Ólafur við. Eftil’
bæjarvegg og í bæ þessara
hjóna, þakka þeim af alúð fyrir
öll góð hót í þeirra garð, og okk
María fór með prýði, hún gisti
þennan stað nær fjórðung ald-
ar. Og ef til vill hefir hún end-
að hér gönguna með þessi orð
skáldsins í huga:
í kirkju þína kenn þú mér,
að koma Drottinn, sem mér ber.
Svo hvert sinn, er ég héðan fer,
ég handgengnari verði þér.
Guðni Gíslason.
Guðrún Á. Símonar
farin til Englands Jf
19. des. 1951: „Þar sem aug-
ljóst er, að hér í Húsavík verð
| ur stórfellt atvinnuleysi og
þrengingar meöal almennings
vetur ef hraðfrystihús Fisk-
Ungfrú Guðrún Á. Simon- . iðjusamlags Húsavíkur fær
ar, söngkona, fór héðan í ekki starfað sökum skorts á
gærdag með „Gullfaxa,“ til hráefni, Þá skorar fundur í
Prestvíkur. — í vetur hyggst Verkamannafélagi Húsavíkur
samúðar okkar betur. Tvískipt- jog snjó tók að mestu upp. En föt Ólafs 1934 hefir Jón Hall-
ingin í sál þessarar stórlyndu nú fyrir og um jólin byrjaði dórsson einn veitt verzlun-
og tápmiklu konu verður mjögjað snjóa á ný. Er nú allmikill inni forstöðu. Verzlun Hall-
skiljanleg. Hún elskar eigin- snjór á jörð og jarðbönn dórs Jónssonar naut ætíð
mann sinn, Eyjólf Sölmundar-
son, af lrita og hjartans ein-
lægni. Á neyðarstundinni hróp-
ar hún í himininn á miskunn
með öllu.
trausts og virðingar, bæði inn
anhéraðs og utan. Jón býr nú
búi sínu í SuÖur-Vík.
Vörubirgðir og bifreiðar
verzlunar Halldórs Jónssonar
Afkoman.
Afkoma almennings mun
og hjálp, eins og hinir, sem rænjnú allmiklu lakari en undan-
ingjarnir voru að klófesta,! farin ár. Kemur þar margt til. keypti nýtt verzlunarfyrir-
kvelja, svívirða og myrða. EnjFyrst það að bændur þurftu tæki, Verzlunarfélag Vestur-
þar var, eins og svo oft áður í' að kaupa óvenjumikinn fóður skaftfellinga. Er það sam-
eymdarsögu mannkynsins „harð (bæti handa búfénaði, sök- J vinnuverzlun. Formaður fé-
læst hvert hlið“, hún varð að um hins kalda vors og langa lagsstjórnar er Björn Runólfs
tæma niðurlægingar- og þján-
ir.gabikarinn. Efinn, hreinskiln
in og víkingslundin heimtar sitt,
hvert út af fyrir sig, móður-
hjartað einnig, og sál konunn-
ar verður ægilegur orustuvöll-
gjafatíma. Einnig áburðar-' SOn, hreppstjóri í Holti á
kaup í mestalagi vegna hins siðu, en framkvæmdarstjóri
slæma útlits með grassprettu. J er Ragnar Jónsson frá Hellu.
Lömb urðu með rýrara nefir félagiö tekið á leigu
móti, en orsök þess var J verzlunarhús Halldórsverzl-
hversu beitilönd spruttu seint Unar og rekur verzlun sína
ur. Hún er misskilin, tortryggð ’og illa. Mæðiveikin breiddist þar.
og rægð. Það, sem henm er helg J enn út og gerði talsverðan
ur dómur, telur sá heimur, sem usla í fénaði bænda og van-
hún dveljast á Englandi, fyrst haldinn 19. des^. 1951, á stjórn gkilur né veit> ve^ j_ ; höUi af þeim mikil. Kartöflur
um sinn i Lundúnum, síðan Alþýðusambands Islands, að
í Suður-Wales og máske víð- ' hlutast til um að hingað
ar.__ | komi togarar til að leggja upp
Auk þess sem Guðrún hefir .afla í vetur.
sungið opinberlega hér í' Ennfremur skorar fundur-
bænum, hefir hún og i vetur.inn á þingmann kjördæmis-
látið til sín heyra á Akureyri,; ins> a^ leggja þessu máli allt
í Húsavík, Vestmannaeyjum, Það lið, sem honum e.r unnt-“ þötrTuðs'maðurinm séra^Kaíl
Hafnarfirði og á fleiri stöð- 1 1
um á landinu. Þá hefir hún
Atvinna.
í kauptúninu í Vík hefir at
mynd fjandans og heiðindóms. spruttu víðast vel, en í mest- vinna verið með svipuðum
hætti og undanfarin ár.
Meiri hluti þorpsbúa hefir at
Það sem er henni heilagt sakra um hluta Mýrdalsins stór-
menti veröur í augum hinna J spilltist uppskeran af völd-
tortryggnu aðeins fordæðuhátt um kartöflumyglu og geró-' vinnu við verzlun og flutn-
ur. Á hana var lagður pungur nýttist sums staðar. Gulrófna inga. Hjá Kaupfélagi Skaft-
kross, og hún bar hann alla tíð rækt var með minna móti. | fellinga vinna t. d. um 30 fast
í annan stað var vöruverð jr starfsmenn og konur, við
nú óhagstæðara en undan j ýmiskonar störf.Nokkrir hafa
yfir sumartímann
að nokkru leyti ein og óstudd,
Harðfenni og liörku
; hjarn víða á Héraði
ennfremur, sungið i útvarp-
inu.
Söngdómar hafa verið á
einn og sama veg, hinir beztu
og sumir söngdómarar þeir
er um Guðrúnu hafa skrifað,
bæði hér í bænum og viðar á
landinu, telja hana beztu og
fremstu söngkonuna, sem til | Veöratta hefir veriö mjög fuiia i sái Guðrúnar Simonar-
þessa e n omi íam me sformasöm að undanförnu. S. dóttur. Ég vil gjarnan segja það
þj oðmm. 1
' grímur Pétursson, yrði hennar' farin ár. Kom gengisfellingin : atvinnu
Jstoð og stytta og umburðarlynd ,og bátagjaldeyrisálagið nújvig végagerö, brúarsmíðar og
ur og elskulegur lífsförunautur. með fullum þunga á vöruverð Símavinnu. Ennfremur fara
Frá fréttaritara Tímans
á Eiðum.
Fróðlegt verður nú að vita, ið samfara mikilli hækkun í
hvaða dóm leikritið, Tyrkja- j framleiðlslulöndum aðkeyptu
Gudda fær hjá almenningi, en ] varanna. Hinsvegar voru vöru
skyldi nokkuð þurfa að vera því kaup almennings með mesta
til fyrirstöðu, að höfundurinu J móti, þar sem nú fyrst um
hafi einmitt hitt á rétta þráð-
| inn til skýringar hinu dular-
Veörátta hefir verið mjög fulla í sál Guðrúnar Símonar-
mörg ár var hægt að bæta úr
tilfinnanlegum skorti á ýms-
um varningi.
Allt þetta hefir nú þrengt
nokkrir til útvers yfir vertíð-
ina.
Heilsufar má télja að hafi
yerið allgott í Mýrdal á árinu
1951. Mannlát fá.
Aukin bjratsýni.
Það má til nýlundu telja að
á þessu ári hafa engir bænd-
Húsvíkingar vilja fá
togarafisk til
vinnslu
Eftirfarandi tillaga var
samþykkt einróma á fundi
Verkamannafélags Húsavíkur
1. laugardag gerði hér suð-’strax, áður en sjónleikur þessi 'mjög að kaupgetu almenn-jur þrUgðið búi og flutt úr
austan og síðan suðvestan verður settur á svið, hvaða dóm ings: Þarf nú margur að sveitinni. Og þrátt fyrir
rok. Skaðar urðu þó engir að sem dómur ininn kann þá að gæta ítrustu varfærni í fjár- margt andstætt og ervitt er
kalla hér á Úthéraði. ísalög fá með leikritinu, að ég tel mik- J málum ef vel á að fara.
eru geysimikil í héraðinu og ið í það spunnið, hlakka til að
snjór runninn í hörkuhjarn sjá það vel leikið og spái því Framkvæmdir.
víðast hvar. Nokkrir hagar i virðulegum sess á komandi tím-
eru en notast illa sökum veðra um.
hamsins. Bændur eru allvel
heyjaðir og greiðfært er um
sveitir og Fagradal. Síðast-
liðna tvo daga hefir verið hér
norðaustan stormur með ofsa
byljum og snjókomu.
Pétur Sigurðssou.
Auglýsið í Tlmanam
Allmiklar framkvæmdir í
húsabótum og jarðræktar-
framkvæmdum urðu á árinu.
Einnig voru keyptar nokkrar
heimilisdráttarvélar. Einn
nýr landbúnaðarjeppi kom í
Mýrdal á árinu. Hafinn var
skurðgröftúr á vegum jarð-
þó mikill áhugi fyrir að auka
jarðræktina og stækka búin
til þess að geta mætt sívax-
andi kröfum og þörfum. Hjálp
ar það og bjartsýni manna,
að menn finna nú, að ráða-
menn þjóðarinnar sýna nú
aukinn skilning á þörfum
landbúnaðarins, með því að
veita auknu fjármagni til efl
(Framhald & 6. síðu)