Tíminn - 31.08.1952, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Préttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi:
Frarasóknarflokkurinn
Skrifstofur í Edduhúsi
Fréttasímar:
81302 og 81303
Afgreiðslusími 2323
Auglýsingasími 81300
Prentsmiðjan Edda
36. árgangur.
Rcykjavík, sunnudaginn 31. ágúst 1952.
196. blaðo
Rafmagnsskortur 1957, verði ekki
þá lokið virkjun Efra-Sogsins
Eln af framtíðaráætlimEim, sem nii er unn-
ið að, er virkjisis Hvífár vfð Gullfoss
Það er ekkeri leyndarmál, að virkjun írafoss í Sogi er
ekki endanleg lausn á rafmagnsmálum Sunnlendinga. Þeg-
ar áburðarverksmiðjan tekur til starfa, þarf hún ívo þrioju
Jhluta orkuaukningar þeirrar, se:n hin nýja stöð við Sogið
veitir, og það er fyllilega búizt við þvi, aö til tilfinnanlegs
xafmagnsskorts á orkuveitusvæ'ðinu muni kosia árið 1G57,
verði þá ekki lokið við að fullvirkja Sogið. j
Hvítá eða Þjórsá.
Þegar þessi virkjun efsta
hluta Sogsins væri komin í
framkvæmd, er SogiS fullvirkj
að eins og áður er sagt, og
sé húgsað lengra út í fram- j
tíðina, verður að hverfa að j
stórvötnum austar. Þar koma ! l
Þegar hin nýja aflstöð við
íraföss tekur til starfa, ér eft
ir einn virkjunarmögúleiki
i Soginu, sagði Jakob Gíslá-
son raforkumálastjóri, er
blaðið ræddi þessi mál við
hann. Það er faliið milli Þing
-vallavatns og Úlfljótsvatns.
Athuganir við
Þingvallavatn.
Þarna hafa undanfarin
misseri verið gerðar jarðvegs
xannsóknir og bornir, fram-
kvæmdar af jarðborunardeild
xaforkuskrifstofunnar á veg-
nm Sogsvirkj unarinnar, í því
skyni að kanna, hvar hagan-
Jegust er aðstaða til þess að
xeisa stíflu og gexa jarðgöng
í sambandi við þessa loka-
virkjun Sogsins.
Ekkert land undir vatn.
Við stíflugerðina myndi
fást vatnsmiðlun i Þingvalla- j|Mælingar við Hvítá.
vatm, svo að auk hmnar nyju Á sinum tíma gerðu útlend I
stoðvar viö efsta hluta Sogs- ir verkfræðingar athuganir!
fíP’ _™yndl fast auklð vatn við Þjórsá og sömdu áætlanir
til fylln nytmgar a ollum m virkjun hennar. Undan-
velum i hinum Sogsstoövun- 'n misseri hefir svo rafJ
timiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiimiiitiiiimiuiii
Surtlu beðið |
lífs eg griða 1
Frásögn Tímans af Her- \ .
dísárvíkur-Surtlu, sem hef I j
ir verið clt og höfuðsetin í í:
því nær ár, og þó alltaf I
sloppið heil á húfi, hefir i
vakið mikla athygli. Fleiri i
en einn og fleiri en tveir \
hafa komið að máli um \
það við blaðið, að þeim \
þyki illa hlýða, ef Surtla, |
sem . sýnilega er frábær I
kind að hreysti og .harð-£
j fengi, verður með vopnum I,
vegin. i
Á ræktun holdagripa
sér framtíð á Íslandí
TlIIogur nm innt'Iiiíning nantgripa ai
holdakyni tuitiiu koma fyrir næsta þin^
Fyrir næsta þing munu verða lagðar tillögur um inri
flutning á nautgripum af holdakyni, í því skyni að héi
verði komið upp nautgripastofni til kjötframleiðslu. V a
þetta mál lagí fyrir þingið fyrir nokkrum árunr, en fékt
þá ekki hljómgrunn.
til greina Þjórsá og Hvítá, og
eru virkjunarmöguleikar í
þeim báðum á ýmsum stöð-'
um.
— Ég tel það skyldu raf-
orkumálaskrifstofunnar að
, framkvæma undirbúnings- j
i rannsóknir og gera áætlanir
!um kostnað við virkjun þess-!
: ara stórvatna, svo að vitað j
' sé, hve mikiö afl er í þeim og
j hvernig aðstaða sé til þess að
j nýta það, þegar sú stund
I rennur upp, að ráðizt verður í
J fleiri stórvirkjanir á Suður-
jlandi en Sogsvirkjanirnar,
^sagði Jakob.
11 5 gær bað kunnur maður I
\ í Reykjavílt blaðið að f
i koma því á framfæri, að í f
\ stað þess að leggja fé til 1
I liöfuðs Surtlu yrði fé varið \
f til þess að ná henni lifandi f
f og henni síðan búin vist í f
f einhverri eyju meðan ver f
f ið er að færa sönnur á, að f
= ekki stafi af henni sýking i
í arhætta. Yrði hún þá eina í
I kindin, sem slyppi heil úr |
f greipum mæðiveikinnar, f
f sagði maðurinn. — Veitið i
| Surtlu grið!
aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiÍi
Nokkur nautgripastofn,
sem að hálfu leyti er af út-
lendú holdakyni er til fyrir í
landinu, í Gunnarsholti og
Ketlu á Rángarvöllum, en
enginn hreinkynja gripur, en
margt bendir til þess að
holdagripir gætu bjargaö sér
hér meö hóflegum tilkostn-
aði 03 gefið góðan arð.
Grípir eða sæði?
Þennán kynstofn mætti
bæta, bseði með innflutningi
gripa af holdakyni, er þá
yrðu fyrstu árin haföir í
strangri sóttkví í eyjum, eða
með innflutningi sæðis, ef sú
leið þætti öruggari og sýk-
ingarhætta síður talin koma
til greina.
Þriðja leiðin hugsanleg.
Þriðja leiðin væri ef til vill
hugsanleg, en hún væri sú að
fá frjógvuð egg úr holdakúm
og gróðursetja í íslenzkum
kúm til meðgöngu, sé sú leic
á annað borö fær af tækni-
legum ástæðum. Slík um-
plöntun frjóvgaðra eggja i.
leg annarrar skepnu er nú í
byrjunarstigi erlendis.
Mikið ræst fram i
Höfðahverfi og a
Svalbarðsströnd
Skurðgrafa hefir unnið hé)’
í Höfðahverfi og á Svalbarös-
strönd síðustu tvö sumur og
er búin að fara eina umferc
um þessa tvo hreppa og grafs
mikið af skurðum, svo að
flestar stærri mýrar eru nú
fram ræstar. Nú er grafar..
byrjuð á annarri umferðinn;
innst á Svalbarðsströnd og
mun þá taka fyrir smærr:
bletti.
Aðalfundur Stéttarsamb. bænda
hófstaðLaugarvatni í gærmorgur
úm tveimur.
orkumálaskrifstofan
látið
Þessi vatnsmiðlun verður efia mælinSar við Hvítá, með
þó ekki á þann hátt fengin, al ,annars viS Gullfess Og
að yfirborð Þingvallavatns Hvítárvatn, og verkfræðingar
verði hækkað frá því, sem ernaö undirbúa tillöBur
það er nú hæst, heldur verð *ætlamr um það, hvernig afl
ur vatnið tekið til hinnar hennar veröi úaganlegast
nýtt.
ílæða íornsamis saniliandsins, Sverrls Gísla
sossar, í Mvaimni, vlð setssisigu fiissdarins
son, formaður Stéttarsam-
bandsins, ýtarlega ræðu uir.
störf sambandsins og mál-
efni bændastéttarinnai
Gerði hann fyrst grein fyrii
því, hvernig stjórn sambandt
ins hefði afgreitt mál, er tij
miðiun, án þess að hækki í j
vatninu frá því, sem nú er,;
Frá fréttaritara Tímans á aðalfundi Stéttarsam-
bands bænda.
Heildartekjur bæiida Iandsins eru nú áætlaðar 248 mil_
jónir króna, bústofnaeignin er metin á 327 miljónir, pen- ■ hennar hafði verið vísað, og
önnur þau mál, er hún hafð;
tekiö til meðferðar síðasts,
ár. Þá vék hann að lánaþöri
landbúnaðarins og fjárveit-
nýju stöðvai allmarga metra I ingshús á 312 miljónir og vélar og verkfæri á 115 miljónir.
undir vatnsyfirborðmu, og ■ . I , , & J
á þann hátt tryggð vatns- j Virkjun Gullfoss? Auk þessa er svo fé það, sem bundið er í jörðunum sjálfum,
Það eru margir staðir,. ræktám og íbúðarhúsum. Þetta kom fram í ræðu Sverris
semhoma th .®rei,na’ bæði | GísiaSonar formanns Stéttarsambands bænda, á aðalfund-
við Hvita og Þjorsa, og með
svo teljandi sé. Yfirborð;
vatnsins mun þvert á móti
lækka meira en nú á sér 1
stað, þegar þurrkar ganga og
aðsig vatns af vatnasvæð-
inu er mliina en venjulega.
Árshátíð F.U.F.
Dalasýslu
I al annars verður ein áætlun
in miðuð við það, að stífla
I verði gerð í Hvítá, ofan Gull
foss, og vatn leitt í jarðgöng
um til rafstöðvar neðan við
gljúfrin. En þetta er aðeins
ein áætlun af mörgum, gerð
til samanburðar við aðrar,
þegar að því kemur að á-
kvarða, hvar ráðast skuli í
virkjun.
Ungir Framsóknarmeim
inum á Laugarvatni í gær.
Þriðji þurrkdagur-
inn brást illa
Frá frétlaritara Tímans
i Höfðahverfi.
Und&nfarna tvo daga hefir
verið allgöður þurrkur en kalt
í veðri eftir hretiö á dögun-
um. Þá snjóaði alveg niður í
Þýddi ekki tortimingu
Guilfoss.
, ®iik virkjun þyrfti þó ekki ^ fjallsrætur, og allt kartöflu-
í Dalasýslu efna til héraos- .að þýða tortímingu Gullfoss. | o-ras fén. síöan kom þurrkur
hátíðar sunnudaginn 7. sept Alltaf yrði mikið vatn eftir í [ tvo daga en llann næ..ði
ember n.k. og hefst hún kl liinum gamla farvegi, og j mömuim Titið vegna þess hve
4 e.h. í samkomuhúsi Saur- t menn hefðu það á valdi sínu niikið vatn var í heyi eftir
bæjarhrepps. jsö auka rennsliö þegar flest rigninguna. Veðurstofan gerði
Verður . dagskráin aug- ferðamanna sækir að Gull-
lýst síðar. Þess er vænzt að! fossi, en safna vatni ofan
Framsóknarmenn leggist á1 stíflunnar aðra tíma. Frá
eitt með það að gera þessa Gullfossi sjálfum myndi
samkomu sem myndarleg-
asta. .
hvorki stífla né rafstöð sjást.
(Framhald á 7. síðu).
og ráð fyrir björtu í gær, og
vcnuðu menn þá að ná all-
miklu 'heyi, en snemma í
gærmorgun tók að stórrigna
og rigndi fram yfir miðjan
dag.
ingum til hans og gerði lokt
jgrein fyrir tek.jum bænda-
Aðalfundurinn var settur stéttarinnar og eignum í bú-
kl. tíu í gærmorgun. Voru þá rekstri, eins og frá er skýn
þangað komnir 47 fulltrúar í up^hafi þessarar frásagn-,
úr öllum héruðum landsins, ar.
auk stjórnar og framkvæmda '
stjóra Stéttarsambandsins og Verölagsgrundvöiluvinn.
framleiðsluráðs landbúnaðar Fjórða atriöið, sem hanr.'.
ins, búnaðarmálastjóra, rit- ræddi var verðlagsgrundvöll-
stjóra Freys og árbókar land- ur landbúnaðarafurða. Gat,
búnaðarins, blaðamanna og hann þess, að stjórn Stéttar-
fréttaritara. j sambandsins hefði ekki vilj—
, Að lokinni setr.ingú fnndar að segja upp gildandi verð-
ins ávarpaði Bjarni Bjarna- lagsgrundvelli, því að slíkai
son, skólastjóri á Laugar- aðgerðir hefðu fyrirsjáan-
vatni fundarmenn, bauð þá lega í för með sér ókyrrð i
velkomna og árnaði þeim þjóðfélaginu og aukna verð-
heilla. Sioan voru fundarstjór bólgu.
ar kosnir Jcn Sigurðsson á; Vegna hækkana á launa-
Reynistað og Bjarni Bjarna- ’ greiðslum hefði verðlag land
son á Laugarvatni, en fund- búnaðarafuröa átt aö hækka,
arritarar Guðmundur Ingi um 13,6%. en vegna lækk-
Kristjánssoií á Kirkjubóli og ana á öðrum kostnaðarliö-
séra Gisli Brynjólfsson á um búrekstrar yrði hækkun-
Kirkjubæjarklaustri. in þó «kki nema 12,3%.
Síðan flutti Sverrir Gisla- (Framliald á 7. slöu). ,