Tíminn - 22.10.1952, Blaðsíða 3

238. blaff.
TÍMINN, miðvikudaginn 22. október 1952.
S.
Tilberi Arnórs endur*
I sendur í annað sinn
,í „Frjálsri þjóð“ 13. okt. ir eru frauð eitt.fleipur og fals
kendir Arnór Sigurjónsson rök, sem ekki sæma jafn mál
mér tóninn í grein, sem er'snjöllum manni. Þær hljóta
meðallagi hógvær. Tilefni er j að vera bornar fram af und-
l'ítið, en það verður Arnóri | arlegri glámskyggni eða ó-
þó nóg til þess að hlaupa út hreinum hvötum.
undan sér áf þeirri list, sem j Jafnframt þessu játar Arn
honum er lagnari en flest- ór þó, að jafnvel aftur á 13.
um öðrum. Hann segir það ó- ] öid sé heimildir að finna fyr
satt, að ég hafi „hafið fræði-; ir setningu minni. Það er þó
legt málstríð“ við „Frjálsa'aiitaf munur. að vitléysan er
þjóð“. Þetta er frá uppliafi J engjnn hvítvoðungur Mér er
heimagerður tilberi Arnórs heldur ekki grunlaust, aö ým
sjálfs. Ég gerði það eitt að isiegt, sem nú er talið gott
toera nafnlaust hnútukast1 mál cg gilt, hafi uanið sér
af mér, er nefndist þegnrétt í íslenzku á skemmri
,'Skrýtin þingeyska“ og birt-^tíma en sjö öldum. Annars
ist í blaði þessu fyrir nokkru. þykir mér líklegt, ao „guðs-
Hagaði ég orðum svo, að vera ’ orðasnakkurinn," scm Arnór
gynni, að í ljós kæmi tilbera- nefnir svo, sé höfundur að
móðirin. Þetta tókst. Ritstjór Sögu Guðmundar biskups
um j,Frjálsrar þj óðar“ hefir góða, og er ég ekki viss um.
þótt skynsamlegast, úr því að Arnör hafi ætío haft virðu
sem komið var, að sverja af legra sálufélag.
sér allt faðerni að burðinum j pag er aff sá sem býr
pg láta hnútukastarann j gierhúsi, eigi ekkí að kasta
koma fram eins og hann yar grjóti. í refsi.vanöargrein
klæddur,, jÞ$tta hefir hann ^rnórs eru þessi orð: „Tim-
orðið að gera-, þótt ekki þætti jnil( S(!m vjn vera idaff fyrir
gott. Kemur hann nú og k:»indur>“ Ég er ekki viss um,
kannast við afkvæmi sitt en ag það sé meiri orðhengils-
er svo skapstyggur, að býsn jiattur ag yjta það, að hlutir,
eru að heyra. j agrir en lifarrdi verur, séu
Ég hefi verið að velta því sagðir gæddir vilja, en að
fyrir mér, hvers vegna maö- belgja sig út af því, að sam-
urinn væri svona stóryrtur, anburður er gerður í máli á
sýnilegum hlutum og hug-
mvndum.
Ég er heldur ekki viss um,aö
dönskuslettan „fyrir niend-
ur“ í stað hins rétta handa
bænrtiifli eigi sér sjö alda
sögn í íslenzku máli Það er
ekki gott að hafa hnút á
rcísisvipunni, ef hún lendir
á refsandanum siálfum
Þessu næst vftnar Arnór í
orð í greinarstúf mínum og
segir, &ð óvart hafi hrokkið
úr penna mínum hin þing-
eyska rnálvenja, „þeim sem
er í meðallagi vitu:.“ þetta er
Getraunirnar
Staðan í ensku knattspyrn
unni er nú þannig:
Hákon Bjarnason:
ORÐIÐ ER FRJALST
og reiður og þótzt finna á því'
nokkra skýringu. Arnóri hef-
ir brugðið illa við að sjá fram
an í sjálfan sig, og fer svo
mörgurn. Gott og gamalt mál
tæki er líka 4il um það,
hverju menn verði sárreið-
astir. Honum líkar stórilla að
verða að skríöa undan gæru
nafnleysisins og standa íj
dagsljósinu en geta ekki leng
ur setiö óséður í góðu hnútu-
færi. Þetta er von, og hlýtur
hver að bregðast svo við, sem
hann er maður til.
Arnór ræðst enn gegn setn
ingunni: „Lörnbin eru frem- röng ívitnun. I grein minni
ur rýrari en meðallag.“ Tek-
ur hann nú munninn full-
an og segir, að Þingeyingar
séu ekki „svo rökvilltir og
málvilltir, að þeir beri sam-
an í máli sínu sýnilega hluti
og hugmyndir eins og lömb
annars vegar og meðallag
hins vegar.“ Þetta var nýstár
leg kenning. Arnór veit, að
þetta er oft gert í íslenzku
máli, að minnsta kosti þegar
hlutarnafnið, sem fylgja
ætti hugmyndanafninu, er
undan skilið til þess að forð-
ast ondurtöku, sem værj lýti
á máíi, eöa það liggur svo í
augum úppi, að ekki er þörf
á að láta það fylgja. Orðið,
sem er undan skilið í þessari
setningu, er lamba. Lömbin
eru fremur rýrari en meðal-
lag (iamba). Þegar hug-
myndarnafnið hefir þannig
bæði stöðu hugmyndar og
hlutar, vérður þetta fyllilega
sambærilegt og þarf þó ekki
til, aö rétt mál hafi verið Kall
aö til þessa. Það er kannske
goögá að táka sér í munn
þessa setningu: Arnór er
vitrari en allur þorrinn (all-j
stóð: ,Þeim, sem er meffal
lagi vitur,“ og getur verið á
því merldngarmunur. Þetta
kemur kjarna málsins að
vísu ihið við, en sýnir Ijós-
lega lieiðarleik vinnubragö-
anna hjá Arnóri, nákvæmn-
ina og trúnaðinn við rétt
málsrök. Það er ekki verið að
láta sig muna um að gera
mónnum upp orð og merk-
ingar, ef af því mætti gera
hnútu til aökasts.
Þegar hér er komið, sér
Arnór sér færi á að minnast
aðeins á „réyfaraþvðingar. ‘
Það var gott, því að þar get-
um við Arnór mætzi á miðri
leiö. Ifann hefii' þytt mikm
stærri og lengri veyfara en
ég, en mínir eru líklega
fleiri. Hins vegar hefir Arnór
það fram yfir mig, á þessum
vettvangi, að kafli úr reyf-
araþýðingu hans hefir eitt
sinn verið prentaður upp í
tímariti sem dæmi um
endemi. Þeim dómi var ég þó
ekki sammála, því að „reyf-
araþýðing" Arnórs er góð.
Og nú erum við komnir að
ósköpum þeim, sem kölluð
1. deiia. ,
Wolves 13 8 3 2 27-18 19
Blackpool 12 3 1 3 34-22 17
Liverpool 13 7 3 3 25-20 17
Sunderland 12 7 2 3 15-15 16
W. Bromw. 12 7 1 4 19-15 15
Arsenal 12 5 4 3 22-18 14
Portsmouth 13 4 6 3 22-18 14
Charlton 12 5 4 3 29-25 14
Burnley 13 5 4 4 18-17 14
Tottenham 13 5 3 5 21-19 13
Chelsea 13 4 4 5 20-15 12
Sheff. Wed. 12 4 4 4 15-17 12
Newcastle 12 4 3 5 20-21 11
Preston 12 3 5 4 17-21 11
Aston Villa 12 4 3 5 15-19 11
Bolton 12 4 3 5 13-21 11
Manch. Utd. 12 4 2 6 18-20 10
Middlesbro 12 4 2 6 18-20 10
Cardiff 12 3 3 6 15-17 9
Stoke City 13 4 1 8 10-25 9
Derby 12 3 2 7 14-20 8
Manch. City 13 1 3 9 15-25 5
2. deild.
Huddersfield 13 7 5 1 20- 9 19
Leicester 13 8 2 3 33-23 18
Sheff. Utd. 14 8 2 4 25-21 18
Plymouth 12 6 4 2 23-15 16
Rotherham. 13 7 2 4 29-22 16
Fulham 13 7 1 5 29-24 15
Notts County 13 7 1 5 21-25 15
Hull City 13 5 4 4 20-17 14
Birmingham 13 5 4 4 10-19 14
Everton 12 5 3 4 24-18 13
Luto’.r Town 13 5 3 5 23-20 13
Nottm. For. 14 6 1 7 26-25 13
Swansea 13 4 5 4 25-26 13
West Ham 13 3 6 4 15-17 12
Blackburn 13 5 2 6 18-22 12
Leeds Utd. 14 3 5 G 20-20 11
Lincoln 13 3 5 5 19-23 11
Brentford 13 4 3 6 16-24 11
Bury 12 3 4 5 15-14 10
Southampt. 14 2 4 8 21-30 8
Doncaster 13 2 4 7 16-28 8
Barnsley 12 2 2 8 15-30 6
og sau
ur þorrj manna). Síðasta orð eru ”að undir ær,“ og þá
ið undan skilið. Hér er um
hliðstætt dæmi að ræða. —
Kannske Arnór vilji halda
því fram, að tíauðasynd, sem
Þíngeyíngar drýgi aldrei, sé
aö hafa yfir málshættlna:
Betri er bléssun guffs en
brauö mikiff, eða betri er
lukka en loiig bein. Þetta heit
it’ V-íst ékki að „bera saman í
máH sínu sýnilega hluti og
hugmyndir" — blessun guðs
og brauð mikið. Nei, Arnór
Sigurjónsson, þessar röksemd
bregður Arnór því fyrir sig,
sem ég á ekkert nafn á
annað en óráðvendni. Arnór
tekur sér það bessaleyfi að
gera höfundi fréttaklausunn
ar frægu upp rnerkingu í orð
aö eigin geöþótta, þrátt fyr-
ir aðra og efalausa hljóðan
orðanna og orðtaksins. Það
var átt við það, að tekið hefði
undir ærnar og ekkert ann-
að, þ.e.a.s. að tekið hefði fyr-
ir mj ólkurmyndunina af
(Framhald & 6. eíðu).
A næsta getraunaseöli eru
þessir leikir:
Ársenal—Newcastle 1
Síðan Newcastle kom í 1.
deild 1948 hefir liðið reynzt
sigursælt gegn Arsenal. Tvö
undanfarin ár hefir orðið
jafntefli í London. Newcastle
hefir verið lint í haust og ný
lega var hinn frábæri mið-
framherji liðsins, Milburn,
lagður á spítala vegna hné-
skaða og mun ekki leika með
næstu þrjá mánuöina. Sigur
Arsenal er mun líklegri nú, en
gott er að hafa í huga, að
Newcastle er lið, sem alltaf
kemur á óvart.
Aston Villa—
Manch. City 2 (1x2)
Manch. City hefir tapað
níu leikjum i haust og sjö
þeirra með eins marks mun.
í fyrra vann liöið í Birming-
jham og líklegt að það sama
' endurtaki sig nú, en rétt er
að þrítryggja leikinn.
Rlackpool—Sheff. Wed. 1.
Efjir lélega byrjun hefir
Sheff. náð sér vel á strik og
ekki tapað í sjö síöustu leikj-
unum. Blackpool hefir enn
ekki tapað heima og heima-
jsigur er líklegastur.
! Bolton—Stoke x.
j Tvö undanfarin ár hefir
^orðið jafntefli milli þessara
liða og bezt að halda sig einn
ig við það nú.
Charlton—
West Bromw. 2 (1x2).
j Liðin eru svipuð á töflunni,
1 en WBA hefir haft gott tak á
jcharlton, jafntefli varð í
: fyrra, 3—3, en áður vann
j WBA 2—3 og 1—2. Útisigur
er líklegur en þrítryggt í
kerfi.
1
Chelsea—Tottenham 2.
j Síðan Tottenham kom í 1.
, deild hefir liöið unnið alla
jleikina gegn Chelsea, enda
ihafa vallarskilyrðin lítið að
jsegja í innbyrðisleikjum
j Lundúnaliðanna, en raun-
I verulegur styrkleiki ræður
i (Framhald á 4. síðu.)
I ritstjórnargrein Tímans á|
sunnudaginn kom fram ótti
um að óþörf deila væri að!
rísa uþp á milli skógræktar- j
manna og fjáreigenda. í
grein blaösins eru færð skyn j
samleg rök fyrir, að slík deila j
muni óþörf, hagsmunir'
beggja geta þrifist hlið viö j
hlið, ef skynsamlega er á'
málum haldið.
Mig langar til að taka und-
ir þessi orö blaðsins, en jafn
framt aö bæta fáeinum orð-
um við til skýringar. Hér er
vissulega háskalegur hng- j
takaruglingur á ferðinni.
Menn hlaupa til, fara að
skrifa í blöð, gcra fundar- j
samþykktir og telja að eyða'
eigi fé af landinu sakir skóg
ræktai’. SÍikt er þvílík regin-
fjarstæða, aö í raun og veru
er slíkt ekki svaravert. En
allt hefir sínar orsakir, og
þetta líka. Hinir skriftlærðu
framámenn sauðfjárræktar-
innar í landinu hafa af ein-
hverjum ástæðum ekki hirt
um að íylgjast með því, sem
unnið er í skógræktarmálum
landsins á undanförnum ár-
um. En á þeim sannast hiö
fornkveðna: „Þeir tala mest
um Ólaf kóng, sem hvorki
bafa heyrt hann eöa séð“
Til þess að taka af allan
vafa, skal ég strax taka fram.
að frá 1944 hefir öllum fjár-
munum Skógræktar ríkisins
og' mest öllum fjármunum
skógræktarfélagamaa verið
variö til þess að koma upp-
eldi barrplantna á rekspöl
og gróðursetja barrviði í bær
girðingar, sem til voru fyrir
þann tíma. Skógækt ríkisins
hefir aðeins sett upp eina
stóra girðingu síðan og Skóg-
ræktarfélag Reykjavíkur og
Reykjavíkurbær hafa sett
upp girðinguna um Heið-
mörk. Gróðursetningin hefir
tekist með ágætum og hvet-
ur til áframhalds, svo að ekki
er nein hætta á, að seilzt
verði til nýrra landa fyrr en
plantað heíir verið í þær
girðingar, sem þegar eru fyr-
ir. Og það eitf er ærið verk-
efni, svo að núlifandi fjár-
eigendur þurfa ekki að bera
kvíðboga íyrir. því, að lönd
þeirra verði tekin undir skóg
rækt.
Takmark skógi’æktar á ís-
landi er fyrst og fremst að
rækta við og timbur í land-
inu til þess aö íslendingar
þurfi ekki að flytja þessa
nauðsynjavöru inn um alla
framtíð. Viðarnotkun okkar
er ekki mikil. Ekki mundi
þurfa nema um 250 ferkm.
lands til að rækta allan þann
við á, sem nú er notaður hér,
ef miöað er við vöxt erlendra
barrtrjáa liér á landi undan
farin 30—40 ár og vöxt barr-
skóga um noröanveröa
Skandínavíu. En 250 ferkm.
eru ekki nema þrisvar sinn-
iim stærð Þingvallavatns.
Eftir því landi mundu engir
sjá, sízt ef kostur væri á að
fá þaðan spýtur í staura og
borðviði, er fram líða stund-
ir.
Mér er ekki kunnugt um,
að orðið hafi nema tveir á-
rekstrar milli fjárræktar og
skógræktar á undanförnum
árum, og hjá báðum hefði
verið unnt að stýra, ef me.nn
hefðu ekki sýnt of mikið
kæruleysi í báðum tilfellum.
Hitt er allt annað mál, þótt
garðeigendur í Reykjavik og
Hafnarfirði vilji losna viö
þær búsifjar, sem þeir hafa
haft af sauöfé á undanförn-
um árum hér í þéttbýiinu.
Þar er það fyrst og fremsö
árlegur skaði á uppskeru, ó-
þarflega mikill girðingakostn
aður og sífellt viðhald, svo og
dýrt eftirlit af bæjanna
hálfu, sem menn vilja losna
við. Hagsmunir fáeinna fjár-
eígenda mega sín hvergi
nærri neitt á borð við óhag-
ræði og tjón, sem af fé þeirra
hlýzt,
Þaff, sem Reykvíkingar crn
i raun og veru aff gera, er
ckki annaö en að þeir eru aff
rcyna að stækka gróffurland-
helgi sína, en fjáreigendur
haga sér á sama hátt og cnsk
ir ootnvörpueigendur.
Loks er þriðja atriðið, sem
er mesta vandamálið af þessu
öllu. Getum við íslendingar
beitt landið líkt og gert hef-
ir verið á undanförnum öld-
um með góöri og rólegri sam
vizku? Erum við ekki að'
draga víxla á framtíðina?
20. október 1952,
Hákon Bjarnason.
Kveðjyorð
Ég biöst afsökunar á, að ég
skyldi fá svona fá atkvæði!
Að vísu drýgði ég ekki marg-
ar né stórar verknaöarsynd-
ir, að ég held, en vanrækslu-
syndirnar voru þeim mun
fleiri og stærri. Raunar van-
rækti söfnuðurinn í Háteigs-
prestakalli sjálfur a'ð nota
sér þau þrjú tækifæri, sem
honum gáfust til að vera við
messu hjá mér, — en ég mátti
vita, að messa er ekki stórt
atriöi við prestskosningar í
Reykjavík.
Alla þá alvörumenn, sem
um skemmri eða lengri hríð
gerðu sér meiri og minni von
ir um, aö ég væri sá, er koma
skyldi í þetta sinn, bið ég ein-
læglega velvirðingar á, að ég
skyldi að mestu láta undir
höfuð leggjast persónuleg á-
vörp, sem vissulega eiga
meira en rétt á sér, rétt með
farin. Ég veit, að ég átti er-
indi hingað, og því tekur mig
sárt að hafa ekki áttað mig
í tæka tíð á því, hvernig ég
átti að snúa mér í kosninga-
undirbúningnum. Samt vona
ég, að hin takmarkaða þátt-
taka mín verði aö góðu á
fleiri en eina lund.
Og játa verð ég, að prests-
kosning verður tæpast bein-
línis unnin í Reykjavík (og
þótt víðar væri leitaö), nema
gripið sé öðrum þræði til að-
ferða, sem þess vegna eru
meira og minna almennt viff
urkenndar og tíðkaöar, en ég
hins vegar geri ekki ráð fyr-
ir að sætta mig nokkru tíma
við. Og um þá þeirra, sem
mestrar viðurkenningar nýt-
ur, vil ég leyfa mér að spyrja:
Hvaða réttur er það, er verja
þurfi sem einhvern helgidóm,
að mega láta marka sig,
smala sér og draga sig í dilk?
Að lokum kærar þakkir til
hinna fáu, er sýndu mér fullt
traust. Megi söfnuður og sókn
arprestur blessast í Drottni!
P.t. Reykjavík, 20. okt. 1952,
Björn O. Björnsson. ,