Tíminn - 22.10.1952, Síða 4

4.
TÍMINN, miðvikudaffinn 22. október 1952.
239. blað
Séra Jakob Jónsson:
Verkleg sjóvinna
Verkleg sjóvinna. — Ár-
sæll Jónasson og Henrik
Thorlacius tóku saman. —
Reykjavík, 1952.
Bók þessarri er ætlað það
hlutverk að vera kennslubók
í verklegri sjóvinnu, en auk
þess fræðslubók fyrir sjó-
menn og útvegsmenn, sem
stöðu sinnar vegna ættu að
hafa gagn af því að rifja upp
þann íróðleik, sem hún hefir
'að geyma. Kennslubækur
riæmast af reynslunni sjálfri,
og ætla ég mér ekki þá dul,
að geta dæmt um hæfni bók-
ar þessarrar til notkunar við
kennslu í sjómannaskóla eða
véjstjóraskóla. Þó virðist mér
höíuðkostum bókarinnar, að
hún ræðir einnig um hina
eldri tækni, því að reynslan
sýnir, að alltaf geta þeir at-
burðir komið fyrir, sem gera
sjómann og farþega, háða
seglum og árum. Frá sjónar-
miði þeirra, sem bera slysa-
varnarmálin fyrir brjósti, er
ástæða til að gleðjast yfir
því, að höfundarnir leggja á-
herzlu á viðhald þeirra t:ækja,
sem stundum verður að bjarg
ast á, þegar hinar nýrri og
ílöknari vélar hafa gengið úr
skorðum. Eins og vænta má,
er einnig lýst ýmsum varúð-
arráðstöfunum, sem koma
eiga í veg fyrir slys, t.d. í véla
ZJkÁ
islenzku sjómannamáli. Er
slíkt engin furða. Orðasafn
hefði komið sér vel, aftan pétnr jak0bsson flytur hér i.á- íns, gerast þar þjónandi þrestar,
Við bokma, en ur þvi ma jitja hugleiðingu i sambandi við drýgja þar dáð, sýna þar sina for-
bæta í seinna bindinu, þegar
það kemur út. Raunar bætiv
gott, og vandlega samið efn-
isyfirlit mikiö úr þessum á-
galla, sem vel má vera, að
sjómennirnir sjálfir finni
annars ekki mikið til.
prestskosningarnar í Reykjavík og ustuhæfileika og koina svo inn i
talar raunar eins mikið um prests- hin mannmörgu kön. með góðan
starfið almermt:
orðstír að baki sér.
Annars er mér það mikið undr-
ar, að maður. sem annars er
harla ókunnúgur sjóvinnu af
eigin reynslu, geti haft gagn
Með prestakallalögunum frá 1951
‘ skyldu þrjár sóknir bætast við í unareíni, hve mér víráist préstar
! Reykjayikurlögsasnarumdæmi að landsins fyrirlíta fámennu presta-
... _ I meðtöldum Kópavogshreppi. Hin köllin. Þar er þó hóg'áð starfa.
BoKlll ei vei geím Ut, papp njja sóknarskipan Í Reykjavík var Þar eiga þeir að hafá forustu um
írinn vandaöur og prentun ákveðin s. 1. vor. Sóknirnar af- öll velferðarmál sókna sinna, svo
góð. Eg held, að það hljóti aö , m'arkaðar og sóknarnefndir kosnar, sem kennslumál, íélagsmál, fjár-
vera mikill fengur fyrir ÍS- embættin auglýst og um þau sóttu mál, skemmtanamál og sérhvað þaö,
lenzka sjómenn að fá þessa ll þjónandi prestar og tveir kandi- sem tíi frama‘er fyflr'sðknir þeirra
bók, okki sízt, þar sem betta datar. Mátti með sanni segja, að og hérað. Auk þess ■ éflá'kírkjulifið
er 'lyrsta kennslubók * sjó-'margir voru .kallaðir, en fáir áttu ' og trúaráhugann. Þetta er -ekki mik
4 , viofír ' wrifs ’ aS verða útvaliir. 1 iö þrekvirki i hinum sífííerri sókn-
j um, en feikna átak . í íjölmennu
Eitt er það þó, sem mér
finnst einna mest til um í
þessu sambandi, og það er sá
vinnu, sem gefin hefir verið .
rúminu, og gerð grein fyrirlút á islenzku, að undanskild j Mér var þaJ5 strax nokkurt URdr. • sóknunum.
lýsingarnar á verkfærum og naúðsynlegustu tækjum viðlum leiðarvisi Svembjarnar unarefnl, hve margir sóttu um þessi Presturinn á að vera sameining-
vinnubrögðum vera svo glögg slökkvistarf. Egilssonar. Segjast höfundar: prestaköll. Mér fannst aðkoman artákn í sínu prestakaiii. Hann á
meðal annars rita bókina til ^ ekki góð, enda þótt í höfúðborg ag vera sá miðpunktur, sem allt
þess að vinna bug á þeim mis j landsins væri. Kirkjur vanta í sóknarfólkiö snýst um, þá fer vel,
Skilningi, að sjómennska sé j prestaköll þessi og ennfremur prest en annars ekki.
‘ setur. Prestaköll í Reykjavík of j
mörg og aukatekjur orðnar þar af j presturinn á að vera forseti í sínu
litlar. Þetta má teljast köld aökoma i prestakalli. Hcnum' þarf að vera sú
og ekki eftirsóknarverð Auk þess (m lagin_ að allir þeir> sem til
eru Reykvíkingar þekktir að þvi, kans koma meg vandræði sín, and-
að gera hóflegt stáss með presta ieg Qg etnaieg. fari ánæsðir á braut.
s-na’ ' Svo þarf hyggni prestsins að vera
mikil og alúð hans sönn, Þá er
presturinn samboðinn embættinu.
Finnst mér full ástæða til þess
að bjóða hina nýkosnu presta vel-
Einfalt hálf- Hálfstikk með Lævirkjahöfuð
stikk með hringbragði með
benzli og benzli benzli
Hléseglsstikk. Timburmannsstikk
af, og ættu þeir þó að standa
betur að vígi, sem fá að læra
af starfinu . samtímis. Mikiö
af myndurn og teikningum er
í bókinni efninu til skýringar.
Efninu er skipt í fimm
hluta með eftirfarandi fyvir-
sögnum: Sjóvinna, Merkja-
gjafir, Viðhald skipsins,
Skipagerð, Skipsmótorinn.
Er vér kynnumst nútíma
tæknj og vélum, sem í fljótu
bragði virðast vera óralangt
frá því upprunalega, kemur
oftast á ljós við nánari athug
un, að hinar frumstæðu
grundvallarreglur eru enn að
mestu leyti í gildi. í nýtízku
þreskivélum gildir enn hin
gamla aðferð fornþjóðar.na.
að láta vindinn feykja hisni-
inu. í sjóvinnubók,^ eins og
þeirri, sem þeir Ársæll og
Henrik hafa tekið saman, er
fróðlegt að sjá, hvernig hið
frumstæða og forna í vinnu-
brögðum sjómanna heldur
miklu af gildi sínu, þrátt íyr-
ir hinn langa veg, sem oss
virðist vera frá róðrar- og
seglskútunni til vélskipanna,
sem nú kljúfa heimshöfm.
Rá, sem vill kynna sév þann
þátt menningarsögunnar.
sem stendur í sambandi við
sjómannsstarfið, getur orðið
margs vísari af þessarri bók.
Einhverjum kann að virð-
ast, að of miklu rúmi sé var-
ið til þess að lýsa alls konar
brögðum, er snerta segl ng
kaðla af þeim gerðurn. sem
síður er þörf á nú en fyrrum.
En ég tei það einmitt °inn af
hugsunarháttur, sem víða
verður vart í bókinni, að það
auki á öryggi áhafnarinnar,
að hvert starf sé sem bezt
unnið. Er það mála sánnast,
að stundum getur mikið olt-
ið á því, að sjómaðurinn hafi
ekki aöeins.áhöld sín í full-
komnu lagi, heldur kunni
öll vinnubrögð svo vel, að eng
an tíma þurfi til umhugsun-
ar. Mér virðist þaö vera ein
liöfuðkenning bókarinnar, ef
svo má að orði komast, að sjó
maðurinn beri virðingu fyrir
starfi sínu og nái í því svo
íullkominni leikni, að aldrei
fari neitt í handaskolun. —
t erður það aldrei nógu vel
brýnt fyrir þeim, sem með
vinnutæki fara á landi eða
sj ó, að fyrsta boðorð allra
slysavarna sé að hafa alla
hJuti í lagi, og kunna að nota
þá. —
f bók þessari er mikið af
orðum og orðatiltækjum af
erlendum uppruna. Af þeim
má sjá, að íslenzkt sjómanna
mál hefir orðið fyrir mest-
um áhrifum af dönsku, og er
það ekki nema eðlilegt. Ensk
an kemur einnig mikið tii
greina. Um sum þessi orða-
tiltæki má lengi deila Eitt
er þó víst, að málið verður
nothæfara, ef það er sprott-
ið frá stárfinu sjálfu, frem-
ur en hugsmiðum stofu-
lærðra málfræðinga. í for-
mála geta höfundar þess, að
enn sé mikið verk óunnið, í
því skyni að finna heppileg
orðatiltæki til notkunar í
ekkj „fag“ út af fyrir sig. —
Þeir vilja stuðla að virðingu
fyrir starfi sjómannsins sem
kunnáttustarfs, er góða
menntun þurfi til að inna af
hendi, meðal annars af því,
að „fyrir utan sitt eigið líf
er sjómaðurinn oft og einatt
ábyrgur fyrir lífi og öryggi
annarra."
Það, sem kosningarnar snerust!
aðallega um, voru trúarstefnur.
Þeir, sem að löglega kosningu hlutu,
töidust báðir til hinnar frjálslyndu i,
stefnu og sá þriðjí, sem flest fékk j ?omlmt?
atkvæðin, enda þótt ekki næði lög- !
þeim með kosningasigurinn óg óska
legri kosningu, er meðal hinna! feim tS1 Íamingju 1 Sbaflnu með
frjálslyndu. Aftur á móti töpuðu hmum nyju sofnuðum. Reymr nu
Augasplæs
á vír undir
þrjá.
Gctraimirnas*
(Framhald af 3. síðu).
meiru. Chelsea er hins vegar
á uppleið nú og gerir þaö
leikinn erfiðari, en samt set
ég traust mitt á Tottenham.
Derby—Cardiff 1.
Þessi lið hafa ekki leikið
saman lengi. Cardiff er lé-
legt á útivelli og er sigur
Derby líklegur.
Manch. Utd.—Burnley 1.
Eftir 5—0 yfir Preston á
laugardaginn hafa lígumeist
ararnir frá Manch. sýnt gam
alt, gott merki. Manch. vann
í fyrra með 6—1 og vinnur
sennilega einnig nú.
Portsmouth—
Preston 1 (1x2).
Preston vann í fyrra 1—2
i Portsmouth, en liðin hafa
sýnt líkan styrkleika í haust.
Sigur Portsmouth er mun
líklegri, en samt er ráðlegt
að þrítryggja.
Sunderland—Liverpool 1.
Sunderland heíir unnið
þrjú undanfarin ár og ólík-
legt að það breytist nú.
Wolves—Middlesbro 1.
Úlfarnir skipa efsta sætið
og vinna Middlesbro áreiðan
lega.
Sheff. Utd.—Birmingh. 1.
Bæði liðin töpuðu illa á
laugardaginn. Sheff. vann í
fyrra 4—2 og er eitt af beztu
liöunum í 2. deild meðan vell i«
hinir þröngsýnu. Af þessu virðist
mega draga þá ályktun, að bæjar-
búar yfirleitt og máske þjóðin öll
sé að hrinda af sér allri þröngsýni
og naglaskap í trúarefnum, som
mjög oft er byggður á trúarhroka.
Þetta boðar gott komandi ár.
Við höfum skapað okkur guð-
ina. Þeir eru óskabörn vorra ímynd
ana. Skoðun okkar á þeim breyt-
ist með hverri kynslóð. Þess bjart-
sýnni, sem þjóðin er, þess bjart-
ara er yfir guðshugmyndinni, sem
hún aðhyllist. Er gott til þess aö
vit.a.
Tveir kandidatar sóttu um presta
köllin að þessu sinni.. Þeir féllu
báðir og læt ég mér það vel líka.
Ungir og óreyndir menn eiga ekki
að hafa heimild til þess að troða
hér upp, þótt kirkjuembætti losni.
Þeir eiga að fara út í sveitir lands-
á, hve hátt þeir bera blys fagnaðar-
erindisins yfir höfði mannhafs þess,
sem þeir eiga að sameina um þann
háleita boðskap? sem þeir hafa tek-
ið að sér að flytja þjóðinni og
færa henni sannihn um.
Hve hveilan lúður þeir þeyta,
kemur bráðum í ljós“.
Fleiri en Pétur munu undrast
það, hve prestar sækjast eftir að
vera í Reykjavik, énda þótt ég sé
honum ekki sammála um það, að
aukastörfin séu svo fjarska lítil
þar. Margt mælir einmitt með
þvi, að prestur geti betur notið sín
í litlu prestakalli og jafnvel noklc
uð afskekktu, en því megum við
þó aldrei gleyma, að það er misjafnt
hvað hverjum hentar. Sumir eru
eflaust betur fallnír til þjónustu í
fjölmenni.
Starkaður gamli.
Innilegar þakkir til allra, sem á einn eða annan liátt
auösýndu okkur samúö við andlát og jarðarför
VIGFÚSAR SVEINSSONAR,
Rimakoti, Þykkvabæ.
Fyrir hönd vandamanna,
Óskar Vigfússon.
Af alhug þakka ég hjálp og vinsemd, sem f jöldi manna,
skyldir og vandalausir, liafa sýnt mér við andlát og út-
för dóttur minnar, 1
KLÖRU INGIBJARGAR JÓNASDÓTTUR.
Blessun fylgi ykkur.
Guömunda Björnsdóttir.
Jarðarför konu minnar
FJÓLU HERMANNSDÓTTUR,
Iláveg 19, Kópavogi, fer fram frá Fossvogskirkju
fimmtudaginn 23. október ld. 13,30 e.h.
Fyrir hönd vandamanna
Ólafur Sigurðsson.

♦í
irnir eru sæmilega þurrir.
Ótryggður heimasigur.
UTBREIÐIÐ TÍMANN
jjjjjjRjíujjnnœmœua