Tíminn - 11.01.1953, Blaðsíða 5

B. bla'ð.
TÍMINN, sumiudaginn II. janúar 1953.
S.
ERLENT YFIRLIT:
SHERMAN ADAMS
Simíiud. II. lanúar,
-------—----—------- iHaim verðisr icánasíi stg' álirifamesti sam-
EVlOStð afrekið ver®íallia®Hr Eisemhowers í Hvíta Iiiisimz
Sá maðui’, sem var nánasti sam- ir stjórmnálum og íylgdi demo-
í allsherjarverkfallinu, sem verkamaður og ráðunautur Eisen- j krataflokknum framan af. Árið
háö var hér í síðastliðnum howers 1 kosningabaráttunni á siö 1940 bauð hann sig þó fram fyrir
I astl. hausti, var Sherman Adams republikana til fylkisþingsins í New
rnánuði, vax Eysteinn Jðns I-Íiíisstjóri í New Hampshire. Eis-‘ Hampshire. Hann vann mikinn
son fyrstui manna til að en}10wer valdi Adams strax sem kosningasigur og þótti það vera
benda á þá lausn, að reynt ráðunaut sinn eftir að hann hafði merki þess, að hann væri vinsæll
yrði að leysa deiluna meö ' verið útnefndur forsetaefni. Segja1 hjá verkafólki sínu, en það var
það fyrir augum, aö fyrst Og mátti líka, að Adams viki ekki í meirihluta í kjördæminu, er hann
fremst yrði bsett að ráði Írá hlið hans eftir það, fyrr en að bauð sig fram i. Demokrati hafoi
aðstaða þeirra, sern lakast kosningunum loknum. Hann var j verið þar þingmaður áður.
væru settir, en það væru lág með honum a o!Ium kosningaferð- j j fylksiþinginu var Adam strax
tekinmpnn ' pr hpfðu fvril’ um llans- Talið er> aö Adams hafi kjörinn í verkalýðsmálanefnd þess
stórum fiölskvldum að siá I ráðlð meiru um Það en nokklu' mað og vann sér þar slíkt álit, að báðir j
Stórum. fjolskyldum að Sja. ur annar> hvernig Eisenhower hag fiokkarnir urðu sammála um að
Nlðurstaðan varð lika SU, að aöi kosningabaráttunm. Það er styðja hann sem þingforseta Í943. I
deilan leystist að verulegu t.d. taliö ráð hans, að Eisenhower Árið 1944 bauð hann sig fram '
leyti á þessum grundvelli, samdi við Taft. Þetta mæltist mis ; til fulltrúadeildar þingsins í Wash- !
þar sem eitt helzta samkomu ( jafnlega fyrir, en vafalaust er þó, ington og naði kosningu. Hann sat;
lagsatriðið var að hækka,að Þaö varð Eisenhower til á-
tryggingarstyrkinn til barna' vinninf- að republikanir gengu
fjölskyldna. Verðlækkanirn-
ar hafa einnig áhrif í svip-
samstilltir til kosninga. Dewey er
j talinn hafa tapað mest vegna
Farsæll ráðunautur.
þar í eitt kjörtímabil eða tvö ár.
Árið 1948 var hann kosinn ríkis-
stjóri í New Hampshire og endur-
. kosinn 1950. Hann þótti góður l'ík-
. - ,, , . m . ‘ t>essa 1948, að Taftistar hafi brugö j isstjói'i. Hann kom til leiðar ýms-
aða att, þar sem þæi eru mest izt honum. Það eru einnig talin ráð um endurbótum á starfsháttum op
ar kjarabætur fyrn þa, er (Adams, að seinustu vikur kosn- j inherra starfsmanna og lækkaði
hafa fyrir stórum fjolskyld- ingabaráttunnar. var hinum frjáls útgjöld þeirra á þann hátt. Hann
urn að sjá. j lyndu mönnum republikana, eins heitti ser og fyrir ýmsum umbót-
og Warren og Dewey mest teflt ‘,—
Eysteinn Jónsson átti þó fram. var búið að binda Taft-
öllu meiri og drýgri þátt í istana, svo að ekki þurfti meira
þessari lausn en að’ benda1 að hugsa um þá, en eftir var að
á hana og vinna að fram-jná til hinna frjálslyndu kjósenda,, ^tml ^ew ^ampshire var Adams
gangi hennar Lausn þessi er höfðu heldur hopað frá Eis-1 kt ð þekktur þangað tu i marz síð- ;
gangi nennar. nausn P®SS1| sámnineanna við astl. vetur, er þar fór fram fyrsta
byggist að verulegu leyti a , Taít Þeta tókst með sókn ' prófkJörið 1 samhandi við væntan-j
stórauknu framlagi riMs- 'a Deweys og Warrens og með j legar forsetakosningar. Taftistar
sjoðs. Svo mikil utgjalda- j þyí> að Eisenhower talaði þá á ýms logðu mlkla aherslu á að vinna j
aukning hlýzt af þessu, að an hátt frjáislegar en hann gerði Pmfkjörið og ráku þar þrautskipu- ,
óvíst er um tekjuhallalausa j meðan verið var að tryggja honum 'lagðan áróður-> > Ta_ft for pa^gað
afgreiðslu fjárlaganna. Enn fyigi Taftista.
vissara er þó hitt, að þessi I Eisenhower hefir bersýnilega
lausij hefði verið með öllu fallið vel samstarfið við Adams, því
útilokuð og ríkið ekkert get j að hann hefir nú gert hann að að-
að lagt af mörkum í þessu' ahulltrúa sínum eða framkvæmda
skyni, ef Eysteinn Jónsson'stjóra 1 Hvíta húsinu. Hann mun
stjorna þvi starfsliði, er heynr
| beint undir forsetaembættið, en
' > það eru nú nokkur hundruð manns.
°S Meðal þeirra manna eru hinir sér-
hefði ekki stjórnað fjármál
uriUm ' á undanförnum ár-j
um með allt öðrum
betra hætti en fyrirrennar-j stöku ráðunautar forsetans. Starfi
ar_ hans gerðu. j Adams fylgir það, að hann mun
Það er yrðurkennt og jatað okkur maSur annar og vera hon.
af ollum, enda ekki hægt um til ráðuneytis um öii þau marg
að bera á móti því, — að háttuðu málefni, er hann þarf að
fjármáil ríkjis/nS hafi verið ráða fram úr. Þetta verður hlið-
komin í fyllsta óefni, er Ey- J stætt starf og Harry Hopkins hafði
steinn Jónsson tók við fjár-
málastjórninni snemma árs
1950. Stórfelldur greiðslu-
halli hafói veriö á ríkisrekstr
ínum öll þrjú undanfarin ár
eða allan þann tíma er stjórn' Gamall demokrati,
Stefáns Jóhanns fór með i .. , .. „
vold. Lausaskuldir og ó- janáar 1899 t vermontfylki, en þar
reiðuskuldil’ höfðu safnazt ver faSir hans kaupmaður. Eftir að
fyrir hyaðanæfa og í raun haf íokið námi við Dartmouth
rétti mátti segja, að ríkið College i New Hampshire 1916, sett
væri komiö í fullkomið ist bann að í Lincoln í sama íylki
greiðsiuþrot. Hér þurfti al-!og eerðist starfsmaður við timb-
gerlega að breyta um stefnu,; urverzlun- Hann vann sér fljótt
ef afstýra átti ríkisgjald-
þroti. Það varð hka gert.
hjá Roosevelt forseta á sínum tíma
en því hefir ekki ósialdan verið
haldið' fram, að raunverulega hafi
hann veriö áhrifameiri en for-
setinn.
sjálfur og flutti margar ræður.'
Starfsmenn Eisenhowers stóðu illa '
að vígi, þar sem hann hafði ekki (
lýst því yfir endanlega, hvort hann
myndi gefa kost á sér. Það varð
þeim hins vegar til hjálpar, að
Adams tók að sér forustu þeirra.
Þeir unnu mikinn sigur og má
segja, að það hafi verið upphafið
að sigurför Eisenhowers í sam-
bandi við kosningarnar.
Eisenhower mundi lika eftir
þessu, þegar búið var að veija i
hann sem forsetaefni á flokks- •
þingi republikana. Hann gerði
Adams þá að eins konar persónu- j
legum kosningastjóra sínum og aö- ■
alráðunaut. Talið er og, að Dew- ;
ey hafi ráðið miklu um það, því ;
að milli hans og Adams er góður •
ADAMS
ust með störfum Adama l naust,
voru mjög sammála um að hæla
honum. Hann virðist eiga gott með
aö umgangast fólk, vera laginn í
samningum, hygginn og einbeitt-
ur. I
i
Mikilvægt starf.
James Reston, sem er einn af
stjórnmálaritstjóirum „New York
Times" og átti í bréfaskriftum við
Stalín um jóiin, ségir nýlega í
blaðagrein, að það sé ekki ólíkleg
tilgáta, að Adams verði raunveru-
lega valdameiri en nokkur af ráð-
herrum Eisenhowers, þar sem hann
verði nánasti samverkamaður hans
og Eisenhower sé vanur að vinna
þannig, að hann taki mikið til-
lit til þess manns, er vinni
á svipaðan hátt fyrir hann og Ad-
ams er ætlað að vinna í Hvíta hús-
inu. Auk þess hafi Eisenhower sér-
stakt traust á Adams.
Starf Adams verður mjög vanda
samt og erfitt. Hann á að fylgjast
með öllum stjórnardeildum og
vera Eisenhower til ráðuneytis, er
hann ræðir við hlutaðeigandi ráð-
herra. Hann á að annast öflun
margvíslegra upplýsinga, sem ekki
(Framhald á 6. síðu.) ,
gott álit og varð tiltölulega ungur
forstj óri byggingarvxirufýrirtækisj
sem hafði mikinn rekstur með hönd
Niðurstaðan af fjálmála- j um. jstefnu sinni eða lítillækka sig.
Adams hafði snemma áhuga fyr | Blaðamenn þeir, sem bezt fylgd'
kunningskapur. Það er líka talið i
gert að óskúm Deweys og fylgis-
manna hans, að Eisenhower heíir (
nú gert Adams að nánasta sam-
verkamanni sínum.
Þótt Adams hvetti til samninga
við Taft á síðastl. hausti.-er hann
honum andstæður á margan hátt
og fer ekki dult með þaö. Adams
taldi hins vegar að koma yrði í
veg fyrir það, að klofningur í flokkn
um eyðilegði sigurmöguleiká hans.
Á sama hátt mun og hann vafa-
laust telja nauðsynlegt að reynt sé
að hafa samstarf við Taft fram-
vegis, en þó án þess að Eisenhower
þurfi nokkuð að víkja frá megin-
stjórn Eysteins Jónssonar er
í stuttu máli sú, að ríkisrekst
urinn hefir verið greiðslu-
hallalaus öll þau þrjú ár,'leyti, sem skatta
sem hann hefur verið fjár
steins Jónssonar er mesta og
gifturíkasta afrekið, sem
unnið hefir verið hérlendis
á þessum árum. Þetta gera
andstæðingarnir sér líka
og tolla-
hækkanir hafa verið gerðar,
málaráðherra, og sum árin hafa verið geröar tilsvarandi
hefir verið ríflegur tekjuaf- lækkanir á móti.
gangur, er ráðstafaö hefirj Árangur þessarar breyttu
verið til brýnna fram- fjármálastefnu er m. a., að^ljóst og reyna að draga at
kvæmda, eins og íbúðarbygg framlög hafa fengist erlend- hygli frá því me'ð nöldri um
inga í sveitum og bæjum, is frá til hinna stóru mann- skattaálögur, sem vitanlega
ræktunarlána og togara- virkja, sem nú er verið að eru aldrei vinsælar. En þeim
kaupa. Þetta hafa vissulega reisa hér, þ. e. orkuveranna mun ekki takast að dylja fyr
verið mikil umskipti í sam- nýju og áburðarverksmiðj- lir mönnum árangurinn. Þjóð
anbúrði við hinn stórfelda unnar. Slíkt hefði verið líttjin mun þakka hann að verð
greiðsluhallarekstur áður. hugsandi, ef óbreyttri stefnu J leikum, því að hún gerir sér
Þrátt fyrir þennan árangur, hefði verið fylgt. Hin örugga jljóst, a& það er svona, sem
hafa opinberar framkvæmd- fjárstjórn ríkisins á þessum.þarf aö stjórna, ef hún á að
ir ékki minkað, heldur verið árum hefir vak'^ð aukiö halda fjárhagslegu frelsi og
með allra mesta móti. Og traust á íslenzkum fjármál-
það; sem ekki er minnst um um erlendis og mun það líka
vert:' Skatta- og tollaálögur eini ljósi punkturinn í þeim
hafa- ek-ki verið hækkaðar, efnum, því að flestir aðrir
þanhig að gilt hafa áfram þættir í fjármálalífi íslend-
að jfne&tu sömuÁlög um þaulnga eru lítt til sliks fallnir.
máh og voru gildandi í tiðj Það er óhætt að fullyrða
íyrryerandi-'stjórnar. Að því það, að fjármálastjórn Ey-
njóta þess trausts, sem
henni er nauösynlegt, eigi
hún að geta íengið það
fjármagn, sem hún þarfnast
til þess að hægt sé að halda
áfram uppbyggingu atvinnu-
veganna í nægilega stórum
stíl.
1942
Kommúnistar eru orðnir
hræddir — alvarlega hræddir.
Þeir finna að þjóðin þekkir
þá alltaf betur og betur.
Þjónustusemi þeirra við
Moskvu kemur alltaf gleggra
og gleggra í ljós. Það verður
líka alltaf skýrara, að mark-
mið þeirra er að riðja sér
braut með niöurrifi og of-
beldi. Þetta vita kommúnist
ar og því eru þeir orðnir al-
varlega hræddir.
Það eina, sem enn virðist
draga úr hræðslu kommún-
ista, er von um endurnýjað
samstarf við Sjálfstæðis-
flokkinn. Þetta sést á Þjóð-
viljanum 6. þ. m., er hann
svarar skrifum Tímans um á
hrifaleysi kommúnista á
þennan veg:
„Þetta var einnig öskrað í
Tímanum 1942. En sama árið
vann íslenzk verkalýðshreyf-
ing (Þjóðviljinn velur komm
únistum þetta nafn í blekk-
ingarskyni) sína stærstu
sigra og tveim árum síðar
voru Framsóknarmenn orðn-
ir með öllu áhrifalausir um
stjórn landsins".
Það, sem Þjóðviljinn á hér
við er samstarf kommúnista
og Sjálfstæðisflokksins, er
hófst 1942 og leiddi til þeirra
glæfraverka, er þjóðin sýpur
nú seiðiö af. Kommúnistar
bjóða nú upp á endurnýjun
þessa samstarfs og telja það
bersýnilega sína einu von.
Mbl. hefir enn þagað við þess
um bónorösförum, en at-
hyglisvert er, að leiðarahöf-
undur Mbl. hefir dregið úr
ádeiluskrifum sínum gegn
kommúnistum, en skammar
Alþýðuflokkinn og Hannibal
Valdimarsson þeim mun
meira.
gegn
Helga Ben.
Fá mál hafa vakið meiri at
hygli í seinni tíð en mála-
rekstur sá, sem Bjarni Bene-
diktsson hefir haldið uppi
gegn Helga Benediktssyni ár
um saman. Jáfnvel þeir,
sem eru litlir meðhaldsmenn
Helga, furða sig orðið á því,
hvernig dómsmálaráðherr-
ann hefir haldið á því máli.
Það er vissulega ekki nema
sjálfsagt, að dómsmálaráð-
hcrra láti hef ja 'rannsókn á
hendur manni, ef hann álít-
ur hann sekan, og láti síðan
dóm ganga í málinu að rétt-
um lögum. Hitt er líka jafn-
fjarri öllum vestrænum rétt-
arreglum, að rannsóknin sé
dregin á langinn árum sam-
an, fullkomlega að þarflausu.
Það minnir ekki á réttarfar,
heldur hreina ofsókn, sem er
fólgin í þvi, að reynt er að
brjóta niður siðferðisþrek
þess manns, sem ákærðnr er,
með því að halda réttarsvip-
unni stöðugt yfir honum. Það
minnir alltof mikið á réttar-
fariö fyrir austan járntjald,
þar sem sakborningunum er
haldið í fangelsi þangað til
búið er að gera þá svo and-
lega volaða, að þeir játa á
sig hvað, sem er.
Þannig á vissulega ekki að
beita ákæruvaldinu. Það á
að kappkosta, að allar rann-
sóknir, sem það fyrirskipar,
taki sem allra styztan tíma.
Það er hrein misnotkun á því,
að gutla við rannsóknina ár
um saman bersýnilega ekki i
öðrum tilgangi en að beygja
j siðferðilegt þrek sakbornings-
ins og aðstandenda hans.
I Eins og áður segir, skal
j Bjarni Ben. ekki áfeldur fyr-
ír það, þótt hann hafi höfð-
að mál gegn Helga Bene-
diktssyni, ef hann hélt hann
sckan um einhver lagabrot.
En aðfarirnar allar við rann
sóknirnar benda óneitanlega
til þess, að dómsmálaráð-
herrann hafi hér verið að
hugsa meira um það að
klekkja á pólitískum and-
stæðingi en að fullnægja
réttvísinni.
i Annað er svo ekki síður at
hugandi í þessu sambandi.
Hafði dómsmáíaráðherrann
ekki ástæðu til að ætla að
einhverjir fleiri væru brot-
legir við umrædd ákvæði
verðlags- og gjaldeyrislag-
anna en Helgi Benediktsson
og bar honum þá ekki
skylda til víðtækari rann-
sókna en gegn einum
manni? Það veit vafalítið
hvert mannsbarn í Iandinu,
að þessi lög hafa verið
meira og minna brotin og
það áreiðanlega ekki síst af
ýmsum gæðingum þess
flokks, sem útnefnt befir
Bjarna Benediktsson sem
dómsmálaráðherra. Og brot-
in stafa ekki síst af því, að
réttvísin hefir yfirleitt verið
látin sofa á hærri stöðum.
Þess vegna komast menn
ekki hjá því að álykta þann-
ig enn á ný, að málaferli
gegn Helga Benediktssyni
einum, stafi ckki eingöngu
af því að verið sé af trú-
mennsku að þjóna réttvis-
inni.
Sannleikurinn er sá, að
þjóðin hefir búið við svo til
fullkomlega sofandi og að-
gerðarlaust réttarfar á und-
anförnum árum. Þess vegna
hefir þróast hér margvísleg
spilling í viðskiptalífinu. Það
þarf í stuttu máli sagt að
(Framhald á 6. slða.|,