Tíminn - 13.02.1953, Blaðsíða 3

TÍMINN, föstudaginn 13. febrúar 1953.
3.
*5. blað.
/ slendingalDættir
4- ■■ ’r /Á
LEIKFÉLAG REYKJAVIKUR:
Góöir eiginmenn sofa heima
Gamanlelkur í þrem þátíum eftir Walter Ellis
Áttræðun Páll á Hjálmsstöðum
7 Laugardalurinn er lítil sveit
en í'ögur r-sejn; liggur sunnan
skógi vaxinna fjalla, sem eru
,eins og hálfluktur faðmur um
byggðina, en suðrið opið mót
sól -og breiðri byggð Suður-
láglendisins. Eins og silfur-
átreíigif falla' ár og lækir nið
hr fjöll og_heiðar og mynda
tvö stór .stöðuvöta. Gufumekk
:ir frá sjóðandi hverum og
heitum laugum stíga hátt í
ioft upp, undirlendið er gróðri
Vafið, engjar og beitilönd.
■ X
Pyrir miðjum. faðmi fjall-
<anna eru Hjálmsstaðir, þar
tfæddist Páil Guðmundsson
44 febrúar 1873, og hefir átt
J>ar.heima,alla. ævi síðan.
* Hann clst upp hjá foreldr- ’ minnistæður
tim áírlUÐOb.Guðmundi Páls- kynnzt hafa.
♦
öllum,
Leikfélag Reykjavíkur
frumsýndi leik þennan fyrir
viku í Iðnó. Það má raunar
segja, að hann sé vitlausari
en allt sem vitlaust er, en
því verður heldur ekki neit-
að, að hann er skemmtilega
vitlaus og það svo að af ber.
Höfundur leiksins er ókunn-
ur hér, en þó gamalvanur
* í leikritahöfundur kominn vel
til ára sinna og veit auðsjá-
anlega af langri reynslu,
hvað kitlar hláturtaugar leik
húsgesta mest. Tækni höf-
undar á þessu sviði er mikil
og hnitmiðuð, honum skrik-
ar ekki fótur á línunni.
Efni leiksins er hversdags-
legra en allt, sem hversdags-,
legt er, afleiðingar þess að
sem eiginmaðurinn sefur ekki
Einar Pálsson og Brynjólfur Jóhannesson
heima hjá sér eina nótt —
%ni frá Útey í Laugardal. er "í'nær hálfa öld bjó hann eða kannske fleiri. - Og at- en hann er heWur stráksleg- sést í hundrað gerfum á sviði
■fertttrf^Hjtfmsstöðum 1856 góðu bjargálnabúi með þungu burðarásin er sannarlega gefur ekki til kynna þá aður, en symr nu að hann
og kvæntist fyrst önnu Jóns heimil í þjóðbraut. Glaður og ekki á nokkurn hátt óvænt ráðkænsku sem hof. gefur atti eitt alveg nytt gervt í
aðlflirtííhíf Parren missti reifur tók hann á móti gest-j- klaufalegar skýringar á Pe^nunni, Manm fmnst pokahorninu ólíkt ollu sem
Wia frá 6 börnum ungum. um sínum hvernig sem á stóð.1 ,gistingunni,“ reiði eiginkon hálft i hyoru að emhver ann hann he r áður sýnt. Það er
jpekk Guðmundux þá að eiga Hvergi var hann alúðlegri eða unnar- hjónaskilnaður en auð ar hafi stungið að honum oll raunar alls ekki hægt að lýaa
Ssystur hánnar^ Gróu, sem skemmtilegri en heima á vitað sættir í ást og einiægni um kænskubrogðunum þessu: U«-
<í>á var orðfn Ijtemóðir. Með Hjálmsstöðum. En hann er 4 siðustu stundu. I & Æ SKSÍ
próu átti Guðmundur 11 maður víðlesinn og fjölfróð- Allt saman er þetta svo
litla meistarastykki
menn verða að sjá
að tveir leikendur eiga hylli það sjálfir, en það mátti með
Jöm, P-áll-var sonur hennar. Ur var því mörgum stundin' heimskulegt og hversdags- áhorfenda öðrum meir og sanni segja
| fommw á . Hjálmsstöð- fijót að liða í skeggræðum við, legt, að ógerlegt er að hlæja gra lerkmn mem cn hann vtítus: um af^hlatn i hvert
húsbóndann, sem hafði margt að því, en samt dundi hlat- ^g‘Br^jó íur S hreyfði sig eð^ sagði eitthvað
Jnenni mikið, yar: hann einn að segja frá gomlum og nyj ■ 6 J
að áhorfendur
$jeirra, er komust lífs af í Um tíma, mönnum og bókum.
Jnannskaðabylnum mikla á um sinn eigin skáldskap taí-
M©sfeUsheiði-I857r þegar úti ar hann jáfrian fá'tt. -Stund-
urðu.Q ,a,i..|élög.um hans, þar um sieppir hann stöku, er
meðal mágur hans Egill frásögn atburða gerir það
Jóilsson,-á Hjálinsstöðum. nauðsynlegt.
íall tór úngur til sjóróðra Páh a Hjálmsstöðum verð-
á-Xátrari£ejtj(5iim_pg reri bæði ur ag teljast mikill gæfumað
á Stokkseyri, Þorlákshöfn og
við Faxaflóa^ -
Árið 1901 tók hánn við jörð
ur í lífinu, og er Rósa kona
hans snar þáttur í lífsham-1
ingju hans. Bar heimilislíf
og búi föður sínum og þeirra giöggt vitni, að hjón-
kvæníigunBiað fcyti Þórdísi in unnust hugástum. Mun
Grímsdóttur frá Laugardals Páll hafa kveðið margar góð_ | -
hóluiru : ar vísur til Rósu, sem koma
íhissti Páll ef til vill siðar f dagsljósið
konu sína frá 8 börnum innan með öðrum ljóðum hans |
if ára^aldurs-Þegar Þórdís Eitt sinn er Páll kom hrak
kona Pals veiktist, kom yngsta inn úr fersaiagi heim um
iieimássetan-á Snorrastöðum. nðtt) kyað hann þessa vísu:
Rósa Eyjólfsdóttir til hjálpar, i
og hjúkraði hinni veiku bús- Hlýjar bóhð seymasól
móður til hinztu stundar og Sút og ólund snýr j jóh
gekk. barnahópnum í móður- Breytir njólu j birtu og skjól
stað. Rósa- fór aldrei frá Blið sem fjúia á skógarhól.
Hjáim^Stöðum,: ' ' '
Páli,voriðl916;
Alfreð Andrésson og
Gunnar Bjarnason.
hannesson, annar ieikur að- á máli sínu, sem maður hafði
alhlutverk leiksins en hinn raunar haldið, að ekki gæti
smáhlutverk svo ógleyman- orðið til nema fyrir mistök
lega að aðalhlutverk ve<-ður. guðs.
Alfreð leikur Warburton Gunnar Bjarnason leikur
fjármálamann, þann sem veitingamanninn í Gauks-
ekki svaf heima, og er leikur hreiðrinu. í því hlutverki
hans afburða góður. Alfreð sést þess eini áberandi vott-
sýnir mikla hófsemi í þessu urinri, að ekki hefir tekizt
hlutverki, og fer hún mjög til fulls að bregða blæju hóf-
vel. Freisting hefir þó verið seminnar yfir allan þennan
að ýkja þessa persónu. Leik- ærslaleik. Hlutverkið er ýkt
urinn allur ber þess merki að um of, skortir næmleik og
reynt hefir verið að gæta háttvísi, en einstök viðbrögð
meiri hófsemi í skringilátum leikarans eru góð, en hann
öllum, en títt er um slíka fellur ekki í heildarmyndina.
ærslaleiki á sviði hér, og er Hið sama má segja um
það framför. Gúðjón Einarsson í hlutverki
Dóru, konu fjármálamann« læknisins, en þó er það með
ins, þá, sem svaí ein heima öörum hætti. Leikur Guðjóna
leikur Inga Laxness. Þettn er er ínjög sléttur og felldur en
ef til vill vandamesta blut- of daufgerður, og læknisbrag
verkið í leiknum og gefuv um urinn á honum er ekki cðli-
hún giftist
Oðru sinni var það, að Jón
urinn í leikhúsinu svo að (leið mest tækifærj fyrir skap
sogja á hverri mínútu sýn- (gerðarleikara. Ingu tekst
ingarinnar. Þar kom til kunn .ekki að gefa þfssari persónu
átta höfundar og skemmtileg þá reisn, sem skyldi, það vant
meðferð leikenda. Höfundur- ar svo oft herzlumuninn, svo
ÞauJijop eignuðust 1 dott- Magnússon skáld gisti á!inn gripur strax huga áheyr- Htið meiri hita, tilþrif, næm-
ur og b sym. Rósa fra Snorra Hjálmsstöðum. Sátu þeir enda meg skemmtilegum og ‘ leik, sárindi. En meðferðin
stoðurm var. hinn .giæsilegast1 Páll þá uppi lengi nætur og hnyttnum tilsvörum, oftast er örugg og hnökralitil.
kvenkostur, fnð koiia og vel tindu blóm í túni Braga. Um 1 ofur hógværum en ótrúlega I Brynjólfur Jóhannesson
gafuð, og Jeku oil verk i hond morguninn, er Jón Magnús- 1 markvissum. Og hann slepp- leikur Ókunna manninn.sem
um henhár. Komu hæfileikar son fðr og kvaddi rósu hús- \ ir aidrei takinu leikinn á sá bílslysið og lýsir því svo
hennar bezt í ljós er hun varð freyju, sagði hanp. fram þessa J enda. Þratt fyrir ómerkilega gagnort og meistaralega, að
að leysa husmóðurvanda a stöku: atburðarás, fellur aldrei allir hljóta að dást að. Þarna
Sv?A.Stóru heimili og verða . syfja eða drungi á leikinn og! nýtur galdramennska Brynj-
moðir svo margra stjupbarna, Lagt mig hefir Bragi f þö^ ,engin atriði hans eru heidur, ólfs sín til fulls. Hann hefir
en Það verk var svo vel af Bezt er að és begi. pfhlaðin kímni, og þess erj
hehdi leýst, að ekki var unnt
áð ’ greíha að þar ólust upp
saman svo mörg hálfsystkin.
Vorið 1946 hætti Páll bú-
skap og skipti jörðinni milli
tveggja sona sinna (hálf-
bræðra), Pálma og Andrésar.
Erú' nú tvö íbúðarhús á
Hjálmsstöðum og tvö heimili,
én penirigshús og heyskapur í
sanifélagi.
Fetar yngri kynslóðin á
Hjálmsstcðum í fótspor hinn-
ar eldri um einingu og sam-
heldni j daglegu lífi.
II.
Páll á Hjálmsstöðum er
kunnur maður fyrir gáfur sín
ar og hagmælsku. Svipmikill
og persónuskýr verður hann
legur.
Einar Ingi Sigurðsson leik-
ur heimilisþjón snyrtilega og
gerir góða tilraun til að gera
heílsteypta og sjálfri sér sam
kvæma persónu úr hlutverk-
inu og tekst það sæmilega.
Auður Guðmundsdóttir
leikur unga og fallega stúlku,
scm kallast rithöfundur, þótt
hlutverkið virðist fremur
miðað við annað en það. Auð
ur ber sig vel á sviði, hefir
fallegar hreyfingar og hæfir
Framhald á 7. siðu.
Bezt er að ég þegi.
Þér ég rétti hlýja hönd.
Um hj artað ekkert segi.
Páll stóð þar hjá og svaraði:
Þó förlist minni man ég enn
meyna háraljósu.
Fár verð ég þá ferðamenn
fara að yrkja um Rósu.
vel gætt að láta ekki hnytti-
yrði falla marklaust í skugga
fyrri fyndni. Hér er auðsjá-
anléga höfundur, sem kann
vel til verka og þekkir yfir-
burði sína og takmörk.
Einar Pálsson annast leik-
stjórn. Tök hans virðast tölu
vert föst og sýningin snurðu-
laus að mestu, en stundum
Hér verður ekki farið út í \ virðist nokkuð skorta hnit-
skáldskap Páls á Hjálmsstöð- Jmiðun þar sem reynir á san-
um. enda eru kvæði hans und ' stillingu leikenda í samsett-
ir loku og lás, og mun hann^um leikatriðum og mörg járn
ekki ætlast til að þau verði! eru í eldi í einu. Einar leik-
gefin út meðan hann er lífs. ur líka uppfinningamanninn
Um langa tíma var Páll.unga, sem stefnir öllu heilu
oddviti sveitarinnar, og hafðijí höfn að lokum með ráð-
með höndum ýms önnur trún ; kænsku sinni og dirfsku. —
aðarstörf. Var hann jafnan. Leikur hans er , þróttmikill,
(Framh. á 6. siðu), * skilagóður og skilningsríkur,
Auður Guðmundsdóttir og Guðjón Einarsson