Tíminn - 04.06.1953, Blaðsíða 5

122. blað.
TÍMINN, fimmtudaginn 4. júní 1953.
5.
Flmmtud. 4. júní
Verkin dæma
í kosningunum eiga kjós-
'endur ekki að dæma flokk-
ana fyrst og fremst eftir lof
orðum þeirra, heldur eftir
verkum þeirra.
Hvernig hafa verk flokk-
anna verið á liðnu kjörtíma-
bili og hvaða dóm verðskulda
þau hjá kjósendum?
Framsóknarflokkurinn tel-
ur það æskilegt nú sem fyrr,
að hann og aðrir flokkar verði
dæmdir eftir verkum þeirra.
Eftir seinustu kosningar
voru reyndar ýmsar leiðir til
stjórnarmyndunar. Þær at-
huganir leiddu í ljós, að ekki
var um nema tvennt að ræða:
þá ríkisstjórn, sem mynduð
var, eða stjórnleysi. Komm-
únistar höfðu gert sig ósam-
starfshæfa með Moskvuþjón-
ustu sinni, en Alþýðuflokkur-
inn hafði ákveðið að draga sig
í hlé vegna ósigursins í kosn-
ingunum og ætlaði að hagn-
ast á stjörnarandsöðu á erf-
iðum tímum.
Framsóknarmenn vissu, að
samstarf við Sjálfstæðisflokk
inn yrði mörgum örðugleikum j
bundið. Þeir töldu þó, eins og
ástatt var, betra að reyna að
freista' þess en að stefnt væri
út í algért öngþveiti og stjórn- [
leysi......
Vissulega má benda á ýmis-!
legt, sem miður hefir farið, en
óumdeilanlegt er líka hins'
vegar, að þessi árangur hefir
náðst:
Ríkisbúskapurinn hefir
verið gerður hallalaus að
nýju, en hann hafði verið,
rekinn með stórfelldum halla j
á árunum 1947—49 og varj
ríkisgjaldþrot raunverulega'
á næstu grösum, ef þannig'
hefði haldið áfram. Þetta* 1
hefir tekist, án þess að skatt
ar og tollar hafi verið hækk- j
aðir eða dregið hafi verið úr
verklegum framkvæmdum.
Afstýrt hefir verið hruni
atvinnuveganna, er yfirvof-j
andi var, þegar núv. stjórn
kom til valda, og þannig af-'
stýrt stórfeldu atvinnuleysi
og almennri neyð.
Reist hafa verið stærstu
iðnaðarmannvirki, sem
byggð hafa verið á landi hér,
orkuverín nýju við Sogið og
Laxá og áburðarverksmiðj-
an. Þetta hefir að vísu verið
gert fyrir erlent fjármagn,
en það myndi hins vegar
hafa farið í súginn, ef núv.
stjóm hefði ekki tekið upp
nýja og heillavænlegri fjár-
málastefnu.
Hlutur landbúnaðarins hef
ír vérið stórkostlega réttur,
framfarir í sveitum hafa
aldrei orðið meiri og trúin á
Iandbúnaðinn vaxið á ný.
Haldið hefir verið áfram
ýmsum framförum í sjávar-
útveginum, t. d. með því að
bæta aðstöðuna til saltfi'sk-
verkunar og fiskherzlu. —
Fyrst og fremst ber þó að
nefna stækkun landhelginn-
ar í þessu sambandi, því að
með því hefir verið stigið
eitt hið stærsta spor til að
tryggja framtíð bátaútvegs-
ins.
Ástandið í verzlunarmálun
um hefir verið stórlega bætt.
Sigrast hefir verið á svarta-
markaðnum og vöruskortin-
um, er hafði margvíslegt ok-
ur í íör með sér. Samkeppn-
Ræöa Rannveigar Þorsteinsdottur; á víöavangi
(Framh. af 4. síðuJ.
Mál kvenna.
1 Ég bar fram á þingi tillögu
um ókeypis teikningar og
fleira hagræði, og hefir það um rannsókn á réttarstóðu
skipulag verið tekið upp af °& atvinnuskilyrðum kvenna.
Reykjavíkurbæ.
Ég átti þátt í því, að 10,2
milj. kr. af gengisgróðanum
var varið til verkamannabú
staða og bæjarbygginga.
Ákvæði um þetta var sett í
gengislækkunarfrumvarpið,
þegar núv. stjórn var mynd-
uð, en það hafði ekki verið
í frv. því, sem Sjálfstæðis-
stjórnin hafði lagt fyrir þing
ið.
Ég flutti frv. um aukin
framlög. til verkamannabú-
staða. Árangur þess varð sá,
að 12 millj. kr. af tekjuaf-
gangi ríkissjóðs 1951 var var
ið til verkamannabústaða,
bæjarbygginga og til lána-
deildar smáíbúða.
Bæði umrædd framlög
höfðu verið veitt sem lán,
en á seinasta þingi var sam
þykkt frumvarp, sem ég var
flutningsmaður að, þar sem
þeim var breytt í. óaftur-
kræft framlag.
Á seinasta þingi átti ég
ennfremur þátt í því að sam
þykkt var að útvega lána-
deild smáíbúða 16 millj. kr,
lán og er nú verið að vinna
að því máli.
kostnaði. Fé rfkisins stendur Bæn<!ur á þingi.
Samkvæmt þeirri tillögu var
síðan skipuð nefnd í þetta
mál og hefir sú nefnd skilað
fjölda tillagna til félagsmála
ráðuneytisins, jafnframt því
sem hún hefir í undirbúningi
víðtæka athugun á störfum
kvenna og launagreiðslum fyr
ir þau.
Skattamál hjóna hafa ver-
ið eitthvert mesta keppikeflið
á Alþingi m. a. vegna þess, að
ég lét til mín heyra um þau
mál fyrir kosningar. Ég hélt
því fram, að til bráðabirgða
bæri að gera leiðréttingu í
þessum málum með frádrætti,
en að í sambandi við endur-
skoðun skattalaganna ætti að
fara fram róttæk breyting, þ.
e. að skipta ætti tekjum
hjóna. Ég taldi mig ekki geta
annars vegar gert kröfu um
hallalausan rikisbúskap og
hins vegar borið fram tillög-
ur, er myndu lækka tekjur rík
issjóðs um milljónir, jafn-
framt því sem óvíst væri,
hvort þær tillögur yrðu ekki
fyrst og fremst til ójafnaðar
og lagði því til, til bráða-
birgða, að veittur yrði frá-
dráttur. Það var fellt vegna
I þess, að þá þótti þeim mönn-
Enginn getur neitað því, að um, sem mest gala um rang-
með þessu öllu hafa verið stig lætið í skattamálum, betra að
in veruleg spor til að leysa (fá enga réttarbót, heldur en
húsnæðismálin. Finnst mönn að ég yrði til þess að koma
um það því réttmætt að tala henni fram.
um svik í sambandi við þetta j Nú stendur yfir endurskoð-
mál? Þeir einir geta þá gert ^ un skattalaganna og Fram-
þaö, sem hafa uppfyllt eigin 1 sóknarflokkurinn hefir tekið
loforö betur. inn á stefnuskrá sína skipt-
ingu á tekjum hjóna að vissu
Mál opinberra marki, frádrátt vegna tekju-
starfsmanna. öflunar konu og frádrátt
Ég nefndi mál opinberra ve8'na heimilisstofnunar.
starfsmanna. — Því hefir ver Þetta mun koma fram frá
ið haldið fram um flokkinn flokknum í sambandi við hið
okkar, að hann ætti erfitt nýja frumvarp um skattalög
með að skilja launamanna- , °S 8'eta því hinir sýnt hug
sjónarmiðið. Ekki hefir þetta smn enn a ný- Ég hefi í þessu
þó gengið verr á síðasta kjör- j mali» eins og öðrum, veriö
tímabili en svo, að þegar ég fullkomlega raunsæ og hefi
bar fram tillögu um hækkað- , alSerlega hrelnan skjöld.
ar lífeyrisgreiðslur til opin-
berra starfsmanna sam- Drykkjumannahæliff.
kvæmt dýrtíðarvísitölu, þá j Um drykkjumannahæli er
komst það í framkvæmd, og það að segja, að þar stendur
að á síðastliðnum vetri, þeg- ' eingöngu á Reykjavíkurbæ.
ar kaupið hækkaði eftir verk- Til höfðu verið lög, sem gerðu
^fallið hjá þeim, sem frjálsan jráð fyrir frumkvæði ríkisins 1
samningsrétt höfðú, þá var þessu máli, en fyrir atbeina
| gerð hliðstæð hækkun á laun Reykjavíkurbæjar var þess-
um opinberra starfsmanna al [ um lögum breytt í það horf,
j veg umyrðalaust, og nú hefir ’ að bærinn skuli byggja og
, verið ákveðin lenging á sum- reka drykkjumannahæli, en
[ arleyfi opinberra starfs-lað ríkið skuli leggja til þess
manna. lákveðinn hundraðshluta af
til boða. Það hefir verið lagt (
til hliðar í þessu skyni, en það \
bólar bara ekki á neinum í
framkvæmdum frá bænum. j
Aff sjálfsögðu hafa á kjör- i
tímabilinu borið að höndum |
mörg mál, sem aldrei hefir j
verið rætt um í kosningum, j
— mál, sem ég og aörir taka
afstöðu til samkvæmt stefnu
sinni og skoðun á hverjum
tíma, þar á meðal hefi ég
fijxffc tækjfæri til þess að
hreyfa og koma frarn málum,
sem ekki var neitt rætt um
fyrir kosningar og gefst ef
til vill tækifæri til þess að
drepa á eitthvað af þeim mál
in hefir stór xukist í verzlun-
inni og hafl, hagstæff áhrif
á verfflagið fyrir neytendur.
Þannig irætti halda áfram
að telja þann árangur, er
, náðst hefir. Vissulega er hann
I mikill og þakkarverður. Þetta
, verður þó enn Ijósara, ef at-
hugað er, hvernig aðstæðurn
ar hafa verið. Sá atvinnuveg-
ur, er hefir verið treyst einna
mest á, síldveiðarnar, hefir
( brugðist allt þetta tímabil. —
Aflaleysi hefir líka verið í
ýmsum verstöðvum og óvenju
leg harðindi í mörgum héruð-
, um. Verzlunarárferði hefir
j líka verið óhagstætt eða þann
I ig, að verð aðfluttra vara hef-
i ir hækkað meira en verö út-
fluttra vara.
Þaff er lítiff dæmi um
þetta, aff öll sú erlenda hjálp,
sem viff höfum fengiff allt
þetta tímabil, er talsvert
minni en þær tekjur, sem
hefðu fengist af einni sæmi-
legri síldarvertíð.
Þetta er þá árangurinn, sem
Framsóknarflokkurinn getur
bent á, að náðst hefir fyrir til-
verknað hans á kjörtímabil-
inu. En hvað geta stjórnar-
andstæðingar bent á? Ekkert
nema neikvæða gagnrýni og
nöldur. Þeir hafa verið á móti
því, sem gert hefir verið, án
þess að benda á aðrar leiðir.
Ef stefnu þeirra, eða réttara
sagt stefnuleysi, hefði verið
fylgt, myndi allt hafa farið
hér í kaldakol — hið stórfelld
asta atvinnuleysi og neyð
hefði haldið innreið.
Þess vegna ganga þeir líka
klofnir og lágkúrulegir til
kosninganna. Þeir vita, að
þeirra getur ekki beðið annað
en þungur áfellisdómur.
um síðar.
Öryggismálin.
Ég ætla hér að minnast á
mál, sem nokkuð var rætt
fyrir kosningar og sem þurfti
aö taka afstöðu til á kj örtíma
bilinu. En það eru öryggis-
málin.
Ég lýsi því yfir hér, að ég
ber ásamt öðrum þingmönn-
um lýðræðisflokkanna ábyrgð
á því, að hér eru settar upp
varnir gegn innrás. Ég er
þeirrar skoðunar, að ekkert
annað hafi verið fært, eins og
háttað er í dag, þrátt fyrir
einhverja óljósa stefnubreyt-
ingu frá herveldinu í austri.
Hins vegar vil ég vísa til
ályktunar, sem flokksþingiff
samþykkti í vetur og til til-
lögu, sem ég flutti á síffasta
þingi um samskipti íslend-
inga viff varnarliffiff. Þaff er
stefnan, aff hindruff verði
öll óþörf samskipti viff her-
inn og aff landsmenn hafi
sem allra minnst saman við
hann aff sælda, aff gerffar
verði ráðstafanir til þess
aff tryggja betur fram
kvæmd varnarsamningsins
og aff varnarsamningurinn
verffi tekinn til endurskoffun
ar til þess aff bæta -úr því,
sem áfátt er. Ennfremur er
það stefna flokksins, aff
varnarsamningnum verffi
sagt upp strax og öryggis-
ástæffur leyfa þaff.
Ég hefi viljað með þessum
orðum reyna að gefa örstutt
yfirlit yfir málin, og jafn-
framt hefi ég reynt að gefa
ykkur ofurlítið vegarnesti í
þeirri baráttu, sem framund-
an er, en mér virðist þó eins
vera vert, og það er að gera
sér grein fyrir því, hvers
vegna þeim áróðri hefir verið
beint gegn mér, sem notaður
he^ir verið.
Rógurinn um kosningasvikin.
Ég hefi ekki gert neinn sam
anburð, en mér er sagt af mér
fróðari og minnugri mönnum,
að um áratuga bil hafi aldrei
verið beitt þvílíkum áróðri.
leynt og ljóst, gegn nokkurri
manneskju, sem við stjórn-
mál hefir fengizt. Ef þetta er
rétt, og það getið þið dæmt
um, þá væri fróðlegt að vita,
hver er ástæðan og að hverju
er stefnt.
Ég er ekki svo stórlát aff
ætla þaff, aff þessum áróffri
sé stefnt aff mér vegna minn
ar persónu, nema þá aff litlu
leyti, heldur virffist mér, aff
þaff muni vera talin bezta
leiðin til þess að ná sér niffri
á Framsóknarflokknum, sem
andstæðingarnir hafa viljaff
telja óalandi og óferjandi
hér í Reykjavík. Ef til vill
CFramh. 6 6. BÍ5u),
A tveim síffustu kjörtíma-
bilum hafa veriff kosnir á
þing f jórir bændur, sem ekki
áttu þar sæti áffur, þeir Ás-
geir Bjarnason bóndi í Ás-
garði í Dölum, Andrés Ey-
jólfsson bóndi í Síðumúla í
Borgarfirði, Jón Gíslason
bóndi í Norðurhjáleigu í
Álftaveri og Vilhjálmur
Hjálmarsson bóndi á Brekku
í Mjóafirði. Allir hafa þeir
getiff sér hiff bezta orff á Al-
þingi og reynzt ötulir full-
trúar fyrir héruð sín. Það eru
þessir fjórir bændur, sem
Sjálfstæffisflokkurinn nú
leggur höfuffáherzlu á að
koma út úr þinginu, og læt-
ur til þess ekkert ósparaff.
Aff þessu sinni mun þó gifta
héraffanna mega sín meira
en sjóðir heildsalanna í
Reykjavík.
Samir við sig.
Litlar sögur fara af bar-
áttu Baldurs og Konna fyrir
Sjálfstæffisflokkinn síðan
þeir voru í för meff Eggert
Kristjánssyni á Ströndum,
sællar mkiningar. En Eggert
féll þar, sem kunnugt er, viff
lítinn orffstýr, og er sagt, aff
hann hafi skellt skuldinni á
Konna. En nýlega birtist
Ólafur Thors í Vík austur
meff hóp trúffleikara, af
tveim þjóffernum aff
minnsta kosti, og hafði þessi
sveit ýms skrípalæti í
frammi til að vekja athygli
á frambjóffanda sínum, sem
er fyrrverandi ritstjóri Mbl.
Talið er, að hersing þessi
muni vitja fleiri héraffa fyr-
ir kjördag, þótt sumir Sjálf-
stæðismenn þoli önn fyrir.
Hvort heldur?
Sumir eru aff velta því fyr-
ir sér, hvort Gunnar M.
Magnúss (meff tveimur ess-
um) sé heldur kommúnisti
eða of einfaldur fyrir þessa
vondu veröld. Gunnar þessi
þykist hafa haldið „þjóffar-
ráffstefnu“ og stofnaff „and-
spyrnuhreyfingu gegn her á
íslandi“. Gefur hann út
öffru hverju tilkynningar frá
„andspyrnuhreyfingunni“,
undirritaffa með upphafsstöf
um sínum G.M.M. Tilkynn-
ingar þessar birtir hann í
málgagni rauffa hersins hér
á landi og hvergi annars
staðar. Þar aff auki hefir
hann látiff setja nafn sitt á
framboffslista kommúnista
hér í Reykjavík, og hefir um
sig hirff kommúnisíiskra
skrumskálda. Leitt er, þeg-
ar slíkar „grínfígúrur“
leggja nafn íslands við hé-
góma.
„Óvinir“ Bjarna Ben.
Þaff er sagt um Bjarna
Benediktsson, að hann sé
ekki vinsæll maffur, en aff
honum hafi stundum orffiff
hiff mesta gagn að óvinum
sínum. Höfuffóvinir Bjarna
hafa löngum verið taldir
kommúnistar, en honum
tókst að skipuleggja þá til
klofningsstarfsemi í verka-
lýðshreyfingunni og lama
þannig þrek Alþýðuflokks-
ins til baráttu gegn íhald-
inu. Nú hefir Bjarni eignazt
nýjan höfuffóvin, sem er
hinn svokallaði Þjóðvarnar-
(IThmti. á 6. sfðu).