Tíminn - 11.07.1953, Blaðsíða 4

TÍMINN, laug'ardaginn 11. júlí 1953.
C. .
153. bíað-
Ólafur Jóharmesson frá Svínhóli:
Samgöngumál dreifbýlisins
Niöurlag.
7. samgöngumálum dreif-
Dýlisins verður nú þegar að
'iefia stórátök, sannra Jihuga
aianna svipaðra þeim, er létu
nest að sér kveða á fyrstu
;ugum aldarinnar, er við-
tom byggingu skólanna,
iunalauganna, og annarra
nikilvægra framfara, er
pjóðin mun njóta um alla
framtið. Hvar eru slíkir
nenn nú?
2g treysti hinum skelegg-
istu málsvörum sveitanna að
?era málið að sínu stefnu-
naii, ekki fyrst og fremst
heitu kosningamáli, heldur
iönnu baráttumáli vegna
jjöðarhags.
y’járframlög til nýbygging
ir vega á næstu fjárlögum
fittu m. k. að fjórfaldast frá
.pvi sem nú er.
Að lokum mun ég freysta
ipess, að benda á nokkrar leið
:ir er létt gætu þá baráttu,
:em hér verður að heyja.
1 i ?-! .&.Mi:is3SSB
f. Mæðuveikisfé.
' 'onir standa til, að brátt
nuni Ijúka fjárveitingum
oeim, er ríkið hefir lagt að
ncrkum vegna mæðiveikinn-
rr, íjárskiptanna og annars
því sambandi. Þar sem nú
/iróist að þeim málum ljúki
neó farsælum sigri. Hinu svo
iíalia mæðiveikisfé — eða
;:em því svarar — ca. 15 milj.
cr. á ári, mætti þá verja til
nýrra vega.
ÍÍI. Happdrætti.
Htofnað verði happdrætti,
nr kallast „Vegahappdrætti
..•íkissjóðs“. Hér verði ekki
um skyndihappdrætti að
/æöa, heldur byggt upp og
íitarfrækt á svipaöan hátt og
lEaþpdrætti Háskóla íslands
eða Vöruhappdrætti S. f. B.
í3. Ágóði slíks happdrættis,
of stofnað yrði, verði varið til
vegaframkvæmda til viðbót-
ar við framlagt vegafé á fjár-
Jögum.
Héruðin fengju happdrætt
!isfé í hlutfalli við selda miða
:A viðkomandi svæði. Þeir
sem kaupa miða í kaupstöð-
um, hafi ákvörðunarrétt um
01 hvaða byggðarlaga ágóð-
,'inn rynni. Gæti þetta skapað
namkeppni og metnað um
/iöluna.
!III. Söfnunardagar.
'ÍTmsar félagsheildir og
/iamtök t. d. átthagafélög
ijæjanna, svo að eitthvað sé
Áiefnt, gangist árlega fyrir á-
jcveönum fjársöfnunardegi í
uama tilgangi. Þegar góð mál
tafni standa bak við slíka söfn
inar daga, verður árangur-
:Inn oft ótrúlega góður. Per
jbað svo eftir hugkvæmni og
ýmsum aðstæðum, hvernig
íilikif söfnunardagar yrðu
■ tppbyggðir á hverjum stað. ^
iíV. Vegasjóður.
Nokkuð hefir verið gert að
;>vi í seinni tíð, að sýsluspari
ijóöir, félög eða jafnvel ein-
ítakiíngar, hafi lánað ríkis-
ííjóði nokkrár upphæðir til
vegaframkvæmda. Hafa slík
skyndiián auðveldað, að
!!iægt var að hefjast handa,
tíða Ijúka ýmsum smávegum.
!Eíkissjóður greiðir ekki
vexti af lánum þessum, og
hefir það oft torveldað Ián-
íökur. í hverri sveit ætti að
ntofna „vegarsjóð", er gegndi
því hlutverki, að greiða vexti
af slíkum lánum.
V. Þegnskylduvinna.
Þótt eðlilegt megi teljast,
að miklar kröfur séu gerðar
til hins opinbera, samfara
því, að valdhafar þjóðarinn-
ar hafa stöðugt meiri og víð-
tækari afskipti o.f högum og
háttum fólksins, vil ég einn-
ig benda á, að „fólkið sjálft“
verður að gera kröfu til
sjálfs sín, og með margskon-
ar félagslegum samtaka
mætti getur það oft flýtt fyr
ir þeim framkvæmdum, sem
óskað er eftir.
Á blómaskeiði ungmennafé
laganna var oft Grettistök-
um lyft og næstum krafta-
verk unnin í ýmiskonar þegn
skylduvinnu.
Munu dæmi þess, að slíkan.
hátt, hafi verið ruddir vegirj
yfir hálsa og heiðar, og orðið,
af mikil samgöngubót um j
langan tíma, þótt tæknin
væru hendurnar einar, hakij
og skófla. I
Samgöngutækin þá, voru íj
flestum tilfellum aðeins fæt
ur „þarfasta þjónsins" —,
hestsins — og komu slíkar'
vegabætur því að fullum not j
um —. í dag yrði að byggja’
þegnskylduvinnu til vega
framkvæmda öðruvísi upp.
í flestum sveitum á land-
inu liggur nú orðið mikið fé
í bílum, vélknúðum tækjum
og margskonar tæknilegum
verkfærum. J
Oft er það svo, að þessi
góðu tæki eru lítið notuð j
langan tima á ári hverju og,
verða þar af leiðandi mun
dýrari. j
Ég held, að víöa mætti mik.
ið gagn gera í vegamálum,'
með því, að' allir vinnufærir
menn í sveitinni leggðu end-
urgjaldslaust fram vinnu
sína, bíla, jeppa, kerrur og
önnur tæki, sem að notum
kæmu, tvo til þrjá daga á
hverju vori.
Bensín og annan útlagðan
kostnað í peningum ættu
hreppsfélögin að leggja fram.
Auk þess, sem hér væri
unnið að þörfu framfara-
máli, myndi slíkt samstarf á
reiðanlega auka á tilbreytni
og fjölga gleðistundum, því ó
efað myndi losna um „gam-
anyröi og grín“ er menn
kæmu frá einangrun og fá-
menni heimilanna. Og að
loknu sameiginlegu dags-
verki yrði „lagið tekið“. Hér
yrðu ungu stúlkurnar einnig
með í verki. Gæti því svo far
ið, að þessir, verklegu vordag
ar gæfu tækifæri til aukinna
kynna hins unga fólks, sem
þráir ástina og lífið, en nú
hefir oft sínu fyrstu kynni í
misjöfnu andrúmslofti sam-
kvæmislífsins.
Ekki tel ég ósennilegt að
aukið geti hlýju æfikvöldsins
þeirra elskenda, er minnst
gætu nú fyrsta ástarfundar
að vorkveldi í sveitinni, er
þau höfðu lagt hönd að
verki í veginn heim að sund
lauginni samkomuhúsinu,
kirkjunni, eða öðr'um hug-
þekkum stað.
Flugsamgöngur.
Fátt er það — ef nokkuð —
hér á landi, sem tekið hefir
jafn geysihröðum framför-
um og flugtæknin. Og þótt
flugsamgöngur séu allmjög
veðurfari háðar, má segja að
þær hafi næstum brúað loft-
in há, og bæta og auka þá
miklu möguleika, sem í flug-
sameöngunum felast.
íslenzka þjóðin er þegar
orðin í mikilli þakkarskuid
við hina ungu flugmenn sína,
sem með frábærum dugnaði
hafa bjargað mörgum manns
lífum m. a.
Þótt flugvellir séu enn fáir,
er í flestum byggðarlögum
landsins til lendingar lítilla
flugvéla. Þarf nú þegar að
merkja alla slíka staði, (og
sumstaðar lítið eitt að laga).
Enginn veit hvar þörfin knýr
á næst, en stundum verður
„of seint að iðrast eftir dauð
ann“.
í sambandi við væntanleg-
ar flugsamgöngur til þeirra
byggðarlaga, sem að öðrum
kosti áttu á hættu að einangr
ast vegna snjóalaga og sjáv-
aríss, vil ég benda á atriði,
sem ég tel þess verð, að tekin
séu til athugunar.
En það er, að reynt verði að
samræma flugvallargerð,
byggingu gistihúsa og enn-
fremur byggingu geymslu-
húsa yfir jarðýtur viðkom-
andi byggðarlaga.
Hér að framan hefi ég leit
ast við að benda á nokkur
atriði, er gætu orðið til þess
að flýta fyrir bættum sam-
göngum dreyfbýlisins.
Ef þessar hugrenningar
mínar gætu einnig orðið til
þess, að vekja aðra til um-
hugsunar og viðræðna um
þessi mál, þá er vel.
Samgöngumálum sveit-
anna verður að koma i það
horf, að enn sem fyrr geti
stór hluti þjóðarinnar unað
í skjóli hins ferksa fjalla-
faðms og mjúkri móður-
mold gróðursælla byggða.
Þá munu einnig þaðan
liggja andlegar lífæðar þjóð-
arinnar.
Úr Dölum
Mig hefir oft furðað á,
hvað mikill menningarbrag-
ur er á Saurbæingum á mörg
um sviðum. Efalaust má að
nokkru þakka það, að þeir!
höfðu, um langan tíma, fjöl-
sóttan búnaðarskóla í,
sveit sinni, þann fyrsta hér
á landi. Og félagslyndi virð-
ist þeim vera í blóð borið.
Þeir halda þar ’uppi mjög
líflegum félagsskap. Þar er
kvennfélag með miklum
blóma og söngfélag sem löng
um hefir verið sveit sinni og
héraði til sóma. Leikfélags-
starfsemi um margra ára
skeið. Hefir leikfélag þeirra,
ferðast í önnur héruð og sýnt
leiki við góða dóma t. d. ferð
ast út í Stykkishólms og sýnt
þar leik við prýðis undirtekt
ir.
Kirkjukór þeirra tók þátt í
för þeirra kirkjukóra Dala-
manna, sem fór í söngförina
til Akranes síðastl. haust og
söng þar og sýndi, söngyfir-
burði undir stjórn síns ágæta
söngstjóra, prófasts séra Pét-
urs Oddssonar frá Hvammi.
Kór þeirra Saurbæinga hefir
áður, frá upphafi átt ágætan
sörtgstjóra, sem er hr. Mark-
ús _Torfason kaupfélagsstj óri.
Ég var á ferð um Dali, vest
ur við Gilsfjörð í Saurbæn-
um nú um fyrstu helgi í júlí
mánuði. Þeir Saurbæingar
fFramhald á 7. slðul.
Sigurður Vigfússon hefir kvatt
sér hljóðs og ræðir um trúmál:
„Er ég las grein félaganna, Þ
Stephensen, stud. theol. og Sig
Guðjónssonar, stud. theol. í Tím
anum, datt mér í hug stærðin á
honum Golíat gamla. Það er serr.
sé engir, smáræðis hæð, sem þessii
guðfræði-nemar reyna að birtast í
í greinarkorni sínu. Einkum er það
þó tvennt, að mér viroist, sem þei'
helzt reyna að stækka sig með. Hið
fyrra: Grísku þekking, hið síðara
algjörleiki þekkingar án bókstafs-
ins. Lesarinn getur vitanlega sjálf
ur gjört það upp við sig, hvorú
munu sterkari í frum-málum Ritn
ingarinnar, þessir skólapiltar, eða
þeir Haraldur Níelsson prófessor os
Jón Helgason biskup, en það voru
þeir tveir, sem fyrst og fremst —
fyrir íslands hönd — unnu að enri
urskoðun nýjustu Biblíuþýðingu
okkar úr frummálunum.
Svo er það þetta með bókstaf-
inn. Fyrir stuttu ræddu stúdentar
handritamálið. Sammála munu
þeir hafa verið um endurheimt
þeirra. Merkiiegt að þessir miklu
fræðimenn Tímagreinarinnar
skyldu ekki reyna þar að sýr.a fram
á, hve verðiaus þau væru, þessi
lélegu blöð með afarfornum bók-
stöfum að innihaldi.
Gaman væri að vita, hve marg-
ar námsbækur, þeir samherjarnir
hefðu lesið á menntabraut sinni,
án þess að þurfa að nota bókstaf-
inn til að n.á árangri í þekkingu
sinni. Eða skyldu þeir aldrei hafa
orðið varir við vald bókstafsins
við prófborðið.
Einu sinni heyrði ég prófessor
kvarta yfir því, að til væru stúd-
entar, sem settust í guðfræðideild,
án þess að þeir vissu hve mörg
væru sakramentin í Lúterskum sið.
Máske hefir það verið vegna þess
að þeir hinir sömu hafi ekki talið
þörf á því að trúa „bókstaflega".
ÞaS má spyrja: Hvaða þýðingu
hafa milliríkjasamningar, viðskipta
samningar, kaupsamningar, leigu-
samningar o. s. frv., ef ekki er tekið
mark á þeim bókstaflega? Sé bók-
stafurinn marklaus, hvers virði er
þá samningsgjörðin? Með bókstafn
um, eru einstakar greinar og á-
kvæði sett upp til að móta heild
þeirra viðfangsefna, sem aðila varð
ar í samskiptum sínum. Hvor er
af réttlátum dómara talin betri
viðskipta aðili, sá sem virðir bók-
stafinn og þannig uppfyllir ákvæði
samningsins, eða hinn, sem brýtur
samninginn með því að svíkjast
um að fullnægja þeim ákvæðum,
sem bókstafurinn gefur óskoraða
heimild til að krefja um? Hver heil
vita maður veit hið rétta svar í
þessu efni.
Nú er það svo, að Guð hefir gjört
við oss mennina sáttmála, og er sá
sáttmáli birtur með bókstöfum, er
sýna glögglega-skyldur vorar við
Drottinn, og afstöðu Hans til vor
svo ekki verður um villzt. „Komið
nú og eigumst lög við, segir Drott-
inn. Þó að syndir yðar séu sem
skarlat, skulu þær verða hvitar sem
mjöll. Þó að þær séu rauðar sem
purpuri, skuiu þær verða sem ull
Ef þér eruð auðsveipir og hlýðn-
ir, þá skuluð þér njóta landsins
gæða, en ef þér færist undan því og
þverskallizt, þá skuluð þér verða
sverði bitnir, því að munnur Drott-
ins hefir talað þaö“.... „Ef þér
standiö stöðugir í orði mínu, þá
eruð þér, sannarlega lærisveinar
mínir, og múnuð þekkja sanníeik-
ann, og sannleikurinn mun gjöra
yður frjálsa". (Jes. 1, 18-20: Jóh. 8,
31.) Að vera „bókstafstrúarmaður“
— hvað Ritninguna snertir — er að
vera kristinn maður.
Ég vil spyrja þessa ungu menn:
Hvor upphefur sjálfan sig, sá sem
játar sig óverðugan og biður Guð
um náð, eða hinn sem afbiður náð-
ina og skoöar sig þó verðugan?
Það hefir víst ekki verið nein til-
viljun, að það var viss tegund guð-
fræðinga, sem Jesús sagði við: „Þér
höggormar, þér riöðru-afkvæmí,
hvernig ættuð þér að geta umflúið
dóm helvítis". (Matt. 23, 33.)
I
j Óskandi væri að sem flestir færu
að ráðum g’uðfræði-nemanna um
það að lesa Nýjá Testamentið, þar
mundu lesendurriir sjá — meðal
jannars — skrifað: „Því að svo elsk
‘ aði Guð heiminn, að hann gaf son
sinn eingetinn, til þess að hver,
. sem á hann trúir, glatist ekki, held
| ur hafi eilíft líf. Því að ekki sendi
I Guð soninn í heiminn, til þess að
! hann skyldi dæma heiminn, heldur
j til þess að heimurinn skyldi frels-
í ast fyrir harin. Sá, sem trúir á,
! hann, dæmist ekki, sá sem ekki
! trúir er þegar dæmdur, því að hann
hefir ekki trúað á nafn Guðs-son-
arins eingetna“. (Jóh. 3, 16-18.)
„Sá, sem ekki trúir, mun fyrir-
dæmdur verða“. (Mar. 16, 16.) „Og
dauðanum og helju var kastað í
eldsdikið, þetta er hinn annar
dauði, eldsdíkið. Og hver sem ekki
fannst ritaður í lífsins bók, honum
var kastað í eldsdíkið". (Op. 20,
14-15.) „Því að laun syndarinnar
er dauði, en náðargjöf Guðs er ei-
líft líf fyrir samfélagið við Krist
Jesúm, Drottin vorn“. (Róm. 6,
23.)
Satt sagt, verð ég að trúa, að inni
hald greinar guðfræði-nemanna
birtist í henni sjálfri „bókstaflega“
en það veröur hins vegar til þess
að sanna mér það, að þeir eigi ekki
einu sinni „spannar“-langa þekk-
ingu í kristinni guðfræði. Eg held
því, að dr. O. Hallesby sé algjörlega
óhætt enn.“
Sigurður hefir lokið máli sínu.
Starkaður.
*
L O K A Ð
4 vegna sumarleyfa frá 16. júlí til 4, ágúst.
♦ Efnalaugin LINDIN h.f.

FOÐURVÖRUR
BLANDAÐ HÆNSNAKORN
MAÍSMJÖL
HOMINY FEED
Fyrirliggjandi. '
Cfflert tíriátjánMch Cc. Lf
l
♦
4

\