Tíminn - 29.07.1953, Page 5

1G8. Mað'.

TÍMINN, mið'vikudaginn 29. júlí 1953.
MÍh'viúud. 2S. fúlí
Húsnæðismálin
Þegar fyrir liggur aS hefja
samnihga um afgreiCsIu þing
mála, verSa húsnæðis-
málin í fremscu rö5
þeirra mála, sem til urnræSu
og athugunar koma í því sam
bandi. Áf hálfu Framsóknar-
flokksins mun a. m. k. lagt
kapp á, að fá tryggingu fyrir
sem mestum framkvæmdum
á því sviði áður en hann tel-
ur sér fært að ganga til slíkra
samninga.
Á seinasta flokksþingi
Framsóknarmanna voru þessi
mál athuguð og rædd bæði
í sérstakri nefnd og á þing-
inu sjálfu. Stefna flokksins
í húsnæðismálunum var síð-
an einróma mörkuð á eftir-
farandi hátt:
. „Flokksþingið lítur svo á,
aö þar sem húsnæði er ein
af frumþörfum hvers manns,
beri þjóðféiaginu að stuðla
að því, að þessari þörf sé fuii
nægt sem bezt má verðn.
Flokksþingið telur að stuðla
beri að því, að sem flestir
geti eignast gott húsnæoi fyr-
ir sig og fjölskyldu síma.
Flokksþingið. leggur álaerzlu
á, að ieigutökum húsnæðis
séu tryggð sanngjörn leigu-
kjör.
Fiokksþingið telur nauðsyn
legt, að gerðar verði ráðslaf-
anir til þess að sá gjaldeyrir
og það fjármagn, sem varið
er ti! íbúðarhúsabygginga,
konai þjóðfélaginu að’ sem
mestum notum, enda sé það
iiúsnæði, sem þegar er íil,
nýtt sem bezt.
Til að vinna að þessu, bend-
ir flokksbingið á eítirfarandi
leiðir:
1. Byggingarsjóði Búnað'ar-
bankáns vérði tryggt nægi-
legt fjármagn til þess að
halfn geti starfað lögum sam-
kvæmt.
2T Veðdeiid Landsbankans
vevjii efld svq að hún geti
starfað samkvæmt tiigangi
sÉnúni.
3. - Fjármagn byggingasjóð'a
verkamannabústaða og sam-
vinnubyggingarfélaga verði
aukið efíir megni.
4. Síuðiað verði að því, m.
a. með' bvi að efla iánadeiiö
smiífcúða, að sjáifsbjargar-
hvöt manna og tómstunda-
iðja fái að njcta sín sem bezt
víð byggingar íbúða, hvort
lieldur er í einbýlishúsum eða
sambjrggingnm, eftir því sem
bezt á við á hverjum stað’.
5. Unniö verði markvist að'
því aö Iækka byggingarkostn-
aðiiin i iándinú, m. a. með
þvíf *- -
að fylgjast vel með ölium nýj
úngum í byggmgariðnað
ijiuin og gera tilraunir með
nýjar byggingaraðferðir,
svo sem byggingu húsa og
húsahluta í fjöldaíram-
leiðslu.
að stuðla að hví, að sérþekk-
ing iðnaðarmanna til að
úyggja vönduð hús og ó-
dýr, fái að njóta sín,
að veita 11 kaupstöðum og
kauptúruun aðstað hiið-
sfæöa þeirri sem teikni-
stofa íandbúnaðarins á að'
VSita í sveitum, og
að koma í veg fyrir að þókn-
un verktaka miðist við á-
kyeðinn bpndraðshluta af
\dnnulaimum við bygging-
£%•
6. ' Flokksþingig- lýsir yfir
ERLENT YFIRUT:
risori K. Zhukoff
^ Frægasíi marskáikisr Mássa, er var issíi
skeið góðus* samverkamaðar EiseiBfíowers.
í janúarmánuði s. 1. birtu biCðin
í Moskvu lista yfir nöfn þrjátíu
helztu hershöfðingja Sovétríkjanna.
Það vakti athygli, að Zhukoff inar-
skáikur var ekki talinn með. Pyrir
nokkrum dögum síðan birtu Moskvu
biöðin svo- aftur svipaðan lista. I-ar
var Zhukoff efstur á blað'i.
Þessi atyik sýna, að vegur Zhu-
koffs marskálks heíir aukizt mjög
við fiáfall, Stalins. Seinustu árin
hefir borið'mjög lítið á Zhukofí og
hann cegnt þ: ðingarlitlum embætt
um innan hersins. Fullvíst þótti, að
Staiin óttaðist hinar :niklu vinsteld
ir hans ög vildi því veg hans
sem minnstan. Hin nýja stjórn taldi
sér hins yegar nauðsyn'egt að styð.j
ast við vinsældir hans. Eitt fyrsta
verk hennar var að kalla hann
til Moskvu cg gera hann að að-
stoðarhermalaráðherra, næst á eft-
ir Bulganin. Talið er, að rauaveru
lera sé ZHukoff nú æðsti maður
hersins . ög ýmsir blaðamenn telja
hann nú „hinn sterka mann Sovét
ríkjanna“, þar sem völd hersins
hafi aukizt -mjög við fall Beria, er
muni veikja áhrif og aðstöðu Ieyni
lcgreglunnar. Ef svo kynni að fara,
að valdastfeitan í Moskvu leiddi
til þess, að' herinn tæki yöldin, þyk
ir fu'lvist, iið Zhukcff yrði gerður
að æðsta manni ríkisins. Tvímæla
laust nýtur enginn leiðtcgi Sovét-
ríkjanna slikra vinsælda cg hann
síðan Stalin féll frá. Hann var vin-
sælasti hershöfðingi Rússa í styrj-
ö’dinni og hefir oft síðan verið
nefndur Eísenhower Sovécríkjanna
veir.a vinsælda cinna.
Var óbreyttur hermaður
í keisarahernum.
Zhukoff er 58 ára gamall, kom-
inn af bændaættum. Sann var
kvaddur sem óbreyttur hermaður í
keisaraherinn í fyrri styrjöltíinni
eu var látinn hætta hermennsku
eftir tvö ár- vegna heilsubrests. Fljót
iera eftir kommúnistabyltinguna
gekk hann í rauða herinn cg vann
sér Uðsforingjatign. Síðan gekk
hann á . æðsta herforingjaskóla
Sovétríkjanna og gegndi á eftir ýms
um störfum innan rauða hersins.
Áriö 1936 var hann sendur tii
Spánar sem sérstakur eftirlitsmað-
ur rr.uða hersins. Verkefni hans
þar var að afla upplýsinga, er gætu
komið að notum fyrir rauða her-
inn. Borgarastyrjöldin slóö þá yfir
á Spáni og voru reynd í henni ýms
ný vopn og nýjar bardagaaðferðiv
Eftir að Zhukoff kom heim írá
Spár.i sendi Síalin hann til mong-
ólska 1: öveldisins, er liggur milli
Kína cg Sovétr.'kjanna. Japanir
hcfðu sent þancað herlið og hugð-
ust að legrja landið undir síg.
Zhukoíí tók að sér að skipuleggja
varr.irnar cg fékk aðstoð rússneskra
hersveita. Átökum þessum lauk með
því, að Japanh- hörfuðu úr land-
inu eftir mikla hrakför. Zhukoff
hafði hér sýnt, að hann var rnjall
cg öruggur herstjórnandi.
„Hreinsanirnar“ höfðu
veikí rauða herinn.
„Hreinsanirnar" miklu innan
rauoa nersins á árunum 1936 og
1937 áttu þátt sinn í því, að Zhu-
koíf komst fyrr til æðstu valda en
ella. Hann var skipaður formaður
rússneska herráðsins í febrúar .941
eða fjórum mánuðum áður en inn-
rás Þjóðverja hófst. Rauði herinn
hafði þá enn ekki náð sér eftir
„hreinsanirnar“, er höfðu svipt
hann inörgum beztu herforingjum
sínum og vakið tortryggni og ótta
innan hans, er stóð honum mjög
fyrir þrifum. Zhukoff tók strax til
óspilltra mála til að bæta úr þessu.
Hinir pólitísku eftirlitsmenn voru
fjarlægðir að mestu, duglitlum liðs
foringjum var vikið úr störfum og
ungir menn látnir taka við, aginn
var aukinn og kjör óbreyttra her-
manna bætt. Þessu starfi Zhukoffs
var hins vegar ofskammt á veg
komiö, þegar innrásin hófst. Rauði
herinn var enn ekki búinn að ná
sér eftir „hreinsanirnar" og vörn
hans var því mjög í molum. Um
tíma leit út fyrir, að Þjóðverjar
myndu leggja öll Sovétríkin undir
sig.
j Þessi dapurlega reynsla af „hreins
I ununum" mun Zhukcff áreiðanlega
! enn í minni og því er hann líkleg-
! ur til að sporna gegn því, að rauði
herinn verði aftur fyrir barðinu á
þeim. Þess vegna mun honum og
hershöfðingjunum hafa verið ósárt
um fall Beria, því að sh'ka starfs-
hátia var helzt að vænta frá leyni
lcgreglunni.
I
Verjandi Mcskvu,
Stalingrad og Leningrad.
1 í október 1941 var þýzki herinn
aðeins 50 mílur frá Moskvu. Stalin ,
ckipaði þá Zhukoff yírmann varn- ;
anna í Moskvu. i
| Zhukoff lét það verða sitt fyrsta
verk að telja kjark í varnarherinn,
sem var að því korninn að gefast
upp. Sjálíur barðist hann oft með
hcnum í fremstu víglínu. Hann lét
herinn hörfa smátt og smátt und-
an og fékk á meðan aukalið til
borgarinnar. Þessu liði tefldi liann
• þó ekki fram fyrr en Þjóðverjar
; voru kcmnir mjög nálsegt borginni.
’ Þá hóf hann mikla gagnsókn. Þjóð
ZHUKOFF
verjar urðu að hörfa og um líkt
leyti gekk veturinn í garð. Moskvu
haíði verið bjargað.
Síðar fékk Zhukoff bað verkefni
Þróim
landbúnabarins
I (Framh. af 4 síðUr
í veg fyrir birgðasöfnun, og
jí öðru lagi gerir hann mögu-
jlegt að stækka búin og koma
jþeim þar með á reksturshæf-
> ari grundvöll, miðað við þá
jvélanotkun og tækni, sem nú
j er völ á.
; Þetta að stækka búin, koma
þei mí heppilegri stærð er
einmitt draumur margra
bænda í dag, einnig þjóðar-
nauðsyn, en þeir sjá jafn-
framt fram á að það hlýtur
að taka langan tíma vegna
skorts á lánsfé.
í mörgum tilfellum þyrfti
þó ekki nema tiltölulega lítið
hagstætt lán til þess að þetta
væri hægt 30—50—100 þús.
að hafa yfirumsjón með vörnum krónur mundu j mörgum til-
Stalmirad. Þaðan for hann til _____
Leningrad og stjórnaði aðgerðum I m ^ ‘
til að leysa hana úr umsátri. Eftir
að hafa lokið því verki var hann
skipaður yfirhershöfðingi Rússa á
miðvígstöðvunum og hafði bá ekki
færri en 200 herfylki undir stjórn
sinni. Undir forustu hans var hafin
mikil sókn, er m. a. leiddi til töku
Varsjár og Berlínar.
í stríðslokin var Zhukoff sigur-
sælasti og dáðasti hershöfðingi
Sovétrikjanna. Vinsældir hans stöf
uðu þó engan veginn af sigurfrægð
inni einni saman. Framkoma hans
hafði unnið honum hylli þeirra, sem
með honum höfðu starfað og þá
ekki slzt óbreyttu liðsmannanna.
Hann hafði látið sér mjög umhug-
að um þá. Lítið dæmi um það cr
eftirfarandi saga: Zhukoff hafði
frétt, aö liðsforingjar hirtu yfirleitt
ekki um að taka óbreytta hermenn
upp í bíla sína, þegar þeir óku fram j
hjá þeim á vegum úti og þeir síðari
báðu um að mega vera með þeim
einhvern vegarspotta. Tii þess að
kynnast þessu af eigin raun brá
Zhukoff hermannskufli yfir
marskálkstúninginn, tók sér stöðu
við veg einn og gaf merki liðsfor-
ingjabílum þeim, sem framhjá hon
um óku. Enginn virti hann svars.
Næsta dag birti Zhukoff strengi-
Útgerðarmenn og útgerðar-
fyrirtæki hafa átt kost á
stofnlánum allt að 90% af
stofnkostnaði og þar að auki
verulegum rekstrarlánum. —■
Þjóðin hefir stutt útveginn í
því að reisa síldarverksmiðj-
ur, hraðfrystihús, hafnar-
gerðir, séð athafnasvæðun-
um fyrir rafmagni og haldið
hróðri útvegsmanna og sjó-
manna á lofti, oft að verð-
leikum, en þvl miðúr líka
stundum of mikið á kostnað
annarra.
Enginn dregur í efa að sjáv
arútveg eigi að stunda á ís-
landi.
Hér er þó útkoman sú að
þrátt fyrir góð fiskimið 1.
flokks tæki, verulegt starfs-
fé, framleiðir sjávarútvegur-
inn ekki samkeppnisfæra
vöru við aðrar fiskveiðiþjóð-
ir.
i Saltfiskurinn reynist nú
verri vara en fyrir strið. Hrað-
leg fyrirmæli um það, að liðsfor- frystur kaifi er ekki lengur
ingjarnir skyldu leyfa óbreyttum álitleg útflutningsvara vegna
hermönnum far með bílum eínum, skorts á vöruvöndun að mér
ef þeim væri það mögulegt.
Afbrýðisemi Staiins.
Fyrst eftir stríðslokin var Zhu-
koff hernámsstjóri Rússa í Þýzka-
landi, en Eisenhower hernámsstjóri
Bandaríkjanna. Þéir hittust þá oft
og tókst með þeim góður kunn-
ingsskapur enda virðast þeir á marg
an hátt skaplíkir. Ósammála voru
þeir í stjórnmálum, því að Zhukoff
er eindreginn fylgismaður komm-
fyl?i sínu við húsaleigufrum-
varp það, sem að’ tilhlniim
félagsmálaráðherra var lagt
fram á seinasta Alþingi og
skorar á þinginenn flokksins,
að beita sér fyrir framgamgi
þess“.
: í samræmi við þá stefnu,
sem hér er mörkuð, mun
| Framsóknarflokkurinn halda
á húsnæðismálunum í samn
ingum sínum við aðra flokka
á hinu komandi kjörtímabili.
Á seflnasta kjörtímabili
tókst fyrir atbeina Fram-
! sóknarflokksins að fá stór-
aukið lárisfé til íbúðabygg-
inga í sveitum. Á sama hátt
tókst einnig að fá aukin fram
! lög til íbúðabygginga í kaup-
stöðunum, m. a. af gengis-
! gróðanum 1950 og tekjuaí-
gangi ársins 1951. Einnig var
ríkisstj órninni heimiluð lán
jtaka fyrir lánasjóð smáíbúða
’ og er nú verið að vinna að
því rnáli. Þótt allar þessar
aðgerðir stefni í rétta átt,
eru þær samt ekki fuUnægj-
■ andi. Enn meiri og róttæk-
ari aðgerða er þörf.
j Ástandið í húsnæðismálun
! um er stórum verra vegna
! þess, að nýsköpunarstjórnin
1 lét eyða i/.um stríðsgróðan-
um, án þess að nokkuð meiri
háttar átak væri gert í hús-
! næðismálum almennings í
bæjunum. Hún lét sér nægja
að visa húsnæðislausu fólki
í braggana, sem hermennirn
ir yfirgáfu. Slík „nýsköpun“
er vitanlega óviðunandi til
frambúðar og því er nú þörf
j fyrir enn róttækari aðgerðir
í þessum efnum en ella.
Útvegun fjármagns til bygg
inga er hins vegar ekki ein-
hlýt ráðstöfun. Jafnframt
þarf að vinna að því að bygg-
ingar geti orðið ódýrari og
! byggingarefnið nýtist sem
,bezt. Þjóðin verður að taka
í þjónustu sina alla þá sér-
þekkingu, er að haldi getur
komið í þeim efnum. Hingað
(til hefir það verið vanrækt
og afleiðingarnar eru líka í
1 samræmi við það. Ekki síst
’ á því sviði þarf að gerast
1 mikil og róttæk stefnubreyt-
! ing.
er tjáð. Heilir skipsfarmar
af ísfiski reyndust illselj an-
legir vegna skemda, meðan
um þann útflutning var að
ræða, og nú síðast koma fram
geigvænlegar skemmdir á
hraðfrystum fiski.
1 Þetta má nú ef til vill tæp-
lega nefna og sumum mun
finnast að þetta komi þróun
landbúnaðarins ekki við eða
únismans. Þrátt fyrir það kom þeim göluhorfum landbúnaðarvara.
vel saman og Eisenhower kveðst
ekki efast um friðarvilia Zhukoffs.
Meðan þeir Eisenhower og Ziiukoff
unnu saman tókst þeim að jafna
(Framh.. á 6. síðu).
Sparaði að óþörfu
Piparsveinn nokkur á
Skáni sem heldur þótti að-
haldssamur á peninga, á-
ákvað eftir margra ára um-
hugsun að vejta sér þá óhófs
semi að fara í sumarfríi sínu
til Róm. Hann fékk sér dvalar
stað á einu af betri hótelum
borgarinnar, en sá þó fljót-
lega, að ekki. mundi honum
verða mikið úr aurum sínum
ef hann borðaði þar líka. í
14 daga dvaldi hann á hótel
mu en borðaði allar máltíðir
á ódýru veitingahúsi þar í
grendinni. Síðasta dagjnn er
hann dvaldi þarna varð hon
um gengið inn í matsal hót-
elsins, og brá heldur en ekki
í brún er hann sá þar borð
hlaðið veizlumat á samt nafn
spjaldi sínu. Það hafði verið
borið á borö fyrir hann allan
tímann, og reikningurinn lá
einnig á bórðinu.
Þeir sem vinna við sjávar-
útveg, iðnað, verzlun og ým-
issa þjónustu eru aðalneyt-
endur okkar framleiðsluvara,
og eigi þessar stéttir í örðug-
leikum, þá þýðir það minni
sölu landbúnaðarafurða inn-
anlánds.
Megnið af sparifé þjóðar-
innar er fast í þessum atvinnu
vegi, verzlun og siglingum,
og því ekki fyrir hendi til
fjárfestingar eða sem rekst-
ursfé i landbúnaði eða iðnaði.
Manni hlýtur að detta það
stundum í hug að það sé dá-
lítið hæpið, að þeir, sem svo
brjóta af sér, séu einir látnir
njóta beztu kjara.
Það er mannlegt að mæla
sig við aðra og hollt að líta
vel í kringum sig.
Við segjumst vera hraust
og velmenntuð þjóð og land-
Ið geymi mikla möguleika til
iðnaðar og ræktunar. Fiski-
mið eigum við góð. Veiðiskip
og sjómenn með því beztá í
heimi.
Eitt er samt að. Á öllu er
tap, aö sagt er. Ekkert er
samkeppnisfært af okkar
framleiðslu, á erlendum mark
aði.
Framhald.