Tíminn - 28.11.1953, Blaðsíða 5

271. blað.
TÍMINN, laugardaginn 28. nóvember 1953,
5
Laugard. 28. nóv.
Vesaldómur komm-
fsta í húsnæðis-
málum
Eins og kunnugt er hafa
kommúnistar nú í seinni tíð Meðal Þeirra’ sem njIega llafa ritað
ERLENT YFIRLIT:
Áiít Arbeiderbladets í Osló
&
Meðan Risssai* vllja ekki semja, má jafei*
vægið iisilii |seii*ra ©g’ vesturvcldamia
ekkl raskast
Eins og gefur að skilja, hefir
margt verið ritað og raett um sam-
búð Sovétríkjanna og vesturveld-
anna að undanförnu. Einkum snú-
ast umræðurnar um það, sem fram-
undan muni vera í þessum efnum.
ið hefir verið áfram að auka fram-
leiðslu neyzluvara og bæta kjör
neytenda, Út á við virðast forustu-
menn Kússa hins vegar ófærir um
að taka nokkrar nýjar ákvarðan-1
ir. Það bendir til þess, að enginn
ekkert tækifæri látið ónotað
til að láta móðan mása um
íbúðarskortinn í Reykjavík.
Svó er að skilja á ræðum
þeirra og ritum, aö þeir ein-
ir hafi áhuga á slíkum mál-
um, og standi nú það eitt á,
að þeim séu fengin völd í
hendur til þess að allir Reyk
víkingar fái viöunandi hús-
næði.
Nú vill svo til, að kommún
istar hafa um eitt skeið far-
ið með völd í þessu landi og
voru á sama tíma mjög mik-
ils ráðandi í bæjarstjórn
Reykjavíkur vegna náins
samstarf s við Sj álfstæðis-
um þetta, er sá af blaðamönnum inum, að hann þori að taka ákvarð
„Arbeiderbladets" í Osló, aðalmál- I auir, sem síðar kynni að vera hægt
gagns norska Alþýðuflokksins, er að nota gegn honum í valdatafl-
gert hefir sér sérstakt far um að | inu. Einnig getur átt sér stað, að
fylgjast með gangi mála í Sovétríkj . ósamkomulag sé svo mikið á hærri
unum. Hann hefir nýlega ritað um 1 stöðum, að ekki komist fram nein-
framangreint málefni þrjár stuttar ar breytingar að svo stöddu. Það
yfirlitsgreinar í blað sitt og þykir ’ er a. m. k. víst, að eins og sakir
rétt að rekja í megindráttum efni
þeirra hér á eftir:
standa, viröast forvigismenn Rússa
vilja komast hjá því að gera nokkra
nýja samninga.
Bjartsýni Churchills
Fyrsta greinin er birt í blaöinu Bverju breytti fráfall
5. þ. m. og fjallar um viðhorf Churc . Stalíns?
hills til Sovétríkjanna. Verður efni i f greininni, sem birtist um þessi
hennar rakið lauslega hér á eftir: sömu mál í Arbeiderbladet 10. þ.
Churchill virðist enn hafa fullan nl- er meginþráðurinn á þessa leið:
áhuga fyrir fundi æðstu manna I Síðan 1947 hefir verið talað um
íjórveldanna. í ræðu sinni við þing- ! >>kalt stríð“ 1 alþjóðamálum. Ein-
setningu lét hann í ljósi þá skoð- kenni þess hafa veriö augljós yfir-
un, að vísu með varfærni og hálu gangsstefna Rússa, er náði hámarki
flokkinn. Þessi valdatími orðalagi, að Sovétstjórnin hygði nú sínu í Evrópu með byltingunni í
kommúnista hófst með til-' meira á framfarir heima fyrir en Tékkóslóvakíu og flutningabanninu
komu hinnar svonefndu ný- f árásir út á við. Þetta er mikil breyt- a Berlín, en í Asíu með árásinni á
sköpunarstj órnar í október- inS' á fyrra viðhorfi Churchills í Kóreu. Bæði Berlínardeilan og Kó-
mánuði 1944, en frá þeim'Þessum eínum- Það var lialln’ er
tima sátu tveir kommúnistar,fyrstur manna kom íram með tiJ-
í ráðherrastólum fram í feb-;!™ u“ vnest/ænt varnarbanda:
_ , lag og hann hefn' margsmms a
ruarmanuð 1947. Nokkrum ^ síðari árum haldið því fram, að S. Þ. í Kóreu. Hvort tveggja varð til
mánuðum eftir valdatöku aöeins kjarnorkusprengjan hafi bess, að nokkuð dró úr yfirgangi
kommúnista lauk heims- ! hindrað það, að Rússar hernæmu Sovétríkjanna.
styrjöldinni. íslendingar áttu alla Vestur-Evrópu. | Með fráfalli Stalíns virðist nokk-
þá inni hjá öðrum þjóðum I Sú bjartsýni, sem nú virðist koma ur breyting verða á þessu. Tilkynnt
1200 milljónir króna í er- fram híá Cliurclli11’ byggist aö hk- f var frjálslegri stefna heima fyrir
lendnm eialrievri tniðað við indunl a eftirgreindum ástæðum: ! ?S tónninn var mildaður út á viö.
ændum gjaldeyn miðað við x_ Vamir Vestur_Evrópu hafa 11 tnefni af þessu, fengu nýjar vonir
styrkzt svo mikið, að Rússar geta
M O L O T O F F
Varnarraálanefnd
réði kaupskránum
Hún breytti tillögum kaup-
skrárnefndar eins og henni
sýndist.
Félagsmálaráðuneytið hef-
ir borið andsvör Guðmundar
í. Guðmundssonar alþm. und
ir fyrrverandi skrifstofustjóra
ráðuneytisins, Jónas Guð-
mundsson, og gerir hann við
þau eftirfarandi athuga-
semdir:
1. Það er staðreynd, sem
ekki þýðir að mótmæla, að
annar aðili en félagsmálaráðu
neytið fór með það vald að
ákveða hvert skyldi vera kaup
gjald íslenzks starfsfólks hjá
erlendum vinnuveitendum á
Keflavíkurflugvelli fram til
10. október 1952, hvaðan svo
sem þessi aðili hefir haft það
vald sitt, en einmitt á því
tímabili komust kaupgreiðsl-
ur þar í algjört öngþveiti.
2. Það er ennfremur stað-
reynd að eftir að varnarmála
nefnd var skipuð, 26. apríl
reustyrjöldin færði þjóðirnar á
barm nýrrar heimsstyrjaldar. Vest-
urveldin svöruðu með stofnun At-
lantshafsbandalagsins og gagnsókn
vængi., Churchill bar fram tillögu
ekki lengur hertekið hana með sina um íjorveldafund. Raunveru
núverandi gengi og svo mik-
ið hafði borizt af innistæðu-
fé til bankanna, að ekki voru skyndiárás"
greiddir vextir nema af tak- j 2. Eyðilegging kjamorkustyrjald- 11111 orðið’ nema vopnahléið í Kór-
markaðri upphæð hjá hverj ar yrði svo hræðileg, að allir aðil- eu' Framkoma Sovétstjórnarinnar
legur árangur hefir þó enn eng-
bendir til, að hún vilji ekki semja
að svo stöddu, en ekki heldur hefja
kalda stríðið í sinni fyrri mynd.
Þótt deilumálin séu enn óleyst, er
stríðsóttinn ekki slíkur og áður.
Þrátt fyrir seinustu orðsendingu
til vesturveld-
anna og hinnar herskáu ræðu Voro-
sjiloffs á byltingarafmælinu, hefir
orðið nokkur breyting á starfshátt-
um Sovétríkjanna. Churchill lét
svo ummælt fyrir nokkru, að Sov-
étstjórnin virtiSt nú hafa meiri á-
huga fvrir umbótum heima fyrir
en yfirgangi út á við. Sérfræðing-
ar i Washington og London álíta,
að megintakmark Sovétstjórnar-
um innstæðueiganda. í land ar hijóta að viija forðast hana.
inu varð almenn velmegun, | 3. Líkur til þess, að fráfall stal-
og ríkissjóður hafði fullar j111S hafi Þýtt einhverja stefnubreyt-
hendur fjár. Þá var líka haf-|ingu 1 Moskvu-
ist handa svo að um munaði) Churchill mun álíta, að þetta _____ ______ ___________
við að ráðstafa því, sem afl- brenilt munj i samemingu ®kaPa sovétstjórnarinnar
u, , .* I moguleika til að draga ur kalda
að hafði verið, og gengu striðinu og bezta leiðin til þess að
kommúnistar fram í því na árangri, séu viðræður við Mal-
starfi af miklu kappi. Voru enkoff.
þá mörg fjárútlát með mik-|
illi rausn, enda svo vel að Rtissar óftisir til
verið, að allir sjóðir voru1 samkcmulag's.
þrotnir utanlands Og innan, | Þessari hugmynd Churchills hefir
er ráðherrar kommúnista llills vegar verið fálega tekið af
iétu af völdum. |fleirum en stjórn Bandaríkjanna.
■nt,-, v,„,_ nX Ef Malenkoff hefði tekið undir þess mnar á næstunni sé að festa sig
Nu skyldu menn halda að ar tillögur Churchills, hefðu Banda i sessi heima fyrir og í leppríkjun-
kommunistar, SVO brennandl ríkin ekki getað staðiö gegn henni. um 0g treysta sambandið við Kína.
sem þeir voru í andanum Og En RúsSar hafa ekki sýnt minnsta j
skilningsríkir í málum hús- áhuga fyrir stórveldafundi á þeim Jaínvægi á sviði
næðisleysingjanna, hefðu' gnmdveW, sem Churchill hefir alþjóðamála.
ekki látið hið gullna tæki- talað um- Þeir llafa hins vegar j staðan í Kóreu er táknræn fyrir
færi ónotað til að bvggja í-'borið fram hinar gömlu tiUögur heimsmálin. Þar er vopnahlé, en
„.. y J sínar.um fimmveldafund, þ. e. að deilumálin eru óleyst. Vopnahlé
buðn svo að um munaði Sovét_Kina sé einnig með, en í byggist á nokkurn veginn jöfnum
hanaa þeim, sem mesta hafa veruleikanum er þetta sama og að hernaðarstyrk beggja aðila. Svip-
þörfina. Menn skyldu ætla hafna tillögu Churchills, því að að jafnvægi einkennir alþjóðamál-
að þeir hefðu á þessu máli Rússar vita, að vesturveldin geta in. Þetta jafnvægi hefir breytt nd-
reist sér óbrotgjarnan minn ekki fallizt á þátttöku Kínverja. rúmsloftinu á sviði alþjóðamála.
isvarða í höfuðborginni, til! Allt bendir til þess, að Rússar Þróunin' virðist sú í bili, að láta
fyrirmyndar valdhöfurn' Og villi komast hiá alvarlegum samn- deilumálin
alþjóð á komandi tímum. I ingaviðr*fum á þessu st(igbf°rsak'
! írnar virðist mega fmna 1 astandmu
En einhvernveginn fór þeima fyrir. Fram til 17. júní-upp-
þetta á aðra leiö. Hin stór—1 reisnarinnar í Austur-Þjzkalandi
glæsilegu verkamannahverfi,1 og falls Beria virtist greinilegt að
sem ætla mátti, að þessir ást Rússar væru í sátta- og samninga-
vinir alþýðunnar beittu sér hug’ Eftir Það hefir ekki borið á,
anna. Rússar gera sér án efa vonir
um, að þessi hvíldartími verði til
þess að draga úr samstarfi vest-
rænu þjóðanna á sama tíma og
Sovétríkin styrkjast. Slík þróun
myndi kollvarpa jaúrvæginu og
gera að engu vonirnar um sættir
milli austurs og vesturs í framtíð-
inni.
Viðhorf vesturveldanna.
Þriðja greinin í „Arbeiderbladet",
sem birt er 12. þ. m„ fjallar um
afstöðu vestrænu ríkjanna til hins
nýja viðhorfs i alþjóðamáliiin. Meg-
inefni hennar er á þessa leið:
—Undanfarnir mánuðir hafa ver
ið eins konar biðtími. Rikisstjórnir, 1952, hlutaðist hun ekki til
vesturveldanna hafa haldið að sér (um neina breytingu í þessu
höndum og fylgzt með því, sem efni, þó liæg hefðu verið
var að gerast i Moskvu. Voru heimatökin, þar sem einn
kannske að skapast aðstæður til að nefndarmanna í varnarmála
ná samkomulagi við Rússa? Með- ' nefnd, flugvallastjóri ríkis-
an ekki fékkst fullnægjandi svar ing) fðr meg þetta vald og
við þeirri spurningu, gátu vestur-, nefndin hvorki skrifaði félags
veldm ekla markað nema stefnu ,. . „
tii frambúðar. | malaráðuneytmu, ne akvað
Seinasta svar Rússa til vestur- [ oðl um hættl afskipti þess
veldanna, sker úr um það, að ekki,laúnamálum á Keflavíkur-
þarf að lengja þennan biötíma.' flugvelli.
Sovétstjórnin hefir ekki áhuga eða} . .
vilja til að semja um ágreinings- | ■^>a er Þa® emmg stað-
máiin í náinni framtíð. í samræmi reynd að varnarliðið sneri sér
við það þurfa vesturveldin nú að formlega til flugvallastjöra
marka stefnu sína í þeim ýmsu ríkisins en ekki til félagsmála
vandamálum, sem dregizt hafa á ráðuneytisins 11. ágúst 1952
langinn undanfarið, eins og t. d. með umkvartanir sínar og
varðandi þátttöku Þjóðverja í fekur það af oll tvímæli um
vörnum Evrópu, Austur-Asiumalm, hver ÉaunVerulega fór
Indo-Kma-styrjoldma, samstarfið i , , „
Nato o s frv Þa með þessi mal. Su staðhæf-
Það verður aðalverkefni Bermuda fffS alþm. Guðmundar í. Guð-
fundarins að marka stefnuna í þess mundssonai' er alröng, aö
um málum. SÚ stefna verður aö varnarliðið hafi beðið árang-
líkindum byggð á því viðhorfi, að urslaust aðgerða félagsmála-
ekki muni takast að ná samkomu- ráðuneytisins í tvo mánuöi
lagi við Rússa um deilumálin í ná- þvi varnarliðið hafði þá ekki
inni framtið, en þó sé loftslagiö farið fram a nein bein af-
á sviði alþjóðamala orðið heldur f ráðuneytisins hálfu.
hlyrra en það var aóur. I framtío- i; _ , « J ..
inni kann því að mega vænta batn Það er .^fs^ oktobei, sem
andi samkomulags. Um þetta veit varnailiðið kvartar foimlega
þó enginn enr æss vegna verður við félagsmálaráðuneytið, 3g
að leysa þau verkefni fyrst, sem eru mátti nánast skoða þá um-
' mest aðkallandi. Fyrst og fremst kvörtun sem kæru af þess
veröur að reyna að jafna þann á- hálfu vegna vanrækslu varn-
armálanefndar eða flugvalla
stjóíra rikisins á málefnum
greining, er risið hefir innbyrðis
milli vestrænu ríkjanna, og leitast
við að varast þá hættu, sem fylgir ,
þröngsýnum þjóðernisstefnum, en Þ
talsvert hefir borið á þeim í sam-
starfi vesturveldanna á þessu ári.
Leiðin, sem Sovétríkin vísa vest-
rænu þjóðunum, er aukin sam-
heldni. —
Hér lýkur að rekja þráðinn í
greinum hins norska blaðamanns.
Síðan þær birtust, hefir það gerzt,
4. Loks skal það tekiö fram,
aö það er með öllu rangt, að
félagsmálaráðuneytið hafi á-
kveðið kaupgjald á Keflavik-
urflugvelli. Ákvarðanir þar
um liafa síðan 10. október ver
ið í höndum Kaupskrárnefnd-
liggja óumsamin, en
halda jafnvæginu í þeirri von, að
með tíð og tíma dragi likt ástand
úr spennunni og betri grundvöllur
skapist til samninga.
Rússar ætla sér bersýnilega að
nota sér þetta hlé til að treysta að-
stöðu sína. Slíkt hið sama verða
aö Sovétstjórnin hefir boðizt til að ar, sem er skipuð fram-
taka þátt í utanríkisráðherrafundi
fyrir, sáu aldrei dagsins ljós.
Margt var byggt á þessum ár
um, svo sem raun bar vitni_____________________________
um, en íbúöir fátækra fjöl-}
skyldumanna gleymdust.; taka gildi fyrr en eftir daga
þessari sáttaviöleitni, þótt ekki j vesturveldin að gera. Mesta h,'-ctan
verði sagt, að stjórnin hafi að öllu! er sú, að rólegra ástand í alþjóða-
leyti tekið upp fyi'ri stefnu. Hald- 1 málum veiki samheldni vesturveld-
„Kanslarahallir“
voru nýsköpunarstj órnarinnar og
byggðar, stórar og ríkmann-1 reyndust þá óframkvæman-
legar ibúðir í hundraðatali,> leg, því miöur.
þar sem gott er aö búa fyrirj Hér má þó segja, að eitt sé
þá, sem fé hafa. Meira fé var j ótalið, kommúnistar reistu
lagt i stóríbúðir en nokkru sér sem sé einn athyglisverð
sinni fyrr eða síðar. En hið an minnisvarða í húsnæðis-
eina, sem gert var fyrir verka1 málum fátæka fólksins i höf
menn, var að samþykkja lög j uðstaðnum. í þeirra stjórnar
á Alþingi, sem ekki áttu að tíð urðu braggahverfin .til.
Braggahverfin urðu hlutur
ver kamannaf j ölskyldnanna
við skiptingu stríðsgróðans.
Braggahverfin eru hinn tal-
andi vottur um föðurlega
forsjón Sameingarflokks Al-
þýðu fyrir alþýðuheimilin í
Reykjavík.
Það er ekki furða, þótt
slíkir „leiðtogar" séu drýldn
ir af verkum sínum!
| f jórveldanan um Þýzkalandsmálin,
^ þótt hún hafi þrívegis áður í sum-
ar og haust hafnað slíkum fundi
} vesturveldanna. Sennilegt er þó. að
j þetta boð hennar breyti ekki neinu
um það, sem rakið er hér að' fram-
an. Reynslan muni leiða það í ljós,
að tilgangur Rússa með því að
fallast á boðið, hafi ekki veriö sá
að gera nýja samninga, heldur að
draga málln á langinn til þess að
hindra þátttöku Þjóðverja í vörnum
Vestur-Evrópu. Sú steína þeirra,
að semja ekki neitt, sé því eftir sem
áður óbreytt.
Á vlð Oií dreif
j (Framhald af 3. siöu.)
svarsgreiðenda er orðin al-
j menningi of kunn, til þess að
! hann taki alvarlega sýndar-
tillögur ungra Sjálfstæöis-
’ inanna.
kvæmdastjóra Alþýðusam-
bands íslands, íramkvæmda-
stjóra Vinnuveitendasam-
bands íslands og einum
manni tilnefndum af félags-
málaráðuneytinu. Kaupskrár
nefndin hefir starfað sem und
irnefnd hjá varnarmálanefnd
og skilað beint í hendur henni
öllum kaupskrárhandritum,
sem varnarmálanefnd hefir
síðan birt í eigin nafni hin-
um erlendu vinnuveitendum,
eftir að hafa á eigin spýtur
gert á kaupskránum sínar
breytingar, þar á meðal kveð-
ið upp úrskurði um ágrein-
ingsatriði milli Alþýðusam-
bandsins og Vinnuveitenda-
sambandsins.
Félagsmálaráðuneytiff,
26. ndvember 1S153.