Tíminn - 28.01.1954, Qupperneq 4

4
TÍMINN, fimmtudaginn 28- janúar 1954.
22. bla&
ICaflar úr útvarpsræðu Þórðar Björnssonar, bæjarfulltrúa, I fyrrakvöld:
Bætt atvinnuskilyrði - Stórt átak í húsnæðismálum - Aukin
hitaveita - Málum úthverfa sinnt- Heilbrigð fjármálastjórn
Atvinnumálin.
Ráöamenn bæjarins hafa
verið sinnulausir um atvinnu
mál bæjarins.
Þeir hafa horft á það að-
gerðalausir, þó að sjávarút- ið. En hver er sá stuðningur?
vegurinn, sem um langt Hann er sá að svo lengi
skeið var helzti atvinnuveg- dróst það hjá bænum aö gera
Þetta eru uokkur helztu atriði, sem Framsókn-
armenn munu herjast fyrir næsta kjörtímahil
ur bæjarbúa, hafi dregist sam
an. Tveir togarar og 24 vél-
bátar hafa verið seldir úr
lóðir undir smáíbúðir bygg-
ingarhæfar og afhenda þær
húsbyggjendum að það olli
bænum á s. 1. 4 árum. Þá hef þeim drætti á byggingafram
ir enn þrengst um athafna- kvæmdum og auknum kostn
svæði fiskiskipaflotans í aði.
höfninni, þó að svæðið sé fyr Stuðnmgur bæjarins er sá,
ir löngu orðið of lítið. iað á þessu kjörtímabili hafa
Stuðningur ráðamanna' fyriJtæki ^jarins hækkað
bæjarins við iðnaðinn hefir vef a sandi, mol, pipum og
einkum komið fram í stuðn Þukk^oti um 100%.
ingi við fyrirtækin Faxa og! Stuðningur bæjarins er
Hæring. j sá, að hundruð Reykvíking-
Atvinnufyrirtækjum í ’ ar hafa ekki fengið lóðir
bænum hefir verið mjög í- J
þyngt með hinum háu út- j
svörum, þar á meðal með
veltuútsvörum, sem einkum
koma hart niður á iðnaðar-
fyrirtækjum og fyrirtækjum
sem framleiða útflutnings-
vörur.
En þrátt fyrir þetta tóm-
læti um atvinnumál bæjar-
búa hafa þeir allir undanfar
ið haft næga atvinnu. stafar |
það af því að hátt á annað
þúsund Reykvíkingar hafa
haft atvinnu á Keflavíkur-
flugvelli. Sú vinna getur þó
hætt fyrr en varir.
Bæjarstjórn Reykjavíkur
verður að vera hér vel á verði.
Hún má ekkert láta ógert til
að tryggja
að næg atvinnutæki séu í
bænum,
að þau séu starfrækt og
að allir bæjarbúar hafi næga
atvinnu við hagnýt störf.
Sér í lagi ber henni að gera
ráðstafanir í tíma til að
mæta þeim vanda þegar vinn
an á Keflavíkurvelli hættir.
•— Þá ber bæjarstjórn að
greiða fyrir nýjum atvinnu-
fyrirtækjum, ekki sízt þeim,
undir smáíbúðahús í bæn-
um og hafa jafnvel orðið að
flýja bæinn til að geta byggt
yfir höfuð sitt. Á s. 1. ári
fengu fleiri Reykvíkingar
lóðir undir smáhús í Kópa-
vogi en í sínum eigin bæ.
Þetta er stuðningur bæj-
arstjórnaríhaldsins við reyk
víska húsbyggjendur.
Hin opinbera aðstoð, sem
þessir menn hafa fengið,
heíir ekki komið frá ráða-
mönnum bæjarins, heldur
frá Alþingi og ríkisstjórn. Á
4 s. 1. árum, I stjórnartíö
Eysteins Jónssonar, sem fjár
málaráðherra og Stein- j
gríms Steinþórssonar sem I
félagsmálaráðherra, hafa til handa kaupendum sjálfs fyrirtækisins vegna
framlög til húsbygginga al- bréfanna, með hluta af ár- jhinna auknu tekna og jafn-
mennings numið fimmfalt lcsri aukningu tryggingar ^ fiamt og ekki sízt í þágu þjóð-
hærri fjárhæð en árin þar á sjóða tryggingarfélaga, og arheildarinnar vegna stórauk
undan. 400 lán hafa verið með hluta af árlegri aukn-
veitt Reykvíkingum vegna ingu sparifjár í landinu.
Þórður Björnsson
sinátbúða, samtals 10 millj.
króna.
Fn þrátt fyrir þetta er
ægilegur húsnæðisskortur i
Reykjavík.
i Stofnun slíks varanlegs
á erlendum
ins sparnaðar
gjaldeyri.
Hin síðari ár hefir þó hús-
lánasjóðs hlýtur að hafa nokk, um með hitaveitu hlutfalls-
urn aðdraganda- Á hinn bóg- • lega stórfækkað í bænum.
inn er brýn nauðsyn á að {Þetta gerist á sama tíma og
auka þegar í stað íbúðarhús- mikið
næði í Reykjavík og það er
Óhófsíbúðir og braggar.
Hér veldur miklu um, að á
sem stofnuð eru af ungum nýsköpunarárunum, þegar
mönnum á félagsgrundvelli. jnóg fé var til, voru bygging-
Það er skylda bæjarstjórn- j ar hentugra íbúða fyrir al-
ar að vinna að því að næg menning alveg vanræktar en
etvinna sé í bænum. Það er þess í stað fjármagni og efni
grundvallarverkefni hennar^sóað í óhófsíbúðir.
á komandi kjörtímabili. Úrræði ráðamanna bæjar-
ins í húsnæðismálunum voru:
1 eins færa leiðin til að útrýma
heilsuspillandi húsnæði, sem
Og hitaveitan er látin
kaupa skrifstofuhúsnæðí fyr
ir hið sívaxandi skrifstofu-
bákn bæjarins.
Nánar tiltekið: á árinu
1952 var öllum tekjuafgangi
hitaveitunnar og langtum
meira en það, ráðstafað til
að standa undir toppstöð-
inni og til almennrar útlána
starfsemi og fasteignakaupa
fyrir fjárvana bæjarfyrir-
tæki og bæjarsjóð, tekjuaf-
gangi, sem fenginn var me<*
því að láta í veðri vaka að
verja ætti honum til aukn-
ingar hitaveitunnar.
Á sama tíma virða ráða-
menn bæjarins að vettúgi
kröfur þúsunda bæ'jarbúa 1
heilum bæjarhlutum um hita
veitu og bera fyrir sig fjár-
skort hitaveitunnar.
Og það kastar tólfunum þeg
ar ráðamennirnir eru nú farn
ir að tilkynna bæjarbúum að
þeir fái ekki hitaveitu nema
þeir veiti bænum sérstök lán
úr eigin vasa til lagningar
veitunnar.
Aukning hitaveítunnar.
Tillaga Framsóknarmanna
er sú, að nú þegar verði haf
ist handa um aukningu hita
veitunnar og hagnýtt það
heita vatn, sem nú er ónotað
hálft árið. Að því leyti sem
tekjuafgangur hitaveitunn-
ar nægir ekki til fram-
kvæmdanna eigi að taka lán
innanlands eða utan. Þess-
ari tillögu Framsóknar-
manna í bæjarstjórn hefir
hingað til verið sýnt full-
komið skilningsleysi af ráða
mönnum bæjarins.
Hagsmunamál úthverfanna.
En íbúa hinna nýrri bæj-
arhluta vantar fleira en hita
veitu. Þeir eru tilfinnanlega
af hinu heita vatni
hitaveitunnar er ónotað hálft
árið. Þetta vatn myndi nægja
til að hita heil bæjarhverfi afskiptir um fjölda margt
er frumskylda bæjaryfirvaid- j þennan tíma ársins. Jannað, sem aðrir íbúar bæj-
anna að gera. | Árið 1951 var áætlað að lagn arins hafa.
Framsóknarmenn telja, að ing hitaveitu í fjögur hverfij Þeir eru látnir búa við
Reykjavíkurbær eigi að taka j bæ3arins> Hliðarhverfi, Mjöln skort á vatni, frárennsli
lán allt að einni mjlljón isholt þar á meðal, myndi heilla íbúðarhverfa í opnum
sterlingspunda, sem verja kosta um 10 milljónir króna lsekjum, ófullkomna lagningu
skal til að byggja 2ja og 3ja' og talið var, að veiturnar gatna og gangbrauta, lélegar
herbergja íbúðir. Igætu borið sig fjárhagslega. strætisvagnasamgöngur og
En bærinn á ekki sjálfur Svo leit út um tima, að haf- skort á barnaheimilum og
Húsnæðismálin. Hinir heilsuspillandi her-1 að byggja fyrir fé þetta. Bær- izt yrði handa um fram- barnaleikvöllum, svo að nefnd
Eitt mesta menningar- og mannabraggar. Því var lofað inn á að efna til opinberrar kvæmdir. — Bæjarstjórn sam SéU dæmi.
velferðarmál þjóðarinnar er að braggarnir skyldu vera samkeppni meðal einstakl- J þykkti að miða skyldi fyrstu j
að tryggja öllum ibúum bráðabirgðaráð^töfun. En inga og félagssamtaka um j framkvæmdir hitaveitunnar jnnan Hringbrautar.
landsins sómasamleg húsa- tala fólks í bröggum hefir tvö teikningu og byggingu íbúð- ■ 1952 við að hagnýta það heita j Ráðamenn bæjarins hafa
kynni. Því miður er kjörum faldast á s. 1. 6 árum og 1952 anna, svo að tryggt sé, að, vatn, sem ónotað er hálft ár- reynt að bera fyrir sig vöxt
margra manna þann veg far bjuggu í þeim 2400 manns, framtak einstaklingsins, fé-Jð. Afgjald heita vatnsins bæjarins. Það dugir þeim þó
ið að þeir geta ekki veitt sér þar af 1800 konur og börn. íagsframtak og sérþekking' var einnig tvöfaldað til aukn- hvergi. Þeim hefir verið falið
Sannleikurinn er sá' að byggingariðnaðarmanna fái ingar hitaveitunnar og á
biS m!m óhófs og evmdar! að njóta sín, þannig að íbúð- tvennur s. L árum mun tekju
mismunurinn á kjörum ,irnar verði 1 senn sem ódyl>
astar og hagkvæmastar. •—
húsnæð Það fóik> sem býr 1 heilsuspill-
'andi húsnæði á að sitja fyrir
íbúðunum.
Og Reykjavíkurbær þarf að
gera meira. í stað þess að okra
shkt nema aðstoð þjóðfélags
ins komi til.
Húsnæðismálin eru nú ein
hver brýnustu hagsmunamál
Reykvíkinga.
í mörg ár voru ráðamenn
Reykjavíkurbæjar trúir
sinni stefnu að gera ekkert
til að greiða úr fyrir fólki,
sem vildi byggja íbúðir. —
Þetta breyttist þó lítillega
í nokkur ár en nú er svo
komið að bærinn hefir gef-
ist upp við húsbyggingar. Á
þessu kjörtímabili hefir
Reykjavíkurbær engar íbúð
ir byggt. Bústaðavegshúsin
tilheyra fyrra kjörtímabili.
Ráðamenn bæjarins eru
stundum að tala um stuðn-
íng sinn við smáíbúðahverf-
fólks í bænum, er hvergi aöLai °§ hagkvæmastar.
jafn gífurlegur og í
ismálunum.
Það þarf því að gera stór-
um meira í húsnæðismálum
Reykjavíkur en gert hefir ver ia byggingarefni á hann að
ið til þessa. Sér í lagi þarf ^afa forgöngu um lækkun
hlutur bæjaryfirvaldanna að
vera meiri.
Framsóknarmenn vilja
stofna varanlegan sjóð, sem
hafi það hlutverk að veita
lán til íbúðarhúsahygginga.
— Afla verður sjóðnum fjár
með mörgu móti: Með árlegu
framlagi bæjarsjóðs og ríkis-
sjóðs, með sölu skuldabréfa
og skatt- og útsvarshlunnind-
byggingarkostnaðar.
Hitaveitan.
Aukning nitaveitunnar er
án efa eitt mesta framfara-
mál Reykjavíkur.
Það er ekki aðeins til hags-
bóta og þæginda fyrir bæjar
búa, að sem flestir þeirra
verði aðnjótandi hitaveitunn-
ar, heldur er þaS elnnlg í þágu
afgangur fyrirtækisins hafa
numið 11 millj- kr. bæði árin.
En nálega ekkert hefir ver
ið gert til að leggja hitaveitu
í ný bæjarhverfi og nýta
heita vatnið á sumrin. — En
hvað hefir þá orðið af tekju-
afgangi hitaveitunnar? Því
er fljótsvarað.
Hitaveitan er látin greiða
milljónir króna til toppstöðv
arinnar við Elliðaár, þó að
hitaveitan hafi engin not
haft af stöðinni undanf. ár.
Hitaveitan er látin greiða
há afgjöld í eyðsluhít bæj-
arsjóðs.
Hitaveitan er látin lána
vatnsveituiuii, sem er i fjár-
þröng, mltf|6nir króna.
að stjórna bæ, sem er í vexti.
Það viðfangsefni hefir orðið
þeim ofraun. Þeir hafa mið-
að framkvæmdir við að bær
inn stækkaði ekki. Þeirra
hugsun hefir alltaf verið inn-
an Hringbrautar.
Ráðamenn bæjarins hafa
vísað frá tillögum Framsókn
armanna í bæjarstjórn til
hagsbóta fyrir úthverfin.
Þeir hafa hundsað tillög-
ur Framsóknarmanna um
lagningu vatnsveitu og hol-
ræsa, betri götur, bættar
samgöngur, söluturna og bið
skýli í úthverfum bæjarins.
Þeir hafa hundsað tillög-
ur Framsóknarmanna um
að gera áætlanir um fram-
(Framhald á 5. síðú.)