Tíminn - 28.06.1955, Page 5

141. blaff.
TÍMINN, þrlgjudaginn 28. júní 1955.
ÞriSjud. 28. §úní
Fimmtugur í dag:
„Óeigingirni" Sjáif-
stæðismanna og
„nöidrið” í Tímanum
Morgunblaðið hefir miklar
sögur að segja af )>ví, hve
mikiil munur sé á forvígis-
mönnum hmna islenzku
stjörnarflokka. Forvígismenn
Sjálf.stæðisflokksins vinna
baki brotnu og leggja saman
nótit og da.g til t>ess að koma
fram umbótamálum í þágu
almennings. Einkum láta þeir
sér þó umhugáð um hag og
hehl þess fólks, sem býr í
dréifbýlinu. Árangurinn er
heldur ekki lltill, þar sem
velmegun hefir aldrei verið
meiri í landinu en nú og ver-
íð er að koma fram ýmsum
stórfelldum áætlunum, t. d. í
samb. við rafvæðingu dreif
býlisins og íbúðabyggingar í
kaupstöðum. Hið óeigin-
gjarna umbótastarf forvígis-
máhna Sjálfstæðisflokksins
toer þannig glæs'legan ávöxt.
Meðan forvígismenn Sjálf-
stseðisf-lokksms slíta þannig
kröftum sínum í þágu ann-
arra, haga forustumenn Fram
sóknarflokksins sér nokkuð á
aöra leið. Meðan ráðherrar
'iians og forustumenn sitja
auðum höndum, er Tíminn
látinn nöldra og nudda og
reka sifellt hornin í hina ó-
eigingjörnu leiðtoga Sjálf-
stæðisflokksúrs. Það er fram
iag Framsóknarflokksins tU
umbótamálanna. Með þessu
nuddi sínu er Tíminn vel á
vegi með að eyð'ileggja álit
Framsóknarflokksins, og er
það Mbl. að sjálfsögðu mikið
harmsefni!
Þannig hljóða nú margar
forustugreinar Morgunblaðs-
ins í seinni tíð. Því er ekki
úr vegi, að ljósi staðreynd-
anna sé brugðið á þær nokkra
stund.
Núv. stjórn er vissulega
að vinna að ýmsum gagnleg
um málura. Þar má einkum
nefna rafvæðingu dreifbýl»s
ins, framlög tll landbúnaðar
ins og framkvæmda í kaup-
túnum. hinar nýju ráðstaf-
anir í húsnæðismálum kaup
staðanna og endurbætur á
framkvæmd varnarmál-
anna. Þaff er sameiginlegt
um öll þessi mál, aff þau
heyra undir ráðuneyt* Fram
sóknarmanna og þeir hafa
haft alla forgöngu um fram
gang þe'rra. Á vegum þeirra
ráðuneyta, sem heyra undir
Sjálfstæðisflokkinn, er hins
vegar ekk* veriff að vinna að
framgangi neinna v'ðlíka
stórmála. Þessar staðreynd-
ir eru öruggara vitn» um það
en forustugreinar Mbl., hvor
stjórnarflo-kkurinn hef'r
me'ri forustu í hagsmuna-
málum almennings og þó
dreifbýlisins alveg sérstak-
lega.
Um forustu Sjálfstæðis-
flokksins í málum dreifbýl-
iisins, nægir alveg að benda
á það, að Sjálfstæðisflokk-
urinn hælir sér ekki sjaldan
af því, að honum hafi tekist
að beina svo miklu fjármagni
til Reykjavíkur, að þangað
streymj fölkið hvaðanæfa af
landinu. Það er ekki heldur
óeðlilegt, »0 Sjálfstæöisflokk
urinn vinni að þessu, þar
sem harni á meginíylgi sitt í
Sæmundur Friðriksson
f ramkvæmdast j óri
Vinur niinn og starfsfé-
Iagi Sæmundur Friðriksson er
fimmtugur í dag. Ég vil nota
þessi aldursmörk ævi hans
til að þakka honum h'ð mik-
ilsverða starf, er hann hefir
unnið með forstöðu fyrir bar
áttunni við útrýmingu hinna
skæðu fjársjúkdóma. Ég hygg
að leitun verði á manni, er
eins vel hefð'i tekizt að leysa
af hendi bau verkefni, sem
á honum hafa hvílt á undan-
förnum árum bæð'i hvað snert
ir útrýmingu hms sýkta'fjár
stofns og útvegun hms heil-
brigða og aðrar framkvæmd
ir i þeim málum. Er það hið
mesta furðuefni, að þvi nær
enginn ágreiningur þessu að
lútandi hefir komið fram,
sem ekki hefir náðst fullt
samkomulag um að lokum.
Að svo vel hefir tiltekizt má
hiklaust þakka því að Sæ-
mundur hefir haft stjórn
framkvæmdanna með hönd-
um.
Það hafa oft hyggjuþungir
menn og stundum skapheit-
ar konur komið á fimd hans
til að bera fram aðfinnslur
við framkvæmd bessara mála
en því nær allir hafa farið
ásáttir af furídi hans.
í þessu vandasama og í
eðli sínu vanþakkláta starfi
hefir Sæmundi komið e.inkar
vel hinn gagngerði kunnug-
leiki hans um landið, að
nokkru vegna fyrri starfa
sinna við eftirlit með slátur-
húsum og kjötverkun, en þó
einkum hin staðgóða þekk-
ing hans á búshögum manna.
á hagfræðilegum afkomuskil
yrðum bænda yfirleitt sam-
fara ríkum eigínleika til þess
að yfirvega hvert atriði með
gjörhygli og geðró, sem því
nær ekkert fær haggað en
miðlar þeim, sem við er rætt,
róandi áhrifum til ihugunar,
er 'að lokum leiðir jafnan til
sameiginlegrar niðurstöðu.
Fyrir okkur í Sauðfjárveiki
varnarnefnd, sem unnið höf
um með honum sumir í meira
en fullan áratug, er það sam
mæli að vart sé hægt að
hugsa sér æskilegri starfsfull
trúa, og þótt hann sé næsta
hlédrægur á fundum og haldi
lítt fram sínum skoðunum
ótUkvaddur, þá þyk'r svo
jafnan, að ekken ráð sé vel
ráðið, nema hann sé tilkvadd
ur. Mun bað jafnt eiga við
um öll önnur verkefni, er
hann tekur þátt í að leysa.
Ég rek hér ekki alhliða ævi
störf Sæmundar né ættar-
gildi. Það munu aðrir mér
færari og kunnugri gjöra, þó
veit ég að þar hafa gjarnan
skipzt á tímar hamingju og
harma svo sem oft vhl verða.
En menn með hugarfari og
hæfileikum Sæmundar Frið-
rikssonar verða alltaf gæfu-
menn þegar alls er gætt, því
þeim er það gefið að miðla
öllum þeim, sem þeir eiga
samskipt' v'ð eða vinna fyrir
af gagnsemi smni og giftri.
Og það er trú mín og von, að
þótt það verkefni, sem hér
hefir sérstaklega verið rætt
um, hafi ekki enn náð fulln-
aðarárangri, þá beri Sæmund
ur gæfu til að sigra að fullu
tók snemma fullan þátt í bú-
skapnum með föður sínum,
enda var miklu komið í verk
í Efrihólum á þeim árum, þar
sem Friðrik breytti þessari
rýru jörð smni í stórbýl', sem
ávallt mun bera fagurt vitni
um dugnað hans og hyggindi
óg fyrirmyndar framkvæmd-
ir. — Sæmundur fékk því svo
gott uppeldi sem framast
mátti verða og kunni Iika að
meta og notfæra sér það vega
nesti, sem hann var búinn að
he'T.an með frá góðum for-
I eldrum og fyrirmyndar heim
ili. — Hann gekk í Hvanneyr
arskóla og brautskráðist það-
an tvitúgur með mjög góðúm
vitnisburði. Að loknu bú-
fræðiprófi fór hann aftur
heim og vann í búúiu með
föður sínum. en dvaldi þó eitt
ár við búnaðarnám erlendis.
En nokkrum árum síðar
kvæntist hann Guðbjörgu
Jónsdóttur frá Brekku í
Núpasveit, hinni mestu ágæt
iskonu. Faðú’ hans fékk hon-
um bá til eignar og ábúðar
hluta jarðarinnar, svo að
hann gat þá þegar haf'ð bú-
skapinn. Kom brátt í ljós, að
hann var ágætur búmaður
og slyngur stjórnari sem fað
ir hans. Ári'ð 1928 var'ð hann
kjötmatsmaður á Kópaskeri
og' nokkru síðar (eða 1933)
var hann skipaður yf'rkjöt-
matsmaður á svæðmu frá
Kópaskeri t'l Hornafjarðar,
og hafði það starf á hendi
í þeirri baráttu, og ég veit að 1 hátt á annan áratug og þótti
hann telur bað beztu heilla- j Ieypa hao nieð afbrigðum vel
óskina. sem ég get fært hon-. af hendi. Um mörg ár var
um á þessu merka aldursaf-,lnrmn trúnaöarmaður Bf. ísl.
mæli hans j í N.-Þ'ng. eða frá 1932—45.
----- Gunnar Þórðarson. | yorjg X941 var Sæmundur
ráðinn f ramkvæmdastj óri
Sauðfjárveikivarnanna. Það
var ekki heiglum hent aö
taka að sér það starf, vegna
óvinsælda, og var því spáð,
að hann mundi fljótlega segja
því lausu, og þá óvíst að nokk
ur maður í landinu fengist
t'! að gegna því. — En sú hef
ir orðið raunm, að þarna var
rétur maður á réttum stað.
Hér hafa komið í ljós til fulls
hans frábæru hæf'leikar,
Fimmtugur er 1 dag ehin
af þjóðkunnústu starfsmönn
um ríkisins, Sæmundur Frið
riksson, framkvæmdastjóri
Saúðfjárveikivarnanna. Hann
er fæddur a'ð Efrihólum í
Núpasve't hinn 28. júní árið
1905, sonur hjónanna Frið-
riks Sæmundssonar og Guð-
rúnar Halldórsdóttur, er þar
bjuggu lengi fyrirmyndarbúi
og komu upp tíu mannvæn-
legum börnum. Sæmundur
er næst elztur barnanna.
sem eru gáfur og glögg-
slfyggni og leikni í því að
Hann ólzt upp með foreldr- finna meðalveg ólikra sjónar
nm sínum á hinu góða og j núða og rata jafnan réttu leið
glæsilega heimili þeirra ogj
(Frámhald á 6. síðu.'i
Reykjavik. Meðal Reykvík-
inga er það líka e'tt helzta
áróðursefni Sjálfstæðis-
manna að Framsóknarflokk-
urinn sé utanbæjarflokkur,
því að hann hugsi emkum
um dre'fbýlið. Af þessu geta
menn vel ályktað, hvorum
stjórnarflokknum sé betur a'ð
treysta í málum dreifbýlisins.
>á er það óeigingirni for-
ustumannanna í S.jálfstæðis-
flokknum. F'nnst mönnum
annars, að óeiging'rni sé
rétta orðið til að lýsa starfs-
háttum hinna ýmiskonar
mill'liða, er mestu rá'ða um
störf og stefnu Sjálfstæðis-
flokks'ns? Eða finnst mönn-
um að þessir aðilar hugsi
meira um hag annarra en
sjálfra sín? Tíminn lætur
það eftir lesendum sínúm að
svara þessum spurningum.
En skyldi annars nokkru
brandari Mbl. um óeigingirni
millUiðanna?
Svo að lokum nokkur orð
um nöldrið í Tímanum. Jafn
framt því, sem Tíminn hefir
lýst því, er núv. stjórn gerir
vel, hefir hann ekki hikað
við að benda á það, er núður
fer. Tíminn hef'r áréttað það,
er eindregið kemur fram i
Það eru fleiri en Tíminn,
sem hafa gert sig seka um
ekk' ósvipað nöldur. Jafn-
hÞða öllu skruminu um hina
„Einkaveizlur” í
ráðherrabústaðnum
Eitt af blöðam Sjálfstæð's-
manna reynir nýlega að gera
m'kið veður út af því, að Ev-
ste'nn Jónsson og Kristina
Guðmundsson haf' haldið
brúðkaup dætra s'nna í ráð-
herrabústaðnum.
Það rétta er, að það hefir
viðgengizt um lengra ske'ð,
að ráðherrar hafi haldið slík
ar ve'zlur í ráðherrabústaðn-
um, en að sjálfsögðu borgað
kostnaðinn v'ð þær úr e'gin
vasa. M. a. munu bæð' Óíafur
Thors og Bjárni Benedikts-
son hafa haldið þar einkave'zl
ur fyrir vandafólk s'tt og þaff
þá ekk' þótt neitt fréttnæmt
í blöðum Sjálfstæð'smanna.
Ráðherrabústaðurinn var
upphaflega byggður með það
fyrir augum, að þar yrð' að-
staða til veizluhalda fvr'r ráff
herra. í fyrstu bjó forsætis-
ráðlierra þar einn'g og var þá
að sjálfsögðu ekk' skil'ð á
mill' þess, hvort í sölum bu-
staðarins færu fram opinber
ar veizlur eða e'nkaveizlur
v'ðkomandi ráðherra. Þe'm
s'ð hefir verið lialdiö áfram,
þótt ráðherra flytti þaðan, og
hann þá lát'nn ná til allra
ráðherra. Að sjálfsögðu hef'r
þess verið gætt, að e'nkaveizl
ur yrðu greiddar af viðkom-
and' ráðherra. Við þetta eykst
þvi ekki ne'tt kostnaður rík-
isins. í þessu geta hins veg-
ar falizt viss hlunnindi fyr'r
ráðherrana, sem þótt hef'r
eðlilegt að vcita þeim, þar
sem þau hafa ekk' auk'ð neitt
útgjöld rík'sins.
Það er vel kunnugt, að ís-
lenzk'r ráðherrar eru hlut-
fallslega verr Iaunaðir cn
starfsbræður þeirra annars
staðar, þótt launakjör margra
annarra stétta séu hér hluí-
j fallslega betr' en í flestum
| öðrum löndum. V'ssulega er
þetta ekki heppilegt fyrir-
komulag til frambúðar, því
að það hvetur ekk' dugand'
menn til að taka að sér þessi
vandasömu störf, sem oft fvlg
'r vanþakklæt' og aðkast, er
aðrir sleppa við.
Nokkuð hefir verið reynt
að bæta úr þessu með því að
tryggja ráðherrunum nokk-
ur hlunnind', en þó munu
þau yfirleitt minn' en þekkist
annars staðar.
Það er því óhætt að full-
yrða bað, að vilji menn hefja
ádeilur á óþarfa eyðslu og
sukk, þá má bera rétt'Iega
n'ður á flestum stöðum fyrr,
bæði í opinberum rekstri og
einkarekstri, en á þeim vett-
vangi er snertir launakjör
ráðherranna.
Sjálfstæffismenn og fylgi-
fiskar þeirra ættu því að beina
árásum sínum að einhverju
öðru en því, að ráðherrar fái
veizlusali ráðherrabústaðar-
óe'g'ngjörnu forustu Sjálf-
stæðisflokksins, hefir sjálfur ins e'nstaka s'nnum til einka
forsæt'sráðherrann og for-
maður Sjálfstæðisflokksins
hvað eft'r annað ymprað á
því í seinni tíð, að fjárhags-
seinustu aðalfundarályktun | kerfi þjóðar'nnar stæði á
miðstjómar Fi’amsóknar- mjög ótraustum grunni og
flokksins, að jafnframt þvi, Iþvi mætti vænta gengislækk
sem unnið verð' áfram að ■ unar eða ánnarra slíkra
þeim umbótamálum, sem nú vandræðaráðstafana. Slíkir
verandi stjórn vinnur að, jspádómar forsætisráðhérr-
barfi að hefjast handa umjans sýna bað kannske betur
lausn fjölmargra annarra um en nokkuð annað, að stjóm-
bótamála, sem ekki verður j arþátttaka hins ..óe'gin-
komið fram í samv'nnu viðjgjama" milliliðaflokks er
Sjálfstæðisílokkinn. Má þarjekki sem heppilegust fyrir
einkum nefna mál er snerta i fjánnálakerfíð og því sé orð
hina „óeigingj.örnu“ milliliði.
Þess vegna hefir hann bent á
nauðsyn þess, að lýðræðis-
sinni hafa ver'ð sagður meiri j simiaðíir ílialdsandistæðingar
brandari á íslandi en þessi 1 þyrftu að fá þingmeirihluta.
in íull ástæffa t'l þess fyrir
þjóðina að gefa lýðræöissinn-
uðiun íhaldsandstæð'ngum
kost á því að reyna, hvað
þeir gætu. i
afnota. Með |því er aðe'ns
haldið þeirri gömlu hefð, að
þeir séu jöfnum höndum t'I
opinberra nota og c'nkanola
ráðherranna. Og sízt af öllu
ættu þess'r aðilar að reyna
að láta líta svo út, að það
séu aðe'ns ráðherrar Fram-
sóknarflokksins er noti sér
þessi hlunnindi, því að ráð-
herrar Sjálfstæð'sflokksins
hafa gert það miklu oftar.
Þe'm aðdróttunum er v'ssu
Iega óþarft að svara, að Ey-
steinn Jónsson láti ríkissjóff
borga kostnað v'ð einkaveizl-
ur. Menn v'ta, að leitun er
á þe'm mann', er síður myndi
misnota aðstöðu sína í einka
| þágu en Eysteinn Jónsson.
(Framh. á 6. siðu.),