Tíminn - 10.02.1957, Blaðsíða 6

6
TÍMINN, sunnudagimi 10. febrúar 1957,
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Ritstjórar: Haukur Snorrason
Þórarinn Þórarinsson (6b.).
Skrifstofur 1 Edduhúsi vi5 Lindargötu.
Bímar: 81300, 81301, 81302 (ritstj. og blaðamenn),
auglýsingar 82523, afgreiðsla 2323.
Prentsmiðjan Edda h.f.
Þessa leið verður að íara
IIVER VAR kjarni þeirr-
ar viðreisnarstefnu, sem um-
bótaflokkarnir boðuðu á s. 1.
vori? Hann var skýrt og
greinilega dreginn fram í
stefnuskrá er þeir birtu þjóð
inni fyrir kosningar. í henni
segir á þessa leið:
„ . . . Kjarni þeirrar viö-
reisnarstefnu, sem nú er
nauðsynleg, hlýtur að vera
þessi:
Brjöta verður á bak aftur
vald milliliða og gróða-
stétta.
Tryggja verður öllu vinn-
andi fólki fullan afrakst
ur þess, sem það skapar
með vinnu sinni.
Fá verður framleiðslustétt
unum örugga aðstöðu
til þess að ganga úr
skugga um, að þœr fái
sannvirðí þess, sem þœr
afla.“
TIL ÞESS að hrinda þess
ari viðreisnarstefnuskrá í
framkvæmd, stofnuðu Pram
sóknarmenn og Alþýðuflokks
menn til kosningabandalags.
Ætlun þess var, að koma á
traustu samstarfi í milli ríkis
stjórnar og samtaka verka-
lýðs og launþega, bænda og
annarra framleiðenda. Leysa
vandamál framleiðslunnar í
samráði við þessar stéttir, og
með fulltingi þeirra. Flokk-
arnir hétu því, ef þeim yrði
'falin völd, að láta taka upp
eftirlit með verðlagi og fjár-
íestingu, vinna að jafnvægi
1 efnahagsmálum í milli
landshluta, láta endurskoða
bankakerfið, tryggja halla-
lausan ríkisbúskap, og gera
ýmsar aðrar ráðstafanir til
að koma fram vinstristefnu
í landinu.
UMBÓTAFLOKKUNUM
tókst ekki að fá hreinan meiri
hluta á Alþingi, en þeir lögðu
ekki árar í bát. Fyrir atbeina
þeirra tókst samstarf við Al-
'þýðubandalagið um að fram-
kvæma ákveðna stefnuskrá í
landsmálum, sem mjög er
byggð á kosningayfirlýsing-
um umbótaflokkanna, er hér
er til vitnað. Sú staðreynd
blasir við öllum, sem líta yfir
stjórnmálasviðið, að það er
bandalag umbótaflokkanna,
sem úrslitum réði í því höf-
uðmáli, að víkja sérhagsmuna
öflunum úr ríkisstjórn. Með
myndun ríkisstjórnarinnar
var stærsta skrefið stigið til
að efna fyrsta fyrirheitið:
Brjóta á bak aftur vald milli
liða og gróðastétta. Allt síðan
stjórnin tók við og hóf rann-
Eúramir í Kreml standa óbrotnir
sóknina á ástandi efnahags-
málanna, hefur verið stefnt
að því að veita vinnandi fólki
aðstöðu til að sannreyna, að
hlutur þess er ekki fyrir borð
borinn með ráðstöfunum
stjórnarinnar. í þeirri að-
stöðu, og á þeirri sannfær-
ingu, að stefnt sé að því, að
menn fái réttlátan afrakst-
ur þess, sem vinnan skapar,
hvílir það samstarf, sem tek-
izt hefur í milli ríkisvalds-
ins og stærstu stétta þjóð-
félagsins. í framhaldi af
þessu, er svo unnið að öðr-
um aðgerðum til að tryggja
framgang vinstristefnu í
landinu. Eftirlit með verðlagi
er hafið, við mikla andspyrnu
milliliða Sjálfstæðisflokksins,
endurskoðun bankalöggjafar
innar stendur yfir, afskipti
ríkisvaldsins hafa fyrirbyggt
framleiðslustöðvun og at-
vinnuleysi, og svo er séð fyrir
tekjuöflun, að ríkisbúskapur
inn geti orðið hallalaus, þrátt
fyrir mikla erfiðleika. Hér
er aðeins stiklað á nokkrum
stórum atriðum. En fjölmörg
önnur, sem grípa hér inn í,
eru ýmist í framkvæmd eöa
á undirbúningsstigi.
Á EINUM 7 mánuðum hef
ur ríkisstjórninni tekizt að
koma stórum málum í höfn.
Hún hefur þó átt við mikla
örðugleika að etja, svo sem
hörmulegan viðskilnað. Sj álf
stæðisflokksins, illvíga stjórn
arandstöðu, sem metur
pólitískt stundargengi hærra
en framtíðarheill, óhag-
stæða verðlagsþróun erlend-
is, og loks óvild nokkurra for-
stokkaðra kreddumanna, sem
telja gengi sinna sérsjónar-
miða ekki hafa eflst af á-
byrgri afstöðu Alþýðubanda-
lagsins til störmála. En sam-
starfið hefur staðið af sér
öll veður, af þvi að mikill
meirihluti landsmanna veit,
að þessa leið verður að fara
til farsældar, ella blasir við
gamla upplausnin á ný.
S J ÁLFSTÆÐISMENN
dæma nú stjórnina eins og
hún væri að enda kjörtíma-
bil, en ekki hefja það. Þeir
krefjast kraftaverka, eins og
efnd allra ioforða á hálfu
fyrsta stjórnarári. Slíkt er
broslegt, eins og ljóst varð
af útvarpsumræðunum. En
hinn mikli meirihluti lands-
manna, sem stjórnina styð-
ur, mun telja, að vel hafi
miðað, og mun veita henni
brautargengi til meiri starfa
að settu marki.
Þa8 er kappsamlega múraí5 upp í glufurnar —
Stefnan er: Engin miskunn, leppríkin skulu á-
fram í spennitreyju kommúnismans, hvort sem
þeim líkar betur et?a verr
Annar Alsopbræðra, Joseph,
hefir að undanförnu dvalið í
Rússlandi og sent blaði sínu
skemmtilegar greinar þaðan.
Birti Tíminn eina slíka fyrir
skömmu. Hér á eftir segir
hann frá andrúmsloftinu í
Moskvu og þeirri stefnu, sem
orðin er ofan á. Greinin er
rituð skömmu áður en hann
lagði upp í ferðalag til Sibiríu.
MOSKVU í janúarlok. — Eftir
viku dvöl liér í þessari drunga-
legu, ævintýralegu og sérstak-
dega dularfullu borg, ver'ð ég a'ð
’ viðurkenna, að ég tel mig ekki
Súkoff marskálkur
Pólsk uppreisn hefðl verið baeld
niður —
Þegar sá fundur var að verða
mann til að kveða upp neinn|til lykta leiddur, skaut upp í
dóm um ástandið í Rússlandi.
Eitt þykist ég þó geta sagt með
fullri vissu: Múrarnir í Kreml
eru ekki komnir að hruni. Það
er nærri því hlægilegt að skrá-
setja annan eins sannleika og
þennan. En þau slys, sem ný-
lega hafa lient bandalag vest-
rænna þjóða, hafa hrundið af
stað ákaflega einkennilegum
hugsanaferli í Washington og
fleiri vestrænum höfuðborgum.
Þeir, sem sitja á hæstum valda-
stóli þar, og þeir, sem segja frétt-
irnar af þeim, þyrla hver upp eftir
öðrum þessari formúlu, eins og til
Moskvu skrítnum fugli með úfið
stél. Þar var kominn Kadar frá
Búdapest, sem hafði þá rétt áður
setið á fundi með Krúsjeff og fleiri
meirispámönnum heima hjá sér.
Þar fékk Chou þeldur betur
skýrslu um „gagnbyltingarstarf-
semina" í Ungverjalandi, og með
þá vitneskju í lcollinum fór hann
til Varsjár og sagði Gómúlku að
betra væri að gæta sín á vegi
frelsisins; hann væri háll og ó-
sléttur svo að mönnum hætti vi'ð
að. misstíga sig. Chou hvatti Góm-
úlku til að duga vel, ef þörf yrði
á að kveða niður „gagnbyltingar-
i --Tf • J““Á clí i starfsemi" hjá honum. Svo kom
að hugga sjalfa sig: „O, þeir hafa - -n - i i
J r Cnou við í Budapest, en staldraði
síðan í Moskvu á heimleiðinni til
líka sinn djöful að draga í
Moskvu“, rétt eins og það sé ein
hver afsökun fyrir þá.
En það ástand, sem þessi hugg-
unarorð eiga að lýsa, er stórkost-
lega ýkt.
ÍMYNDAÐIR OG RAUNVERU-
LEGIR ERFIÐLEIKAR.
Þótt það sé liarla nauðsynlegt
að gera sér grein fyrir því, að
þeir erfiðleikar, sem hrjá valdhaf
ana í Moskvu þessa stundina, eru
alls ólíklegir til að verða þeim að
fótakefli, er jafnvíst, að þessir erfið
leikar eru ekki ímyndun, heldur
hafa verið og eru enn áþreifanleg-
ir. Hæst ber þar vitaskuld vand-
ræðin í Austur-Evrópu, sem enn
virðast þokast að einhverri ákveð-
inni úrlausn.
Sú þróun hófst fyrir áhorfendur
a.m.k. austur í Peking ,en ekki í
Moskvu. Rétt um áramótin gaf
kínverska stjórnin út mjög merki-
lega tilkynningu sem fordæmdi
Tító markskálk og smáþjóðaremb-
ing hans mjög harðlega. En eink-
um var þó lögð áherzla á að viður-
kenna og lofa það, sem kallað var
„forustuhlutverk Sovétríkjanna
meðal friðelskandi þjóða“.
Áður höfðu leiðtogarnir í Kreml
gefið út hirðsbréf um „bróður-
legt jafnrétti“ allra kommúnista-
flokka. En nú var „jafnréttið" hjá
Rússum miklu mest, samkvæmt
þessari skýringu Kínverja.
FERÐALAG CHOU.
Þar næst fór Chou En-lai for-
sætisráðherra dagfari og náttfari
úr ferð um Asíulönd, til Moskvu.
Krúsjeff og aðrir rússneskir stjórn
arherrar sátu fund með leiðtogum
úr leppríkjunum, þar sem athyglis
verðast var, hverjir voru ekki mætt
ir; nefnilega Júgóslavar og Pól-
verjar. Og svo sat Chau lengi á
tali við helztu ráðamenn stjórnar-
að bera saman bælcurnar.
KJARNI MÁLSINS.
Þessi saga er rakin hér til þess
að benda á, að þeir hafa ekki átt
rólegar nætur, sem hafa sofið á
púðurtunnunni í Austur-Evrópu
En hún sýnir líka, hvernig brugð-
izt er við. í því efni er tilkynning
kínversku stjórnarnnar miklu lær-
dómsríkari en nokkuð, sem prent-
að hefur verið eða talað hér í
Moskvu
Kjarni málsins er, að enginn
uppsteitur verður þolaður. Komm
únistískum stjórnuin verður hald
ið uppi í leppríkjunum, livað sem
það kostar.
MISKUNNARLAUS TRÚ.
Fyrir þá hugsuðu á Vesturlönd-
um, sem ekki iiafa kynnst andrúms-
loftinu í Moskvu, er það hin mesta
nauðsyn að skilja, að þetta misk-
unnarlausa viðhorf veldur ekki
neinum magakvillum eða andvöku
nóttum hjá stjórnarherrunum hér.
Til þess að skilja hugarfar þeirra,
er gott að hverfa dálítinn spöl aftur
í söguna í huganum, til þess tíma,
er Viktoría Bretadrottning lagði
ráðgjöfum sínum lífsreglurnar,
hvernig þeir ættu að fást við ind-
versku uppreisnna. Sú gamla
drottning átti óbifanlegt traust á
blessun brezkrar nýlendustjórnar
á Indlandi, og hún óttaðist það
helzt, að ráðherrar hennar yrðu o£
mjúkhentir á flönum þeim, sem
uppsteitinn gerðu. Hún vildi um-
fram allt, að þeim yrði kennd
heilsusamleg lexía, auðvitað þeim
sjálfum til góðs.
Hvort sem það er til góðs eða
ills, er það staðreynd, að vestræn
ríki hafa fyrir löngu glatað þessu
miskunnarlausa sjálfstrausti, sem
einkenndi Viktoríu drottningu. En
þeir eiga aftur á móti nóg af þvl
hérna megin járntjaldsins. Undir-
ritaður þorir að veðja álitlegri
fúlgu um það, að Sovétleiðtogarn
ir tala sín í milli um vandamál Aust
ui’-Evrópu, og skilgreina þau innst
í huga sínum, á því sama torskilda
tungumáli stjórnvísindanna, sem
getur að líta í ritstjórnargreinum
í Pravda.
HARKA RAUÐA HERSINS.
Þessi harka opinberaðist fyrir
augum útlendra sendimanna hér
á orðum Súkoffs markskálks, rétt
Um það bil, sem ókyrrðin í Póllandi
stóð sem hæst, og Gómúlka flaut
upp í valdasess. Menn minnast þess
úr fréttum frá þeim tíma, að Rúss-
ar fluttu þá til herstyrk. Súkoff
sagði þá opinskátt, svo að sendi
menn heyrðu, að ef eitthvað það
hefði gerzt í Póllandi, sem mætti
knlla gagnbyltingu, væri víst að
hún mundi hafa verið kæfð í fæð
ingunni. Til þess hefði bæði ver
ið vilji og herstyrkur.
Sú skoðun, sem bryddir á í Was-
hington, að Rauði herinn sé frjáls
lyndari en kommúnistarnir, að því
er varðar „gagnbyltingu", er blá-
ber vitleysa.
Undir slíkri stefnu verður þján-
ing Ungverjalands vitanlega lang
vinn. Þjóðin lifir hana af, en fær
víst ekkíi ráðrúm til að hrista hlekk
ina að ráði aftur.
Hættumeira héðan að sjá er á-
standið í Póllandi. Þar gæti enn
orðið sprenging. En mikið er bú-
ið að vinna þar til að gera spreng-
inguna óvirka. Og þær aðgerðir
eru enn í fullum gangi. Pólverjar
hafa lært sína lexíu.
(NY Herald Tribune).
Köld kveðja
ÞEIR, sem í byggingum
standa, skilja manna bezt, á-
jhrif fjárfestingarkapphlaups
ins. Það hefur orðið þeim
dýrt. Hverjir hafa magnað
það mest? Það blasir við þess
um mönnum, sem berjast í
bökkum. Á sama tíma og
þeim var neitað um lán,
teygði Mbl.höllin sig upp
íyrir öll nálæg hús, og ýmis
önnur mannvirki braskar-
anna státuðu af peningum,
vinnuafli og efni, sem með
réttu lagi átti að ganga til
að fullgera íbúðarhúsnæðið.
Það er tilgangslaust fyrir
Mbl., að reyna að aka ábyrgð
inni af hóflausri fjárfestingu
hér suðvestanlands yfir á þá,
sem eru að byggja íbúðir.
Þeim framkvæmdum væri
miklu lengra komið, ef for-
ingjar Sjálfstæðisflokksins
hefðu ekki svikið fjárfesing
areftirlitið og ausið milljóna
tugum af lánsfé þjóðarinn-
ar í Morgunblaðshöll og önn
ur ámóta þarfafyrirtæki.
Uppljómað Morgunblaðsskilti
á síðkvöldum er sú kveðja,
sem íhaldið sendir þeim, er
standa uppi lánsfjárlausir
með hálfgerðar býggingar.
Það er köld kveðja, en þörf
áminning.
Á SKOTSPÓNUM
Reykjavíkur-revýa mun vera í uppsiglingu. . . .Har-
aldur Á. Sigurðsson leikari og félagar eru sagðir undir-
búa sýningar. . . í revýunni mun kenna margra grasa
sem jafnan áður. . . . íslendingum hefir verið boðiS að
ser.da fulltrúa til að vera viðstaddur stofnun sjálfstæðs
ríkis á Gullströndinni í Afríku. .. Hið nýja ríki á að
heita Ghana. .. .verða fulltrúar margra þjóða viðstadd-
ir hátíðahöldin . . Snjóplógar þeir, sem bezt dugðu við
að ryðja vegina að undanförnu, voru upphaflega fluttir
hingað af varnarliðinu. . . . Vigfús Guðmundsson gest-
gjafi er nýlega farinn til Suður-Ameríku og mun ferð-
ast þar allvíða. . . Gildandi samningar um rekstur sin-
fóníuhljómsveitarinnar og fjárhagsstuðning til hennar
falla úr gildi í næsta mánuði. . . .Er framtíð sveitarinnar
í nokkurri óvissu. . . . Innan skamms mun von á frum-
varpi um fyrirkomulag á úthlutun listamannalauna. . . .
Hefir sérstök nefnd, er menntamálaráðherra skipaði,
samið frumvarpið . . Munu nefndarmenn hafa orðið
sammála um þá tilhögun, er frumvarpið gerir ráð fyrir
.... Norskt dagblað hefir birt mynd af væntanlegum
„sendiherra íslands í Osló“... Myndin er af Jónasi
Guðmundssyni. . . .Um miðjan þennan mánuð munu
kaupfélagsstjórar af öllu landinu koma saman til fundar
hér í Revkjavík . . Menntamálaráðherra dr. Gyifi Þ.
Gíslason áfti 40 ára afmæli í s. I. vilcu... Erlend blöð
ræða fund Efnahagssamvinnustofnunar Evrópu í París
á næstunni og áætlanirnar um sameiginlegan markað
Telja, að af OEEC löndum muni ísiand, Tyrkland,
Portúga! og Grikkland helzt verða utan við þær áætl-
anir. . .