Tíminn - 14.03.1958, Blaðsíða 4

4
TÍMINN, föstudaginn 14. mara 1955.
Jobn Wölk og Bidstad-hjónin á æfingu.
Listin er athvarf mitt í trylltum heimi
— segir John Wölk danski balietdansarinn sem
Revkvíkingar tá brátt aí siá á sviÖi Þjó'Ö-
ieikhússins
Um árabi! hafa balletthjón-
in Lisa og Erik Bidsted rek-
ið ballettskóla fyrir Þjóðleik-
húsiá og haff f jÖlmarga nem-
endur. Nú er í ráði að balieft-
sýrting verSi á vegum þeirra
þíinti 28. marz n. k,, þar sem
nemendur skólans koma
fram og sýna tádans í fyrsta |
sinn. Þau hjónin munu einnig
sýna iistdans ásamt ungum
dönskum ba!!etfdansara,
John Wö!k, sem nýkominn er
til íslands. Nann er þegar för-
inn að æfa með þeim af fuSl-
Um krafti. Hann hefir hlotið
menntun sína á skóla Kon-
tfnglega leikhússins, en það-
ðft koma aflir fremstu lista-
menn Dana i þessari grein.
Eréftamaður blaðsins laum-
aðist í gær inn á æfingu hjá
þéirh þremenningum til þess
að forvitnast um lisfina.
Þremenningarnir eru af æfa baií-
ett, sem samin er við tór.list eftir
Tsjækovskí. Magnús Bl. Jóhannesson
situr við píanóið oig leikur undir,
tVölk og Bidsted-hjónin svíf-a um á
sviðinu og fylgja hljóðfailinu eftir í
mjúkum hreyfiwgum og þofckafullum
sveigjum. Það er léttur og ljúfur
blær yfir dansinum, hvert minnsta
viðvik ber vitni yndisþpkka og lip-
urð, sem meisturum einum er lag-; rm er iliðið4 ijórða 4r frá |wí leið-
in. Þrátt fyrir mýktina er dansatS af, jr skildiust. BLdstedJhjónin hafa
þrótti og lífsgieði, auðséð að l'ista-j
méhnirnir leggja atlan hug sinn í'
dansinn. • I
Að lokinni aafingunni fáutn við
tækifæri til að spjalta víð John W3I&
i búningsherbergi hans. Hann er
hinn ljúfmannlegasti þó við séum að
tefja hann frá skyldnstörfu'm, býð-
ur okkur sæti broshýr og alúðlegur,
spyr hvernig okkur hafi litizt á.
i
— Fóik gerir sér simennt ekki
grein fyrir því óguriega erfiði og
John VJöik
— gekik á Ésjuna og hreifst
engu iskeiiki. Það er ólþrotlegt erf-
iði, heila'bPoit, vangaiveltur og sí-
íeildar tiiraunir sem listannaðurinn
verður að iaggja ó sig éður en
hann getur vænzt þess að ná þeim
árangri sem æskilegur er. Við verð
Ui-m að endurtaika s’öimu atriðin aft-
ur og aftur þangað til við verðurn
ánægð.
— Mér skilst að þér bafiS verið
náinn samverkamaöur Bidstedhjón-
anna um árabti?
—Það er rétt, svarar Wöik. Við
unnum sannan við Tiivóli-ibalíéttinn
í Kaupmannafhötfn árum saiman. En
Eg og fjölskyldan
Opið bréf til T óbakseinkasölu ríkisins
starfað hér á íslandi mestan hluta
þess títoa. l>að er ómetanl'egt braut
ryðjendastarf, sem
Heiibngo- þaa Jjafa aanið hér
ur agi og þau hafa lagt
hart að sér. List-
daíi’S virðist í miklum mefcum á Is-
landi.iÞað er nauðsynlegt að börn
in hefji nárnið kornun-g, helzt ekki
eldri en 6—7 ára. Þau verða að
aLast upp við 'baliett frá blautu
barndbeini etf árangur á að nást. Á
baliettsýninganni, sem verður ha!d
þretiausu vinnu, sem liggur a5 baki ir.n 28. marz n. k. tooma nemendur
einnar ballettsýningar. j hjómanna fram í tádansi í fyrsta
— Ma-rgt fóiik faetfir ekki hug- sinn. Sýningin marfear tímamót í
mynd irm það, segir Wolk, það ger-j sögu íslenaka -baUettsias. Það verð-
ir lsér ekki heldur ijóst að því létt- ur að þjíáltfa börnin í ruokkur ár
áður en hsegt er að Láta þau dansa
á tánum. Alla vöðiva verður . að
þjáifa sérsstafelega í þvi augna-
'miði og iþað er erfið vinna og
langt nám sem börnin verða að
Ieggja á síg áður en þau gefa kom
ið fram sem ballettdansarar. Það
gefcur verið mi&iLvægt uppeldisat-
riði að l'áfca börnin stunda baliett-
nám, þótt iþau leggi það ekki fyrir
sig sem aifcvinau. Það er hverjum
Áreynslu-
leysið er
eríiif
ari sem dansinn
virðist á sviðinu,
því' meiri vinma
liggur að baki hón
uim. Hvert einasta
sm-áatriði þarf að abbuga gaum.gæfi
lega, samræma það heiMarblæ sýn j
ing&rinnar. Það þarí að fara ótélj-j
andi sinnum yfir dansinn, laggja j
rækt vdð hvert minnsta spor ogj
handarvik. Og gæta þess að andij
dansins falli að tónilistinni svo að 1 manni hólilt að játast undir heil-,
brigðan aga listarinnar, sem er
gagmstæður neifevæðum aga Jxer-
mennsfeunnar. Og börnin verða
frjélslegri í framgöngu, þegar þau
vaxa úr grasi, U'maburður þeirra
mýkri, þau læra að bera höfuðið
hátt.
— Hafi8 þér samió baiietf sjálfur?
— Eg hefi fengizt Mtið eitt við
það. Eg sýni balLett í daftska sjón-
varpinu að staðaLdri og (hetfi sam-
ið mokkra stutt-a balletta í því
s'kyni. Bailett verður til með
tvennu móti. Það er hségt að semja
ballett beiní upp úr einjfaverju tón
verki, þá eru tónarnir lagðir ein-
göngu fil grundlvallar. Það er gam
an að fylgjlast með þróun baliletts-
ins, hivernig hann verður til. Þú
heyrir eitílhivert iag, sem þér finffist
fallegt og ósjiáltfrátt tefeur það á
sig ákveðið iíorm í fauga þér, fyrr
R .. en vafir ertu tfar-
oanett iftjii að gera tiiraun
°9 blóm ir méð þáð í dans
fobmi. — Hefurðu
gaman af blómum? Ballettinn vex
eins og blóm í huga manns. Allt
frá því örlitlu frækorni er sáð, þar
til litsknúðug jurt -blómstrar mót
sólarljósinu.' En það er líka hægt
að semja bailett í samvinnu við
tónsfeáld frá uppihalfi. Þér dettur í
hug eittlhivert söguefni, sem ákjós-
anlegt er sem efnilsiþráður í ball-
ett. Dansinn og tónlistin verða þá
til jafnóðum. Það mæfcti kalla sögu
ballebt, en sá sem er saminn eftir
tónlist, sem þegar er fyrir hendi
nálgast meir -að vera abstrakt,
hreinn ballett.
— Hvað annars um balletlinn sem
listgrein?
— Það er gott að geta leitað sér
abfavarfs í listinni eins og nú'horf-
ir í faeiminum. Mig hryllir við þeg
ar ég huigleiði ástandið í heimin-
um. Togstreitan mil'li ausíurs og
vesturs tauigaspenningurinn, kalda
stríðið, óðagotið á öLlum hlutum.
Það er nóg ti!l að æra hvern mann.
Þessar stórstiigu fraimtfarir, sími, út
varp, flugvélar og
gervitungl. Eg álít
athvarf að hamingja okfe-
ar haifi ekki vaxið
að sama skapi. Forfeður okkar
lilfðu betra líifi þrátt fyrir allt.
Þeir bjuggu við frið, sem við þekikj
um ekki nema atf afspurn. Það er
hræðilegt að hugsa til þess hvernig
umihorfls er í heiiminum í dag. Og
það er gott að geta leitað sér at-
hvarfs í listinni, svalað þar óró-
anum og eirðarleysinu, stefnt að
ákveðnu takmarki sem svalar hug-
anurn. í Ijstinni ríkja önnur lög-
mál en í heimiaum. Lis-tin er efeki
tiLviljanakennd né forgengileg.
Hún er eilHif og sígild. Hún er sér-
stök veröld, sem akki bregst þeim,
sem helgar henni líf sitt af ein-
lægni. Þar á ég örugga vernd og
sfejól. Danslistin er sérstæð list-
grein að þvií leyti að sá sem iðkar
hana þarf ekki að leita sér að yrk-
ELSKU Tóbakseinkasalan mín!
Ég heyri í útvarpinu að þú aug- j
lýsir eftir glerkrukkum undan nef-
tóbaki og vilt borga allt upp í 2 kr.
fyrir stykkið.
Það tekur mig sárt og alla vini
þína að þú skulir líða af glet-
krufeikuskoirti, en minnstu þess, að
skortur og fátækt eru þroskandi.
Um það ber sagan vitfni. Milljónir
Kínverja og Indverja deyja stund-
um úr hungri, en engir Vestur-
landabúar komast þangað með (
stórutærnar, sem hinir hafa hæl-
ana í andlegum þroska. Bandarísk-,
ir auðkýfingar áttfu bara einn doll-,
ar, þegar þeir voru strákar, og því,
áðeins komust þeir til manns.
Jónas Hal'Lgrímsson orti fegurst |
kvæði, er hann var hungraður í (
Kaupmannahöfn. Skorturinn er
öl'luin hollur.
EN ÉG skal segja þér dálítið. i
Það er þetta um verðið, sem þú
vilt greiða fyriir krukkurnar. For-
faðir minn hét Goldstein og var
kaupmaður á Hofsósi skömmu eft-
ir 1700. Hann var ættaður frá
Jerífeó. Þú leikur ekki á mig í við-
skiptum.
Krufekurnar kosta erlendis 20
aura. Þær koma hingað með skipi,
og farmgjald er talsvert, einnig
uppskipunargjald. Svo komur til
Sögunnar hinn almenni vörutoll-
ur, innflutningssjóðsgjald. þunga-
toliur, hinn séfstaki glertollur,
bátagjaIdeyristollurinn, bjargráða-
tollurinn frá 1950, 1951.1952. 1953,
1954, 1955, 1956, 1957 og 1958, og
svo tollaviðaukinn, sem samþvkfet-
ur verður á árinu 1959. Þar við bæt
ist söLuskatturinn og útflutnings-
sjóðsskatturinn. 10% álágið á toll-
inn frá 1955, 20% álagið á tollinn
frá 1957 og viðaukatollurinn sam-
kvæmt 3. grein laga frá 31. júní
1948. Auk þessa má nefna tollinn,
sem Lagður var á allar gegnsæjar
vörur árið 1879 o. fl. o. fl. Eteti
tollurinn á glerkrukkum, sem ég
hef getað aflað mér vitneskju um,
er frá dögum Hákonar konungs
háleggs. Sá tollur var bráðabirgða-
íollur og átti að innheimta hann
aðeins eitt ár, en hann er auðvitað
enn við líði- Þú þekkir það, vina
mín. að slíkir tollar eru Iífseigast-
ir altra.
Ég hef reiknað út verð ei.nnar
glerkrukku. kominnar til landsins,
og hef haft til þess aðstoð Hag-
stofunnar og Guðmundar hrepp-
stjóra, sem heima á í næsta ná-
grenni miínu og hef ég komizt að
þeirri niðurstöðu, að stykkið kosti
þig innkomið í pakkhús í Reyk.ja-
vífe kr. 31,50. Á þessu máttu sjá,
að þú gerir engin viðskipti við mig
að óbreyttu verðtagi.
Hins má l'íka geta, að þessar
glerkrukkur eru til margra hluta
nyfcsaml'egar á heimili og því ekki
gott að vera algerlega án þeirra.
Listin er
Það er hægt að geyma í þeim vataa
mjólfe og kokkteilafganga. Þær ertl
ágætar undir sultu. Það er hægfl
að tína í þær ber. Það er hægt aðl
skrúfa af þeim lokin og nota þatí
sem öskubakka. Það er hægt að
fýMa þær sandi og rota með þeiitt
aðgangshörðustu rukkarana. Þa?S
er jafnvel hægt að geyma í þeím
neftóbak. Þefcta samanlagt er miklxt
meira en tveggja króna virði.
Ér '-:tt tek ég skýrt fram, að ég
virði húsbóndahotlustu þína og
dáist að þér sem sniðugum vi’ð-
skiptaaðila. Mér þykir vænt um
þig eins og systkini þín, hinar
einkasölurnar. Þú selur vörur bin'
ar ætíð á hóflégu verði, og þér er
alltaf liós þjónustuskvidan vjð al-
menning. Sama má segja um Áfeng
isverzíunina. Alltaf hetfir hún selit
mér gott og ódvrt brénnivín, og
lipurð við afgreiðslu er kannske
hvergi meiri en þar. Um hálfbróður
þinn, Símann. er sömu sögu að
segja. Alltaf finnst mér ódýrt að
tala í 3 m'ínútur í lahdssímann og
ég hef ekkert út á Símaskrána að
setja síðan ég kevpti smásjána 4
haust. É,g borga alltaf símgjöld mín
viku fvrir tiLskilimn tíma, enda hef-
ir síma mínum aldrei verið lokað.
Heiður þeim, sem heiður her. Hrn;?
há'liPbróðurins. Póstsins, er heldur
ekki hægt að geta nema að góðu
einu. Hann selur ódýr frímeí'kt.
Það er venia mín að senda ömmu-
systur minni í Langadal bók f
pósti um hver jól. Ekki hefir kotn-
ið nema tvisvar fyrir, að burðar-
gjaldið þanigað hafi orðið hæfra
en verð bókarinnar. Ég hef því
ekki undan neinu að kváfta. '
OKKUR, sem alvariega efu'in
huesandi og hlustum á ópus 22, 23
oe 24 í útvarninu á síðkvöMum S
stað þess að iðka rokk oe rolí eða
lesa glæparit, hefir ætíð verið
lióst. að nauðsvnlegt er okkur fs*
lendineum að bera kærleika i
briósti til þjóðfélagsins. og frarh-
tíðarirnar Vegna er einkum haúð-
svnleet að uneu fólki sé innræ:tt
ást og vitðing til hins ooiribera.
En hvernie á að fara að þessu? Ég
hef fundið ráðíð. Það þarf að
stofna fleiri ríkis'einkasölur. Ríkið
siáltft barf að eera sem flest ög
mest. Þá fvrst mur. æskap kúhfiá
að meta þióðfél'aeið. Þetta hefir
verið reynt í Austur-Evrópu og gel
Í7ít svo vel, að hvérei mun ást
un.gra mgnna á þjóðfélagi sína vera
meiti en' bar. .
EN SVO að við snúum okkur aff
ur að krukfetinum, virikona, þá skal
ée selia bér bessar tvær. sem ég
á. fvrir 63 krónur stykkið. Seeðii
efeki neitL . elskam. . Þú þekkir
svonn álagnineu.
Vertu svo blesisúð og sæl.
Þinn elskandi vinur
Dufgas. 1
isefni utan við . Skáld og rithöf-
undar þuúfa að sækja til lífs'ns
með yrkisefni sín og eiga því erf-
iðara með að losna undan álögum
tryl'ltrar veraldar. Listdansarínn
býr aftur. á móti við óskorað frelsi
í síuum heimi.
— Þetta er í fyrsta sinn stm bér
komiS til ísiands?
— Eg hefi komið hér að vísu
einu sinrii áður í dansflofeki frá
TLvolíballettinum. En þetta er 1
fyrsta sinn sem ég er gestur Þjóð-
leifehússins. Eg á varla orð til að
lýsa þakfelæti minu fyrir að hafa
fengið tækifæri til að feoma hér.
Eg hefi víða farið en aldrei kynnzt
eins sérstæðri náfctúrufegurð og
hér. Það eru litbrigðin í náttúr-
unni, sem heilla
mig rnest. Þau eru
undursamleg. Eg
hefi séð nokfeur
málverk eftir Kjar
val og fleiri áður en ég kom hing-
að, brosað með sjálfum mér og
þvertekið fyrir það að slíkir litir
væru til. En nú hafir mér sannast
það áþreifanlega. Eg sá Vatna-
Jökul allan úr flugvélinni þegar ég
feom til landsins og féll í stafi yfir
þeirri sj'ón. Svo dýrðlegt ægiveJ.di
Vatna-
jökull og
Rómaborg
hafði mig aldrei dreýmt um. Eg
feam fná London hingað og það er
ekki hægt að hugsa sér meiri mii
mun. Það vaí eins 'og að koma ind
í nýjan töfraheim. Eg hefi dvalizt
við riám í París. sýht ballett í Róm
og Loridon og víðar ;og feunnað veí
við mig. En ísland firnist mér tafeá
öllu fra'm. Eg er búinn ao ganga á
Esju og naut úfcsýnisins. -Eg var
spurður hvort mér fynnist ekki
ka'lt. Síður en svo, mér finnst á-
kjósanlegt lotftslag á ísland'i, hresa.
andi, tært loft.
Og fólkið hefir verið svo ein-
staklega gott við mig, vingjarntógt,
hjálpfúst og indælt. Þú verður að
skila sérstöku þakklæti til allra,
sem hafa greitú götu mína og sýíit
mér velvild, einkum vil ég nefná
stanfsfólkið hér í Þjóðleikhúsinu
og mér þætti vænt um ef þú vildir
skila mínu innilega'Sta þakklæti tLl
frú Valgerðar sferifsítoiustjóra.
Hún er valin kona.
Nú er æfingin að hefjast að nýju,
ekki lengur trl setunnar boðið og
við feveðjum hinn alúðl-ega listdanæ
ara, sem kominn er frá Danmörfe®
til að styitta öfekur sbundir með fögp
um dansi.