Tíminn - 28.03.1958, Blaðsíða 5

ÍÍMINN, föstudaginn 38. marz 1958.
5
Orðið er frjálst:
Kristján Gíslasan, verðlagsstjóri:
Olíuverð og verðlagsákvarðanir
Fimmtugur: Gunnlaugur Ólafsson
skrifstofustióri
í nafnlausri grein í Tíman-
um 18. þ. m. er á mjög óvænt
an hátt og villandi rætt um
verðlagningu olíu. Nú er
það ekki nýtt að deilt sé um
verðlag á olíum og út.af fyr-
ir sig ekkert óeðlilegt. við að
það sé gert. Hitt er nýtt, að
maður, sem virðist eiga mjög
innangengt í Innflutnings-
skrifstofunni, íelji við eiga
að gera að blaðamat ýmis at-
riði úr samskiptum forstjóra
þeirrar stofnunar við mig og
þó allra helzt það, hvernig
hann gerir það. Hin tilfærðu
átriði úr áminnstum sam-
skiptum eru ýmist mistúlkuð
eða beinlínis röng, og vitnar
það gegn því að þau séu sett
fram með vitund og vilja
forstjóra Innflutningsskrif-
stofunnar, enda trúi ég ekki
að svo sé.
. Ég tel eigi eðlilegt né sæmi
iegt að bera á torg það, sem
fer mrlli míri og forstjóra
Innflutningsskrifstofunnar á
fundum eða utan. Jafnvel þó
að rétt væri greint frá, tel
ég það eigi efni í blaðaskrif.
Mun ég því ekki fara að
dæmi greinarhöfundar hvað
þetta snertir.
En með þvi að nefnd grein
er þannig gerð, að helzta
markmið hennar virðist að
gera störf mín sem tortryggi-
íegust í augum almennings,
tel ég mig tilneyddan að
svara henni og leiðrétta
helztu villur hennar, og þá
einnig þær er snerta tilfærð
atriði úr samskiptum mínum
og forstjóra Innflutningsskrif
stofunnar.
Eftir að greinarh'öfundur hefir
rætt um „nauðiynlegan og ónauð-
synlegan" kostnað við að dreifa
vörunni til notenda, ræðir hann
um áhrif Súez-deilunnar á oliuvcrð
ið og segir að vegna þeirra áhrifa
hafi ekki þótt ,,fært að leyfa í hili
nema örlítinn hluta af innlenda
dreifingarkostnaðinum i útsölu-
verði umræddra vara, enda vitað,
að auðveldara yrði síðar að leið-
rétta áhrif þessarar deilu, og lá
slíkt fyrir er olíuverðið var ákveð-
ið í júlí s. l.“
Mér er eigi kunnugt um að slík
„leiðrétting“, sem greinarhöf. tal-
ar hér um, eða fyrirheit um hana,
væri til umræðu á fúndum Inn-
flutningsskrifstofunnar í sambandi
við verðákvörðunina í febrúar
1957.
Við afgreiðsluna í júlí var því
haldiö fram af ákveðnum aðila, að
ríkisstjórnin hafi gefið olíufélögun
um einhver loforð í sambandi við
afgreiðsluna í febrúar. Enginn stað
festing fékkst á þessu frá rí'kis-
stjórninni og við afgreiðslu Inn-
flutningsskrifstofunuar voru engin
vilyrð.i gefin um nokkra uppbót
e'ða lei'ðrcttingu, hvorki í febrúar
e'ða júlí.
í báðum tilfellunum var sam-
þykkt ákveðið úlsöluverð, byggt á
ákveðnum reglum, án alls fyrir-
vára um siðari breytingar á þeim.
Þessar staðreyndir cr að finna í
gerðabök lnnflutningsskrifstofunn-
ar, en allir ættu að hafa opin augu
fyrir staðroyndum, svo sem segir í
umræd-dri grein.
Kem ég þá að meginatriði grein-
arinnar, hvað' snertir minn þátt í
málinu.
Höfundur ræðir um „tillögur
verðlagsstjóra1, kallar þær ýmist
órökstuddar, óraunhæfar, á engum
rökum byggðar, ekki byggðar á
rannsóknum né athugunum, ytalar
um leiðinleg mistök, sem áttu að
gleymast, að ég vilji nú ekki-sjálf-
ur mi'ða við niínar tillögur, að ég
hafi haldið gögnum leyndum íyrir
forstjórum Innflutningsskrifstof-
unnar, neitað a'ð verða við óskum
þeirra um tiltekin atriði, stöövað
athugasemdir ó rekstri olíyfélag-
anna o. s. frv. o. s. frv.
Hér eru engir smámunir á íerð-
inni og ekki að furða þótt framtaks
sömum áhugamanni um olíumál og
staðreyndir, eins og greinarhöfund
ur virðist vera, þyki ástæða til að
gripa til pennans.
En hvað er þá rétt í þessu? •-
Hverjar eru staðreyndirnar7
Skal nú hér á eftir drepið á
nokkur þeirra:
1. Tillaga min um olíu- og benzín-
verð í júlí 1957 var byggð á því
að reikna sömu álagningu og for
stjórar Innflutningsskrifstofunn-
ar höfðu samþykkt mótatkvæða-
laust við næstu ákvörðun á und-
an, þ. 27. febrúar sama ár.
2. Tillaga mín um nýtt olíuverð frd
1. marz s. 1. var byggð á því að
reikna sömu álagningu og méiri
hluti forstjóra Innfluíningsskrif-
stofunnar hafði ákveðið við á-
kvör'ffun olíuverðs 31. júlí, eftir-
lillögu frá sjólfum sér, og einnig
samþykkt óbreytta við verðá-
ákvarffanir, bæði 30. septemher
og 20. desember sí'ðastliffinn.
Aðrar tillögur um álangingu á
olíu og benzíni, en hér voru
greindar, gerði ég ekki á um-
ræddum tíma.
Sé ég eigi betur en þessar til-
‘ lögur mínar séu byggðar á sams
konar rökum, jafn rökstuddar og
raunhæfar og ákvarðanir Inn-
flutningsskrifstc'funnar sjálfrar
við næstu verðlagningu á und-
an, sem voru, eins og ég áðnr
gat um, án nokkurs fyrirvara um
síðari uppbætur.
3. Að ég ekki bar fram við verð-
lagninguna nú síðast tillögu um
að reiknuð yrði sama álagning
og gert var við febrúarafgreiðsl-
una 1957, stafaði fyrst og fremst
af þvi að ég taldi eigi Hkur til að
á það yrði fallizt nú fremur en í
■júlí 1957. Auk þess hefi ég talið
rétt, að breytingar á gildandi
reglum yrðu eigi íramkvæmdar,
úr því sem komið er, fyrr en
reikningar olíufélaganna fyrir
1957 lægju fyrir, en það verður
væntanléga í næsta mánuði.
Þýðir þetta síður en svo það,
að ég vHji- ekki nú miða við fyrri
tillögur mínar eða telji þær ó-
eðlilegar.
4. Að ég hafi stöðvað rannsókn á
rekstri clíufélaganna í ársbyrjun
1957 er með öllu rangt. Þeirri
vinnu var 'hætt í desember 1956
og verðgæzlustjóra þá afhentar,
með bréfi dags. 14. þ. m., niöur-
stöður þær, er þá lágu fyrir.
Þegar ég tók við starfi mínu
í ársbyrjun 1957, var mér ekki
einu sinni kunnugt um, að nok'k-
ur slík rannsókn hefði átt sór
stað. Það fyrsta, er mér barst í
hendur um þetta mál, var bréf,
dags. 9. febrúar 1957, frá endur
skoðendum þeim, er umsjón
höfðu haft með verkinu, þess
efnis, að þeir gætu eigi að mál-
inu unnið frekar en orðið var,
sökum anna yið önnur störf.
5. Að cg hafi haldið niðurstöðum
framangreindrar rannsóknar
leyndum fyrir forstjórum Inn-
ílutningsskrifstofunnar er furðu
leg staðhæfing. í fyrsta lagi hefi
ég að sjálfsögðu aldrei neitað
forstjórum Innflutningsskrifstof-
unnar um nokkrar upplýsingar
um verðlagsmál, og í öðru Iagi
er hér um að ræða mál, sem
þeim var kunnugt um löngu á
undan mér og höfðu fyllstu að-
stöðu til að fá allar upplýsingar
um, áður en ég tók við starfi
mínu sem verðlagsstjóri.
Hins vegar var aldrei um þetta
rætt, eða spurt, í sambandi við
afgreiðslu oiíuverðs, hvorki í
febrúar 1957 né heldur í júlí s.
á. Það var fyrst í ágústbyrjun,
eftir að ákvörðun hafði verið tek
in um olíuverðið, og um það
höfðu risið deilur. að veramaður
eins forstjórans, st.m þá var i
sumarleyfi, óskaði að sjá þessar
niðurstöður og fékk þær auðvii-
að í hendur þá þegar.
6. Það er enn rangt, að forstjórar
Innflutningsskrifstofunnar hafi
við júlíafgreiðsluna óskað, eftir
einhverri sundurliðun, „eftir á-
ætlun um aðalkostnaðarliðina í
dreifingarkostnaðinum, sarnkv.
reikningum olíufélaga.“ Slíknr.
óskir kannast ég ekki við frú um
ræddum tíma, hvað þá að ég og
fulltrú.ar rninir höfum vikizt und
an slikum óskum.
7. Um þá athugun, sem greinarhöf.
kveður Innflutningsskrifstofuna
hafa orðið að gera í þessu máli,
og sem staðið hafi allan júlímán
uð 1957, er mér ekki kunnugt.
En hafi Inrtflutningsskrifstofan
fyrirskipað slíka rannsókn án
minnar vitundar, væri það í
miklu ósamræmi við önnur sam-
skipti mín og skrifstofunnar. —
Samvinna mín og Innflutnings-
. skrifstofunnar hefir jafnan verið
ágæt, enda þótt skoðanamunar
geti stundum gætt. Á fundum
skrifstofunnar um verðlagsmál
hefir heldur aldrei komið fram
tillaga, hvað þá að samþykkt
hafi verið gerð, sem rökstudd
hafi verið með slíkum rannsókn-
■uim.
Eg hefi nú rakið verstu rang-
færslur hinnar furðulegu greinar,
og þó einkum þær ásakanir og að-
dróttanir, er beint var til mín per-
sónulega. Um þetta mætti raunar
margt fleira segja, sem ekki er
minnzt á í grein „Tímans“, og verð
ur heldur eigi rakið hér, því eins
og ég hefi áður sagt, tel ég hvorki
eðlilegt iié sæmilegt að rita blaða-
greinar um það, sem gerist innan
Innflutningsskrifstofunnar og skrif
stofu minnar, eða fer fram á miJli
mín og forstjóra Innflutningsskrif-
stofunnar. Læt ég mér heldur
nægja að leiðrétta verstu rang-
færslur greinarinnar í þeirri von
að ekki verði áframhald á slikum
skrifum. |
Vilji greinarhöfundur hins vegar
ræða meira um þessi mál á opin-
berum vettvangi, vildi ég í allri vin
semd mega vænta þess, að hann
legði :iafn sitt við þau skrif, svo
imér yrði eigi á að geta mér rangt
til um liöfundinn.
Með þökk fyrir birtinguna.
Kristján Gíslason.
verðlagsstjóri.
ATHUGASEMD
Tíminn hefir ekki átt upptökin
að umræðum um verðlagningu á
oliu, né upplýsingum um samskipti
verðlagsstjóra við Innflutnings-
skrifstofuna. Þetta hefir Þjóðvilj-
inn hins vegar gert og á þann hátt,
að greina frá tillögum verðlags-
stjóra og einstakra forsljóra á Inn
flutningsskrifstofunni, atkvæða-
gr-eiðslu á Innflutningsskrifstofu-
unni, innihaldi og dagsetningu
bréfa um þcssi mál o. fl. þess hátt j
ar. Sama blað hefir og marg lýst
yfir, að verðlagsstjóri og „fulltrúi
Alþýðusambandsins“ á Innfluln-
ingsskrifslofunni stæðu að sömu
tillögum í umræddum málum.
Fyrri hluti greinar verðlagsst.jóra
virðist þvi frcmur beinast að Þjóð-
viljanum en Tímanum.
Verðlagsstjóra virðist ókunnúgra
um ágreinnginn í sambandi við
olíuverðið sl. sumar en ætla mætti,
ef hann ekki veit, að forstjórar
Innflutningsskrifstofunnar hafa;
með ákvörðunum sínum viður-
kennt að veðlagning olíunnar í
febrúar 1957 var bráðabirgða ráð-
stöfun, sem stóð í sambandi við
Súez-dailuna. , |
Það er upplýst, meðal annars aí
frásögn í Þjóðviljanum, að hin
marg nefnda tillaga verðlagsstjóra
í júlí- sl. var býggð á bráðabirgða-.
ákvörðun frá í febrúar sama ár og
því að áliti forstjóra Innflutnings-
skrifstofunnar hvorki raunhæf né
til frambúðar er hún var lögð
fram. Það var einnig uppiýst í við-
tali sem Tíniinn átti við Innflutn-
Gunnlaugur Olafsson skrifstofu
stjóri hjá Mjólkursamsölunni er
fimmtugur í dag.
Hann er fæddur og uppalinn í
Reykjavík, en mun þó á uppvaxt
arárum sínum hafa dvalizt um
skeið í Biskupstungunum. Þar
kynntist hann eins og vænta ?náli'
öllu er að landbúnaði laut og má
vera að einmitt þau kynni haf:
valdið því að hann gekk á Bænda-
skólann ú Hvanneyri, sem fátítt
mun um unga Reykvikinga. A*
námi loknu stundaði hann ræktun
arstörf um skeið með þess tíma
vélakosti, en hvarf síðan aftur til
Reykjavíkur.
Þratt fyrir meira en tuttugu árs
skrifstofustörf hefir hann engan
veginn lagt ræktunarstörfin á hiil-
una. Hann hefir jafnan haft land
til umráða og varið mestu af írí-
stundum sínum til þess að rækta
það og prýða.
Gunnlaugur hóf starf hjá Mjólk-
ursamsölunni við stofnun hennar í
janúarmánuði 1935. Hann hefir
jafnan gengt þar trúnaðarstörfum
en'lengst af verið skrifstofustjóri.
Gunnlaugur er dugnaðarmaður að
hvérju sem liann gengur og bera
öll hans störf vitni þess að vera
unn > neilshussr. Meðal samstarfs-
manna slnna htLr hann áunnið sér
vináttu og traust með drengilegri
framikomu sinni og hreinskilni í
liverju máli.
Eg þakka honum ánægjulegt
samstarf í hartnær tuttugu ár pg
óska honum til hamingju með
fimmtugsafmælið.
Þorsteinn Jónsson
Mmning: Unnnr Heigadottir
í; dag verður til moldar boriii
Uunur Helgadóttir, sem lézt í Land
spítalanum þann 17,- rnarz.
Það er sagt að það sé gott að
eiga sér vini, meðan maður er ung-
ur, en þaðér sannarlega enn betra,
þegar lengra er komið á lífsleiðina
því að í æsku eru vinirnir sem ann
að nins og sjálfsagðir. Scinna íinn-
um við -fyrst hve dýrmætir þcir
eru. En það er eins- og annað, sem
forsjónin miðlar clkur af gæðum
sínum „Engin veit nvað átt hefir,
fyrr en misst hefir“.
Unnur Helgadóttir var fædd 10.
september 1911 í Hjörsey á Mýr-
um. Foreldrar hennar voru þau
hjónin Helgi Guðmundsson hóndi í
Hjörsey, Sigurðssonar bónda s. st.
og Jóhanna Ólöf Jónatansdótlir
bónda í Hjörsey Salómonssonar frá
Tandraseli í Borgarhreppi. Unnur
ólst upp með foreldrum sínum í
Hjörsey, þar til árið 1917, er þau
hjónin brugðu búi, og fluttust iil
Reykjavikur með fjölskyldu sína.
Þau Helgi og Jóhanna eignuðust
áttá börn, og var Unnur yngst
þeirra systkina. Af þessum stóra
barnahóp eru nú aðeins þrjú á lífi,
en.þau eru: Guðmundur, Halldóra
og. Ólöf, öll til heimilis hér í
Reykjavík. Þau sem látin eru auk
Unnar voru: Jón elzta barn þeirra
ingsskrifstofuna sl. sumar, að
ikr
yrði komizt hj'á frekari leiðrétt-
ingu síðar á dreifingarkostn. gasolí
unnar. Ólíklegt er því að verðlags
stjóra hafi ekki verið kunnugt um
þessa afstöðu.
Verðlagsstjóra virðist furðu ó-
kunnugt um þá rannsókn er frani
fór. á rekstri. olíufélaganna 1953,
og framkvæmd v.ar af skrifstofu-
stjóra hans og fleiri endurskoðend
um. Hann upplýsir hins vegar
ekki, hvers vegna hénni var ekki
haldið áíram og hans tilhlutan a£
sörtiu mönnum eða öðrum. Hann
upplýsir heldur ekki, hvers vegna
hann lagði ekki niðurstöðuna af
umræddri rannsókn fyrir forstjóra
Innfiutuingsskrifstofunnar, sem
væntanlega voru þó réttir aðilar til
að íá hana.
Verðlagsstjóri neitar því, að for
stjórar Innflutningsykrifstofunnar
hafi óskáð eftir, að hann sundur-
liðaði og rökstyddi tillögu slna um
olíuvcrðið í júlí sl. Þessi neitun er
í algeru ósamræmi við það viðtal
við Innflutningsskrifstttfuna, er
birtist í 169 tölublaði Tímans sl.
sumar, svo og við þær upplýsingar
sem blaðið hefir fengið siðan.
Þjóðviljinn slaðhæfir, að verð-
lagsstjóri telji ágreinig sinn við for
stjóra Innflutningsskrifstofunnar
það alvarlegan, að upphæöin sem á
milli beri nemi á annan tug mill-
jóna á ári olíufélögunum í hag. —
Verðlagsstjóri hefir ekki leiðrétt
þetta, en vill nú gera lítið úr þessu
og. segir samstarf sitt við forstjór-
ana gutt.
hjóna, dó á fyrsta aldursári, Helgi
d. 1921, tuttugu og fimm ára að
aldri, Ágústa í sömu vikunni, að-
eins 18 ára gömul, og Jónatan d.
1948. einnig á bezta aldursskeiði.
Frú Jóhanna lézt 1933, og Helgi
maður hennar 1948.
Unnur stundaði nám í Samvinnu
skólanuin, og útskrifaðist þaðan
1933. Næstu tíu árin stundaði hún
verziunarstörf, þar til 1943 að hún
réðst sem skrifstofustúlka til
Landssambands iðnaðarmanna, og
vann þar til hún veiktist í júní
síðastliðnum.
Síðastliðin fjögur ár bjó Unnur
hjá þeim mælu hjónum Guðmundi
Thoroddsen prófessor, og frú Línu
konu hans. Reyndust þau henni
ineð afbrigðum vel, sérstaklega eft
ir að heilsu hennar hrakaði, og
auðsætt var að hverju stefndi. Vil
ég.fyrir hönd aðstandenda hennar
færa þaim sjánum hjartans þaikkir
fyrir góðvild þnirra og umhyggju.
Öll orð verða svo fátækleg, þeg-
ar við stöndum gagnvart gátunni
miklu, dauðanum.
Minningarnar koma og fara gegu
um huga minn. Minningar uiil
glaðværa æskudaga, minningar um
sameiginlega gleði og vonbrigði
hversdagslífsins, en þá fyrst og
fremst minningar um tryggð þína
og vináttu sem aldrei brást.
Þú varst aidrei gestur í lífi vina
þinna, þú varst hluti af þeim sjálf-
um. Trú þinni á lífið, glaðværð
þinni og hjálpsemi miðlaðir þú öll
um, sem hú hittir á leið þinni.
Á stundum f'annst okkur, sem
þekktu þig bezt, samvizkusemi þín
ganga úr hóíi, en nú opnast augu
okkar'J'yrir þeim eiginleikum enu.
þá betur, þegar þú ert horfin, hvö
i'lekklaus þú varst í lífi þínu og
starfi. Sæti þitt var aldrei autt, þú.
varst alltaf heil og óskipt að
hverju sem þú gekkst. Skipaðir
sæti bitt i lífinu með prýði.
Kvcðjuorð eiga þetta ekki i-.ð
vera, því áður en varir hittum;1;
(Framb a 8. síðu).