Tíminn - 12.07.1958, Page 1

SlMAR TÍMANS ERUi
RKstjðrn og ikrlfstofur
1 83 00
BlaSamenn eftlr kl. 19:
1B3G1 — 18302 — 18303 — 18304
42. áijfangur.
Keyk.javík, laugardag'inn 12. júlí 1958.
EFNI:
Viðtal við þjóðleikhússtjóra, bls. 7.
För Averoffs tíl Brioni, bls. 6.
íþróttir, bls. 5.
151. blað.
Sænskur jeppabíll framleiddur af Yolvo
Svissneska stjórnin vill að her
landsins verði búinn kjarnavopnum
Volvo. verksmiSiurnar hafa nýleqa í samráði við sænska herinn hafiS fram ’
leiðsiu á ieppabifreið með drifi á öllum hjólum. Bíllinn er með 60 ha vél
og er fjórskipt. Hjólbarðar eru mjúkir til þess að gera bílnum auðveld-
ara að komast áfram á ósléttu landi. Búast Svíar við að geta flutt tals-
vert út af þesari nýju bilafegund.
Skyndiíundur boðaður í Haag til a8,
ræða stækkun íslenzku landhelginnar
Mafia-glæpaleið-
togar leiddir fyrir
rétt
NEW YORK, miðvikudag 9. júlí.
— Vito Genovese, sern grunaður
er um að vera einn af höfuðpaur-
unum í glæpasamtökunum „mafia“
en þau virðast spenna um allan
heim og eru eins konar rlki í
ríkinu í Bandaríkjunum að því er
ýmsir álíta, var handtekinn í dag,
og leiddur fvrir rétt í New York.
1 ákærunni var hanu sakaður um
að standa fyrir st'órum eiturlyfja-
söluhring. Náungi þessi neitaði ag
segja eitt einasta orð fyrir rétt-
inum. 36 aðrir voru handteknir og
yfinheyrðir. Af þessum 37 mönn-
um voru 31 settir í gæzluvarð-
hald.
Slík vopn verði innan skamms jafn með-
færiíeg og hefðbundnar vopnagerðir
NTB-P.er’i, 11. júlí — Svissneska stjórnin hefir lýst yfir
þeirri stefnu sinni, að her landsins skuli búinn kjarnavopnum.
Hefir laridvarnaráðuneytinu verið falið að rannsaka hvernig
þessu verði komið í kring og hve rniklú fé þurfi til að kosta.
Talið er, að tillagan muni sæta mikilli andstöðu. þegar kemur
til kasta þúigsins, þar sem jafnaðarmenn muni málinu and-
vígir. en þeir eru stærsti flokkur þingsins.
Gæti ekki varið sig.
í yfihlýsingu stjórnarinnar seg- _ , . „ „ . ,
... ,...x , Tekið er fram, að Svass hyggist
u-, að stoðugt bæt.st við ny og aðeins aíIa sér þesBara vopna tól
handhægari kjarnavopn. Megi bii- þess að verjast hugsanlfigri árás.
last við að sú þróun haldi áfram Þetta sé í samræmi við mörg
og jafnífraimit ve.'ði þcssi vopn ódýr hundruð ára MuitleysisStfifnu Sviss.
Mu,i kjarnavopn w,5. «**>**? '
ar.
verulega frábrugðin
um, er stundir líða.
kjarnavopn-
FuíMrúar útgeríJarmanna og sjómanna frá
9 V-Evropuríkjum sækja fund þennan
Samkvæmt freguum sem ís-
lenzlsa ríkisútvarpið flutti í gær
kvðfdi, konia fulltrúar 9 ríkja
saman til fundar næstkomandi
niÚKudag til þess a‘ö ræða stækk
un íslenzku og færeysku land-
helghmar. Eigi að halda fund
þennan í Haag í Iíollandi. Hafi
útgerðarmenn í V-Þýzkalandi
beitt sér fyrir boðun þessarar
ráðstefnu með litlum fyrirvara,
og séu aðiíar að henni samtök
fiskimanna og útgerðarmanna í
þátítökuríkjunuin. Þau eru sam-
kvæmt fréttinni, V-Þýzkaland,
Frakkland, Belgía, Holland,
Spánn, Bretland, Danmörk, Sví-
þjéð og Noregur. Tekið var fráin
að' íslandi hefði ekki verið boðið.
Berklasjiiklingum á
Norðurlöndum
fækkað um 80%
Dönsk blöð skýra svo frá, að
j á þingi norrænna berklasamtaka,
sem haldig hafi verið í Reykja-
vík, hafi komið fram, að berkla-
, veikissjúklingum í heild hafi
j fækkaö um 80% frá því sem var
fyrir 10 árum. Sé þetta að þakka
þeim nýju meðúlum, sem á þessu
I tímabili hafi komið til scgúnnar
!og notuð séu með góðum árangri
I gegn berklaveikinni.
Líklegt, að báoir aðilar geti sætt
sig við Chehab sem forseta Libanons
Bandaríkin hyggjast veita Libanon stórián
notkun, sé augljóst, að varnarmátt
ur landsins gagnvart þeim, er sffik
vopn hafi, verði tiltölulfiga lítill.
Landið myndi þá sökum legu sian
ar í miðri Evrópu vera freistandi
til árása fyrir stórveldi, sfim viMi
bæta aðsítöðu sína. Það hefði hins
vegar altaf verið hluti af hlutteys
isstefnu Svfeslandfe að herinn
iskyMi búinn öllum beztu og ný-
tízkulegustu vopnum, sem til eru
á hverjum tíma. Hér væri því ekki
um neina stefnuhrfiytingu af Sviss-
lands hálfu að ræða.
NTB-Beirut og Washington, 11. júlí. — í Beirut standa nú Ekki þjóðaratkvæði,
yfir ákafar tilraunir stjórnmálamanna bæSi úr liði stjórnar-
innar og uppreisnarmanna að finna einhvern frambjóðanda
til forsetakjörs, er báðir aðilar geti sætt sg við. Telja frétta-
ritarar, að forseti herráðsins, Fuad Chehab komi helzt til
greina. Hnnn sé háttsettur maður, en ekki stjórnmálamaður
og njóti mikils fylgis meðal beggja aðila.
StöSvar byggðar til að fylgjast með
hljóðbylgjum frá kjarnasprengjum
Fyrsta stóra skrefií í samkomulagsátt á
fundi sérfræðinganna í Genf
NTB-Genf, 11. júlí. — Fyrsta stóra skrefið í samkomulags-
átt á ráðsíeínu kjarnasérfræðinganna á fundinum í Genf náð-
ist i gær, er þeir urðu sammála um að.nauðsynlegt væri að
setja upp stöðvar, er fylgist með hljóðbylgjum frá kjarna-
sprengingum, ef koma eigi á eftirliti með því að banni við
tilraunum með kjarnavopn sé haldið.
Viðræður stjórnniálamannarma
fengu byr undir vængi við yfir-
lýsingu Chamounis forseta um að
hann lfiitaði ekki eftir endurkjöri.
Bardagar harðir.
Samtímis þessum viðræðum
geisa harðir hardagar, einkum í
miðlhluta Beir.ut. Gera uppreisnar-
menn hverja sóknarlotun'a eftir
aðra að stjórnarbyggingum þar.
Er öflugt herlið stjórnarsinna þar
til varnar og segir, að öllum árás
um hafi verið hrundið. Uppreisn-
•armfinn hafa liótiað að sprengja
stjórnarbyggingarnar i löft upp.
Er því um þær mjög strangur vörð
ur. Uppreisnarmenn notuðu þá að
ferð við stórt vöruhús um daginn,
að setja tímasprengjur í bifreiðiir,
sem stóðu við húsið og tókst að
gereyðiLeggj'a það. Er talið Tík-
leg't, iað þeir reyni sömu aðferðir
við stjórnarbvggingarnar.
Stórlán frá Bandaríkjunum.
iSamtímiis er til'kynnt frá Wash-
ington, að Bandarikj astjórn athugi
nú niöguleikana á því að veita Li-
ibanon stórlán — allt að 1000 millj.
ísl. króna til þess að bæta úr þeim
fjárhagsvandræðum, sem af borg-
arassityrjöldinni hafa hlotizt. Hafi
MaLik utanrikisráðherra rætt
iþfitfca mál vdð Bandaríkjastjórn.
Uppreisnarmenn lilyimlir Cheliab
Sem kunnugt er befir Chehab
hershöfðingi neitaði að beita liern-
ium gegn uppreisnarmönnum. Hann
hefir raunar liika neitað því ein-
dregið að hann vilji taka við emb-
ætti forsef'a, jþótt það sé nokkuð
dregið í efa. Foringi uppreisnar-
manna í Tripoli og Karnal Jumbla
eru taldir hlynntir því að Clnhab
verði kjörinn forseti.
Búizt er við, að jafnaðarmenn
beiti1 sér mjög gegn máli þessu, er
það kemur til kasta þingsiins, þar
sem þeir eru stænsti flokkurinn,
en hafa samt ekki mfiirihhita.
Ekiki istendur til að efht verði til
þjóðaratkvæðis um m'ál þetta, þar
isem það varðar ekki breytingu á
stjórnarskránni. Að vísu væri hugs
anlegt, að þingið á'kvæði að sMk
a'tlvvæðagreiðsla skyldi fara fram
og hefir sá háttur stundum verið
hafður vi'ð afgreiðslu mikilvœgra
miála í Sviss.
íslendingar
unnu Ira 4-0
í fyrstu umferð í B-riðli á stúd
entaskákmótinu í Búlgaríu
tefldu íslendingar við íra og
fóru leikar svo, að fslendingar
unnu allar sRákirnar; Friðrik
vann Kennedy á 1. borði; Ingvar
vann Cochran á 2. borði; Frey-
steinn vann Carthy á 3. borði
og Árni Finnsson vann Rawla-
eys á 4. borði.
Ekki fylgir það frétlunum, hvort
sérfræðingarnir hafi orðið sam-
iinála um, hversu langt megi vera
á nriJli þessara stöðva, svo að ör-
uggt sé að þær nái tilgangi sínum.
500 kni. geisli.
Vísindamenn á V esturlöndum
hafa talið, að ekki vær.i öruggt að
IhLjóðlbylgjur frá vetnissprengju,
iþótt gerð væri ofanjarðar, bærust
öLlu J'engra en 500 km. Þess vegna
yrði að reisa sJíkar stöðvar nokkuð
þétt og þá innan landamæra Sovét-
i'íkjianna. Þetta efast margir um
að lleiðtogar Sovétí'íkjanna fall'ist
nokkuxn tíma á, þar eð þeir haía
al'la tíð verið mjög andvígir að
leyfa nokkra starfsemi utanaðkom-
andi aðila inhan landamæra siinna.
Lengsti fundurinn.
í dag voru sérfræðingarnir enn
á fundi og var hann sá lengsti. er
Iþeir hafa haldið til þessa. Ekki er
sérstakilega grfiint frá um hvað
var rætt lí dag. Næsti fundur verð
ur haldinn á þriðjudag.
Þrjár aðrar aðíferðir koma til
greina, er fylgjast skal með kjarna
sprengingum úr fjarlægð, fyrir ut-
an 'hljóðibylgjuaðferðina. Ein er
sú að niæla rafsegulmagn frá
'sprengingunhi, sú þriðja að fylgj-
ast nieð geislavirkni og fain fjórða
er byggð á því að mæla jarðhrær-
ingar á svipaðan hátt og nú er gert
mieð j arö’skj álftamælu m.
Semja iðnrekendur og félag verk-
smiðjufólks til tveggja ára?
Settur verSur á stofn lífeyrissjóíur og grunn-
kaup haekkar um 5% frá áramótum
Samkomulaig í stórum drátt-
um tókst í fyrri nótt milli full-
trúa iðnrekenda og' Iðjufélaga
iðnverkafólks um kaup og kjör.
Var samkomulag'i'ð að sjálfsögðu
gert meff þeim fyrirvara, að sam
tök hvors aðila fyrir sig' gengju
að því. Verða kaup- og kjara-
samningar þessara aðila fram-
lengdir og að þessu sinni til
tveggja ára. Samkonuilagið er
það í grundvallaratriðum, að
kaupið verffur óbreytt til ára-
móta, cn þá kernur lil fram-
kvæmda 5% kaupliækuu.
Jafnframt verður settur á
stofn sérstakur lífeyrissjóður,
sem ekki hefir verið til hjá iðn-
verkafólki í Reykjavík. Er stofn
un slíks sjóðs mikið hagsmuna-
mál og mun liafa verið rætt um
að í sjóð þann renni samtals um
10% af kaupi, sex og fjögur pró-
sent frá hvorum aðilanum um
sig, vinnuveitanda og vinnuþiggj
anda.
Á Akureyri liefur lífeyrissjóð
ur verið hjá iðnverkafólki síðau
1952.