Tíminn - 06.09.1958, Qupperneq 12

YeSrið:
Sunnan gola og dálítil rigning í
n.ótt en suðvestan gola eða kaldi
Qg skúrir á morgun.
Fundi Stéttarsambandsins
lauk í Bifröst í fyrrinótt
Margar tillögur samjþykktar, me'ðal annars um
skjótar a<Jger<Íir vegna óþurrkanna miklu
austan lands og norÖan
Aðalfuncli Stéttarsambands bænda, sem haldinn var að
itifröst í Borgarfirði, lauk í fyrrinótt. Fundir höfðu þá staðið
fram á nótt kvöldið áður og margar tillögur og ályktanir sam-
þykktar af fundinum. _
Hithui kl. 18:
Norðanlands var 10—15 stiga hiti
en 11—13 stig sunnan lands. í
Reykjavík var hiti 12 stig.
Laugardagur G. september 1958.
Meðal annars var samþykkt til-
laga varðandi tiltækileg urræði til
i»ess að koma í veg fyrir vandræði,
vegna hinna langvarandi óþurrka
norðanlands og austan. En bænd-
ur á stórum landsvæðum þar.
noríast nú í augu við mikinn
vanda vegna þess hve illa hefir
gengið með heyöflun í sumar.
Fundurinn skoraði á stjórn
Stéttarsambandsins að leita úr-
ræða i þessu efni í samráði við
rfkifstjórnina og láta rannsaka
ástandið fvrir septemberlok, og
gera ailar þær ráðstafanir er íil-
tækilegar þykja til þess að koma
tií hjálpar, þar sem ástandið er
verst.
Stjórn Stéttarsambandsins var
ekki kosin að þessu sinni, þar sem
kosin er stjórn samtakanna til
tveggja ára í senn.
Tillagna sem samþykktar voru
á fundinum verður getið ýtarlega
síðar hér í blaðinu.
Fimdur norrænna
uíanríkisráðherra
Það hefir verið föst venja á
undsníörnum árum að utanríkis-
ráðherrar Norðurlandanna haldi
með sér tvo fundi árlega, annan
að vöri en hinn að hausti, skömnm
áður en allsherjarþing Sameinuðu
þjóðanna liefst. Eru fundirnir
haldnir á víxl í höfuðborgum
Norðurlandanna.
Að þessu sinni verður haust-
fundurinn hatdinn i Kaupmanna-
höfn dagana 8. til 9. þ. m. Guð-
mundur i. Guðmu-ndsson, utan-
ríkisi'áðherra, getur ekki sótt
fundinn nú. Fulltrúar íslands á
fundinum verða Thor Thors, am-
bassador, fastafulltrúi íslands hjá
Sameinuðu þjóðunum, Pétur Thor
steinsson, ambassador í Moskvu
og Stefán Jóh. Stefánsson, am-
bassador í Iíaupmannahöfn.
Málverkasýning Austmanns í Listamannaskálanum hefir veriS vel sótt og
allmargar myndir selit. Mynd þessi sýnir listamanninn ásamt einu mál-
verki sínu. Sýningin er opin dag hvern frá kl. 1—10 síðdegis.
Aðalfundur Framsóknarfélags
Vestur-Húnvetninga í Ásbyrgi
Aðalfundur Framsóknarfélags V.-Húnavatnssýslu var hald-
inn að Ásbyrgi 31. ágúst 1958. Skúli Guðmundsson, fonnaður
félagsins, setti fundinn. Fundarstjóri var Gústaf Halldórsson.
í stjórn voru kosnir Skúli Guðmundsson, Karl Hjálmarsson
og Gústaf Halldórsson.
Sendineínd listamanna væntanleg f rá
Sovétríkjunum um miSjan september
Dvelja Iiér í mánu'Ö og halda iónleika vííJa um land
*
Um miðjan september er væntanleg hingað til lands sendi-
nefnd listamanna frá Sovétríkjunum á vegum MÍR. Er það
áttunda árið í röð, sem slík nefnd kemur hingað til lands.
Þegar Russel slapp
við ásiglingu Ægis
Vegna þess áhurðar herskipsins
Russel, sem komið hefir fram í
fréttum, að varðskipið Ægir hafi
gert tilraun til að sigla á Russel.
þykir rétt að birta orðréttan kafla
úr skýrslu skiþherrans á Ægi um
þennan atburð:
„Fimmtudaginn 4. sept. 1958
kl. 17.27 var verið að fara að
togara, sem var að toga innan
fiskveiðilandhelginnar. Kom þá
freigátan Russel á eftir varðskip
inu á stb. með mikilli íerð. Var
gefið merki með flautunni að
varðskipið ætlaði að beygja á
stb. og’ sfðan beygt. Freigátan
vék ekki frá stefnu sinni en fór
mjög nálægt fram með séefni
varðskipsins á stb, Vél varðskips
ins hafði verið steðvuð rétt áður.
I Síðan kallaði Kusscl það út í
talstöð, að vai'ðskipfð hafi ætlað
að sigla sig niður. Eftir það kom
hann í nánmnda við varðskipið
og sagði að við hefðuin ætlað að
sigla sig niður. Var homun þá
bent á 24. gr. siglingaregíanna.
Áður hafði hann sagt, að þetta
skylúuni við ekki reyna aftur, ef
við vilduni vera lausir við alvar-
legar afleiðingar.
Til viðbótár skýrslu minni vil
ég taka þáð frani, að þegar
freigátan Russel koni að varð-
skipinu, var hún með maunaðar
fallbyssur og stefndi þeirn að
varðskipinu“.
(Frá landhelgisgæzlunni).
Fulltrúaráð: Bjarni Kristmunds-
son, Helgi Axelsson, Þorkelshóls
hreppi. Jón R. Jóhannsson, Ólafui
Þórhallsson, Kirkjuhvammshreppi
Gunnar V. Sigurðsson, Ari Guð
mundssön, Hvammstangahreppi
Sigurjón Sigvaldason, Björn G
Bergmann, Ytri-Torfustaðahreppi
Björn Guðmundsson, Þorsteinn
Jónasson, Staðarhreppi. Sigurður
Halldórsson, Ttrausti Sigurjóns-
son, Þverárhreppi. Benedikt Lín-
dal, Valdimar Daníelsson, Fremri-
Torfustaðahreppi.
Skúli Guðmundsson, alþingis
Nú sem oft fyrr eru tónlistar
menn á ferðinni, en það er ný-
lundá að þeir leika ekki einungis
klassiska tónlist heldur einnig af
léttara tagi. Þeir munu dvelja
hér í mánaðarfíma, 15. sept. til
15. okt., en þá stendur yfir kj'nn
ingar- og vináttumánuður MÍR.
Munu þeir halda hér nokkra 'tón
leika, tvenna í Reykjavík, en síð
an víðs vegar um land á vegum
MÍR-deildanna.
Listamennirnir sem hingað
feoma að þessu sinni eru þessir:
Söngvararnir Grígorij Nesterov,
baritön og Veróníka Pílane, flúr
sópran. og hljóðfæraleikararnir
Maríne Jashvílí, fiðluleikari, Alex
ande. Igarev, píanóleikari, Mík
hálíl Bank, undirleikari, Júríj Kaza
kö’,, harmóníkuleikari, Evgenij
Blíno, balalaikuleikari og iNtína
Paivienkó, Tamara Pólístúk og Vai
entína Trétjakov, bandúrtríó.
Allt erú þetta mikils metnir
Árið 2000 verður búið að beizla vetn-
isorkuna og (urðuverk munu gerast
Dr. Teller lýsir framtíÖarmöguleikum þeim,
sem vetnisorkan býr yfir
S. 1. þriðjudag hélt bandaríski kjarnorkufræðingurinn dr.
Teller, sem nefndur hefir verið „faðir vetnissprengjunnar“,
maðiTr hóf “umræður” og°1 * rie d di' erindi á kjarnorkuráðstefnunni í Genf. Þar gerði hann grein
fyrst allítarlega um innanhéraðs- fvrir þeim ótrúlegu mög'uleikum, sem bíða mannkynsins í
mál Og framkvæmdir í héraðinu. framtíðinni, ef það tekst að beizla vetnisorkuna til friðsam-
Síðan ræddi ræðumaður um hin ]egra nota. Um það er dr. Teller raunar viss, en það mun taka
nyju log um utflutnmgss.ioð og • 4f) ,-n - - . .
fleira og taldi ræðumaður þau , ein 4U m ÖU 31 aö nans domi'
stefna í rétta átt. Ennfremur ræddi I ' r ' ,
hann um stjórnarandstöðuna hór. , Eyista verkefmð er að na valdi
Hún væri skefjalaust rekin. Næsti a yetnisorkunni og það mun taka
ræðumaður var Ásgeir Bjarnason m®rS ár, sagði dr. Teller. Meðan
alþingismaður í Ásgarði. Kæddi Teller flutti erindi sitf var gert
hann um landbúnaðarmálin og a ölluiri deildarfundum, svo
allir ættu þess kost að hlusta á
hinn fræga mann í stóra fundar
í
gerði samanburð á framleiðslu
verði fyrr og nú. Hann drap all
ítai'lega á hin nýju landnámslög saI gamla Þjóðabandalagsins
og þær hagsbætur, sem þau sköp- Genf,
uðu. Ennfremur um lánveitiiigar
byggingar- og ræktunarsjóðs til Sprengingar neðanjarðar.
fjárfestingar í sveitum landsins.
Karl Hjálmarsson ræddi um nýju
landhelgislínuna og beindi fyrir-
Teller skýrði fná tilraunum
bandarískra sérfræðinga að
sprengja vetnissprengjur neðan-
spurn til þingmanna, hvað mundi jarðar í Nevada-eyðimörkinni. Eft
gerast, ef landhelgin væri virt að' ir slílca sprengingu kom í ljós, að
Veroníka Plane, söngkona.
listamenn í heimalandi sínu og
hafa margir þeirra einnig getig sér
gott orð erlendist.
Síoínfundur Nemendasambands Sam
vknuskólans ákveðinn 14. september
Hinn 14. þessa mánaðar verður efnt til stofnfundar Nem-
endasambands Samvinnuskólans. Fundurinn verður haldinn
í samkomusal Sambandshússins og hefst kl. 2 e. h.
Undanfarna mánuði hefir undir
bútimgsnefnd nemenda úr tveim
Síðustu árgöngum unnið að undir
búmngi stofnunarinnar og hafa
haft samhad við fjölmarga nem
endur Samvinnuskólans, Ibæði
eJdri og yngri. Hefir þegar orðið
vart við mikinn áhuga fyrir fram
gangi þessa máls, enda er hópur
ina orðinn stór, sem útskrifast
þeíir frá Samvinnuskólanum.
Þótt ekki sé tímabært: að ræða
um framtíðaráætlanir samhands-
ins, má þó til dæmis geta þess, að
fvrirhugag er, að það gangist fyr
ir árlegu nemendamóti. Mun það
eiga að fara fram að Bifröst 1.
helgi júní hvers árs.
Skorað er á alla nemendur skól
ans, eldri sem yngri, að stýðja að
framgangi nemendasamhandsins
og eru þeir eindregið hvattir til
þess að sækja stofnfundinn, sem
geta komið því við.
vettugi.
kvarsgrjótið í neðanjarðai'hellin-
Jón Kjartansson forstjóri mætti um hafði bráðnað við sprenging-
á fundinum og ræddi ailítar- una. en hitt var merkilegra að
lega um landhelgis'málið fyrr og
nú. Fleiri tóku til máls m. a. Björn
'hinn bráðni grjótmassi drakk í
sig geislamagnið, sem myndaðist
Jónsson^ Jón Eiríksson og Gunn- við sprenginguna og er fljótandi
grjótið stoi'knaði batt það varan
lega geislamagnið. Ef til vill yrði
laugur Sigurbjörnsson.
Stórhöfðingleg gjöf
Dr. Teller, sem nefndur hefir verið
„faSir vetnissprengjunnar''.
efnin, yrði vetnissprenging ekki
Elinus Jöhannesson bóndi á
Galtáhrygg í Norður-ísafjarðar-
sýslu gaf um síðustu helgi Félagi
Djúpmanna í Reykjav. stóra skógi
vaxna landspildu úr Galtahryggs Ekki hætta tilraunum.
landi. 1 Teller lýsti þeirri skoðun sinni,
Fór athöfnin fram s. 1. sunnu-! að möguleikarnir, sem eygja
hægt á komandi árum, að láta hættulegri en dýnamítsprenging
vetnissprengjur springa í neðan ar nú.
jai'ðarihellum og nota orkuna beint
með því að úthúa sérstaka tegund
af túrbínum.
dag en þann dag komu mai'gir
Djúpmenn saman í Heydal, bæði
héraðsmenn og félagar í Félagi
Djúpmanna.
Eriðfinnur Ólafsson formaður fé
lagsins tók á móti landinu fyrir
mætti, ef unnt væri að nota veín
isorkuna beint, væru svo stórkost
legir, að þag eitt réttlætti að
halda áfram tilraunum með vetnis
sprengjutilraunir. Með vetnis-
sprengjum mætti hlátt áfram
hönd félagsins og þakkaði hina breyta yfirborði jarðar, fjarlægja
höfðinglegu gjöf.
Félagið mun á náinni framtííð
girða landið og liefja þar skógrækt, farvegi fljóta, þannig að eyðimerk
og slðar meir mun þar reistur ur breyttust í gróðurlönd. Ef unnt
skáli til afnota fyrir félagsmenn og
aðra Djúpmenn.
Hitastig sólarinnar.
En fyrst verður sem sé að ná
valdi á vetnisorkunni sjálfri. Það
er óskaplega erfitt verkefni. Til
þess þarf í stuttu máli að franv
leiða hita jafnmikinn og á sól-
unni og þannig að ekki eyðileggist
allt sem nálægt er. Hitinn verður
að vera nokkur hundruð nulljón
gráður. 'Bretai’ telja sig, í vél,
sem þeir nefna „Zeta“ liafa náð
nægilegu hitastigi í örfá augna-
hlik, en augljóst er að langt er
heil fjöll, grafa skipaskurði og enn ag markinu. Teller heldur, að
gera fær skörð í fjallgarða, breyta , verkefnið verði ekki leyst á
skemmri tíma en 40 árum. En árið
2000 verði líka hægt að gera
reyndist að láta bráðnar berg undar verða hluti á jörðinni með
tegundir drekka í sig geislavirku aðstoð vetnisorkunnar.