Tíminn - 24.07.1959, Blaðsíða 3

TÍMINN, föstudaginn 24. júlí 1959.
3
Pgs'e''‘lur 1
IfskyWn]-
PfTu re.s^j
, Feröa^^
Igeö P'-^
^hvar
w^'^nsr:rr J ’" ft-
.3{ g*
T^nir •»».'
"^bis'and s 1
»>»»»»»»»»»»»»tt»»»»»»»»l»»»»»»»»»»»»»É»»»»»»»»»»»»l»»»i»tt»»tt>tt»>tt
Guð forði okkur frá allri
þessari ógurlegu grimmd

Sjá þessi augu, sem
tilheyra hæstlaunaða
listamanni nútímans,
Pablo Picasso, aðeins
hið ljóta í tilverunni?
Það álítur hinn kunni
enski blaðamaður
Hannen Swaffer —
Ég iifi á hræðiiegum tímum
þar sem hið grófa hefur gjör-
samlega borið fínieikann of-
uriiði. Tórtlistin drukknar í
hávaða og undir titlinum
„realismi" verða bókmenntir
og leiklist að ófreskjum sem
venjulegur maður fær ekki
skilio.
í staðinn fj-rir hina dásamlegu
borg, Nýju London, sem við eitt
sinn horfðum fram til, skjóta nú
upp kollinum gráar og fráhrind-
andi skrifstofubyggingar. Ein slík
er nú nýrisin við Kingsway, þar
sem borgarráðið í London í byrj-
un þessarar aldar gerði ráð fyrir
fögru torgi — og sú samþykkt var
■á sínum tíma álitin peningasóun
af Toríunum.
í hnotskurn
Fyrir nokkru heyrði ég sögu,
sem var svo raunaleg að það var
eins og allt þetta vandamál væri
saman komið í einni lítilli hnot-
skurn. Gamall vinur minn Irving
Berlin, hið snjalla og gáfaða tón-
skáld er nú sjötugur að aldri. Lög
lians hafa náð vinsældum um all-
an heim og aflað honum milijóna
dollara, og hann heldur enn áfram
■að semja, og lögin eru jafnvel
betri en nokkru sinni áður.
„Fólk vill alls ekki heyra lög
Iengur“ stynur hann leiður og
gramur. „Ég hugsa ekki lengur
um að fá peninga í kassann. Ég
vil aðeins kom'a því sem ég sem
á framfæri. En úr því að ég vil
■ekki leggjast svo lágt að semja
rokklög, þá er ekki annað sýnna
en ég sé úr leik sem tónskáld".
„Uppþvottastíllinn"
í málaralistinni höfum við í
dag John Brathby, liöfund upp-
þvottastílsins í málaralist. Hann
klessir litunum úr túbunum á
gríðarmikil léreft, og árangurinn
verður tugu-r útvatnaðra og lögu-
lausra kvensnifta, sem glápa tóm-
Grútaríampa og
Gunnar sendir vestur...
‘ Sigríður Þorvaldsdéftir færli borgarstjóranum
á Laugasandi grútarlanspa gæru frá borgar-
stjóranum í Reykjavík!!
Long Beach, 19. júlí. — Nú
er að koma skriður á Miss
Universe keppnina á Langa-
sandi og fegurðardísirnar
hafa verið kynntar fyrir sjón-
varpsáhorfendum í geysimik-
illi opnunarhátíð.
Sérhver stúlka færði horgar-
stjóranum á Líftigasandi heilla-
óskir og gjafir, en borgarstjóri
þakkaði og afhenti hverri stúlku
lykil að borginni.
Ungfrú ísland, sem var mjög
glæsileg í 'skautbúningi beiin,
sem hún bar, flutti kveðjur frá
borgarstjóranum í Reykjavík og
afhenti borgarstjóra Laniga-
sands igrút rlampa og hvítt gæru
skinn a'5 gjöf.
Ávarpi hennar var sjónvarpað
og þar sagði hún meðítt annars:
„Mér er það ljúft að gera mitt
til þess að auka vináttu og tengsl
þjóða vorra, og þeirra þjóða isem
sent hafa -hingað fulltrúa til þess-
arar dásamlegu keppni. Meðal
okkar ríkir mikill vináttuandi og
við njótum hinnar bandarísku gest
risni. Þetta hefur skapað andrúms
loft vináttu og skilnings, sem ég
íFramh á 11. síðul
... Löngum var ég læknir minn
lögfræðingur prestur
um augum út úr rammanm. f ár
hlaut ein slík mynd hans heiðurs-
stað í Royal Academy í London
— stofnuninni sem ætluð er til
þess að varðveita hefðina í mál-
aralist!
Samantvinnaður gaddavír
iStjórn TíHe listasafnsins kvartar
undan því að það sé henni ofviða
að kaupa nokkúð eftir hina gömlu
meistara, vegna þess að auðkýf-
ingar sprengi verðið jafnan upp.
En á sama tíma fleygja menn pen
ingum safnsins í allar áttir til
'kaupa á ,,höggmyndum“ sem gerð-
ar eru úr samantvinnuðum gadda-
vír, og hlægilegum fígúrum, sem
mianni skilst að eigi að tákna
mannverur.
Það er sama hvert litið er í
heimi listarinnar: Það er grimmd-
in og hið andstyggilega sem færa
listamönnunum mesta peningana.
Eyru í lausu lofti
Tökum til dæmis Picasso, hæst-
launaða málara sem nú er uppi.
Hann getur fengið svimandi upp-
hæðir fvrir mynd sem er ekki
annað en afmyndað konuandlit
með eyrum sem hanga ekki við
böfuðið og ógeðslegan munn.
Þegar ég var ungur tókum við
ofan fyrir mönnum einS og Henry
Irving og Enrico Caruso. Okkur
dreymdi ekki einu sinni um að
þeir tímar myndu renna upp að
unglingar bókstaflega rifu iutan
laí sér fötin til þess að þóknast
j einhverjum grátbaulara líkt og
iJohnnie Ray.
Þegar Benjamin Britten var
fenginn til þess að semia óperu
í tilefni krýningar Elísabetar
drottningar, þar sem uppistaðan
átti að vera hið viðburðaríka líf
drottningar, féll meira að segja
hann í sama pyttinn. í stað þess
að hafa hina ungu og „inspírer-
andi“ drottningu Bess, frá tímum
Shakespeares og Drakes, valdi
hann þann kostinn að hafa hina
öldruðu Tudordrottningu að fyrir
mynd á niðurlægingardögum henn
ar.
Fyrir um 80 árum var ráðizt
svo harkalega á Thomas Hai’dy
fyrir nokkur léttúðarorð í „Judge
the Obscure" að hann sá sitt ó-
vænna og tók að skrifa tragedísk
leikrit.
í dag kallast klámbækur líkt og
Lolita, bókmenntir! Ég hefi sann-
erlega oft dregið sverð úr slíðrum
til þess að berjast fyrir frelsi í
listum — en ekKi offrelsi og ó- f
hemjuskap.
Glamurhöfundar og
kvalalosti
í nálega hálfa öld stóð Chamb-
erlain lávarður í vegi fyrir því,
að hið skaðlausa leikrit Ibsens,
„Afturgöngurnar“ væri sýnt opin-
berlega í Englandi. í dag vaða
amerískir glamurhöfundar, svo
sem Tennessee Williams uppi í
brezkum leikhúsum og boðskap-
urinn sem þeir hafa að flytja er
ckki annað en kvalalosti og ann-
ar slíkur viðhjóður. Það þarf
ckki annað en að sjá atganginn í
danshúsum landsins á hverju
kvöldi. Rokkið hefur bókstaflega
fyllt landið setuliði peysuklæddra
unglingsstráka og hálfvitlausra
stelpna í sokkabuxum.
Hattaskrímsli
Geta menn hugsað sér nokkuð
fáránlegra tízkunni í dag? í mín-
■um augum skortir tízkuna allan
þann fínleika og yndisþokka sem
gat að líta á edwardianska tíma-
bilinu. í dag varpa konurnar frá
sér kvenlegum yndisþokka sínum
hvenær sem tækifæri gefst og
spranga um i síðbuxum og blúss-
um lífct og örgustu götustrákar.
Og liattarnir! Hvernig nokkur
kona getur álitið sig fagra ásýnd-
um með þessi skrímlli á höfðinu
■er mínum skilningi sannarlega of-
vaxið.
Þá má ekki gleyma því, að
mælskulistin er með öllu glötuð
tíyggð í landi okkar og ég álít að
ekkert enskt núlifandi Ijóðskáld
sé þess vkði að orðum sé að því
eytt.
Skrælingjar
Á móti þessu öllu ber þó að
geta þess, að vísindin hafa skap-
að mönnum svo góð lífskjör að
menn hefðu aldrei þorað að láta
sig dreyma um slíkt fyrir 1914.
Þessi öld hefur þó orðið til þess
>að Jétta byrðar margra stétta
sem inú eru betur fæddar og
klæddar en nokkru sinni fyrr, og
þá ekki síður betur menntaðar á
ýmsum sviðum. Það er kominn á
okkur meiri mannsbragur að
ýmsu leyti, en hið innra tóm
eykst stöðugt. Málin eru nú kom-
in á það stig, að meira að segja
y.firvöldin hafa g\itað hæfileik-
anum til þess að gera upp á milli
þess sem er fagurt og ljótt. Það
er leyft að byggja skrímsli sem
* ijraiuhidd 6 b. uöu
„Ég hef oft dregið sverðið ór
slíðrum til þess að berjast
fyrir frelsi — en ekki of-
frelsi eða óhemjuskap,", segir
hinn skarpskyggni Hannen
Swaffer, sem fyrir tveimur
áratugum sí,an gekk undir
nafninu Páfinn í Fleef Street,
sem er „blaðagata" Lundúna.
Hann viðurkennir fúslega, að
tæknin hefur bætt lífskjör
manna að mikium mun. Er» á
öðrum sviðum, svo sem í arki-
tektúr, málaralist, tónlist, leik
list, bókmenntum o. fl„ sér
Hannen
Swaffer
hann aðeins afturför og barb-
aríska hnignun. Hann hristir
aðeins höfuðið þegar menn
mínnast á þau ár, er hann var
í blóma lífjins, þegar menn
kunnu þá list að tja sig i
ákveðnum stílformum, og held
ur því fram, að sagnfræðingar
framtíðarinnar muni kveða
upp þann dém, að í höfuðstað
Englands hafi árið 1959 aðeins
búið hreinustu villimenn, sem
ekki kunnu að meta þá guðs-
gjöf, sem sjónin er.
Myndin er eftir Picasso og heitir
„Andlit frú H.P."