Tíminn - 25.01.1961, Blaðsíða 11

í í MI N N, miðvikudaginn 25. janúar 1961.
11
/ ‘ > / / U / f '
jC g&-%& só aa^ Œag
ÞETTA MÁ EKKIVIÐGANGAST
Sigurjón Ólafsson vinnur að höggmynd. Hér er hann ungur, fullur af þrótti. Nú er
hann sjúkur, hælismaður í Reykjalundi, 53 íra gamall.
BRAGGI 70 LAUGARNESI, þetta
er heimilisfang annars þeirra núlif-
andi manna sem hafa varið kröftum
sínum til að færa íslenzku þjóðinni
höggmyndalist, manns sem ásamt
Ásmundi Sveinssyni er þess valdandi
að íslenzkur árangur þessarar list-
greinar er hlutgengur á sýningum
afreksmanna stórþjóðanna, Sigurjóns
Ólafssonar.
En Sigurjón ÓJafsson er ekki nú
heimamaður í bragganum í Laugar-
nesi. Hann kemur þar aðeins sem
gestur. Hann hefur dvalizt á Reykja-
lundi heilt ár.
Inna'nhúss ve'ÍSrabrigUi
í bragganum í Laugarnesi, eða lít-
illi skúrbyggingu til hliðar við hann,
hefsi kona Sigurjóns við með fjögur
ung börn. Þangað kemur hann um
helgar. En Sigurjón getur ekki hafzt
þar við, bæði heíur hann ekki alltaf
mátt það, og svo hefur hann þar eng-
an stað fyrir sig. Ef húsnæðið væri
betra fengi hann sennilega að vera
heima og taka meðölin þar, en braggi
númer 70 og áfastur skúr halda ekki
þeim veðrum sem blása í Laugarnesi.
Að vetrarlagi, þegar blæs af landi
eða golar af sjó, er þar nístingskalt
inni. Og slík veðrabrigði innanhúss
eru berklasjúklingum óholl.
Hvers vegna reynir maðurinn ekki
að dytta að kofunum?
Viðvíkjandi þessu spursmáli má
geta þess að Sigurjóni stendur nú til
boða að fá timbur í skiptum fvrir
eina af sínum beztu myndum, steypta
í brons. Enn hefur honum ekki
glæðst heilsa til að hagnýta sér þetta
tilboð, og hvenær eða hvort það verð-
ur veit enginn.
„Samkeppni“ um minnisvar'ða
En slíkur maður fær þó mörg tæki-
færi til að komast yfir fjármuni9
Árið 1959 stofnaði Hafnarfjarðar-
bær til samkeppni um minnisvarða
um hafnfirzka sjómannastétt Tillög-
um átti að skila fyrir 1. október sama
árs. Þrennum verðlaunum var heitið:
25 — 15 — 10 þúsund krónum Sig-
urjón tók þátt í samkeppninni og
skilaði tillögu um minnisvarða í
hendur viðkomandi aðila fyrir til-
settan tíma. Þá tilkynntu viðkomandi
aðilar frestun tii að skila tillögum
fram yfir áramót. Eftir það frétti
Sigurjón ekki neitt um úrslit sam-
keppninnar þrátt fyrir eftirgrennsl-
un, þar til síðast liðið sumar er hon-
um bárust þau tíðindi að samkeppn-
in hefði fallið niður.
Bærinn skammtar
í ársbyrjun 1958 samdi Reykja-
víkurbær við Sigurjón um myna af
klyfjahesti til uppstillingar á Hlemm-
torgi. í heilt ár vann Sigurjón að
klyfjahestinum og fékk þá borgað
eftir hendinni um leið og hann vann.
Síðan hefur hann verið sjúkur á
Reykjalundi annað heilt ár og ekkert
fengið. Við útsvarsálagningu læt-
ur bærinn greiða fyrirfram en
það kerfi er ekki i notkun þegar bær-
inn á að borga og heilsulaus, barn-
margur listamaður í gegnumtrekkj-
andi bragga á í hlut.
En útsvar lagði bærinn á Sigurión
Ólafsson og það var ekki numið við
nögl: 14 þúsund mátti hann borga og
2 þúsund í skatta. (Listamannastvrk-
urinn var 20 þúsund). En þetta klag-
aði Sigurjón ög fékk lagfæringu eftir
að hann hafði lagt fram hælisvottorð
frá Reykjalundi. Það getur munað
um listamannastvrkinn þegar til út-
svarsgreiðslunnar kemur.
Skemmdarstarf
Hvernig hefur svo fjölskylda Sig-
urjóns lifað þann tíma sem hann nef-
ur dvalizt á Reykjalundi? í róman-
tískum matarskorti að hiusta á haf-
ölduniðinn meðan beðið er eftir
heimilisföðurnum sem kemur um
helgar svo velskinnaðir snobbarar
komandi tíma geti klingt glösum til
minningar um Sigurjón Ólafsson og
hans nánustu og tekið ti! orða: ,,Að
hugsa sér að slíkur maður skyJdi
búa við sult og seyru! En svona eru
þeir þessir listamenn.“
Höggmyndir Sigurjóns Ólafssonar
standa umhverfis braggann í Laugar-
nesi á svæði sem er opið fyrir
skemmdarvörgum. Tvisvar hefur
einni myndanna verið velt um koll
með þeim árangri að hún sprakk í
síðara skiptið. Hinar myndirnar hafa
enn ekki orðið fyrir slíkum árásum
en þeirra tími kemur kannske áður
en varir.
Ég spyr: Á þetta að viðgangast?
Á það að viðgangast að Sigurjón
Ólafsson fái ekki hafzt við með fjöl-
skyldu sinni vegna heilsuspillandi
húsnæðis, að fjÖlskyldan haldi áfram
að liía á vonarvol, að Sigurjón fái
ekki lokið þeim verkefnum sem enn
bíða hans, að myndum hans sé velt í
svaðið af drukknum skemmdarvörg-
um?
NEI.
Með slíkum viðgangi væri íslenzka
þjóðin. að reisa sér minmsvarða um
'smán sem á engat forsendur á þess-
ari öld.
Enga Icftkastala
Enginn skilji þessi orð svo að með
þeim sé ætlast til að fara með jarð-
ýtu inn að Laugarnesi og ryðja
bragganum um koll og reisa Sigur-
jóni loftkastala með þingsályktunar-
tillögu, (samanber Kjarvalshús); nola
fjölskyldunni nióur og skaffa Sigur-
jóni aðra ónothæfa vinnustofu ,,til
bráðabirgða“. Sigurjón Ólafsson veit
sjálfur manna bezt hvers hann þarf
með og hann verður að segja til um
það.
Það er heldur ekki meiningin að
eigi að veita Sigurjóni neinn „sveit-
arstyrk”. En það á að endurgreiða
honum í metanlegum verðmætum
eitthvað af þeim ómetanlegu verð-
mætum sem hann hefur fært þióð-
inni nú er hann þarf þess með og
enn er tími til að inna þá greiðslu af
hendi.
Frestur Jjjó'Sariníiar
Sigurjón Ólafsson er ekki maðui
sem þarf að vorkenna. Hann hefur
meira til að vera stoltur af en flestir
sem hafa næga fjármuni undir hönd-
um. En þjóðfélag sem lætur slíka vel-
gjörðamenn sína *íða efnalegan skort
er í sannleika aumkunarvert
Ég ásaka þá ráðamenn sem fara
með opinbert fé fyáir að hafa látið
dragast úr hömlu að\endurgre.iða
Sigurjóni Ólafssyni það sem hann á
heimtingu á.
Takið það til greina áður en frest-
ur til að koma í veg fyrir enn meiri
smán þjóðarinnar er liðinn.
Baldur Óskarssen.