Tíminn - 30.01.1962, Blaðsíða 2

MALVERK KOMA
I STAD MEÐALA
Lífstíðarfangl málaði þessa mynd
Vi3 ýmis stærri fangelsi
erlendis er mjög algengt að
hafa sjúkrahús fyrir fang-
ana. Víða eru þessi sjúkra-
hús þó aðeins til mála-
mynda og aðstaða öll í lak-
ara lagi, enda verður að
senda fangana í venjuleg
sjúkrahús, ef eitthvað
meira háttar er að.
í Danmörku er sjúkrahús, er
nefnist Vestre, Fængsel. Innan
veggja þess er sjúkraþús, sem á
síðustu árum hefur tekið mikl-
um stakkaskiptum. Árið 1956 var
þar allt grát.t og ömurlegt og
útbúnaður allur gamaldags og
ófullkominn. Nú er öldin önnur.
Ryðgaðir rimlarnir fyrir glugg
unum hafa verið málaðir hvítir,
gangar og sjúkrastofur hafa feng
ið á sig fíngerða og fágaða liti,
gólfin hafa verið gerð upp, og
gömlu baðherbergin hafa fengið
á sig nýtízkulegan svip. Flest
sjúkraherbergin eru tveggja
manna herbergi, og hverju her-
bergi fylgir útvarp.
Jersild yfirlæknir telur það
Fangi af erlendum uppruna gerir dauðann og djöfulinn nálægan í máiverki sínu.
í TILEFNI af bréfi, sem birtist hér
í þættinum á laugard^ginn frá Ein-
ari Farestveit um bandarískan
mann af íslenzkum ættum, sem bið-
ur um upplýslngar um ættingja
sína austur á Jökuldal, hefur Bene
dikt Gíslason hringt til blaðsins.
Kvaðst Benedikt þegar hafa
skrifað nefndum manni, John D.
Nieolson, um efni það, sem hann
biður um. Segist Benedikt hafa
skýrt honum frá ættum hans og
ættfólki því, sem nú er að finna
austan lands. Sé þetta fólk m. a.
á bæjunum Brú í Skeggjastaða-
hreppi og Hákonarstöðum á Jökul-
dal, einnig i Snjóholti i Eiðaþing-
há og Bursfafelll og Ytrihlíð í
Vopnafirði. Er þá vel leyst úr vand
ræðum mannsins og ætti hann að
eiga vlnum og frændum að fagna,
þegar hann kemur.
KANNSKE FÁUM við bráðum kven-
prest í þjóðkirkjuna. Um þessar
mundir er ung kona að taka guð-
fræðipróf, og hver veit nema hún
sæki um brauð og vigslu. Hún er
önnur konan, sem slíkt próf tek-
ur, en hin fyrri sótti ekki um
vígslu. Allmargir prestar hafa að-
spurðir látið það álit í Ijós í dag-
biaði, að þeir væru fylgjandi, fögn-
uðu því jafnvel, að kona vígðlst til
pres'fs og stigi í stólinn. Þetta ber
prestastéttinni gott vltni, og von-
andi fáum vlð sem alira fyrst að
sjá íslenzka konu i prestshempu.
Eg er sannfærður um, að söfnuður
inn mundi fagna þeim presti vel og
er líka sannfærður um að góð
kona mundi verða ágætur sálu-
sorgari.
MEÐ ÞVÍ VEKTI íslenzk kirkja lika
á sér athygli með stórmannlegu og
frjálslegu viðhorfi fil jafnræðis og
mannréttinda. — Hárbarður.
Einangrunarklefi
mikilvægt, að umhverfið sé upp-
örvandi. Hann. kallar þessar
breytingar tilraun til að gera
sjúkrahúsið að stað, sem liefur
bætandi áhrif á fangana og ger
ir þeim kleift að fylgjast með
því, sem skeður utan veggja
fangelsisins, í stað þess að
hegna þeim.
Loftið orðið blátt
Það er ekki svo langt síðan að
öryggisklefarnir líktust grafhýs-
um. Nú er loftið þar orðið blátt
og veggirnir málaðir í ljósum
lit. Sálsýki sú, sem svo oft gríp-
ur fanga, er ekki lengur skoðuð
sem óþekkt, sem ber að refsa
honum fyrir. Sjúklinguirinn er
aðeins settur í einangrunarklefa
til þess að koma í veg fyrir, að
hann skaði sjálfan sig. Þarna eru
sex einangrunarldefar, en þeir
eru sjaldan notaðir í hinum upp-
runalega tilgangi. í dag ráða
menn yfir svo áhrifamiklum ró-
andi meðulum, að það er ekki
þörf fyrir einangrunarklefana,
eins og áður.
Föngunum er hjálpað' til að
finna sjálfa sig í listsköp-
un. Eitt herbergið er fullt af mál
verkum, saumuðum ábreiðum og
púðum ,allt handaverk fanga.
Málverkin eru einkum eftirtekt-
arverð. Yfirlæknirinn hefur sagt,
að það sparist mikið af róandi
meðulum með því að veita föng-
unum tækifæri til að vinna að
listsköpun í einhverri mynd.
Margir fanganna líða sárlega af
gieðflælcjum, og listsköpunin
dreifir huga þeirra og skapar
jafnvægi í sádinni. Bæði í fang-
elsinu og sjúkrahúsinu vinna
allir að því sem einn maður að
lyfta föngunum upp úr því
eymdarástandi, sem þeir oft
eru í, þegar þeir koma þangað.
Sérfræðinga á
öllum sviðum
Þar er einnig að finna allfull-
komna rannsóknarstofu, en því
miður er hún alltof lítil. Röntgen-
myndataka fer fram í mjög litlu
herbergi, og þetta takmarkaða
rúm til rannsókna hefur m.a. or-
sakað það, að hjúkrunarmenn
hafa smitazt af berklum af föng-
um. Berklar virðast 'vera' 7—9
sinum algengari meðal innilok-
aðra fanga en meðal venjulegra
manna. Meðal fanga finnast einn-
ig mörg tilfelli kynsjúkdóma, og
því hefur eftirlit með kynsjúk-
dómum Verið aukið mjög á
sjúkrahúsinu í Vestre FængseL
— Það er einkennandi, segir
Jersild yfirlæknir, að þeir, sem
koma í fangelsið hérna, eru ákaf-
lega kærulausir um heilsu sína.
Furðulega margir þarfnast lækn-
(Framh. á 13. siðu.)
1 Tekjuskipting
Nú um áramótin hefur mik
ið verið ritað um stjórnar-
stefnuna og álirif hennar á
Iframvindu m'ála. Fulltrúar rík
isstjórnarinnar hafa talið „við
reisninni" flest til ágætis, og
bent á, að hún væri þegar far
in að verka til góðs í þjóðlíf-
inu oig henni bæri að fylgja á-
fram. Aðrir telja að álirifa
„viðreisnarinnar“ eða stjórnar-
stefnunnar sé að vísu þegar far
| ið að gæta allóþyrmilega, en
í um flest séu þau áhrif nei-
: neikvæð og snúi af leið upp-
bygginigarstefnunnar, sem fylgt
hcfur verið á undanförnum ár-
um. Eitt atriði í þessum um-
‘i ræðum hlý’tur að vekja sér-
staka athygli, en það er tekju-
skiptingin. Það er staðreynd,
sem flestir viðurkenna, að þjóð
artekjurnar hafa orðið drjúg-
H um meiri á síðasta ári en
nokkru sinni fyrr, en þrátt fyr
i ir það hefur meginþorri þjóð-
j arinnar búið við mun lakari
Ikjör en áður. Þetta gildir um
bændur, verkamenn og flesta
launþega.
Þálfaski!
Hér liafa orðið þáttaskil af
völdum „viðreisnar“, sem sýna
að einn aðalþáttur stjórnar-
stefnunnar er sá," að koma á
breyttri tekjuskiptingu. Viss-
um stórum (ríkum) aðilum,
hefur verið gert kleift að
hrifsa til sín alla tekjuaukn-
imguna og meira til, á kostn-
að alls fjöldans. Þetta er leið
in til „hinna gömlu, góðu laga“.
Þessi rangindi og öfugþróun
þarf að leiðrétta. Hér er ekki
eingöngu um réttlætismál að
ræða, heldur er réttlát, og
sem jöfnust skipting þjóðar-
teknanna, eitt grundvallaratr-
iði allra eðlilegra framfara og
bættra lífskjara.
Franileiðslustefna
Með ranglátari tekjuskipt-
ingu leysum við úr læðingi
framtak hinna mörgu og tryggj
um þátttöku þeirra í fjárfest-
ingunni og aukum uppbygg-
inguna.
Sú stefna, sem oftast var
fylgt á undanförnum árum og
fram til 1959 og Framsóknar-
menn hafa alltaf stutt, hafði
,, sem höfuðtakmark að auka
þjóðartekjurnar og jafna sem
mest skiptingu þeirra milli
allra Iandmanna. Framsólcnar-
menn hljóta því að snúast gegn
núverandi stjórnarstefnu með-
an hún stuðlar að auknu órétt
læti í skiptingu þjóðartekn-
anna. (Einherji).
8 siimdir Bfarna
Bjarni Benediktsson liefur
kjörið sig sérstakan riddara
styttingar vinnudagsins.
Núverandi ríkisstjórn hefur
gert fólki með öllu ókleift að
lifa af launum 8 stunda vinnu-
dags. Enginn ábyrgur aðili hef
ur fengizt til að reikna það út,
hvernig unnt sé fyrir fjöl-
skyldu að lifa af verkamanns-
launum. Margir hafa þó sæmi-
lega í sig og á með því að reyta
saman tekjur með ofboðslegum
þrældómi, yfirvinnu og auka-
vinnu, myrkranna á milli. —
Vinnudagar refsifanga Rússa i
Síberíu er mun skemmri. —
Allir, sem til þckkja, vita að
hin ofboðslega skerðing kaup
máttarins var með ráðum
gerð og með henni var 8 stunda
vinnudagurinn raunverulega af
numinn. Svo segist Bjarni ekk
ert vilja fremur en að tíma-
kaupið sé svo hátt að menn
Bgeti lifað af 8 stunda vinnu-
degi!
2
TIMINN. þriðjudagur 30. janúar 1963