Alþýðublaðið - 26.01.1943, Qupperneq 6

ALÞYÐUBLAÐIÐ
s
s
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
b
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
<
\
\
s
s
s
í
s
s
s
s
s
s
*
s
í
s
I
s
I. f. Elmikfpafélag tslands.
Aðalfnndnr
Aðalfundur Hlutafélagsins Eimskipafélags íslands
verður haldinn í Kaupþingssalnum í húsi félagsins
í Reykjavík, laugarcjaginn f». júní 1943 og hefst kl.
1 e. h.
DA6SKR&:
1. Stjórn félagsins skýrir frá hag pess og fram-
kvæmdum á liðnu starfsári, og frá starfstiJ-
höguninni á yfirstandandi ári, og ástæðum
fyrir henni, og leggur fram til úrskurðar end-
urskoðaða rekstursreikninga til 31. desember
1942 og efnahagsreikning með athugasemd-
um endurskoðenda, svörum stjórnarinnar og
tillögum til úrskurðar frá endurskoðendum.
2. Tekin ákvörðun um tillögur stjórnarinnar um
skiftingu ársarðsins.
3. Kosning fjögra manna i stjórn félagsins, í
stað þeirra sem úr ganga samkvæmt félags-
lögum.
4. Kosning eins endurskoðenda í stað pess er
frá fer, og eins varaendurskoðanda.
5. Umræður og atkvæðagreiðsla um önnur máf
sem upp kunna að veiða borin.
Þeir einir geta sótt fundinn, sem hafa aðgöngumiða.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir hlut-
höfum og umboðsmönnum hluthafa á skriistofu
félagsins í Reykjavík, dagana 2, og 4. júní næstk,
Menn geta fengið eyðublöð fyrir umboð til pess
að sækja fundinn á aðalskrifstofu félagsins í Reykja-
vík.
Reykjavík, 22. janúar 1943.
Stjérnii).
1 ' ■
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
s
s
s
V
s
V
s
S
s
V
S
s
s
s
s
S!
V
s
s
s
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Anna frá Moldnúpi:
Hvar eru þeir hégværu
er landið skulu erfa?
----♦...- - ■
Orðsending til Sigfúsar Sigurhjartarsonar.
Inöðjudagur 26. janúar &943L
Ákveðið hefir verið að hafa
höfuðþætti ritsins þrjá:
HANNESÁ HORNINU
Fríh. af 5. síðu
„NÝLEGA VORU MÉR boðn-
ar töflur úr dós, rétt eins og hvert
annað sælgæti. Hvað er þetta?
spurði ég. Það eru hinar svo-
nefndu „Landsbanka-töflur.“ Ég
kannaðist ekkert við þetta, en
spurði einn af okkar mörgu, góðu
læknum, sem hægt er að treysta,
hvaða sælgæti þetta væri? Hann
sagði: Taktu þetta aldrei, þetta
eru töflur þær, sem stærsta her-
veldi Evrópu gaf flugmönnum sín-
um í byrjun stríðs, þegar verið
var að senda þá í dauðann. En
þær hækka blóðþrýstinginn — og
nóg er nú hér af slíku — og
heilablóðfalli o. m. Margir segja,
að blóðsykurinn aukist líka. Ekki
langar nú neinn í sykursýki. En
hjálpfúsir læknar gefa þetta, ef-
laust í góðu skyni kunningjum
sínum, því ísland er land kunn-
ingsskapar og hjálpfýsi.“
„ER ÞAÐ EKKI LEITT, ef ís-
lenzk þjóð yrði steinrunnin í
sjálfsánægju velmegunarinnar og
kynni ekki að hagnýta sér góðu
árin og reisa menningarstofnanir
almenningi í hag, í stað þess, að
sóa fé í gagnlaus, oft skaðleg lyf,
óþarfar byggingar, lúxus og bý-
lífi?“
„ÞAÐ MUN SJÁLFSAGT enn
finnast hér hraust og heilbrigt
fólk, eins og skáldið, sem kvað:
„Ejör kenn’i oss eldurinn, frostið
oss herði,
fjöll sýni torsóttum gæðum að ná,
bægi, sem kerúb með sveipandi
sverði,
silfurblár ægir oss kveifarskap
frá.“
Fólk, sem ekki lætur undan öll-
um óþægindum lífsins og gengur
nautnum og óhófi á vald,“
„AÐ LOKUM: Sjaldan hefi ég
séð eins púkalega auglýsingu og
þá, sem Grænmetissala ríkisins
sendi út um daginri. Er ekki ávext-
ir fæða, sem er hollari en t. d.
Coca-Cola — og annað, sem er
flutt ótakmarkað inn í landið? En
nú er komin ný stjórn með lækni,
sem ég hefi heyrt að hefði marg-
ar góðar hugmyndir, t. d.. hug-
mynd um hverfislækna. Máske
hann komi einhverju af hugmynd-
unum í framkvæmd og verndi
þannig einstaklinga þjóðarinnar
gegn hættum, sem aðeins þeir,
sem með völdin fara, geta vernd-
að gegn. Hvað ætla íslendingar
lengi að halda áfram að vera kot-
ungar í hugsunum og athöfnum?“
ÉG HEFI ENGAR athugasemd-
ir að gera við þetta bréf, nema þá,
að meðala-austurinn er ekki að
kenna Sjúkrasamlaginu. Eg hygg,
að ekki hafi verið notað minna af
meðulum áður, en sjúkrasamlögin
tóku til starfa.
HVAR eru þeir hógværu, er
landið skulu erfa?
Þeissd spurning kom fyrst yfir
varir imiér, þegar ég las pistil
þinn í Ðæjarpósti Þjóðviljans í
gær, Sigfús Sigurhjartarsion.
Ég Ihatfði búizt viið að hitta í
þér prúðan og hógværam mann,
en ekiki hranalegain og hro'ka-
fiull'am, sem ekki átti þrek til
þess, að viðurkenna sína yfir-
sjón.
Ég sfcal fúslega játa að ég fór
ek-ki að iþér með neinum flátt-
'skap eða fagurgiala. Það 'hefði
heldur al'ls >eikiki Mætt mig að
vera mieð nieitt ihræsniis/flaður
utain í þær, og te;l ég það ekki
mikinn skaða.
Ég kann efcki að -skreyta mig
ameð diulum hræsninniar, og er
það efiauist miest vegna þess; að
ég ihefi latdrei þurft að standa
framjmi fyriir fjöildanium að
sníkja mér lýðhyilli.
Hendur þínar getur þú þvegið
fraanmn. fyrir öðrum en mér,
þeim, isem tiaka rneira tiiLlit tií
slíkra mieðala en ég. Ég veit of ur
vel, að þú gatur 'ekki með nein-
■um rétti neitað mér um að vera
ég sjálf, í Önnu frá Moldnúpi.
Ég var í skírn minni nefnd
Anna og ég hefi átt mitt heimili
í Moldnúp frá fjögurra mánaða
aldri til ársins 1941. Mér er eims
jeðlilegt að vera Anna fá Mold-
núpi eins og að vera til og draga
andanm.
Uim „fáfræði“ þína vil ég alls
ekki heyra eitt orð.
Það er sjá'Ifsagt 'ékki neitt
þægilegt fyrir heiðraða kjós-
endur, að ibugsa út í, að þeir
hafi sent slíka glompu á þing,
'eiins og þú villt . „presientera“
iþig fyrir að vera, og það, sem
mjeira 'er, 'hafa verið útnefndur
sem ráðherra af þínum flökki!
„Guð náði svoddan brest!“
Það hvarflar heldur hreinit
ekki í ihuga mér, að biðja þig
nieinmar afisökunar á því, að ég
skyldi standa upp í haiust til
þess iað lljá drottims niálefni
mína veiku vörn, þegar ráðizt
var að 'kirkjubyg'gingu vorri
mleð ósæmilegum orðum frá
ykkar voldugu herbúðum.
Ef þú ert mjög hreykinn yfir
framkomu drengjiaöþinina í því
máli, þá vil ég ebki lliáta ógert
að minna þig á, að líta í þinn
eigin ibarm og hialda þar ihjarta
reifcning. Skyldi þá ekki fcomia
mér á óvart, ef að þú sýndir
sjálfium þér fulla ihreinsfcilni, að
þá fyndist þér slífct efcki sam-
boðið þér sem 'Stórstúk'umeðMm
(hvað é'g nú ekki ihafi það eftir,
þótt ég hiafi nú Hauslega frétt,
að þú værir meira að siegja guð-
f ræðikandídat).
Og þar sem iþú hefir tranað
þér fram til þess, að svara fyrir
Sverri, sem ég giet þá búizt við
að hafi verið mað'ur tiil að svara
fyrdr sig sjáifur, ihefði 'hainn taMð
það sóma sinn, villtu þá ©k'ki
líka takia lað'þér að svara fyrir
hinin drenginn iMka, hann H. B.
Mtla; ihann svaraði víst laldrei
fyrirspurnum mínum?
Ég tel mig hafa (unnið þér
þarft venk, að hjálpa þér um
ritningargreinar, sem þú getur
notað bæði sem upphaf og endi
pisttils þíns.
Þá get ég ekki hugsað mér
að þið, iþessir hátt settu menn,
eins og þú, áltið miig „standia“ í
þessum fáráða iheimii; hvorki á
ég hirð um miig af Ihugprúðum
sveinum, háttv. kjósendur eða
neinar aðrar styrkar stoðir. Ég
iget aðeins imeðal vina minna
rétt fram hendur mínar 'edns og
Pál'l postuii og isagt: „Það vitið
þið, að bendúr þessar hiafia unn-
ið fyrir öllu því, sem vér með
þurftum-“
Ég vieit ofurvel, að ég hefi
ekkert hrósunarefni, nema þá
ef vera kynni veikfeifea minn,
því ég veit -að til er sá kraftur,
sem í veikum er máttugur.
Að endíingu lanigar mig til aið
'biðjia þig að ispara Iþína iheiilu og
leinlægiu virðingu við miig; ég
tel mi'g ekfci borgunarmiann
fyrir isvo mdfclu.
Beztu ifcveðj'ur í ihierbúðir
þínar.
Rvík 22. jan.
Anna frá Moldnúpi.
Héraðssaga Dala-
sýsia verðnr ritað.
Áætluð 7—8 bindi, sem komi
út annaðhvert ár.
O REIÐFiIRÐINGAFÉLAGIÐ
í Reykjavík samiþykkti á
fundi siem- haldinn var í des©m-
ber s. 1. að gangast fyrir að 'láta
rit'a og gefa út héraðssögu Dala-
sýslú. Þegar félag þetta var
stofnað, var markmið þess m. a.
að 'beita isér fyrir ritun og út-
gáfu héraðssögu Breiðafjiarðar.
þar eð félagið byrjar á að láta
rita sögu henniar, en svo er
ekki.
í Rvík er starfandi Vestfirð-
ingafélag. Það hefir nú þegar
hafið undirbúning að útgáfu á
héraðssögu Vestfjarða, og er
ætlunin, að það verði saga
allra Vestfjarða suður að sýslu
mörkum Dalasýslu, og nái m.a.
yfir Barðaströndina og eyjarn-
ar, sem henni fylgja. En félag
Snæfellinga í Rvík hefir tekið
sér fyrir hendur að láta rita
héraðssögu Snæfellsness. Und-
irbúningur er því hafin að sögu
ritun allra héraðanna, sem
Breiðfirðingafélagið nær til, —
nema Dalasýslu.
Félaginu þótti þess vegna
tímabært að hefjast handa og
samþykkti að gangast fyrir út-
gáfu á héraðssögu Dalasýslu
og kaus undirritaða þriggja
manna nefnd til þess að annast
framkvæmdir í m’álinu ásamt
stjórn félagsins. Nefndin hefir
haldið nokkra fundi og lagt, í
stórum dráttum, drög að út-
gáfu héraðssögunnar.
1) Almenn saga ásamt menn-
ingarsögu héraðsins frá
’ landnámstíð til vorra daga,
og verður það aðalhluti rits
ins.
2) Jarðfræði, náttúrufræði og
þróunarsaga héraðsins á
sama tíma.
3) Bókmenntasaga.
Nefndin hefir hugsað sér,
að ritið verði í heild 7—8
bindi og komi út á 1—2ja ára
fresti. Hinir hæfustu, sérfróð-
ir menn verða fengnir til þess
að rita söguna, og hefir nefnd-
in þegar rætt við nokkra þeirra
í þessu sambandi og fengið góð
ar undirtektir. Ræddir hafa
verið möguleikar á að safna
öllum þeim alþýðufróðleik, —
fornum og nýjum, þjóðsögum
og öðru, sem kann að vera til í
héraðinu og gefa það út í sam-
bandi við héraðssöguna. Nefnd
in mun leita til manna heima í
héraðinu um aðstoð við að
safna slíkum fróðleik og að
safna fé til útgáfunnar.
Um það eru vart skiptar
skoðanir, að útgáfa þessarar
héraðssögu sé tímabært mál. —
Dalasýslu stendur sízt að baki
baki öðrum héruðum að sögu-
leguih fróðleik. Hún hefir fóstr
að hina merkustu menn, svo
sem Árna Magnússon, Guð-
brand Vigfússon, háskólakenn-
ara í Oxford, Bjarna Jónsson frá
Vogi, svo að fáir einir séu
nefndir.
Það er von okkar, sem stönd
um að þessari útgáfu, að hún
takist ’sem bezt 'og verði basði
sönn lýsing og merk á lífi- og
starfi og umhverfi þeirra kyn-
slóða, sem lifað hafa og starf-
að í landnámi Auðar Djúp-
úðgu og Geirmundar heljar-
skinns. Við heitum því á aíla,
sem áhuga hafa fyrir þessu
máli, að ijá nefndinni liðsinni.
Allur fjárhagslegur stuðningur
er vel þeginn, ennfremur er
okkur mikill greiði gerður, ef
einhverjir, sem eiga í fórum
sínum ritaðan fróðleik úr Döl-
um vestur eða hafa tækifæri til
þess að rita slíkt upp, vildu
senda einhverjum úr nefndínni
það. Þá væri vel, ef menn hafa
einhverjar sérstakar tiliögur
um fyrirkomulag útgáfunnar,
að þeir sendi nefndinni þær
sem allra fyrst.
Nefndin mun síðar birta ná-
kvæma áætlun um skipulag
útgáfunnar.
ReykjaVík í janúar 1943.
Jón Emil Guðjónsson, Tjarn. 48.
Guðbjörn Jakohgson, Tjarn. 26.
Jón Sigtryggsson, Garðastr. 36.
Smjörið.
Frh. af 4. síðu.
á sama tíma sem það var ófáan-
legt á opnum markaði, því, eins
og áður er fram 'tekið, fram-
íeiðsilan iirni þetta leyti, leyfði
ekfci isöfnun.
Eins og stendíur er ekki frjáls
isaila á ismjöri mjólkurbúanna.
Það miá eikiki iseljia nema í gegn-
um Mjöiikursamsöluna. Til þess
var 'að sjálfs'ögðu ekki ætlazt
með ilöggjöfinhi að smijörið yrði
braskvara. Það er Alþýð'uf'Iolkkn-
um 'kumniuglt um, islem Situddi
þessa löggjöf með alit laninað í
huiga. Smjörið á heldur eikki að
framleiðast eihgöngu til þess, aö
Sveinbjön Högnason gelti legið á
því, eins og „ormiur ú guMi“,
þó a'ldrei nema að innræti hans
sé það, að bann hafá ánægju af
að neita mönnum ihér um smjör.
Almenmimgur á fulla heimt-
ingu á því, að máil þótta verði
rannsafcað til fullrar hJlítar.
Hvaðam feemur inú smj ör í
tonna- og jafmvel itugtommatali,
sem efeM var ságt fáanílegt mám-
uðum saman? — Með hvers
ileyfi og í hvaða tiilgamgi ihefir
smör iþetta verið geymt? ,
Börn óskast
til að bera út Alþýðublaðið til kaupenda í
Austur^ og Vesturbænum, vegna veikinda og
fjarveru annara.
M]ög gott kaup.