Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 24.10.1937, Síða 5

arfara, en nú fór að færast
hræðslukendur órói um hann, út
af tilhugsuninni um þessa
ógeðslegu viðureign.
— Er þetta í alvöru? spurði
hann efablandinn.
— Já, svaraði Spánarfarinn,
það er margt á sveimi, bæði á
sjó og landi, sem við mennirnir
berum ekki skyn á. Það er eng-
inn gamanleikur að lenda í bar-
daga við óvætti.
Og svo bætti hann við sögum
um sækýr og marmenni og mar-
bendla, sumar voru um hafgú-
ur og þaraþursa. Og ein var um
nykurinn, sem var eins og aðr-
ír hestar, nema allir hófarnir
sneru öfugt, og ef maður sett-
ist á bak honum, þá stökk hann
með mann í vatnið, því hann
bjó í vötnum og sást bara ein-
stöku sinnum undan illviðrum.
Nói gat varla slitið sig frá
þessum æsandi sögum. En eftir
þetta fóru að sækja að honum
leiðinlegar hugleiðingar og
grýlur.
Hann, sem stundum áður
hafði setið tímunum saman niðri
í f jöru, þorði nú varla að koma
þangað einn um hábjartan dag,
það gat eitthvað komið skríð-
andi eftir fjörunni, hann þurfti
helzt altaf að vera að snúa sér
í kring og skima af eintómri
varasemi.
Það gat líka verið hættulegt
að fiska á bryggjunni. Á svona
grunnu vatni gat einhver
skepna reist sig á svipstundu
upp úr sjónum og rekið kruml-
ur sínar eða hramma í mann.
En magnaðastan kvíða gekk
Nói með, ef hann þurfti að fara
einn frá þorpinu heim til sín.
Hann stökk í spretti, eldheitur
og titrandi og stanzaði ekki fyr
en inni á eldhúsgólfi, og þá með
hjartslætti og andköfum.
Og ef vindurinn gnauðaði á
kvöldin eða brimið urgaði við
ströndina, beið hann með kvíða
eftir því, að eitthvað þruskaði
við húshliðina eða gluggann.
Hann varð að grúfa sig undir
sængina og sofnaði um þessar
mundir sveittur og angistar-
fullur.
Þetta var alvarlegt mál.
Nói var að verða ómögulegur
félagsmaður, og þessi kvittur
um sögurnar breiddist út í
haustmyrkrið og fór að grípa
hugi hinna félagsmanna.
Og frásögur Ólafs Spánar-
fara mögnuðust og dreifðust út,
ekki einungis um fjörulalla og
marmenni eða sækýr, heldur
einnig um anda og kynjaverur
loftsins og um hnoðra, sem yltu
áfram eða liðu fram í hunds-
líki og kattarlíki og hringsnér-
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
Björn Guðmundsson:
Hver vann verkið?-
ist kringum suma, en ef maður
ætlaði að þreifa eftir þessu, þá
væri þar ekki neitt.
Það var rætt um þessi alvar-
legu mál á fundi L. F. D.
Salli úr Smiðjunni fullyrti, að
helmingurinn af sögum Ólafs
Spánarfara væru ýkjur, hann
væri grobbkarl, sem hefð,i gam-
an af að hræða krakka, það
væri bezt að vita, hvað hann
væri mikil hetja sjálfur.
Nói var að verða ónýtur fé-
lagsmaður, hjartveikur og rag-
ur. Og Árni Árna og Ellert
voru farnir að finna fyrir þessu
sama.
— Nei ,við verðum að hrista
þetta af okkur, strákar, sagði
Salli og tók í axlirnar á hinum
og hristi þá.
— Hlustið þið á. Við verðum
að rannsaka mál’ð. Ég vil að
við förum eitt kvöld, allir sam-
an, upp í Spánarkofa og hefn-
um okkar á ófreskjukarlinum.
Við skulum reyna í honum þol-
rifin, hvort hann kann að hræð-
ast sjálfur.
Ýmsar athugasemdir og mót-
bárur komu fram gegn þessari
tillögu, það væri varla þorandi
að hræða Spánarfarann.
— Það er varasamt, af því
hann er einn í kofa, hélt Ellert.
— Við verðum teknir, sagði
Nói.
— Og kannske reknir úr
skólanum, bætti Árni við.
— Þá verða allir á móti okk-
ur.
En Salli var orðinn stæltur og
hafði svör á reiðum höndum.
— Ef ég slæ einhvern, þá má
ég búast við að verða sleginn
á móti; ef ég skrökva að ein-
hverjum, þá má ég búast við að
aðrir hræði mig, sagði hann með
vaxandi rökfestu.
— Má ég spyrja? Á Ólafur
Spánarfari ekki skilið að fá að
reyna það sama sem Nói og
Ellert og allir þeir, sem eru
orðnir hræddir af sögum hans?
Eru þetta ekki alt öðru vísi
sögur heldur en foreldrar okk-
ar segja okkur?
Er það gott að vera hjart-
veikur og ragur og bleyðuleg-
ur og hjátrúarfullur ?
Nei, við eigum að sýna Spán-
arfaranum í tvo heimana, og
meira að segja þarf Ellert að
hafa tilbúnar vísur. Hvað er
réttara en að láta hann kenna
á því?
Það gat enginn með nokkurri
sanngirni haft á móti svona ó-
bifanlegum rökum.
Og svo var ákveðið að hef ja
aðför að Ólafi Spánarfara í
myrkri næsta laugardagskvöld.
C TEINDEPILLINN er einn af
^ sæá’uglurn þeim, er tíðast
verpa hér heima við bæi í hús-
ve,£g tum og öðrum fylgsnum, er
mannshöndin heíir búiö til. Það
er bæði fallegur og skemti'.egur
gestur, en því miður virðist mér
hann eigi eiis margur nú og
ácur, hvað ssm nú veldur þvi.
Ei’ honum o:t veitt minni eftir-
tekt en sky'.di — e;ns og raunar
flestum fuglum —, því að margt
er í fari hans — og annara fugla
— óskráð og lítil eða engin vit-
neskja um, sem er þó þess veif,
að því sé haldið á lofti. Bendir
atvik það, er hér verður frá sagt,
sterk'ega í þá átt.
Vor eitt sem oftar átíi stein-
depill hreiður S heytóft á bænum
Vífirhó i í Fjallahreppi í Korður-
Þingeyjarsýsiu. Var tóftin djúp
og með b.öitum veggjum. Stein-
depiilinn ungaði nú út eggjunumi
þarna í tóítinni og kom ungun-
urn upp. Unglingur einn á heim-
iii.ru, Ingibjöm Guðnason, fyigd-
ist vel með í öllu þessu uppeidis
starfi fuglsins, og frá honum og
bióður hans, Skarphéðni, hefi ég
fengið f.ásögnina um hið ein-
fcenni'ega fy.iíbiigEi, er nú yerð-
ur lýst.
E nn morgun, er Ingibjörn kom
í tóftina, fiugu allir ungar, er
hann sá, upp úr benni. Hann leit
inn í hreiðiið sf gömlum vana
meir en því, að hann ætti von
á að sjá eiithvað þar. Sár hann
jþá, að í hreiðiinu kúiir einn ung-
ínn mjög dapurlegur útlits. Með
mestu varfærni tók hann fuglinn
og athugaði hann, og komst þá
að raun urn, að hann var fót-
b;o inn á öðrum fæli um l&gginn,
svo að endar leggpípunnar stóðu
út úr skinnim Datt honum r.ú
fy.st í hug, að velgerningur væri
að deyða fuglinn, en þegar til
kom, hafði hann eigi hörku í sér
til þess. Það varð og niðurstað-
an u n annað heimiiisfó k á
Víðirhó'.i. Enginn treystist til a,ð
leggja hendur á þennan vesa-
li'ng, í því sky.ni að svifta hanm
lín; og á hinn bóginn sáu menn
engin tök á að hjúkra honum að
neinu leyti, nena rey.nt var að
fæ a honum fæðu þá um daginn,
sem hann þó gerði lítil eða engin
þkil.
Mæsta morgum, er Ingibjöm
vi'jaði um fugiinn, er hann kyr í
hreiðiinu. En nú hafði á þessum
só'arhring gerzt það undarlega
atvik, að umvaf er komið um
b.olð, gert af bá.i, ull og fínurn
juda'ægjum, svo aödáanlega
haganlegt, að langt tók fram því,
er hann hafði séð eða gert sér
hugmynd um. Náði umvafið dá-
lí.ið út fy.ir brotið beggja vegna
við það, en að gildleika var
ieggu.inn með umvafinu ca. 1
cm. i þvermál, þar sem það var
mest.
Unginn dvaldi nú þama i
hreiðiinu í nokkra daga,; og ólu
foreldiarnir önu fy.ir honum.
ViIjaÖi Ingibjörn hans daglega
og sá þess glöggan mun, hvernitg
hann hresstist því rneir sem tim-
inn leið. En a'.drei þorði hann að
hreyfa við fætinum í því skyni
að vita hvort hann greri. Þó þyk-
ist hann fyrir nitt leyti þess full-
viss, að mikil framför hafi átt
eér stað þennan tíma. Ertir ca.
vikudvöl eða 9—10 daga hvarf
Unginn til hinna systkina sínna,
og síðan veit cngi.nn neitt meira
um hann.
Báðir áðumefndir bræður em
gælnir og áreiðanlegir menn, og
báðir telja þeir, að enginn vafi
geti leikiö á því, að hér hafi
mannshöndin eigi ve;ið að verki,
því að enginn af heimilinu hafi
gert þetla, og um aðra gat eigi
veiið að ræða í því sambandi.
Auk þess var verkið svo snildar-
lega ge.t, að þeir te’ja að manns-
höndin ha i ci J gelað unnið slíkt.
Og er þá nokkur önnur skýring
fy.ir hendi en sú, að foreldramir
— annaðhvort eða bæði — hafi
Verið hér að verki? Maður á
bágt með að trúa því, en á hinn
böginn verður maður að hafa
það hugfast, að ýmsir smáfuglar
eru frábærir sniliingar í því, að
vefa hreiður úr alls konar hár-
um og jurtatægjum. Og þá til-
gá'.u, að einmitt þeir hafi fram-
kvæmt þessa læknisaðgerð, styð-
ur sú siaðreynd, að alt efni í um-
varinu var hið sama og stein-
depillinn r.otar til hreiðurgerðar.
(Náttúiufræðingu:in!n.)
uunuuuuuunuu
Sumudagsblað
Wðublaðsins
1936
Nokbnr eintðk fásf
keypt S AStir. btaðsnia
uuuuuuuuuuun