Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 26.03.1939, Síða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
blaðakónginum Northcliffe
lávarði, sem um stundarsakir
átti þetta voldugasta blað
heimsins. Og ríkið hjálpaði. Um
sama leyti fékk fréttastofan
nýja stjórn, þar sem Sir Rode-
rick Jones var formaður, en
hann hafði lengi verið í þjón-
ustu fréttastofunnar. Hann
hafði ekki lengi haft formensk-
una á hendi, er hann sá, að
fréttastofu í þeim mæli, sem
Reuter hafði komið upp, var
ekki hægt að reka sem venju-
legt verzlunarfyrirtæki. Stofn-
unin hafði þá, alt frá því að
Reuter breytti henni úr geng-
isskráningarskrifstofu í alþjóð-
lega fréttastofu stöðugt verið
rekin með tapi, en það tap var
aðeins hægt að bæta með tekj-
unum af hinni margþættu fjár-
málastarfsemi Reuters.
Nú var um tvær leiðir að
velja fyrir Sir Roderick Jones.
Annaðhvort að bjóða fréttastof-
una enskum blöðum til sölu,
sem höfðu mikinn áhuga fyrir
því, og gjarnan vildu taka að
sér fréttastofuna sameiginlega.
Þessi leið hefir m. a. verið farin
í Noregi, þar sem blöðin sjálf
eiga hluti í fréttastofunni og
reka hana á eigin reikning, —
eða hann hefði getað látið Reu-
ter vera hálfopinbera frétta-
stofu, þar sem ríkið tæki að sér
í framtíðinni hluta af þeim
gjöldum, sem nauðsynleg eru
fyrir fréttastofustarfsemina.
Roderick Jones valdi síðari
leiðina. Þaðan í frá er Reuter
hin embættislega fréttastofa
Englands, sem fyrst og fremst
skal gæta hagsmuna þess og
brezka heimsveldisins í heild.
Þetta er skýrt og greinilega tek-
ið fram í gerðabók brezku
stjórnarinnar, sem samin var 1
þessu tilefni og þar stendur orð-
rétt: „That Reuter should re-
main imperial, independent,
unpartical and inconnected
witn financial underlakings.11
Þ. e.: „Að Reuter skuli vera
brezk, óháð, óflokksbundin og
laus við fjárhagslegar álögur.“
— Ef við lítum nú til baka, er
hin embættislega staða Reuter-
fréttastofunnar árangur eðli-
legrar þróunar, og ekki er til x
heiminum nokkur fréttastofa,
sem er algerlega einkaeign.
Annaðhvort eru þær algerlega
eign ríkisins, eins og t.d. í Sov-
étríkjunum, og hin fyrverandi
fréttastofa Austurríkis, eða rík-
ið tekur að sér hluta af kostnað-
inum við rekstur fréttastofunn-
■ar, og fær í staðinn íhlutun um
rekstur hennar. Flestar frétta-
-stofur nútímans eru þannig, En
til er einnig þriðja tegund
þeirra. Hér eru það blöðin, sem
eiga fréttastofurnar og reka
þær á eigin reikning, og þetta
er reyndar eðlilegasta fyrir-
komulagið, þar sem fréttastofur
eru fyrst og fremst til vegna
pressunnar og hún hlýtur auð-
vitað að hafa mestan áhuga á
sjálfstæði sínu og hlutlægni.
stjórnin með Sir Roderick Jon-
es sem formann. En auk aðal-
miðstöðvarinnar er brezka rík-
inu skift í átta stórar útbús-
skrifstofur með eigin stjórn.
Þessar útbússkrifstofur verða
nefnilega að mestu leyti að geta
unnið sjálfstætt, óháðar aðal-
skrifstofunni. Nútímafréttir eru
mjög viðkvæm og vandmeð-
Valdimar Holm Hallstað.
OLAFUR J. HVANNDAL
PRENTMYNDASMIÐUR
SEXTUGUR
Flutt í samsæti að Hótel Borg þriðjudaginn 14. marz s.l.
HVER VAR SÁ. er horfði í heiðið bláa
hugann bundinn æskuþrárnar við.
Hver var sá, er lifði við hið lága,
en leit í anða hærri sjónarmið.
Það var hann, sem dreymdi sína drauma
um dáð, sem biði í fjarlægð krafta hans.
Og barðist einn gegn mætti stríðra strauma
uns strönd var náð hins fyrirheitna lands.
Það var hann, sem byggði sínar brautir,
beindi hug að marki af lífi og sál!
Hann vígði í eldi orku sína og þrautir,
— enginn draumur reynist slíkum tál.
Hann horfði á það, sem helgast var og dýrast,
og hylti það, sem mannsins gildi jók.
Hans starf er mynd, sem mótast hefir skýrast
af manndómsgöfgi í lífsins helgu bók.
Við sjáum hann með sextíu ár að baki
sigurglaðan tendra nýjan eld.
Ennþá brennur æska í hverju taki
athafnanna fram á lífsins kveld.
Ennþá starir hann í heiða bláinn,
hugann bundinn æskuþrárnar við.
Ennþá ung af ljóma leiftrar bráin,
lýsir fram á dýpstu sjónarmið.
Sittu heill við sextugs-arin-glæður,
syngi gleðin vorljóð þér í barm.
Forsjón hans, er allra athöfn ræður,
um þig vefji mildum friðararm.
Við störfin sértu heill þó halli degi,
hugann mótar óslökkvandi þor.
Bjart er yfir brautryðjandans vegi,
— blessun hefir vígt hans æfi spor.
Ameríska fréttastofan „Asso-
ciated Press“, norska, finska og
svissneska fréttastofan „Schwei
zerische Depeschenagentur“ á-
samt mörgum fleiri eru þannig
eign pressunnar sjálfrar. — Nú
skulum við athuga dálítið nán-
ar, hvernig Reuter hefir skipu-
lagt fréttastarfsemi sína um all-
an heim.
Aðalmiðstöðin er nú, eins og
fyr í London. Hér situr aðal-
farin vara, sem verður að selj-
ast meðan hún er ný, ef hún á
annað borð á að vera seljanleg.
Þessvegna er enginn tími til
þess. að senda allar fréttir sem
útbússkrifstofurnar ná í, til að-
alskrifstofunnar áður en þær
eru afgreiddar til blaða út um
heim. Aðeins örlítið brot af
Reutersfréttaskeytum eru nú
látin ganga í gegn um aðal-
skrifstofuna, en flest eru send
frá útbússkrifstofunum beint til
blaðanna. Auk útbússkrifstof-
anna, er svo fjöldi Reuterum-
boða í föðurlandinu, samveldis
löndunum, nýlendunum og
öðrum ríkjum um allan heim.
Tala Reutersfréttaritara er
sennilega rúmar tíu þúsundir.
Auðvitað eru pólitískar mið-
stöðvar brezka ríkisins og,
valdamiðstöðvar annara stór-
velda sérstaklega vel útbúnar
— bæði með tilliti til sérstak-
lega valdra fréttaritara og ríku-
legs útbúnaðar að öðru leyti.
Velþektar eru þær ströngu.
kröfur, sem Reutersfréttastofan
gerir til starfsmanna sinna,
sem auk þess að vera duglegir
blaðamenn, verða að vera fær-
ir um að koma fram fyrir hönd
Stóra-Bretlands úti um heim,
svo að sæmilegt sé. Aðalfrétta-
ritarar Reuters í Bndaríkjun-
um, Frakklandi, Japan og víð-
ar, njóta þar líka oft virðingar
sendiherrans og það er aðeins.
hægt að skýra út frá valdaað-
stöðu Reutersfréttastofunnar,
ekki aðeins innan enska blaða-
heimsins, heldur í allri heims-
pressunni. Reutersfréttaritar-
arnir hafa þá líka efni á því að
koma sómasamlega fram, þar
sem þeir hafa geysilega há
laun. Og þar sem Reuterfrétta-
riturum er allsstaðar prýðilega
tekið og sérstaklega af stjórnar-
skrifstofum Bretlands, er það
sönnun þess, hvers virði Reuter
er Englandi og brezka heims-
veldinu.
Það er líka geysivíðtæk starf-
semi, sem þar fer fram. Til
brezku samveldislandanna, ný-
lendnanna og erlendra ríkja eru
fréttir sendar þrettán sinnum
á dag. Á Englandi sjálfu sér
Reuter aðeins um fréttastarf-
semina fyrir blöðin í London,
en ekki fyrir blöðin út um
land, sem hafa sína eigin frétta-
stofu í „Press Association.“ Sú
fréttastofa er eign héraðsblað-
anna og er rekin á þeirra kostn-
að.
„Er það drengur eða stúlka,
sem þú hefir eignast?"
„Ég hefi ekki hugmynd um það
ég veit bara að konan mín hef-
ir ákveðið að barnið heiti Óskar“.
•
Á matsöluhúsi einu kom það>
iðulega fyrir að flugur voru
í skyrinu. Einn af þeim, sem
keyptu þar mat, kallaði mat-
sölukonuna á eintal og stakk
upp á því við hana, að hún
hefðí skyrið i skál sér, en flug-
urnar á undirbolia, „og svo get-
ur hver blandað eftir eigin vild“,_
sagði hann.