Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 20.08.1939, Page 5

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
lög. Því næst er klappað þrem
litlum höggnm á öxlina. Allt
þétta íer í'ram meö hinni mestn
alvöru. Og þaö er heldur ekkert
smáræði að fá þessi atlot' frá
öllum skyidmennum og vinum.
Menn viðhafa raunar meiri eða
njinni ástúð eftir því, hve vel
þeir pekkjast, en alltaf eru* þó
kossfealiir þrír á munninn, sem
skoðast föst regla. Byrjunin felst
í því að skorða sig vel með
jjví að taka um herðar hvors
annars; eftir það hefst athöfnin
svo sem áður var lýst“.
Þannig virðist ærið oft, að eitt-
hvað annað en vönduð frásögn
vaki fyrir þeim, er rita bækur
eða greinar um ísland. Við get-
uni þó fagnað því, að viðburðir
þeir, er gerzt hafa í vetur á
sviði heimsmálanna, hafa orðið
til þess að sveipa þokunni, að
minnsta kosti um stundarsakir
frá „Dauðu eynni“. Frönsjku
blööunum hefir verið tíðrætt um
tilraunir Þjóðverja að fá komið
upp flugstöðvum á íslandi. Þau
hafa birt greinar um landið, í
þvi tilefni, er lýsa okkur vel.
Loks má ekki gleyma, að hér
hefir verið unnið hið bezta starf
af íslenzkum höfundi tilaðkynna
landið Oig vekja á því samúð.
Ég mun fjalla um það í annarri
blaðagrein.
Bkki leikur vafi á því, að okk-
ur er þörf þess, að erlend ríki
hafi hin gleggstu kynni af þjóð-
lífi okkar og þroska. Það er ekki
af»eins metnaðarmál íslendinga,
heldur höfuðskilyrði þess, að
verzlun þeirra og viðskipti nái
að blómgast. Á hinn bóginn
tryggjum við sjálfstæði landsins
ekld betur en með sönnu mati
nágrannans á gildi okkar og
menningarlegum verðmætum-
Það er kunnugt að óvönduöu
fólki hefir haldizt uppi í lengri
tíð að fara meiðandi orðum um
land okkar og þjóð. Það er tíðum
ríkara í hugum þeirra, er rita
nm Island hjá öðrum þjóðum,
að segja frá furðulegum hlutum
og kitla hégómagimd lesandans
en Binda sig við staðreyndir og
vera sannléikanum samkvæmur.
Ég tek í sama streng og þeir,
er telja tíma til kominn að binda
enda á þennan leik. Stjómarvöld
■m landsins ber að hlutast til
nm jæssi mál, eða að minnsta
kosti, greiða götu þeirra, er eigi
sáíortir til jress vilja né ættjarð-
arást að hrista af oss slyðruorð-
ið og koma í veg fyrir þessi
skemmdarstörf.
II.
Það ma deila um, hvernig Is-
lendíngar fái bezt stutt að kynn-
ingu landsins- Ábugi virðist hafa
vaknað fyrir því að efla ferða-
mannastrauminn. Sérstakri skrif-
stofu hefir verið komið á fót
og embætti landkynnis stofnað.
Ekki mun rétt að lasta þessa \dð-
leytni, er líta bér á sem góðs
vita. Á hinu leikur vafi, hvort
eígi væm farsælli leiðir til að
auka virðing okkar meðal fram-
andi rikja og tryggja viðreisn
fjármálanna. Persónulega virðist
mér lítill hagur í eða upphefð
fyrir land okkar að veifa pils-
skiptalífinu. Engir þora að ráðast
í stórar framkvæmdir né stofna
ný fyrirtæki. Á hverjum degi
má vænta ■ þeirrar stuhdar, er
slíkt yrði troðið niður og jafnað
við jörðu af járnhæl styrjaldar-
innar. Flóttamannastraumar hafa
aldrei verið meiri né valdið al-
varlegri örðugleikum. Þúsundir
manna eru flæmdir frá býlum
sínum, ýmist fyrir pólitískar of-
sóknir eða kynþáttahatur. Allt
jj| Steinn Steinarr:
Vísur að vestan.
GUNNA litla í Garði!
9 Svo grunnt nær heimsins farði!
Og fljótt og fyrr en varði
þú fráhverf gerðist mér!
En enginn skyldi ærast,
þótt ástin kunni að særast.
Og manni loks mun lærast, |$£
hve lítils virði hún er.
. - &
Eg man þá ljúfu langan, ^
og lítið bros um vangann. ^
^ Og áfeng vorsins angan ^
•$£ barst yfir tún og hlað.
& Um þessar grænu grundir V\ 38$
^ við gengum margar stundir.
|j& Nú fara hinna fundir ^
^ víst fram á sama stað. ! ^
S8S ^
& Mín sár ei lengur svíða
og sízt þarf gráti að kvíða. i?$£
^ Ég fór og flæktist víða ^
^ og fylltist nýrri von. ^
Og þessa horfnu heima ^
mig hætti fljótt að dreyma.
& Já, svona er gott að gleyma, <$£
frú Guðrún Magnússon. !?$$
Steinn Steinarr. ^
inu svo mjög frammi fyrir öðr-
um þjóðum og bjóða sig til sýn-
is. Það þykir jafnan hollast að
sjá farborða ríkisbúskapnum með
starfi og framleiðslu jægnanna.
Væri það næstum órnaklegt hlut-
skiþti þjóðar vorrar að sækja
annan lífeyrir sinn af drykkjar-
borði ferðalangsins sem skenkj-
ari hans eða burðarkarl.
Á hinn bóginn má ekki gleyma,
að timar þeir, er við lifum á,
neyða okkur til þess að líta með
nokkurri tortryggni á erlenda
ggsti. Það eru #mm ský yfir
Evrópu nú og umBrotaöld. Lam-
andi stríðshættan ásækir hverja
sái og l>ö8*r sem farg á við-
þetta fólk á óvissa framtið og
leitar sér bjargar. Fer ekki hjá
því, að oft sé rennt augum til
hins friðsæla og ónumda lands
<okkar norður í hafi. Ég get tekift
fram, að menn hafi snúið sér til
míti mörguin sinnum ogbeðiðum
upplýsinga um lífsskilyrði á is-
iandi og atvinnumöguieika. Því
mun vissasl að rasa ekki af ráði
fram og gæta varúðar í þessum
ferðamanna-seiðsöngvum vorum.
Aldrei verður séð fyrir, hvað
hedmsstyrjöld kann að fela í
skauti sínu, en raunar virðist sú
tízkan þegar, að launa dvalarleyfi
og gistivináttu með háværum
iandakröfum. Tíðindi þau, er nó
gerast í Evrópu og öðrum álfum
heims gætu kennt íslendingum
að hafa vaðið, fyrir neðan stg.
Að lokum skai drepið á, að
það eru ekki ferðamennimir, sem
borið hafa hróður landsins fyrir
handan hafið. Það er fyrir þeirra
skrif, að enn er litið á okkur sem
fmmstæÖH þjóð, er berst fyrir
Tíri sínu meðal ísa og snjóa. Ég
hygg því hollt að hafa fleiri járn
í eldinum, ef við æskjum þes«
að hefja okkur upp úr duftinu
skapa okkur sess við hiið menn-
ingamkjanna, íyðja okkur braut
á heímsmarkaðinum.
Margur mun harma, hve ís-
lendingar stuðla lítið að kynnum
lista sinna með öðmm þjóðum.
Fortíðin hefir sæmt okkur hin-
um merkustu bókmenntum, er
einar mættu nregja til þess að
halda nafni okkar á lofti. Engin
þjóð á veglegri vöggugjöf, tign-
arlegri bernskuminjar. En á 20.
öld eru sjaldgæf þau rit, er sam-
eina í senn svo skarpa mann-
greining, svo glöggar lýsingar,
svo glæsilegan stíl. Lög okkar
krefjast þess, að nemendur skól-
anna sýni markverða kunnáttu
í latneskum ljóðum og lanuvinn-
ingasögum. Það væri ánægjulegt
ef við legðum jafn mikið kapp á,
að skáldskapur vor yrði nurninn
af Suðurlandaþjóðum. Fullyrða
má, að hann standist samanburð
vel.
Nú er ekki svo, að fortíðin
etn Ijái okkur lið i þessum efn-
um. tPíð höfum átt voldug skáld
Tram eftir öllum öldum og eig-
um enn, er eigi myndu minnka
við hlið þeirra, er samtíðin ber,
á örnium sér meðal annarra ríkja.
Sannleikurinn er sá, að fyrir
deyfð okkar í þeim sökum að
gneiða götu verka vorra um fnam
andi lönd, birtist oft erlendis sú
framleiðsla vor ein á sviði bók-
menntanna, er betur væri gleymd
og grafin.
Sama gildir um aðrar groinar.
Listamaðurinn á farsælt heimili
6 íslandi. Landið býður honum
efnivið nógan, hvort heldurhann
kýs að móta myndir sínar í ljóð-
um eða litum. Hvergi á málar-
inn vö-1 svo tærra elfa, svo heið-
blárra fjalla, svo drifhvítra jökla.
Ég hygg og, að þetta örlæti nátt-
úrunnar sé ekki vanþökkum gold-
ið af hans hálfu. Islenzki tnálarinn
ann því að draga upp líki lands
síns. Stétt hans á dýrmæt verk
í fórum sínwm, er votta ekki að-
eins hæfni hennar, heldur fegurð
fósturjarðarinnar og tignarleik í
rikum mæli. Þó er ömiur hllð
6 þessu máli.
Það hefir verið gagnrýnt áður
og með réttu, hve þjóð okkar
fórnar litlu fyrir listamenn sina.
Frk. á 8. sáðu.