Alþýðublaðið - 12.10.1946, Qupperneq 5

Laugardagur 12. okt. 1946.
ALÞVPUBLAPSÐ
JS
Henry F. May:
EN EINNA MESTUM Á-!
HRIFUM mun þó hinn mikli
fjöldi ýmis konar vélknúinna
ökutækja hafa valdið. Frá
mcrgni til kvölds þjóta vöru-
bifreiðar með skrölti og
gauragangi um allar götur.
Orðið Jiipu (jeppi) er þegar
eins vinsælt og orðið sou-
venir (minjagripur) í hinu
daglega tali í Japan. Réttur
og sléttur múrari að vinnu
dregur að sér . athygli eins
margra í Osaka eins og i New
York. Alls staðar heyrir
maður' miður góðgjarnar at-
huganir fólks, gerðar við
forystumenn landsins, sem
létu sig dreyma um aðra eins
fávizku og þá, að hægt myndi
að keppa með árangri gegn
bandarískum iðnaði og tækni.
Hér og þar bregður þó fyr-
ir fölskvalausri og raunhæfri
vinsemd gagnvart Banda-
ríkjamönnum, sem byggist á
nákvæmri og réttri hegðun
bandarísku hermannanna.
Jajnanir bjuggust við hrotta
Jramkomu af sigurvegurun
um, nauðgunum og morðum
— eða svipaðri háttsemi og
þeir sjálfir höfðu haft í
frammi t. d. í Kína.
í Kyoto-borg komu Banda-
ríkjamenn að verzlunum lok-
uðum, og allt kvenfólk var
vandlega geymt bak við lás
og slé. En smám saman varð
Japönum það ljóst, að banda-
risku hermennirnir voru
sjaldan með áreitni að fyrra
bragði, heldur barngóðir og
vinsamlegir í framkomu, og
hugur þeirra var gjarnan
meira bundinn við minja-
gripi en hefndir, og fljótlega
var allt aftur opið í Kyoto,
eins og áður var. Og nú
bruna bandarískir bílar um
fjallvegi með japanskar fjöl-
skyldur, sem eru í skemmti-
íerðum með bandarískum
hermönrium.
Til eru þeir, sem líta svo
á, að umgengni með slikum
hæt'ti verði til þess, að Jap-
anir hugsi sér Bandaríkja-
menn sem hálfgerðar væflur
og næsta broslega gæflynda.
En því er til að svara, að
flesta þá J.apani, sem ég hef
í'yri’r hitt og átt tal við, hafa
látið i ljósi við mig einlæg-
lega aðdáun á vinsamlegri
frámkomu hernánmsliðsins
og töldu sig tvimælalaust
hafa margt og mildð af
Bandarikjamönnum lært.
En víst er um það, að þeir
bandariskir borgarar af jap-
önskum uppruna, sem eru i
bandariska hernum, eru beztu
kennarar Japana heima fyrir
í því, hvað sé raunverulegt
lýðræði. Meðán styrjöldin
varaði, birtust í japönskum
blöðum og tiiriaritum hinir
hroðalegustu frásögur um
það, hversu meðferð væri ill
á Japönum, búsettum i Banda
ríkjunum. En frásögn þessi
stangaðist nú heldur betur
við staðréyndirnar, þegar
þessir Randaríkja-Japanir
birtust á grund feðra sinna,
stríðaldir og stórvel klæddir,
ekki síður en aðrir Banda-
rikjamenn. Hvar sem á þá
var litið, geislaði af þeim vel-
sældin. Þeir voru að öllum
jafnaði um 10 kilóum þyngri
en landar þeirra heima fyrir.
Auk þess var samkomulag
þeir-ra og annarra Banda-
ríkjaþegna með ágætum. Og
ÞVÍ HEFUR lítil at-
hygli verið veití hér á
landi, sem nú fer fram í
Austur Asíu, þótt margt
merkilegi eigi sér þar stað,
sérstaklega hernám Mac
Arfhurs í Japan. Birtist
hér seinni hlutinn af grein
um MacAríhur og starf
hans meðal sona sólarinn-
einmitt þessir bandarísku
Japanir urðu í reyndinni
haldbeztu rökin til þess að
færa japönsku þjóðinni heim
sanninn fyrir því, að allt tal-
ið um lýðriæði væri ekki inn-
antóm orð, heldur raunveru-
leiki. ,
En heilbrigðari samstarfs-.
grundvöllur en sá, sem nú
hefur myndazt við hérnámið,
eru eftirstöðvar hiris frjáís-
lynda vestræna hugsunar-
háttar, sem þrátt fyrir allt
hefur verið við líði og lifað
af margþættar ofsóknir jap-
anskra forustuafla um ára-
tugi. Mótstaðán gegn hinum
tryllta hernaðaranda hefur
verið áhrifalaus, svo að styrk-
leika þeirrar andstöðu er ekki
hægt að meta eins og stendur.
Það er engan veginn til-
gangur minn að gefa til
kynna, að hernámið sé nær
eingöngu vinsamlégar mót-
tökur og samvinna. Mikill er
sá fjöldi Japana, eins og ljóst
má vera, sem ekki fellir sig
við Bandaríkjamenn og fara
engan veginn heldur leynt
með álit sitt á þeim. í flestum
japönskum borgum gefur að
hitta menn, sem eru á her-
skyldualdri, serii hvorki sjá
né heyra Bandaríkjamenn, ef
þeir yrða á þá, t. d. spyrja
til vegar eða annað.
En slíkar ,,umsnúnar“
manntegundir eru áhrifalaus-
ar eins og sakir standa og eru
næsta illa séðar.
Eftir öllum sólarmerkjum
að dæma, hefur líklega aldrei
verið til þjóð, sem er eins
næm fyrir áhrifum og jap-
anska þjóðin þessa stundina.
Að lokinni 10 ára þrotlausri
styrjöld, sem gekk sjálfs-
morði næst, er japanska þ.jóð-
in að andlegu niðuri’alli kom-
in, og auðmjúk framkoma
hennar er, að mínu viti, af
því áfalli, sem styrjöldin
skóp henni. Sá erfðavenju-
grundvöllur, sem Japanir
reistu hugsjónir sínar á, er
til grunna hruninn. Hinn
mikli og sigursæli her þeirra
er gj-Öreyddur. Hinn marg-
víslegi iðnaður, sem þeim
með ærinni fyrirhöfn tókst
að skapa, er ekki.lengur fyr-
ir hendi, og hið ósigrandi
land þeirra er hernumið.
Meginhluti þess, sem Jap-
önum var kennt, reyndist
rangt. Eina von þeirra nú er
sú, að sigurvegurunum takist
að leiða þá á braut sannleik-
ans.
Fáir eru þeir meðal Jap-
ana, sem hafa nokkrar fram-
bærilegar jákvæðar tillögur
að gera um framtíð þjóðar-
innar eða landsins. Þeir eiga
eitt áhugamál, það er matur,
en eru sér þess fyllilega með-
vitandi, að þjóðfélagshættir
þeirra hafa verið nvjög gall-
Myndin sýnir þá von Papen, Schacht og Fritsche, er þeir tóku við tilkynningum um a5
þeir væru látnir lausir. Papen er enn í fangelsinu, en hinir tveir hafa verið tekriir fastir
af þýzku lögreglunni.
aðir og eru fúsir að hlýða
fyrirskipunum MacArthurs.
Staðreyndin er sú, að þessi
sveltandi og hrjáða þjóð og
eyðileggingar lands hennár
eru viðfangsefni Bandaríkja-
manna til úrbóta, hvort sem
þeim lízt það betur eða verr,
og þeir geta eins og sakir
standa hagað aðferðum sín-
um eftir geðþótta, hvað sem
Japönunum líður.
Nægilegt er til staðar af
greindum japönskum emb-
ættismönnum, sem eru reiðu-
búnir til að ganga erinda
Bandaríkjamanna, og þá
einnig að stjórna landinu
samkvæmt vilja þeirra. En
það er hins vegar ekki víst,
að slíkir leiðtogar gætu stýrt
á hinn heppilegasta hátt í
gegnum brim og fram hjá
boðum kreppu og hungurs-
neyðar, sem er yfirvofandi.
Það er einnig spurning,
hvernig þessir samningalipru
menn myndu snúast við
•hlutunum, þegar hernáms-
liðið yfirgefur Japanseyjar.
Annar möguleiki er sá, að
mynda stjórn, sem raunveru-
lega væri skipuð fulltrúum
meirililuta þjóðarinnar, sem
hingað til hefur ekki haft
tækifæri til að kynnast bless-
un raunhæfs lýðræðis. Fólk-
ið í skuggahverfum Tokíó-
borgar og frá miðalda-sveita-
þorpurn landsins hefur loks-
ins séð bregða fyrir öðrum
og hollvænlegri lifnaðarhátt-
um en þeim, sem það hefur
vanizt. Þetta er sá lýður, sem
sjálfur verður að taka að sér
hreinsun þjóðlifsins og
byggja að nýju. Það er erfitt
og vandasamt verkefni.
En það verður að hjálpa
þessu fólki og leiðbeina því
eftir beztu getu, því. það er
mitt álit, að þegar þetta fólk
hefur öðlazt völdin í Japan,
muni það sýna sig, að það
mun h,afa meiri áhuga fyrir
betra drykkjarvatni og þvi,
að útrýma berklum, en að
leggja undir sig Asiu.
Fyrsta regíulegt
Sambands íslenára sveifarfélaga
verður sett sunnudaginn 13. okt. n.k. kl.
2 eftir hádegi í Kaupþingssalnum.
Stjómin.
Hafnfirðingar!
Hafnfirðingar!
( p a w- i m w.
í Bæjarbíó mánudagskvöld klukkan 9 síðdegis.
Aðgöngumiðar seldir frá klukkan 4 á mánudaginn í Bæjarbíó.