Alþýðublaðið - 11.04.1947, Blaðsíða 4

ALÞÝf UBLAÐBÐ
Föstudagur 11. apríl 1947,
£Uj>íjðnbta&iii
Útgefandi: AlþýSuflokkurinn
Ritstjóri: Stefán Pjeiursson.
Símar:
Ritstjórn: símar 4901, 4902.
Afgreiðsla og auglýsingar:
4900 og 4906.
Aðsetur
í Alþýðuhúsinu við Hverí-
isgötu.
Verð í lausasölu: 50 aurar.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Fermingar og fermingartmdirbánmgur. — Lengri
vist í bamaskólnnum. — Hvað þýðir ienging
skólavisíarinnar? — Nám og Ieikir. — Nám og
sjálfsval. — Lögboð ríkisvaldsins og skapgerðar-
einkenni einstaklinga. — Vörumst ofstjórn.
ÞAÐ er engin ný bóla, að
blöð, bæði hér og erlendis,
faii með fleipur um stað-
reyndir og rangfæri oorð
manna, eins og nokkrum
blöðum í Svíþjóð hefur ný-
lega á orðið í greinum um
ísland og flugvallarsamning
þess við Bandaríkin, skrifuð
um af sænsku blaðamönnun-
um, sem komu hingað á dög-
unum. En óneitanlega getur
það valdið nokkrum óþægind
um, að rangfærð séu á erlend
um vettvangi ummæli hátt
settra valdamanna um við-
kvæm milliríkjamál svo sem
upplýst er, að átt hefur sér
stað um ummæli Stefáns Jóh.
Stefánssonar forsætisráð-
herra við hina sænsku blaða-
menn varðandi flugvallar-
samninginn við Bandaríkin.
Og ber alvarlega að víta slíkt
ábyrgðarleysi.
Forsætisráðherrann hefur
og gert það á sinn alkunna,
hógværa hátt og borið
ranghermiin til baka, bæð,i
hér í blaðinu og á alþingá,
meðal annars með skírskotun
til frásagnar af viðtali
hinna sænsku blaðamanna
við hann, sem birtist í einu
hinna sænsku blaða, „Morg-
on-Tidningen“, aðalblaði
sænska Alþýðuflokksins, þar
sem ummæli hans voru í öll-
um höfuðatriðum rétt höfð
eftir og öll frásögn héðan var
mjög á annan veg en í sum-
um hinna borgaralegu
sænsku blaða. Sýnir það, því
betur, að ekki eiga öll
sænsk blöð óskilið mál í
þessu efni.
*
Eftir leiðréttingar forsætis-
ráðherrans við þessar sænsku
blaðafregnir héðan hefðu
þær átt að geta verð útrætt
mál, ef blað íslenzkra komm-
únista hefði ekki fundið hjá
sér hvöt til þess, að gera þær
að ófýsilegu innanlandsdeilu
máli.
En það þarf svo sem ekki
að sökum að spyrja, ef eitt-
hvað er haft eftir Stefáni
Jóhanni Stefánssyni; forsætis
ráðherra, sem kommúnistar í
mynda sér, að hægt sé að
leggja honum til lasts,
hversu ranghermt, sem það
er, — þá láta þeir sér slíkt
tækil'æri ekki úr greipum
gánga. Og þá er nú ekki mik
ið verið að spyrja um áreið-
anleik heimildarinnar! Þó að
FERMINGAR fara fram hér
í bænum naestu sunnudaga. N.ú
hefur börnunum verið tilkynnt,
að þau eigi að vera í skólunum
eftir ferminguna, og allt fram
undir mánaðamótin maí og júní.
Það er alltaf verið að Iengja
barnaskólanámið og ég er harð
vítugur á móti því. Börnin
Iæra ekkert til viðbótar þó að
þau séu hálfan annan mánuð
að baksa í skóiastofunum eftir
að þau hafa verið fermd. Sá sið
ur hefur verið, að börnin hafa
í raun og veru lokið haraskóla-
námi með fermingunni — og
það hefur verið góður siður.
FERMINGIN HEFUR þannig
orðið hámark skólanámsins,
dyrnar að frelsinu frá margra
ára þreytandi námi og um hana
hefur leikið Ijómi í minningun-
um. Nú verður þessu breytt. Nú
verður fermingin ekkert annað
eh svolítið atvik í öllu staglinu.
Fræðarar og uppeldisfrömuðir
virðast telja að allt velti á
löngu námi. Það er sjálfsagt að
námið er nauðsynlegt unglingn
um, og vitanlega á að gera allt
til að mennta ungu kynslóðina.
En af þessu er hægt að gera of
mikið, eins og öllu öðru, og ég
kvíði því ef á að fara að lengja
skóláskyldualdurinn.
ÉG ER HRÆDDUR UM að
sneitt vérði heldur um of af
sérkennum hinna ýmsu persónu
leika með kveljandi skólasetum
í það óendanlega. Alveg eins og
rnikið nám getur slípað og fægt
sérstaka hæfileika svo að fram
komi hinn skýrasti málmur,
eins er hægt með of miklu
skyldunámi, að hlaða berki um
hinn skýrasta málm og hið dug-
mesta framtak annárra persónu
leika svo að hvorugt geti nokkru
sinni notið sín. Ég er hræddur
um að- ekki verði hægt að gefa
forskrift um neina sérstaka alls
herjarmixtúru handa öllum
börnum.
AÐALATRIÐIÐ er, að börnin
komi, fjórtán ára gömul úr
barnaskólunum, frjáls, ólieít og
ódrepin. Þau munu á næstu ár-
um breiða úr blómkrónum sín-
um og drekka sína sólargeisla
hvert eftir sínum eigin hæfileik-
um. Þau munu í frelsinu og
sjálfsvalinu, með aðstoð góðra
foreldra, finna sínar eigin
brautir til að fara, annað hvort
áfram til bóklegs náms eða iðn-
fræðilegs eða út á sjóinn, upp
til sveita eða niður að höfn, allt
eftir því, sem hæfir þeim.
Barnaskólarnir hafa lagt — og
eiga að leggja undirstöðurnar,
en að þeir eigi að gerast for-
sjón barnanna með skyldu-
kvöðum til þeirra í níu ár, eins
og nú virðist stefnt að, tel ég
ekki ná nokkurri átt.
ÞETTA ER mín skoðun, og
geta nú allir, sem hafa löngun
til, Tifið mig á hol fyrir það.
Ég hélt eitt sinn, að bezt væri
að barnaskólanám byrjaði með
sjötta eðá sjöunda árinu. En nú
er ég kominn á allt aðra skoð-
un Leikir barna eru nám þeirra
ag störf. Leikur, sem þeim er
gert að skyldu að taka þátt í,
verður þeim kvöl. Eins er með
námið. Börnin fagna barnaskól-
anum um leið og þau fara í
hann, en of langur skóli og of
strangur (ég á hér ekki við aga
í reglusemi og stundvísi, held-
ur hinn svokallaða stagl strang-
leika) getur drepið allan fögn-
uð þeirra.
ÞEGAR BARNASKÓLA-
NÁMI lýkur um fjórtán ára
aldur eins og verið hefur, á barn
ið sjálft með aðstoð foreldra
sinna að eiga frjálst val um fram
haldið. Ríkisvaldið á . ekki að
gera annað en sjá svo um, að
opnir séu möguleikar fyrir fram
haldsnámi, og það án tillits til
efnahags. Það mun ekki reyn-
ast happadrjúgt 1 framtíðinni
FéEag ungra jafnaðarmanna
heldur
hún sé ekki annað en „íhalds
samt borgarablað" eins og
Þjóð'viljinn sjálfur kallaði
„Stockholms Tidningen" í
fyrradag, og skrífuð af
manni, sem „dvaldist í Berlín
á stríðsárunum, og var þá óð-
ur nazisti“, svo að höfð séu
otrð Þjóðviljans um þann
mann, sem sendi mestu reyf-
arafregnirnar og ranghermin
héðan, þá er náttúrlega allt,
sem þar stendur, heilagur
sannleikur í augum Þjóðvilj
ans, af því að hægt er að gera
það að árásarefni á Stefán Jó-
hann Stefánsson forsætis-
iráðherra. En með þessum til-
vitnunum í Þjóðviljann sjálf
an um það blað og þann blaða
mann, sem hann sérstaklega
hefur reynt áð beita fyrir
sig í árás sinni á forsætisráð-
herrann og íslenzk stjórnar-
völd yf'irleitt í sambandi við
hinar sænsku blaðafregnir
héðan, ætti nokkurn veginn
að vera sýnt fram á hve al-
varlega takandi, eða hitt þó
heldur, rekistefna hins ís-
lenzka kommúnistablaðs er
út af þeim.
Það er og sannast mála, að
eftir leiðréítingar forsætis-
ráðherrans á ranghermum
hiinna borgaralegu sænsku
blaða er Þjóðviljinn í gæir
kominn í töluverða klípu
með þetta mál. Nú treystir
hann sér ekki lengur til að
fullyrða, að rétt hafi verið
farið. með orð forsætisráð-
herrans; hins vegar á það
allt í einu, að vera orðin höf-
uðsök hans og ríkisstjómár
innar, að „mótmæla“ ekki
í Breiðfirðingabúð í kvöld, föstudaginn 11.
apríl klukkan 8,30 e. h.
SKEMMTISKRÁ:
1. Kvikmyndasýning (innlendar og
erlendar myndir).
2. Ræða: Ragnar Jóhannesson eand. mag.
3. Gamanvísur (Ársæll Pálsson leikari).
4. Söngur með guitarundirleik
5. Valur Nordahl, töframaður, skemmtir.
6. DÁNS.
Aðgöngumiðar verða seldir eftir kl. 3 í
dag í skrifstofu félagsins.
SKEMMTINEFNDIN
Bifreiðastjórafélagið Hreyfill.
v
Happdræffisbíllinn er kominn!
Aðeins 20 dagar þangað til dregið verður.
Dragið því ekki stundinni lengur að kaupa
happdrætismiða. Þeir fást í bifreiðinni
sjálfri, sem verður á götum bæjarins næstu
daga. Happdrættismiðar fást ennfremur í
flestum leiguhifreiðum og bifreiðastöðvum
og víðar í bænum og í öllum kaupstöðum og
kauptúnum landsins.
Bregi^ verSnr 1. maí 1947.
Dræffi verSur ekki fresfai!
Bifreiðasijórafélagið Hreyfill.
fyrir þjóðina sem heild, ef rík-
isvaldið skyldar öll börn til á-
framhaldandi náms í vissum á-
kveðnum formum. Þó að ýmis-
legt megi ef til vill finna að
kennslunni í barnaskölunum, þá
hygg ég að öll börn, sem stunda
námið í þeim rétt þolanlega, séu
vel undir það búin að geta skap-
að sér eigin hamingju. Hamingj
an vinnst ekki endilega með nýj
um meikningsaðferðum og fleiri
ártölum úr mannskynssögu.
Enda efast ég iíka stórlega um,
að þreytt börn bæti nokkuð við
þekkingu sína með viðbótar
skólasetum jafnvel þó að kenn-
ari þess, sem einnig er þreytt-
ur, leggi sig allan fram.
FELAGSLIF
VALDR
SkíðaferS í Valsskála á
laugardag kl. 6 e. h. —■
Innanfélagsskíðamótið
verður á sunudaginn.
„opinberlega á erlendum
vettvangi“ frásögnum hinna
sænsku blaða!
Það er nú svo með „opin
ber mótmæli“ gegn blaða-
skrifum, hvort heldur þau
eru rétt eða rÖng! Þýzka naz
istastjórnin tíðkaði það fyrir
stríðið, að láta sendimenn
sína eadendis sí og æ vera að
rífast í stjórnarvöldum við-
komandi landa til þess að
klaga viss blöð, sem ekki
féllu nazistástjórninni í geð.
Alþýðublaðið gæti ýmislegt
sagt af slíkum rekistefnum
gegn því. Og það er jafnvel
sagt, að önnur yoldug'og um
svifamikil erlend stjórn tíðki
þetta eftir stríðið; og er ekki
.ómögulegt að Alþýðublaðið
hefði eimnig nokkra sögu af
því að segja. En slík eru ekki
vinnubrögð lýðræðisstjórnar,
eins og þeirrar, sem við eig-
um við að búa. Hún veit, að
í lýðræðislöndum, eins og í
Svíþjóð, er fullkomið prent-
frelsi; þar ráða stjórnarvöld-
in því ekki, hvað blöðán
skrifa; og því væri „opihber
mótmæli“ við sænsk stjómar
völd ekki aðeins tilgangslaus,
heldur og með öllu óviðeig-
andi.
Forsætisráðherrann og rík
isstjórnin hafa líka gert full-
komlega hreint fyrir sínum
dyrum í þessu máli með því,
að bera ranghermi; hinna
sænsku blaða til baka og leið
rétta þau. En kommúnistair
og hlað þeirra hafa efin einu
siitnni orðið sér til- skammar
með því að lepja upp íleipur
úr erlendum blöðum í þeim
augljósa tilgangi ,að skaða
síná eigifi þjóð og stjóm.