Alþýðublaðið - 05.07.1947, Blaðsíða 5

Laugárdasfur 5. iúlf 1047

■
■
, . |pps.« i
r r
Þessi mynid var tekin á götu í Shanghai í Kín-a fyrir noikkr.u siSan. Til vinstri á myndin'
ENGIN TILVILJUN er
það, að blaðið „Pravda“ í
Moskva hóf fyrir skömmu
leíftursókn á hendur jafnað-
armannaflokkum Vestur-Ev-
rópu. Verða hér rakin hin
ruddalegu hernaðarafskipti
af pólitískri sókn, sem um
nokkurt skéið hefur staðið
yfir á breiðum vígstöðvum
í Evrópu. Eru merki þessarar
framrásar kommúnista bæði
sjáanleg að baki járntjalds-
ins svo nefnda og fraroan við
það, og hvert fyrir sig eru
þau ekki veigamikil, en j _
til samans allgreinilega hug-
mynd um ástandið eins og
það er í raun og' veru. Má þá
fyrst nefna flótta forsætis-
ráðherrans i Ungverj aiandi
og lausnarbeiðni hans,
hvort tveggja -eir ennþá ó~
ráðin gáta, þar sem
ur Rússa i Budapest neitar
að gefa upplýsingar um,
hvers vegna hann hóf af-
skipti af málinu. Næst :
skriðan í Búlgaíu, en þar er
kommúnistisk ríkisstjóm.
Var ráðist á Petkov, foringja
stjómarandstöðunnar, og var
hann ákærður fyrir að hafa
undirbúið vopnaða uppreisn.
Síðan ráku kommúnistar 27
pólitíska andstæðinga út úr
þinginu, og forsætisráðherra
þeirra, Dimitrov, lýsti yfir
því, að ekki mundi verða lið-
in nema „holl stjórnarand-
staða“, sem einskorðaði
gagnrýni sína við smámálin.
Um svipað leyti vom sex
kunnir pólskir jafnaðarmenn,
sem andstæðir voru sam-
vinnu við kommúnista,
teknir til fanga og kærðir
fyrir „samsæri“. Var það
sýnilega þáttur í gerningum
kommúnistaflokksins til að
ógna jafnaðarmannaflokkn-
um til að ganga að samein--
ingu flokkanna. í Rúmeníu
er felsi stjórnarandstöðunn-
ar mjög einskorðað með nýj-
um ákvæðum. Og að lokum
skal drepið á Austurríki.
Skýrir Figl, forsætisráð-
herra þar í landi frá því, að
kommúnistaforinginn Fisch-
er hafi krafizt þess, að Figl
og jafnaðarmönnunum Gru-
ber, Schaerf og Hellmer væri
tafarlaust vikið úr stjórninni
en kommúnistar settir þang-
að í staðinn. Er það furðu-
lega öfgakennd krafa, þar eð
kommúnistar eiga aðeins 4
fulltrúa af 165 í þinginu, En
því til viðbótar segja Vínar-
blöðin, mun Fischer hafa
stungið því að Figl, að Rúss-
ar myndu engan friðarsátt-
mála undirrita við Austur-
ríki, ef þessi þráða endur-
skipulagning á ráðuneytinu
væri ekki látin fara fram.
Ekki er auðvelt að segja
um, að hvað miklu leyti
kenningar Trumans hafa
orðið til þess að flýta fyrir
þessari kommúnistísku sókn
í Vestur-Evrópu. En að
minnsta kosti liggur það í
augum uppi, að þar sem
Rússar hafa hersetu, finnst
kommúnistum það knýjandi
nauðsyn að festa sig í sessi
og tryggja þegar fengin völd,
áður en hersetunni er lokið.
Það er ómótmælanleg stað-
reynd, að hér er um að ræða
ýmist fullkomið brot á
grundvallarkenningum lýð-
ræðisins eða að þau eru læ-
víslega sniðgengin. Af sjón-
Jarðvegur kommúnismans
liggur maS’ur á götuxmi, deyjandi úr hungr.i. Þetta er sögð svo venjuleg sjón í Kína. eftir1
stríðið, að enginn vegfarandi skiptt sér af, eins og myndin sýnir. Aðedais á þremur síðustu
mánuðum Jaaía fimdizt .8000. manns datuðir úr hungri í Shengihai. — Þetta >er jarð'V'eg’urinn,
•sem. kommúnisminn þi’óa'sit í! Og að því .er nú unnið að .skapa hann einnig í Evrópu. :—
mmúmsman
arhæð lýðræðisins skiptir
ekki máli, hvort ríkisstjóm
er í höndum kommúnista,
jafnaðarmanna eða íhlads-
manna, aðeins ef hú.n er orð-
in til í frjálsum kosningum
þjóðarimiar, — að hún
stjórni landi sínu án erlendr-
ar íhlutunar og erlendrar
þvingunar, enda gerir leynt
eða ljóst taugastríð öll rétt-
indi lýðræðisins, sem lög
sameinuðu bjóðanna lofa
öllum mönnum og þjóðum,
að dauðum bókstaf.
í öðrum löndum Evxópu
urðu kommúnistar að finna
út nýja aðferð i stað þeirrar,
er þeir viðhöfðu árið 1945.
Þá var ætlunin að stofna til
sameiningar við jafnaðar-
menn, en — takið eftir —
aðeins þar sem kommúnistar
voru annaðhvort nógu sterk-
ir sjálfir eða gátu með því
valdi, sem þeir höfðu að baki
sér, orðið alls ráðandi í sam-
einingarflokknum. Þar sem
kommúnistar áttu ekki völ á
þeirri aðferð, skyldu þeir
hafa í frammi áróður fyrir
sameiningu, en stöðva hana,
til þess að heimta samvinnu
undir fölsku yfirskini, er
gæti orðið jafnaðarmönnum
eða verkalýðssamtökunum á
einhvern hátt til baga.
Alls staðar í Vestur-Ev-
rópu misheppnaðist þessi
starfsaðferð þeirra, og nú
dansa þeir eftir nýrri linu.
Þar sem hægt er að hagnýta
aðstæður hernámsins, sækj-
ast þeir eftir auknu valdi í
ríkisstjórnunum, en þar sem
jafnaðarmenn eru áhrifa-
miklir, hafa þeir horfið frá
öllum samstarfstilboðum.
Einnig hafa þeir fallið frá
þeirri fyrirætlun, að komast
til valda eftir leiðum þing-
GREIN ÞESSI var for-
ustugrein í aðalmálgagni
danskra jafnaðarmanna
„Social-Demokraten“ 15.
júní s. 1., ritstjóri þess er
Peder Tabor. Gefst hér
lesendum Alþýðublaðsins
kostur á að kynnast skoð-
unum hans og afstöðu
þeirra iafnaðarmanna í
Danmörku á starfsaðferð-
um kommúnista og stefnu
víðs vegar í Evrópu.
ELDEI DANSARNIS í G.T. húsinu
í kvöld kl. 10. — Aðgöngumiðar
® kl. 5 e. h. í dag. Sími 3355.
ræðisins og misst alla von
um að ná yfirráðum í verka-
lýðssamtökunum. Virðast
þeir nú ekki hirða meir um
verkalýðssamtök eða þing,
en læða út áróðri á vinnu-
stöðvum og víðar, sem á að
líta út fyrir að vera runninn
frá verkamönnum. Er til-
gangurinn vitanlega sá, að
að koma af stað örvilnan og
upplausn, — einum þætti
þeirrar þörfu starfsemi, að
grafa undan lýðræðinu, )3ing
ræðinu og forustu verkalýðs-
samtakanna!
Fyrir nokkru var bent á
þessa starfsaðferð í grein
eftir enska kommúnistafor-
ingjann Pollitt, þann sama
sem skoraði á þá, er sneypu-
förina fóru á verkamanna-
þinginu í Margate, að hnit-
miða starfsemi sína við
„fjöldann’1 í verksmiðjum og
verkamannafélögum!
Ekki er vert að vanmeta
þau tækifæri, er kommúnist-
ar hafa nú meðal fátækra og
sveltandi íbúa Evrópu. Er
gróðinn að sjálfsögðu fljót-
teknastur þar, sem þeir nota
sér til hins ýtrasta hersetu
Rússa. En víða annars staðar,
þar sem sulturinn og eymdin
taka höndum saman, munu
þeir hagnýta þau stefnu
sinni til fylgisauka. Alls
staðar, þar sem kommúnist-
ar eru ekki í ábyrgri aðstöðu
gagnvart ríkisstjórninni, geta
þeir haft í frammi taumlaus
ar æsingar 07 ausið út í
kring um sig gegndarlausum
loforðum. En komi þeir einn
góðan veðurdag til valda,
munu loforðin reynast falsk-
ar ávísanir, sem enginn þyrði
að láta kenna sig vfð. Munu
þá gagnrýni, verkföll og
kröfugöngur verða talið svik-
ráð og samsæri gegn ríkinu
og andstæðingar stjórnarinn
ar yrðu ekki húsnæðislausir,
því að þeir ættu öruggan
griðastað í tugthúsinu.
Nú fer fram í Evrópu ör-
lagarík barátta um hugsjón-
ir á þeim tíma, sem álfunnni
er óhaganlega skipt með til-
liti til fjármála og stjórn-
mála. Verður sú barátta hörð
og góður prófsteinn á þroska
hinna vinnandi stétta. En al-
rangt er, að ekki verði um
nema það tvennt að velja,
rússneskan kommúnisma eða
amerískan kapítalisma. Vill
stjórnmálalega þroskuð al-
þýða hvorugum þeirra trúa
fyrir sínum hagsmunum.
Hún þekkir þriðju leiðina og
veit, að hornsteinn nýrrar og
betri Evrópu verður aðeins
lagður með djúptæku sósíal-
istísku umbótastarfi á grund-
velli lýðræðisins. Aðeins al-
þjóðleg samvinna og skipu-
lagðar umbætur geta tryggt
efnalega velferð Evrópu, og
aðeins lýðræðið hefur þá
kosti, er Eyrópumönnum fell-
ur í geð.
Árni Pálsson próf.:
Á víð og dreif
ÁRNI .PÁLSSON PRÓFES
SOR er fyrir löngu þjóðkunn
ur ekki aðeins sem fræðimað
ur, heldur og fyrir ritsnilld
sína og málsnilld. Hafa grein
ar þær, og ritgerðir, sem
hann hefur samið um ýmsa
menn og málefni og birzt
hafa á víð og dreif í tímarit-
um og blÖðum, jaínan vakið
mikla athjfg'li, því það er eitt
einkenni Árna, að hann er
hreinn og beinn í skoðunum
og skefeggur í ræðu sinni.
Og mikill kostur er það við
ritgerðir hans með leikmanns
aug'um séð, að hann ræðir
viðfangsefni á
_____,__> hver meðalles-
inn maður petur fært sér það.
í nyt, en mál hans er kjarn-
yrt og tildurlaust.
Nú hefux Helgáfell gefið
út margar af helztu ritgerð-
um Áma í bókarformi. Frá-
gangur er vandaður vel. Auk
ritgerða, eru þarna og birtar
nokkrar ræður, fyrirlestrar
og ritdómar.
A f ritgerðum má nefna:
,,Málskemmdir og málsvörn“,
„Lok þrældóms á íslandi'1,
„Sambúð húsbænda og hjúa
á lýðveldistímanum“ og hina
gagnmerku ritgerð „Snorri
Sturluson og íslendingasaga“
ssm hvergi hefur áður birzt.
Koma þar fram nýstárlegar
skoðanir,; sem fróðlegt er að
kynnast og ekki brestur höf-
und xökin þeim til stuðnings.
Höfundur segir sjálfur í
formálsorðum, að hann hafi
ekki valið í bókina nieitt það,
er hann hefur ritað um stjórn
mál. Ó, já, það er nú svo.
Sjaldan er Árni samt einmitt
eins skeleggur, kjarnyrtur og
harðskeyttur og þegar hann
tekur stjórnmál til meðferð-
ar, og ættu allir að geta lesið
slíkar greinar sér til ánægju,
hvaða stjórnmálaskoðanir
sem þeir hafa.
Framhaldskennsla
í háíft annað ár
á Hvanneyri
LANDBÚNAÐARRÁÐU-
NEYTIÐ hefur ákveðið, að á
hausti komanda verið hafin
framhaldskennsla í búfræði
við bændaskólann á Hvann-
eyri.
Ráðger er að námstíminn
verði tveir vetur og eitt sum-
ar. Síðari veturinn mun nem
endum verða gefinn kostur á
sérnámi innan búfræðinnar.
13§ sf.
ÍIBTW'Kl
om
plasf