Alþýðublaðið - 08.06.1949, Síða 6

s
ALÞVÐUBLAÐgÐ
Miðvikndagur 8. júní 1949
Pilipus
Bessason
hreppstjóri:
AÐSENT BítEF
Ritstjóri sæll.
Maður nokkur, sem var hér
við laxveiðar fyrir nokkrum
árum, mssnntaður maður og
víðreistur, sem kunni vísinda-
legar aðferðir við línukast og
var sérfræðingur í öllu, sem
snerti uppeldi ánamaðka, en
veiddí heldur lítið, fræddi mig
á því, — cg mörgu öðru, ■— að
einhversstaðar úti í heimi væri
gefið út blao nokkurt, sem
aldrei flytti lesendum sínum
aðrar fregnir en góðar. Að vísu
reyndi ég mann þennan að smá-
vægilegri ónákvæmni í frásögn
af afia og aflabrögðum, en
alldrei að ótvíræðri lygi, og
geri ég því ráð íyrir, að annað
hvort hafi þessi saga hans ver-
ið sönn, eða einhver óvandað-
ur að honum logið, en á meðan
ég veit ekki meir, tel ég þetta
satt, og trúi því, að slíkt blað
megi gefa út í hinum sólríku
löndum, þar sem runnar og tré
standa í blóma allt árið, — en
þó því aðeins, að meira sé þar
getið um veðrið og dásemdir
þess, heldur en mennina og
þeirra vafasömu dásemdir. En
hefði einhverjum komið til hug-
ar að gefa slíkt blað út hér-
lendis, og komið því í fram-
kvæmd, er ég hræddur um, að
fréttalítið hefði orðið það blað
undanfarnar vikur, þegar
ekki var einu sinni hægt neitt
gott um veðrið að segja, — og
aðrar góðar fregnir útilokaðar
með öllu.
En svo hefði hann, sá góð-
gjarni náungi, mátt gefá út
aukablað eða sérstakan fregn-
miða hérna um daginn, þegar
kaffiskömmtuninni var af-
Iétt. Það vorii gleðifregnir, að
minnsta kosti fyrir okkur,
rosknu manneskjurnar í
sveitinni, og ber fleira til þess
en margan grunar. Er það
fyrst til, að við erum enn
fastheldin á gamlar erfða-
venjur, til dæmis eins og það
gestrisnisbragð, að gefa þreytt-
um og köldum gesti hlýjan
kaffisopa, þegar hann ber að
garði, og kunnum því illa, að
oklcur sé slíks varnað með há-
tíðlegum fyrirskipunum stjórn-
arvalda. í öðru lagi er það
gamall vani á mínu heimili að
minnasta kosti, að eyða ekki
löngum tíma í mælingar og á-
ætlanir og útreikninga, þegar
ekki er um að ræða stærri eða
viðurhlutameiri framkvæmdir
en hella á kaffikönnu, en hjá
þessu varð ekki komizt, ætti
hinn naumi skammtur að end-
ast, og þá ekki búmannslegt, að
verða uppiskroppa áður en
tímabilinu lauk. Þriðja og ef til
vill veigamesta fagnaðaratriði
þessa skömmtunarafnáms, er
það, að fækkar þó um eitt, þess-
um dultáknaplöggum, sem fólk
varð að gæta betur en sjáaldurs
augna sinna, — því séð hef ég
á prenti, að sjáaldur fáist nú
ytra fyrir peninga, en hvergi
var þess getið, að kaffskammts-
miðar fengjust, ekki einu sinni
á okri, enda varðaði slíkt víst
við lög, — og landslög dettur
jafnvel ekki harðsvíruðustu
svartamarkaðsbröskurum í hug
að brjóta. Jæja, sleppum öllu
gammi, — afnám kaffiskömmt-
unarinnar var gleðitíðindi, sem
vel hefði mætt sóma sér á for-
síðu fyrrnefnds blaðs. Bið ég
þig að skila hlutaðeigandi þökk
fyrir, því að enda þótt ég gerí
ekki ráð fyrir að þeir hafi neitt
tekið sjálfur sér til meins með
þessari ráðstöfun, ber að þakka
samt, það sem manni kemur
vel.
Jæja, kunningi. Um sauð-
burðin skrifa ég þér seinna.
Hann gengur með harmkvæí'-
um, og betur gekk hann frum-
varpaburðurinn þar syðra!
Virðingarfyllst
Filipus Bessason
hrerpstjóri.
Vicki Baum
HOFUÐLÁUS ENGILL
Kaupum tuskur.
&Sþýðupren!smiSjan hJ.
iögiftil í álbýðublaðlnB
gegn um varnarlínu okkar til
bræðranna í Belén. Það er
mjög stutt. Þið yrðuð ekki
hræddar þó að hleypt yrði af
nokkrum byssum?“
„Ég hugsa a8 þörf muni
verða fyrir okaur konurnar
hér“, sagði ég.
„Ég gef skipanir og enginn
annar“, sagði hann. „Þetta er
enginn staður fyrir konur. Ef
okkur langar í maiskökur í
kvöld, þá getum við keypt þær
á horninu".
„Allt í lagi. En ég ætla að
vera kyrr“.
„En sú vitleysa, kona",
sagði hann. „En sú vitleysa í
þér, muijer,. ég get ekki haft
þig hér. Ég get ekki gert
skyldu mína, ef ég þarf að
hugsa um þig“.
„Gleymdu mér“, sagði ég,
og fór með honum úr eidhús-
inu. „Hugsaðu ekki um mig.
Mér verður borgið“.
Herlúðrarnir gullu frá öll-
urn hliðum og vegna þess að
ég hræddist að láta hann fara
reyndi ég að gera að gamni
mínu.
„Hlustaðu á“, sagði ég.
„Hvers vegna hljómar alitaf
eins í herlúðrunum og ungum
hönum? Hefirðu nokkurn tíma
heyrt í herlúðri, sem ekki hef-
ur sprungið?“
„Lúðurþeytararnir eru hug-
djarfari en aðrir nienn", sagði
Felipe, og hann horfði á mig,
og ég las í augum hans: vertu
sæl ásin mín, og ég spurði:
„Hvers vegna?“
„Vegna þess að lúðurþeyt-
ararnir verða að hafa nóg
munnvatn til að geta blásið
til atlögu“, sagði hann og sneri
sér við og gekk burt. Ég vissi
hvað hann meinti, vegna þess
að munnurinn á mér var
skrælþurr af ótta og svitinn
bogaði af mér, eins og kalt
vatn, og ég hugsaði, að ég
mætti ekki fara að skjálfa,
gerðu það fyrir mig, góði guð
á himnum, láttu mig hætta að
skjálfa.
Hermaðuriim kom nokkrum
mínútum síðar, og María sagði
rólega, að hún hefði talað við
hinar konumar og hún og
sextán þeirra óskuðu að vera
kyrrar í Granaditas. Vegna
þess að þeim fyndist öruggara
þar, sagði hún og brosti, og ég
skildi, að þær vildu einnig vera
í nánd við menn sína. Ég fór
upp til að annast um hina
særðu. Þessa stundina voru
þeir aðeins fimm, þeir voru all-
ir ofan af þakinu, vfegna þess
að enn hafði enginn verið bor-
inn inn utan úr víggirðingun-
um. Einn þeirra kvartaði yfir
því að honum fannst veggimir
ietla ofan á sig og gólfið lyftast
upp, og hann var alltaf að
Jsesja upp, en þó sást ekki, að
hann—-væri neins staðar sár.
Hinir voru allir særðir og
þ|æ0andi. Einn var með möl-
brotinn handlegg, og það fór
ekki mikið fyrir þeim úti í
horninu á stóra skálanum, sem
ég hafði sett þá í. Eða okkur
fannst ef til vili svo kyrrlátt
hér á móti drununum og und-
irganginum þegar skothríðin
buldi eins og brotsjór á virk-
in og sjálfa veggi Granaditas.
Það var eins og að vera á skipi
í stormi, á kletti þar sem brim-
ið skall á, það sem ég sá þegar
ég leit út um stóra gluggann
yfír dyrunum var ekki. fólk,
ekki mannlegar verur, ekki
uppreisnarmenn, ekki Mexi-
kanar, það var ásjónulaust,
augnalaust, skilningslaust nátt-
úruafl. Allt var hreyfing, reyk-
uf, ryk. Hæðin, brekkan og
gfátan virtist renna með ómót-
stæðilegum þunga inn í þenn-
áh sindurmökk áleiðis að varn-
ál'virkjunum og víggirðingun-
úm. Skærir lúðurhljómar. Óg-
urleg óp og öskur. Ekki fóik.
Æreiðanlega ekki menn, sem
áttu einhvers staðar konu og
börn og kofa og svolítinn korn-
akur. Hvað sem þeir höfðu
yerið áður, þá höfðu þeir
drekkt því í hafróti árásarinn-
ar. í þessu múgæði var ekki
upi neitt hugrekki hvers ein-
staks að ræða né helöur ótta,
vegna þess að þeir voru allt of
margir, og það var svo mikiil
þunginn af tugum þúsund-
anna, sem streymdu niður í
áttina að klettinum, sem
Granaditas stóð á, að þeir, sem
fyrstir fóru, hefðu ekki getað
snúið við og á móti straumnum
fremur en holskefla í brim-
garði getur snúið við og runnið
aftur út í sjóinn. Þeir stungu
fram fyrir sig í blindni spjót-
um sínum, hnífum og söxum
og féllu fyrir kúlum vamar-
liðsins og fylltu skotgrafimar
og voru troðnir niður af þeira,
sem næstir þeim komu. Sær-
andi og drepanöi. og saarðir og
drepnir, og féllu svo ofan á þá,
sem drepnir höfðu verið á und-
an þeim, og tróðust undir fót-
um þeirra, sem síðan sóttu
fram, aftur og aftur, koll af
kolli, hvert lagið af dauðum
ofan á þá dauðu, og enn héldu
þeir áfram að koma, of margir,
allfof margir. Þar sem skurð-
irnir höfðu verið voru komnir
heilir hiaðar af skrokkum, sem
leifarnar af varnarliðinu not-
uðu sem skjólgarð til að fela
sig bak við, hvíla rifflana á og
skjóta því síðasta, sem eftir
var af púðri. Þeir hlýddu enn
þá iiðsforingjum sínum, þessir
| leirbrúnu, litlu, mexíkönsku
hermenn, tvö hundruð á móti
i tuttugu þúsundum. Og hvað
það var, sem fékk þá til að
berjast gegn löndum sínum,
skil ég ekki enn í dag.
Síðasta skothríðin, Iítil,
! og jafnvel enn skeleggri en.áð-
ur, var að lokum þögnuð. Örfá
skot á strjálingi og herlið
Granaditas var búið með skot-
færabirgðir sínar. Þeir höfðu
verið hraktir ofan af þakinu,
nú neyddust þeir til að yfir-
gefa varnarvirkin. Liðsforingj-
arnir reyndu að skýla mönn-
um sínurn á flóttanum með því
að bregða sverðunum ótt og
títt af glæsilegri hugprýði í
gulum reykiarmekkinum fyrir
framan hliðið. Stutt. sverð
gegn kjöLöxum, skammbyssa
gegn Indíána-boga og ör, agi
tóif manna gegn æði þúsunda.
Að iokum komust leifar setu-
liðsins heilu og höldnu inn í
Granaditas, og Riano liðsfor-
ingi, sem einhvern veginn
hafði tekizt að breyta sorg
sinni í 'hörkulega og ákafa
festu, sagði liðsmönnunum, að
það eina, sem við gætum gert
nú, væri að reyna að standast
I umsátina, þar til liðstyrkur
hefði verið sendur frá Guadal-
j jara, León og San Luis Potosi.
1 Granaditas hefði þykka veggi,
j traust, vel varið hlið. Við hefð-
um brunn fullan af vatni og
mat nægan til að eta nægju
okkar svo vikum eða mánuð-
i um skroti. Og við hefðum næg-
ar handsorengiur til að drepa
ekki aðeins heilan her, heldur
tíu.
Þyrstir hermenn lutu yfir
brunnin nog hrifsuðu skjóluna
hver af hðrum. Særðir menn
voru dresnir upp stigann. Og
hinn tígulegi stigi varð háll af
MYNDASAGA ALÞÝÐUBLAÐSINSí
ORN ELDING

Reg. U. S. Pdt. Off.
[ AP News/eotures
SVARTSKEGGUR: Pú ert flug- ÖRN: Já, — en ekki stjórna ég flug- GRÁSKEGGUR. Umboðsmaður fyrir hátt kaup.
maður; er ekki svo? vél meðvitundarlaus. —--- minn réði þig sem flugmann minn ÖRN: Lygi! — ■— —