Alþýðublaðið - 27.01.1951, Page 8

Börn og imgiingar.
Komið og seljið
AlþýðubSafSið.
Allir vilja kaupa
AlþýðublaiSið.
Laugardagur 27. janúar 1951.
öerlzt áskrifenduri
AlbýðublaÖinu. .>
Alþýðublaðið inn á
bvert heimili. Hring-
ið í síma 4900 og 49O0J
rú á hei
TeSur, a'ð hún muni hvorki anoa né valda
eflingu og varöveizlu tungunnar!
---------------------*---------
BJÖRN ÓLAFSSON nienntamálará'dherra fylgdi frum-
varpi smu um Akademíu íslands úr h aði í neðri deild alþingis
í gær, en frumvarpið sætti þá þegar nokkrum athugasemdum
af hálfu Gylfa Þ. Gíslasonár og Skúla Guðmundssonar. Taldi
Gyifi Þ. Gíslason, að hlutverk hinnar væntanlegu akademíu
ætti að vera i verkahring heimspekideildar háskólans, en
mcnntamálaráðlieiTa svaraði því til, að hann hefði ekki trú á,
ið hún myndi anna því eða valda og sagðist ekki vera bjart-
sýnn á það, að heimspe'kidcildin myndi gera eflingu og varð-
veizlu tungunnar góð skil!
Gylfi Þ. Gíslason rifjaði upp,
að hann hefði þrisvar sinnum
flutt frumvarp á alþingi um
stofnun akademís eða listarráðs
og ætlazt til, að það væri skip-
að tólf viðurkenndustu lista-
mönnum þjóðarinnar, er nvtu
mvilangt heiðurslauna frá al-
þingi af fé því, sem varið er til
skálda, rithöfunda og annarra
listamanna. Vill hann, að þeir
séu menntamálaráðuneytinu og
menntamálaráði til ráðunevtis
um listir og hafi á hendi úthlut
un styrkja til annarra skálda,
rithöfunda og listamanna, þar
eð þeir ættu að vera öllum öðr
um dómbærari í því efni. Kvað
Gylfi sjálfsagt mál að breyta
yrði núverandi fyrirkomulagi
þeirrar styrkjaúthlutunar, því
að sá háttur, að fela bað rnál
fulltrúum stjórnmálaflokk-
anna, væri hvorki viðeigandi
sé farsæll.
í VERKAHRING HEIM-
SPEKIDEILDARINNAR.
Hlutverk Akademíu fs-
lands, sem menntamálaráð-
að hlutverk það, sem há-
skólaráð ætlar Akadcmíu ís
lands, hljóti að vera í hönd-
um fræðimanna og vísinda-
manna, en þeirra ætti að vera
ifyrst og fremst að leita í
heimspckideild háskólans.
Þá taldi Gylfi, að nafnið á
þessari fyrirhuguðu stofnun
væri ekki góð byrjun með tilliti
til hlutverks hennar. Sagði
hann, að þetta væri að stofni
til ,útlent orð með endingu
sem færi illa í íslenzku máli.
Skúli Guðmundsson taldi það
mikla öfugþróun, að menn ör.-
væntu um framtíð íslenzkrar
tungu nú, þegar fimmtungur
njóðarteknanna rynni til
kennslu- og menningarmála og
skólaskyldualdur hefði verðið
lengdur að mun. Leyndi það
sér ekki, að honum lá þungt
hugur til nýju fræðslulöggjaf
arinnar, og álit hans á kennara
stéttinni virtist ekki mikið, þó
að ummæli hans í því efni væru
hófsamleg.
LJOÐAGERÐINNI HRAKAÐ j
herra vill að stofnuð sé, á MEÐ SKÁLDASTYRKJUNUM1
hins vegar að vera efling og
varðveizla móðurmálsins.
Gylfi kvaðst líta svo á, að
þelta hlútverk ætti að vera
í verkahring heimspr7:ideild
ar háskólans, enda væri hægt
að gera til hennar miklar
kröfur í því efni, þar eð bet
ur væri að henni búið en
nokkurri annarri deild há-
skólans hér. Starfa nú við
heimspekideildina sjö próf-
essorar í norrænum fræðum
og einn í heimspeki, svo að
liðskostur- hennar ætti að
vcra nægur. Benti Gylfi á,
TVEIR TOGARAR seldu í
Bretlandi í gær, báðir fyrir yf-
ir 12 000 sterlingspund. Harð-
bakur, hinn nýi togari Akur-
eyringa, seldi 3401 kit fyrir
12 295 pund og Fylkir seldi
3508 kits fyrir 12.462 pund.
BORGARSTJÓRI hefur
fengið heimild bæjarráðs fyr-
ir því að sækja um leigu á liús
næði á 2. hæð hússins Hring-
braut 121, til verknáms fyrir
gagnfræðaskólanemendur.
Skúli benti á það, að um
aldamótin hefðu verið uppi
íslcnzk skáld, sem ort hefðu
ódauðleg kvæði, enda þótt
lítið scm ekkert hefði þá ver-
ið gert að því að styrkja skáld
in af almannafé. Nxi fannst
honum liins vegar öldin öxxn
ur. Sagði hann, að vel mætti
Jeita í ljóðabókum samtíðar-
skáldanna til þess að fixxna
kvæði, sem bitastætt væri í.
Framsöguræða Björns Ólafs
sonar var rnjög í samræmi við
greinargerð frumvarps hans, en
Alþýðublaðið hefur áður rakið
hana í aðalatriðum. Benti hann
á gildi þess, að þjóðtungan væri
varðveitt hrein og fáguð og
taldi hana dýrmætustu eign ís
lendinga. Sagðist hann hafa orð
ið var við þá skoðun, að með
frumvarpi hans ætti að stofna
tólf ný embætti. Sjálfur kvaðst
hann telja sig öðrum fremur
fastheldinn á fé ríkissjóðs, en
hann sagðist ekki telja eftir þá
peninga, sem rynnu til þess að
efla móðurmálið, ef. tilraunin
bæri góðan árangur. Benti hann
á, að hér væri aðeins um að
ræða fjárupphæð, er jafngilti
launum þrigg.ia embættis-
m.anna, og kvaðst hann glaður
greiða þá upphæð í því skyni
að efla og varðveita tunguna á
háskatímum.
HEIÐRAÐI FÉLAGI! Stjórnarkosningar fara fram í Verka-
mannafélaginu Dagsbrún dagana 27. og 28. janúar n. k. í sam-
bandi við þær viljum við undirritaðir vekja athygli þína á
eftirfarandi staðreyndum:
Nú hafa kommúnistar farið með völd í félagi þínu, Dags-
brún, í 9 ár samfleytt, og á þeim árum hefur í fyrsta sinn í
sögu þjóðarinnar verið miklu meiri eftirspurn eftir vinnuafli
en fre.mboð þess. Á sama tíma var meiri afrakstur af allri fram-
leiðslustarfsemi í landinu en áður hafði þekkzt.
Er því augljóst, að skilyrðin til að bæta hvers konar kjör
verkamanna voru þá betri og ákjósanlegri en nokkru sinni fyrr.
Að þessum staðreyndum athuguðum mætti ætla, að nú-
verandi stjórn félagsins hefði náð þeim árangri í hagsmuna-
baráttu verkamanna, að verkamenn væru sæmi’.ega undir það
búnir að mæta harðnandi árferði.
Nú viljum við spyrja þig, góði félagi: Er afkoma þín þanp-
ig, að þú teljir þig standa í þakklætisskuld vig núverandi
stjórn Dagsbrúnar? Hefur stjórn Dagsbrúnar og launaðir starfs-
menn félagsins gætt þess sem skyldi að láta félagsbundna menn
sitja fyrir vinnu? Annað sanna opinberar skýrslur! Hefur ör-
yggi, eftirlit og aðbúnaður á vinnustöðvum aukizt? Þessari
spurningu verður hVer og einn að svara fyrir sig. Er það við-
unandi, að þrír launaðir starfsmenn hjá félaginu komist upp
með það við hvert stjórnarkjör í Dagsbrún, að svipta einn
þriðja hluta félagsmanna atkvæðisrétti vegna sinnar eigin van-
rækslu við innheimtu félagsgjalda?
Þannig mætti lengi spyrja.
En að lokum viljum við vekja athygli þína á því, að fram
undan er e. t. v. harðvítug kjarabarátta alls verkalýðs í landinu
vegna hækkandi verðlags og bindingar á kaupgjaldsvísitölunni.
Vilt þú, að kommúnistar fari með stjórn í Dagsbrún i þeirri
kjaradeilu og reki rýtinginn í bak Alþýðusambandsins á sama
hátt og kommúnistar ráku rýtinginn í bak sunnlenzkra sjó-
manna í sjómannaverkfallinu á s. 1. ári, en urðu síðan að
iingja sínum eigin svikum með fullri skömm?
Þetta verður þú að gera upp við þig vig stjórnarkjörið
am næstu he’gi.
Kommúnistar hafa ráðið Dagsbrún vegna afskiptaleysis
helmings félagsmanna við stjórnarkjör. Nú verður hver einasti
Dagsbrúnarmaður að neyta atkvæðisréttar síns, — og þá er
sigurinn vís.
Listi lýðræðissinna í Dagsbrún er B-listi.
Reykjavík, 25. jan. 1951.
Magnús Hákonarson.
Guðm. Erlendsson. Jóhann Sigurðsson. Sigurður Guðmundsson.
Valdimar Ketilsson. Gunnlaugur Bjarnason. Bjarni Björnsson.
klukkan 2 sidegii § dag
--------------♦------
Fer fram í skrifstofu félagsins í Alþyðu-
húsinu og er lokið kl. í 1 annað kvöid.
KOSNING ST.TORNAR OG EINNIG TRÍJNAÐARRÁÐS
fer fram í verkamannafélaginu Dagsbrún í dag og á morgun,
að viðhafðri allsherjaratkvæðagreiðslu. Fer atkvæðagi'eiðslan
fram í skrifstofu félagsins í Alþýðuliúsinu og stendur í dag
frá klukkan 2—10 síðdegis og á morgun frá kl. 10 árdegis til
k’. 11 sí'ðdegis.
Tveir listar verða í kjöri við
atkvæðagreiðsluna: A-listi, sein
er listi núverandi stjórnar í
Dagsbrún, með öðrum orðum
kommúnista, og B-listi, sem er
listi allra lýðræðissinna í félag
inu.
þess, að þeir hafa ekki atkvæð
Félagsmenn þurfa að gæta
ísrétt, nema þeir bafi áður
greitt félagsgjöld sín fyrir ár-
ið 1950. Ríður því á því að þeir
geri það hið fyrsta. Enginn lýð
ræðissinni má glata atkvæða-
rétti sínum við þessa
þýðingarmiklu kosningu vegna
skuldar við félagið, og enginn
þeirra yfirleitt sitja heima.
áisEfnndur Sjó-
mannafélaegsins
SJÓMANNAFÉLAG
REYKJAVÍKUR heldur aðal-
fund sinn á morgun kl. 2 í A1
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Fundurinn er aðeins fyrir fé
lagsmenn, og ber þeim að sýna
félagsskírteini við innganginn,
Ferðsskrifsfofan
efnir til ókeypis
UM ÞESSA HELGI verður
sú nýbreytni upp tekin í sam-
bandi við skiðaferðir Ferða-
skrifstofunnar, að byrjendxim
verður gefinn kostur á ókeypis
skíðakennslu á vegum skrif-
stofunnar.
Skíðakennari að þessu sinni
er Guðmundur Hallgrímsson
frá ísafirði og gefst farþegum
Ferðaskrifstofunnar kostur á
kennslu hans ef þátttaka gef
ur tilefni til.
Skíðaferðir, í þessu skyni,
verða farnar kl. 13,30 á laugar
dögum og kl. 9,30 til 10 á sunnu
dögum.
-— ------4-----------
Agnar Kl. Jónsson
skfpaður sendlherra
HINN- 25. janúar var Agnar
Kl. Jónsson skrifstofustjóri í
utanríkisráðuneytinu skipaður
sendiherra íslands í Stóra Bret
landi.
---------->-----------
Ný gengislækkun ■ ’
Framh. af 1. síðu.
ur til saumaskapar, hreinlætis
vörur og snyrtivörur, salernis-
pappír, boltar, skrúfur og rær,
gluggajárn og fjeira til húsa-
bygginga, varahlutir í bifreið
ir og flugvélar, hljóðfæri hvers
konar, úr og úrsmíðavörur,
skíði, skíðaútbxinaður og alls
konar íþróttavörur og bækur
og blöð frá Evrópu.
NÝTT DÝRTÍDARFLÓÐ —-
M KJARASKERÐING.
Það liggur að sjálfsögðu í
augum uppi, að með þeim ráð-
stöfunum, sem hér er gei't ráð
fyrir, —■ með því að veita út-
vegsmönnum umráðarétt yfir
helmingi gjaldeyrisins fyrir af
urðir vélbátaflotans, einokun á
innflutningi nefndra vöruteg-
unda og heimild til að leggja
á þær eins og þeim sýnist, verð
ur nýju dýrtíðarflóði veitt yfir
þjóðina og kjþr alls almennings
skert enn á ný stórkostlsga. Og
þó er þetta sennilega engin
trygging fyrir því, að vélbáta-
flotanum sé hjálpað út úr ó-
göngunum, því að vafalaust má
búast við því, að fjöldi útvegs-
manna, sem eru óvanir slíkura
viðskiptum, lendi í höndunum
á bröskurum og okrurum, sem
reyni að maka krókinn, bæði á
kostnað þeirra og alls almenn-
ings.