Tíminn - 22.04.1964, Side 9

Á BESSASTÖÐUM í GÆR: Jón Pétor Slgvaldason sendlherra Kanada á íslandl afhendlr forseta ís-
lands trúnaðarbréf sltt að vlðstöddum utanrlklsráðherra. (L|ósm.: P. Thomsen).
FYRSTI VESTUR-ÍSLENZKI
SENDIHERRANN k ISLANDI
JÓN PÉTUR Sigvaldason af-
henti í gær forseta íslands skil-
ríki sín sem sendiherra Kanada
á íslandi, og sem nafnið bend\r
til, er maðurinn af fslenzku
bergi brotinn, sem heldur ekxi
leynir sér, þegar við hann er
rætt. Er ég barði að dyrum
hans á Hótel Sögu í gær, kom
hann brosandi til dyra, heilsaði
á íslenzku og bauð að ganga í
bæinn, rétt eins og hver ann-
ar íslenzkur bóndi sem ekM er
furða, því að hann er af þing-
eyskum bændum kominn í báð-
ar ættir og uppalinn í „is-
lenzkri“ sveit inni á sléttum
Kanada, þar sem faðir hans bió
búi frá unga aldri og fram á
níræðisaldur, en þá tóku synir
hans við.
Þessa minnist Jón Pétur með
stolti, og þó átti annað fyrir
honum að hggja en halda á
frasn að yrkja hveitíakra föður
síns, því að hann varð fyrstur
manna af íslenzkum ættum til
að gerast sendiherra Kanada-
stjórnar. Það gerðist fyrir rúm-
um þrem árum, er hann var
skipaður sendiherra Kanada >
fjærstu Austurlöndum, nánar
tiltekið í Indónesiu og gegndi
hann því embætti þangað til nú
í ársbyrjun, að hann var skipað-
ur sendiherra Kanada í Noregi
Rætt m JÓN PÉTUR SIGVALDASON, sem um
tíma var eftirlitsmaður kanadiskra sendiráða
um víSa veröld.
og á fslandi með aðsetri í Oslo.
En áður átti hann um tuttugu
ára feril í utanríkisþjónusta
lands síns og naut sífellt meiri
virðingar, var um tíma eftirlits
maður kanadiskra sendiráða
um víða veröld og ferðaðist i
þeim erindum um allar álfur
heims.
Faðir hans var Einar Sig-
valdason, sem fæddist fyrir
tæpum hundrað árum að Lóma
tjörn í Höfðahverfi í Þingeyjar-
sýslu, en íluttist til Vestur-
heims 1888, kynntist þar is-
lenzkri stúlku, sem var sýsl-
ungi hans, Kristínu Guðnadótt-
ur frá Ytri-Neslöndum við Mý-
vatn, sem fór vestur 1893,
gengu þau í hjónaband og hófu
búskap skammt frá Baldur i
Argyle-byggð í Manitoba, þar
sem þau bjuggu alla tíð. Þau
eignuðust fjóra syni, sem allir
eru á lífi. Elztur er Jón Pétur
sendiherra, nýlega sextugur. —
Tveir eru bændur í Argyle, Þór-
hallur og Aðalsteinn, en Ingólf
ur húsasmiður. Móðir þeirra dó
fyrir tæpum tuttugu árum, en
faðir þeirra lifði fram um 1950,
þó kominn nokkuð á níræðis-
aldur.
Þegar við Jón Pétur höfðum
heilsazt og hann hafði ávarpað
mig á íslenzku, baðst hann þeg-
ar afsökunar á íslenzku sinni,
sem gerðist engin þörf, en
hann kvaðst ekld hafa átt þess
kost í svo mörg ár að tala is-
lenzku, og „blessaður leiðréttu
mig, ef við eigum að reyna að
tala saman á íslenzku" bætíi
hann við.
— Hver var aðdragandinn að
því, að þú réðst í utanríkis-
þjónustu heimalands þíns?
— Fyrst var ég skólakennari,
eftir að ég fór úr foreldrahás-
um, þá var ég sautján ára. Eftir
það átti ég ekki heima í sveit-
inni, þar sem ég ólst upp. —
Seinna fór ég í háskólann í
Manitoba og lauk þaðan prófi.
Svo kom striðið, og þá fór ég
í flugherinn, var sendur til
London 1942, og á næstsíðasta
ári stríðsins, nú fyrir réttum
tuttugu árum, kom ég hingað
til íslands í fyrsta sinn, en þá
sem flughermaður og hafði hér
Framhald á 13. s!8u.
Fjörugar umræSur
á sjónvarpsfundi
S túden taráísins
KB— Reykjavík 21. aprfl
Málfundanefnd Stúdentaráðs Há-
skóla ísflands gekkst fyrir almenn-
um umræðufundi um Keflavíkur-
sjónvairpi'ð í samkomuhúsinu Sig-
túni á mánudagskvöldið. Frum-
mæiendur voru fjórir og að máli
þeirra loknu fóru fram frjálsar
umræður og tóku þar allmargir til
máls. Fundurinn var sæmilega
sóttur og stóð þar tfl nokkuð fram
yfir miðnætti.
Fyrsti frummælandi, Þórhallur
Vilmundarson prófessor flutti all-
langa ræðu og gerði þar grein fyr-
ir áskorun þeirri sem sextíu al-
þingiskjósendur sendu Alþingi fyr-
ir nokkrum vikum og mörgum hef
ur verið tíðrætt um síðan. Benti
hann á ástæður þeirra til afskipta
af málinu sem væru m.a. þær, að
smáþjóð hlyti að vera hætta búin
af stöðugum og áleitnum menn-
ingaráhrifum úr einum stað, frá
einni erlendri þjóð. Með. starf-
xækslu sjónvarpsstöðvar á Kefla-
víkurflugvelli, sem næði til mikils
hluta landsmanna, hefðu Banda-
ríkjamenn einokunaraðstöðu á
starfrækslu áhrifamesta fjölmiðl-
unartækis nútímans, sem hlyti að
hafa ósegjanleg áhrif á mótun við-
horfa og menningar þeirra íslend-
inga, sem sætu við sjónvarpstæk-
in sjö tíma á dag. Þórhallur rakti
nokkuð sögu sjónvarpsmálsins, og
benti meðal annars á það, að þeg-
ar leyfður var rekstur sjónvarps-
stöðvarinnar á sínum tíma hafi
það leyfi verið bundið því skil-
yrð| að stöðin næði ekki til Reykja
víkur. Þegar stöðin var stækkuð
fyrir tveimur árum hafi fylgis-
menn þeirrar stækkunar á alþingi,
þar á meðal utanríkisráðherra.
lagt á það áherzlu, að stækkunin
væri óveruleg og myndi ekki hafa
nein veruleg áhrif á móttökuskil-
yrði í Reykjavík. Þá hefði því
einnig verið haldið á loft, að
stækkunin væri nauðsynleg, vegna
þess, að aflminni stöðvar en Kefla
vikurstöðin er nú, væru ekki fáan-
legar. Þórhallur benti á, að reynsl-
an hefði rækilega afsannað fyrri
staðhæfinguna og hvað síðara
atriðið snerti, þá væru - margar
sjónvarpsstöðvar starfræktar í
bandarískum herstöðvum sem
væru aflminni en Keflavíkurstöð-
Frá fundi Stúdentaráðslns I Slgtúnl I fyrrakvöld.
TÍMINN, mlðvikudaglnn 22. aprll 1964 —
(Timamynd-GE.)
in. Það væri því fjarstæða að
minni stöðvar væru ekki til. Las
hann upp alllangan lista yfir banda
rískar herstöðvasjónvarpsstöðvar í
þessu sambandi og kom þar í ljós
að stöðin í Keflavík er til muna
aflmest þeirra stöðva, sem Banda-
ríkin starfrækja í herstöðvum
sínum við Norður-Atlandshaf.
Vignir Guðmundsson, blaðamað
ur og stjórnarmeðlimur í nýstofn-
uðu félagi áhugamanna um sjón-
varp var annar frummælandi.
Hann kvað bandaríska sjónvarpið
ekki fela í sér neina hættu fyrir
íslenzka menningu, þeir sem slíku
héldu fram hlytu að fyrirlíta ís-
ienzka menningu, og það að banna
Keflavíkursjónvarpið, væri svipað
og ef mönnum væri bannað að
drekka skozkt viskí, af því að
viskí væri ekki búið til I landinu!
Hann kvað sextíumenningana
vilja koma á einræði sínu í land-
inu, þar sem þeir notuðu svipu
til að berja landsmenn til hlýðni.
Þá skýrði hann frá því, að félag
áhugamanna um sjónvarp hefði
gert fyrirspurn vegna fréttar í
Tímanum síðast liðinn sunnudag,
þar sem sagt er að til hafi staðið
lokun stöðvarinnar, og fengið þau
svör, að slíkt yrði ekki gert. Ekki
skýrði hann þó frá því, hvaða að-
ili hefði veitt þau svör, og fékkst
ekki til að svara því, þrátt fyrir
ítrekuð tilmæli síðar á fundinum.
Þriðji framsögumaður var Vé-
steinn Ólason, stud. mag. og tók
hann mjög í sama streng og próf-
essor Þórhallur.
Fjórði og síðasti framsögumað-
ur, Jón E. Ragnarsson stud. jur.,
var hins vegar frekar fylgjandi því
að sjónvarpsreksturinn yrði leyfð-
ur áfram, en þó kvaðst hann sam-
mála þvi að einokun erlendrar
þjóðar á þessu sviði væri til van-
sæmdar íslendingum.
Að ræðum framsögumanna lokn
um tóku til máls Sigurður A. Magn
ússon blaðamaður, Björn Teits-
son, stud. mag. Steingrímur Gaut-
ur Kristjánsson, stud. jur., Hall-
dór Blöndal, blaðamaður, Jóhann
Hannesson prófessor, Auðólfur
Gunnarsson stud. med. formaður
Stúdentaráðs, Sigurður Líndal,
borgardómari, Ómar Ragnarsson,
Hörður Bergmann, Einar Björns
son frá Mýnesi og Jón Bjarnason.
Tóku þessir ræðumenn flestir í
streng með sextíumenningunum og
töldu sjónvarpið hættulegt ís-
lenzkri menningu og vansæmandi
íslendingum sem sjálfstæðri menn-
ingarþjóð.
f fundarlok var borin fram til-
laga til fundarályktunar um mót-
mæli við rekstur bandarísku sjón-
varpsstöðvarinnar og áskorun til
alþingis um að aðgerðir verði gerð
ar til að takmarka rekstur hennar
við herstöðina eina. Þessi tillaga
fékkst ekki borin upp, þar eð
fundi þessum var ekki ætlað að
vera annað en umræðufundur og
fundarboðendur töldu hann ekki
ætlaðan til ályktanagerða. Var
tillögunni því breytt í áskorun frá
fundargestum og rituðu allflestir
þeirra undir hana, áður en þeir
hurfu af fundi.
9
)