Alþýðublaðið - 11.07.1953, Qupperneq 4

.í
ALÞÝÐUBLAÐEÐ
Laugardaginn 11. júií 135j
Útfef&ndi. Aiþýðuflokkuriim. RitstJóri og ábyrgðarmaBur:
Htmnibai Valdimaxsson. Meðritstjóri: Hfelgi Sasmundsson.
Frétte*tjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Loftur Gu8-
muudsson og Páll Beck. Auglýsingastjóri; Emma Möller.
Kitgíjómarsímax: 4901 og 4902. Auglýsingasími: 4906. Af-
greiðslusUri; 4900. Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8.
Áskriftarverð kr. 15,00 á mán. í lausasölu kr. 1,00
Gegnsæ kjörgögn gagnleg ríkum
ELÐRA FÖLK man það vel.
ÞaS er ekki lengra síðan kosn-
ingar voru opinberar á íslandi
— fóru fram í heyrinda hljdði.
Þá var þaS algengt, að kaup-
maðurinn eða aðalaívinnurek-
andinn, sera oft var sarni mað-
urinn, væri mætcur einna
fyrsíur á kjörstað. Og stundum
bar það við, að hatm væri með
síóra og þykka bók undir hend- j
inni. Það var verzlunarbókin.
— Skuldaregistur háttvirtra
kjósenda við verzlunina.
Af því fara ekki sögur, að1
þessi voldugi maður hafi að
jafnaði haft í framiní hóg- j
væran áróður á kjörstað, en!
öann valdi sér sæíi á góðum
stað, þar sem hann sá vel
fframan í kjósandann, þegar
hann skyldi nefna nafn jæss
frambjóðanda, sem hann kysi. I
Þá brá stundum skugga ýfir
ásjónu Jæss volduga manns, og
andlitsdrættirnir hörðnuðu.
Það var þegar einhver fátæk-
lingurinn, einhver skulda-
þrjótur verzlunarinnar íeyfði
sér að kjósa andstæðing verzl-
unarvaldsins.
En það bar líka við á slík-
wm kjördegi. að auga kjósand-
ans og þess volduga mættusí-
Velþóknanlegt nafn var nefnt.
— Þá lyftist brúnin og svípur-
inn miídaðist og svo var
slegið feitu striki yfir verzl-
unarskuldina.
Mútur, tautar e'mhver. Nei,
rníkil ósköp. Það var Iiara
ríkur maður að gern gott —
Á KJÖRÐEGI.
Slíkir atburðir voru ekki fá-
tíðir. Þeir voru nlkunna um
allt land. Þeir fylgdu opinber-
um kosningum, eins og nótt
ffyígir degi.
0#þá var það, að barátían
hófst fyrir leynilegum kosn-
íngum. Baráttan fyrir því að
gera þá fátæku og umkomu-
lausu frjálsa og öllum óháða i
kjörklefanum.
Kattnmenn og atvinmirek-
endur voru á móti því að gera
kosningar leynilegar. Hvað
þyrftu menn að fela, spurðu
þeir. En reynslan af opinber-
sm tosnmgum hafði orðið
mörgum fátæklingum dýr.
Margur. sem kaus þann kost-1
inii að halda manndómi sinum j
og sjálfsvirðingu og kjósa
efíir eigin sannfæringu, hafðij
orðið fyrir ómildum innheimtu-
nðferðitm eða verið vikið frá
atvinnu, ef verða mætti að
hann bad.fi þá ráð sitt, eða
hagaði sér a. m. k. skynsam-
lega næst, þegar bosíð yrði. —
Það var kannske einhver mun-
ur að geta áunnið sér útsírik-
un vertdegrar skuldar í verzl-
unarbókinni, aðeins með því
að nefna nafn á fínwm og vel!
mctnum heiðursmanni í stáð-
inn fyrir einhvern bóndadurg-
inn ieða ttppreisnaráegginn,
sem alstaðar voru að trana sér
fram, öllu góðu fólki til skap-
raunar.
Eftir margra ára baráttu
íhaldsins og andstæðinga jjess
var lögfest, að kosningar
skyldu vera leynilegar fcér á
Iandi. Og eftir enn lengri bar-
áttu fékkst það fram, að kosn-
þigarétturinn sfcyldi ] í!ka
verða almennur, það er, ná til
alíra, sem náð höfðu vissum
aldri, án tiliits til þess, hvort
kjósandinn var ríkur eða
snauður, karl eða kona.
Og nú eigum við sem betur
fer að búa við þau mannrétt-
indi, að kosningar séu al-
mennar og leynilegar á íslandi,
eins og í öðrum menningar-
löndum.
En þá gerist það, að sjálfur
dómþmálaráðherrann býr út
kjörgögn, sem nota skal við
utankjörstaðaatkvæðagreiðslu
við alþingiskosningar 1953 og
þverbrýtur þau atriði kosn-
ingalaganna, sem tryggja skulu
örugglega, að kosningin sé
leynileg.
Gengið er algerlega fram-
hjá svohljóðandi ákvæði kosn-
ingalaganna:
„Kjörblöð skulu vera úr
haldgóðum pappir, með mis-
munandi lit við hverjar
kosningar, og svo þykkum,
að skrift verði ekki greind í
gegnum hann, þó að borið sé
upp við birtu“.
f kjörgögnin í þetta sinn er
valinn þunnur pappír af rauð-
bleikum lit, sem aílur dökkni
sést vel í gegn um, jafnvel þótt
ekki sé borinn upp við birtu.
Sést nafn þess frambjóðanda,
sem kosinn hefur verið, jafnvel
gegn um binn Iokaða kjörseðil,
og það væri skrifað á opið blað
Enda berast nú fréttirnar úr
öllum landshíutum: Þessi og
hinu. nafngreindur maður, sem
kaus utan kjörstaðar, kaus
þennan frambjóðandann ®g
þennan flokkinn. Það 'ást gegn
um kjörseðilinn, og það er ekk
ert skrök. Það er jafnveí hægt
að lesa á lokaðan kjörseðil inni
£ umsfagi, sem með fylgir frá
dómsmálastjórninni.
En getur þetta þá komið
að nokkurri sök nú á dögum?
Ekki er nú skuklaverzlun tíl að
dreifa. Ekki þarf að óttast, að
aívinnurekendur komi nú á
kjörstað or; slái striki yfir verzl
unarskuldir.
Nei, mikið rétt, ea sagan end
urtekur sig jafnan í eitthvað
brevtíri mvnd og þó ailtaff
sjálfri sér lík.
Og höfum ná í iiuga gegnsæ
kjörgögn. Það er lííill mnnur
á styrkleik flokkanna. Kosn-
ingin er næsta tvísýn. Annar
sterki fíokkurinn Iiefur 100
þúsund krónur i kosninga-
sjóðnum og marga vellauðuga
Itaupsýslnmen í foringjaliðinn.
Hinn flokkurinn er snauður að
fé oe treystir aðeins á menn og
málefni.
Atvínnuleysi hefur fcerjað
árum saman. Fólk hefur dregið
fram lífið, en orðið að ganga
margs á mis. — Og svo koma
vingjarnlegir menn nokkra
fyrir kosningar og bjóðast til
að bæta úr þessu og hinu. Fata
unp fjölskylduna, útvega lán
ti! kaupa á trillu, aðstoða við
búskaun með væsrum kjörum,
fcjálpa fátæku fólki tíl að kam
Þá brosti hann. hvað nú? Á myndinuni sést Andi;ei Vishinsky = ÓV3n^ sóðu
y skapi, er hann var ao leggja aí stao heim tn Russ-
lands af þingi SÞ í New York nýlega með stórrkipinu Queen Elizabeth. Ilann er þarna á tali
við ameríska blaðamenn. Um ástæðuna fyrir brottför si'nni vildi hann ekkert segja en talið
var þá, að hún stæði í sambandi við fyrirhugaðan fund hinna ;_þriggja stóru“. Nú geta meijn
gert sér ýmislegt í hugarlund vegna hinna nýju atburða í Kreml og þá iíka, hvort Vis-
hinsky brosi enn! 1 . 1
Björn Jakobsson heiðraður á 20 ára
afmæli íþróftaskóla á Laugarvafnt
ÞANN 30. júní s.I. fóru fram að Laugarvatni skólaslit
Íþröítakennarskóla Islands. Við þeíía tækifærí var þess minnzt
að liðin voru þá 20 ár frá því að Björn Jakobsson skólastjóri
brautskráði fyrstu íþróttakennaran frá eínkaskóla sínum, sem
tók til starfa að Laugarvatni 1. okt. 1932 og einnig þess, að nú
voru 10 ár liðin frá því, að fyrstu íþrótíakennararnir brautskráð
ust frá íþróttakennaraskóla íslands, sem stofnaður var með Iög-
um frá alþingi 1942.
hélt Birni skólastjóra, gestum
og heimafólki. Voru þar ræð-
ur fluttar af Birni skólastjóra,
Þtoirsteini Eanarssy.ni, form.
skólanefndar, Bjarna Bjarna-
syni, skólastjóra og Hirti Þór-
arinssyni, form. nemendasam-
bandsins.
Fræðslumálaskrifstoían ,
---- ' •—nrnafr — -
Hö§an Breflandsmeisf
m í plf
Nú voru brautskráðir 10
piltar sem íþróttakennarar.
Frá skóla Björns Jakobs-
sonar og fþróttakennaraskóla
íslands hafa þá brautskráðst
alls 165 íþróttakénnarar — 55
konur og 110 karlar —.
í sambandi við þessi tíma-
mót í starfi Björns Jakobsj
sonar fór fram við skólaslitin
stofnun nemendasambands
beggja skólanna. Formaður
sambandsins var kosinn
Hjörtur Þórarnisson.
Bftir að Björn Jakobsson
hafði lokið skólaslitaræðu
sinni, gekk fram formaður hins
nýsíofnaða nemendasambands
og skýrði frá stofnun nem-
endasambandsins og tilkynnti,
að nemendasambandið hefði
gjöf að færa íþróttakennara-
skóla íslands og bað Fríðu
Stefánsdóttur Eyfjörð, sem
er fyrsta konan, sem Björh
Jakobsson útskrifaði frá skóla
sínum. að afhenda gjöfina. Af-
hjápaði þá Fríða St. Eyfjörð
brjóstlíkan af Birni Jakobs-
syni, skólastjóra. Brjóstlíkanið
hefur gert Erla ísleifsdóttir,
ffbrótí akenri ari, en: það er
steypt í bronce í Danmörku.
Birni skólastjóra bárust við
þetta íækifæri gjafir t. d. frá
stjórn íþróttakennarafél. ís-
lands, kven-íþróttadeild félags
ins og nemendum þeim, sem
nú brautskráðust. Auk þessara
gjafa bárust blóm og símskeyti.
Að loknum skóiaslitum var
setzt áð veizlu, sem skóla-
nefnd ílþróttakennaraskólans
BEN flQGAN, hinn þekkti
amerískí golfleikari vann í gær
Bretlandsmeistara-titilmn í
golfi.
Keppnin fór fram á Carnoust
iavellinum í Dundee í Skót-
lá-fiai. Völlurinn er 7.200 yards
og er methögga fjöldi þar 70,
en Hogan komst uiður í 69 á æf
ingu.
ast í sumarfrí, jafnvel tíí ííVaðaTtMitm í(tlla. ^accluebne Cochran hefur í
Reykjavíkur o. s. frv. o. s. frv, * . .......... 20 ára verið fræg fyrir hraS-
Og svo kýst þú með okkur. tiu£ sitt. Á hún öll hraðamet karlmanna fyrir hreyfilflugur á
Bezt að gera það utan kjörstað 100, 500 og 1060 kílómetra hringflugi (þ. e. flugið hefst og
ar, fyrir kjördag. Og auðvitað endar á sama stað, og vindurinn hefur því e'flgin áhrif). Nýiéga
er þér sama um, þó að einhver varð hún fyrsta konan til að fljúga fcráðar en hlióðið og setti
frá okkuf fari með þér á kjör- ‘ mör.g ný met. 100 kílómetra hringinn flaug fcún á 1050 km.
stað og verði vitumlarvoííur. — hraða á klst. og 500 km. hringimi á 950 km. á klst. í beinu flugi
Það er leynileg kosning Alveg er farið fram og til baka til þess að vindurinn komi ek]d til
eyiu e&. n svo i i er þo vi‘ - greina og 15 km_ þeina Hnu flaug hún á 1088 km. hraða á
kunnamegra að vúa, að rett 7, . c .. , , . . „ ..
nafn komi á kjörseðiíinn fyrir Mst Á myndlnni sest dacQnelme Cochran 1 sætmu a F-86
velgerðiinar. _ OG SVO ER Sabre-jet flugvélinni, sem hún setti í þessi rnet. Við vélina
I ÍINNÍNN GLÆSILEGUR SIG-1 stendur Yeager majór, sem fyxstur manna flaug hraðar. en
UR. í hljóðið. J