Alþýðublaðið - 29.12.1953, Síða 6

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjudagur 29. des. 1953.
Framhald áf 8. síðu.
innar h'ófst sagði Jón að básr-
inn hefði ekkert gert 'tii þess áð
reisa sjúkrahús í Rvík.
FAKSÓTTAIIÚS
FENGUST EKKI KEIST
Eftir áð spænska veikin geis-
aði hér 1918, sáu menn að
brýna jÖörf bar fil þess að reisa
farsóttahús. Vildi próf. Jón
Hjaltálín, að 3 farsóttahús
vseru reist á landsspítalalóð-
inni. Þáverandi bórgarstjóri,
Knud Zimsen. lagðist þá gegn
kröfu próf. Jóns og íékk hann
hénni ekki framgengt. Hins
vegar keýpti bætinn farsótta-
húsið við Þingholtsstræti.
MOTAÐ FYRÍR AORA
SJÚKLINGA
Próf. Jón sagði' að eftir að
skæðar farsóttir hættu að geisa
hér, hefði farsóttahúsið verið
tekið tii annarra aínota. Hefðu
herklaveikir sjúKíi'ngár fengið
þár inni, síðar taugaveiklaðir
ög lamaðir og nú geðveikir.
Kvað Jón nokkra unga geð-
veikralækna hafa fengið inni
méð nýjar aðferðir á geðveik-
um, „shocklækningar11, og
hefðu þær aðferðir gefizt vél.
Moa Martinsson ^
MAHMA GIFTIST

um sinnum. Það voru svo áber
andi :þung andvörþin hennar
ömmu, áf því að herbergði var
svó Íftíð. Ég veitti því athygil,
að stjúpi lá alveg grafkyrr og
hélt níðri í sér andriaum.
Eru það nýrún, hans gamli
kvilli? spuröi amma.
Það var ekkert sagt. um það.
Það var bara sagt, áð það væri
bezt að þú kæmir heim sem
allra fyrst.
Hver hringdi?
Bóndinn hérna á bænum.
Hann hringdi frá Norrköping.
Amma spurði einskis frekar.;
Hún bað ekki til guðs og and-
varpaði ekki framar. Hún lá,
bará alveg grafkyrr.
Við erum búin að gera ráð-
stafanir tii -þess að þú komist
heim á morgun, sagði mamma.
Albert er búinn að fá sér frí
Próf. Jón Hjaltalín sagði að ' einn dag, svo að hann geti fylgt
fröken María Maack hefði frá,þér. Ég á engin stígvél
upþhafi veitt Farsóttahúsinu
fórstoðú. Kvað Jón
upphafi hafa sýnt
dugnað ög umhyggjusemi fyrir
velferð sjúklinga og færði hann
fröken Maríu þa'kkir fyrir starf
sitt við Farsóttahúsið.
' urna, annars hefðí ég
Kópavogssöfnuði færðar
dýrar gjafir
VIÐ AFTANSÖNG í Kópa-
vogsskóla á aðfangadag bárust
Kópavogssókn dýrar gjafir. 2
ónefndar konur gáfu fagran
altarisdúk. Nokkrar konur inn-
en safhaðarins undir forystu
frú Helgu Sveinsdóttur á Sæ-
foóli gáfu tvo þríálmaða ljósa-
Stjaka. Stjakar þessir eru úr
silfri og settir fögrum steinum.
Stjakana smíðaði Jón Dal-
srnannsson gullsmiður og er
það einróma álit allra, sem þá
hafa séð, að þeir séu forkunnar
fagrir og hin mesta listasmíði.
3>að er að sjálfsögðu tilætlun-
in, að stjakarnir verði á sínum
tföi'a eign væntanlegrar Kóþa-
vogskirkju, en þangað til hún
rís, verða þeir þó notaðir við
guðsþjónustur safnaðarins.
Gjöf þessi er hin merkasta.
Hún 'lýsir ekki aðeins stórhug
<og dugnaði gefendanna og list-
fengi gulismiðsins, heldur er
iihún lýsandi tákn þess skilnings
sem margur hefur enn á gildi
Scristhinnar, og ljóst merki
þess áhuga, sem vaknaður er
á því að söfnuðurinn eignist
fagra og hentuga kirkju á sín-
am tíma.
í nafni safnaðarins færi ég
hér með öllum gefendum ofan-
nefndra kirkjugripa alúðar-
þakkir, Gunnar Árnason.
Hedvig mín. Ég°“veit
a fæt-
komið
hana frájmeð þér sjálf, því ég býst við
sérstakan j að þér veiti ekki af einhverri
hjálp, þegar þú kemur heim.
Gam’la konan anzaði engu.
Vertu nú ekki hrygg, anaia
mín. Við skulum gera allt, sem
við getum. til þess að hjálpa
þér, og tengdapabbi er nú orð-
inn ósköp gamall.
Já, já,
það allt. En viltu nú ekki held-
ur fara að hvíla þig? Þér veitir
ekki af að hví'la þig, eftir allt
baslið allan daginn frá morgni
til kvölds. Svo sneri amma sér
til veggjar og dró sængina upþ
fyrir höfuð.
Ég sá að mamma ög stjúpí
horfðu hvort á annað þýðingar-
miklu augnaráði og ég fann það
já mér, að þau skiplust á skoð-
I unum þótt hvorugt segði orð.
SPRENÍGJUHVARFIÐ heíur
T.ú uppiýstst. Og var aflé'tt sam
Éomubanni, sem á hafði verið
sett, meða'n sprengiefnið væri
ófundi'ð. HÖfðu drengir innan
;'við ferrnir.gu verið að verki í
íyrstu, en 'eftir að skúrinn
Ihafði verið o-pnáður, fóru þar
inn nokkru eldri piltar og tóku
eitthvað líka. Þessu skiluðú j.bjóst við einhverju illu; þe'gar
þoir, én sumu hafði víst veriðihún fann jörðina riða undir fót
fleygt í sjóinn. 'um sér.
iMam-ma hristi höfuðið og fór
að afklæða sig. Ég tíndi ijka af
mér spjarirnar; þær voru nú
ekki marg.ar. Ég var til dæmis
í venjulegum, lág.um skóm,
enda þótt það væri vetur, og
þess vegna gat ég ekkert verið
úti við á dagínn. Mamma hafði
látið mig fara í allra mest stopp
uðu og stögluðu sokkana af
stjúpa utan yfir mína s’O'kka, en
þeir voru svo rakir að ég átti í
mestu vandræðum með að kom
ast úr þeim. Þarna hukti ég við
að tosa þeim af mér og nevtti
allra krafta, en það ætlaði ekki
að duga til. Matnma beið á nátt
kjólnum eftir því að ég lyki við
að afklæða mig og fór eíkki upp
í, því þáð var eftir að slÖkkva
á lanipanum. Hún stó'ð tilbúin
viÖ lampann, en sá, áð mér ætil
aði ekki að takast að komást úr
sokkunum.
Hún kom til mín og hjálpaði
mér, brieddi ofan á mig, strauk
á róér^kóllinn, sagði góðg nótt
og slökkti svo á lampanum. S-vo
skreið hún upp í til stjúpa
míns. Þau lyágu vakandi; þau
sögðu ekkert, en ég vissi samt
að þau voru vakandi la'ngt
fram eftir nóttu. Ég lá líka vak
andi og gat ekki sofnað. Þáð
Maút eitthvað að breytast bráð
um.. Ég fann það á mér. Ég gat
alveg séð það á mömmu áðan:
hún var svó alvarleg. já. næst-
um því fjandsamleg. Þanni.g
leit hún alltaf.út, þegar hún
83. DAGUR:
Segðu mér nú satt, Hedvig:
Er maðúrinn minn dáinn?
heyrðist frá rúmínu hennar
ömrnu.
Það leið dálítil stund á'n þess
að mamma svaraði.
Þú þarft ánnars ekki-áð ségja
neitt; eg Ve'it að hann er dáinn.
Já, amma; það er hann. En
ég ætlaoi ekki að segja þér það
fyrr en í fyrramáliö til þess að
þú gætir sofið eitthvað í nótt.
Ég heyrði að mamma settist
upp í rúminu.
Nei, nei, Hedvig mín. Liggðu.
bara kyrr. Þú þ.arft ekkert að
kveikja á lampanum, sagði
ammá.
Mamaia lagðist út af aftúr.
Enn varð allt kyrrt og hljótt.
Andrúmsloftið vár þrungið
aUgist og óró og þungum hugs-
unum. Kolsvart myrkrið um-
lukti okkur. Hér höfðum við
rennitjöld fyrir gluggunum;
stúikan á f.allegu tr'éskónum
gekk yfir eilífðartrébrúna með
vatnsfötu í hendinni . . . en ég
gat náttúrlega ekki séð til henn
ar í sótsvörtu jattúármyrkr-
inu. Hitt vissi ég, að myndin
var á veggnum. . -.
Ef Míu litlu verður of kalt á
gólfinu, þá má hún koma uþ'o
í til mín, heyrði ég ömmu
segja.
Mamma fór fram úr og
kveikti á lampanum.
Hún tók rúmfötin mín og
kom þeim fyrir í rúminu fyr-
ir ofan ömmu. Ég norpaði á gólf
inu á meðan, skjálfandi af
kulda. Svo tók ég eftir því, að
mamma hafði lagt handleggina
utan um ömmu. Án þess að
segja éitt orð, lííaðmaðl hún
ömmu að sér, og amma hall_
aði gömlu og þreyttu höfðinu
sínu að öxl hennar. Hvorug
þeirra sagði eitt aukatekið orð.
Stjúpi gat ekkert séð þaðan
sem ^hann lá út af í rúniinu.
því í fyrsta lagi var mjög
dimmt og svo stóð borðið á
milli. Mér var dauðkalt, og það
olli mér mikillar áreynslu að
láta ekki heyrast hvernig tenn
urnar í mér glörnruðu. Ég
vildi ekki trufla þær. Ég fann
það á mér, að það væru hrein
helgispjöll að gera þeim
minnsta ónæði. Mamma vav svo
sparsöm á ytri tákn þess, að
henni þætti vænt um mann.
Ég sá aðra hendina hennar
ömmu minnar. Hehdin hennar
ömmu virtist líka miklu eldri
með drifhvíta öxlina hennar
mömmu að bakgrunni. Það var
eins og eitthvað heíði gerzt, sem
ekki var hægt að bæta, og þeg-
ar slitin og ellihrum hendin
hennar ömmu lagðist að krít-
hvítri húðinni á mömmu og
þegar rytjulegt og þunnt hár-
strýið hennar lagðist upp að
annarri þykku og ljósu flétt-
unni á mömmu, sem hékk frarn
yfir öxlina hennar.
Mamma hvíslaði einhverju
að ömmlu, og gamla konan
h'nikaði sér til í rúminii og
lagðist síðan á koddann sinn.
Ég kreið upp í til hennar og
lagði utan um hana haridiegg-
ina alveg eins og ég hafði séð
mömmú gera. Svo slökkti
mamma á lampanum.
Reyndu nú að sofa svolítið,
amma, sagði mamma.
Já, reyndu að sofa Svólítið,
endurtók stjúpi; ég veitti því
athygli, að hann reyndi að vera
eins vingjamlegur í málrómp-
um og hann mögulega gat. Ég
þrýsti mér upp á ömmu minni
og faðmaði hann enn fastar að
mér.
Þakka ykkur fyrir, þakka ykk
ur fyrir ,sagði amma hæglát-.
lega. Svo bætti hún við' eftir
dálitla þögn:
Nú fá kerlingannar upp'i á
Valbergi eitthvað til þess að
tala um, og slúðra og slaðra.
Við blásum nú bara á það,
sagði mamma.
Já, þær ættu nú bara að
reyna það, bætti stjúpi við.
Þetta var mín gamla amma,
endurborin. Nú kannaðist ég
fyrst við hana, eins og hún átti
að vera. Nei; hún var víst á-
reiðanlega engin betlikerling.
Hún barmaði sér heldur ekki,
þegar sorgina bar að höndum.
En hún var hrædd viö bak-
tal og slúður. Ég heyrði hana
ekki fara með bænir upphátt
og þó held ég að Henr.i hafi
ekki komið dúr á auga alla
nóttina. Hún vakti mig oft,
því hún var alltaf að bylta sér
til í rúminu.
Hun var búin að spretta
svarta bandinu af húfunni
sinni, þegar hún lagði af stað
heimleiðis með stjúpa daginn
eftir.
Ég get ekki gengið með
svona band í húfúnni minni.
eftir að ég hef misst þann allra
bezta mann, sem ég hef átt um
dagana, sagði hún. Því beztur
af mínum þremur mönnum var
hann, óefað, bætti hún við, og
nú var ýfir rödd hennar sami
hressileikinn og í gamla dagá,
áðúr en hún frelsaðist.
Karlberg ók þeim á járnbraut
arstöðina. Hann kól víst á eyr-
unum, því nú varð stjúpi sjálf
ur að notá loðhúfuna sína, sem
annars lét Jlarlberg gariga með
að jafnaði.
Ég ákal annaris senda þér
stígvél með Albert til baka,'
svo að þú getir komið og Ver_
ið við jarðarförina, Hedvig mín,
sagði amma að skilnaði. Því
bæði getið xið náttúrlega ekki
farið að heiman í senn; það
gera búverkin og barnið. Og'
| þetta var það síðasta, sem ég
heyrði hana segja,. í því hún
ók af stað frá hvítkalkaða li'ús
Lnu á sléttunni. . . ,
í tvo daga samfleytt gerði ég
ekki annað en lesa Opinberun
Jóhanriesar og mamma sagði
ekki aukatekið orð við því,
hvað þá heldur að hún amaðist
við því. Mamma var eirðarlaús.
Hún gerði ekki annað en ráfa
fram og aftur milli herbergj-
anna okkar og Olgu. að var
kalt úti og snjókoma. Svo
hætti að snjóa en þá herti írost
ið. Það komst upp í tuttugu
gráður. Stjúpi átti að vera í
burtu í tvo daga, koma heim
seint að kvöldi annars dags.
Ojæja, við skulum bara bíða
og sjá hvað setur, sagði mamma
við Olgu einu sinni frammi á
gangi. Ég heyrði ekki hvað
þeim hafði farið í riiilli, e'n
þetta var það síðasta, setn
mamma sagði við háila í það
skiptið. Ég held nú það, sem ég
held bætti mamma við og kom
' inn til okkar. Ég var niðursokk-
s
s
s
$
s
s
s
s
S"
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s.
s
s
s
s
s
; s
{s
< s
s
s
s-
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S’
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
V
s
s
's
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
ý
s
s
*
s
s
s
s
s
ÍS
s
Úra-viðgeröír. V
Fljót og góð afgreiðsla. s
GUÐI, GÍSLASON, •
Lúugavegi 63, ^
sínii 81218. ý
Samúðarkorf \
Slysavamafé.’ags íslar.dsl
kaúpa flestir. Fást hjá-
slysavarnadeildum uíq •
land allt. f Rvík í hann- ’
yrðaverzluninni, Banka- ^
stræti 6, Verzl. Gunnþór- ^
unnar Halldórsd. og skrif-^
stöfu félagsins, Grófio 1. s
Afgreidd í síma 4897. — S
Heitið. á slysavarnafélagið S
Það bregst ekki. S
^■^•^•^•^•^•^•^•^•^•^■•^'•^- •
s
s
s
s
s
hefur afgreiðslu í Bæjar-s
bílastöðinni í Aðalstræti S
16. Opið 7.50—22. ÁS
sunnudogum 10—18. — S
Sími 1395. S
s
s
s
s
„s
s
s
s
Nýja sendi-
bílastöðin h.f.
s
Minningarspjöld t
Barnaspítalasjóðs HringslnsS
eru afgreidd í Ilannyrða- S
verzl. Refjll, Aðalstræti 12 ^
(áður verzl. Aug. Sventl--
sen), í Verzluninni Víctor, >
Laugavegi 33, Holts-Apó-^
teki,i Langholtsvegi. 84, ^
Verzl. Álfabrekku við Suð- v,
urlandsbraut, og Þorsteins-S
búð, Snorrabraut 61. S
S
Hús og íhúðir
4
af ýmsum stærðum
bænum, útverfum
arins og fyrir utan bæ-ij
ínn til sölu. — Höfums
einnig til sölu jarðir, s
vélbáta, bifríiSir ogS
verðbréf.
Nýjá fasteigaasalass.
Bankastræti 7.
Sími 1518.
Smurt brauð
og snittur.
Nestispakkar.
s.
s
s
V
V
s
s-
s
s
s
s
MATBARINN
Lækjargotu 6,
Sími 80340.
ódyrast og bezt. Vin-•
samlegasr pantið með^
fyrírvara. ý
S
N
S
i
•^s
s
V
s
s
af mörgum gerðum, vasa- S
ljósaperur og rafhlöður. S
S
IÐJA S
Lækjargötu 10. S
iri/ í lesturinri; hún vissi víst
ekki að ég hafði heyrt síðustu
orðin.
Svo var það nokkru seínna
þann sama dág að þær voru
farnar að tala saman, vfst um
þetta sama. Og nú lagði ég
hlustirriar víð. Olga sagði: O,
vertu nú ekki að gera þér þess