Vísir - 11.07.1911, Blaðsíða 3

V í S I R
39
hve lítil samheldi virðist vera meðal
fólks í þeirri stjett hjer, og hve lítið
það virðist hugsa — og ennþá minna
gjöra — fyrir sína stjett. Það er þó
áreiðanlega margt, sem veslunarfólk-
ið gæti gjört til góðs og framfara
bæði sjálfum sér sem einstaklingum
og stéttinni allri sem heild. Og
það er eins áreiðanlegt, að það er
margt sem þarf að gjöra fyrir stjett I
þessa. Högum hennar er ekki í
öllum greinum svo vel komið hjer,
að engra umbóta sje vant.
Jeg vil strax taka það fram, að
þar sem jeg tala hjer um verslun-
arfólk, þá á jeg ekki við kaup-
menn, heldur starfsmenn þeirra, þ.
e skrifstofufólk og afgreiðslufólk
innanbúðar og utan, starfsfólk banka,
að bankastjórnum undanskildum,
skrifstofufólk á afgreiðslustöðum skipa
og skrifstofum iðnaðarstofnana o.fl.
er lík störf hafa með höndum.
Það er svo um þetta mái eins
og raunar öll mál, er heilar stjettir
fólks snerta, að til þess að halda
framkvæmdunum og afleiðingum
þeirra við lýði, er öflugasta meðal-
ið að mynda samtök innan stjettar-
innar. Starfskraftar og framkvæmda-
möguleikar einstaWlinganna innan
stjettarinnar geta svo ólíkt betur
notið sín, þegar þeir styðjast við
fjelagsskap stjettarbræðra sinna og
hafa hann að bakhjalli, heldur, en
þegar hver potar í sínu horni einn
og aðstoðarlaus.
Hjer er að vísu til fjelagsskapur
innan verslunarstjettarinnar, sem sje
sty rktarsjóður verslunarmanna.
En sá fjelagsskapur er að því sem
jeg best veit mjög þýðingarlítill fyr-
ir verslunarfólkið nema í einu ein-
asta augnamiði, sem er að styrkja
fátæka óverkfæra verslunarmenn með
nokkru fjárframlagi. Þetta er mjög
gott og lofsvert, og má enginn skilja
orð mín svo, að jeg vilji gjöra lit-
ið úr þessari stofnun, því jeg álít
hana einmitt sjerlega góða og nauð-
synlega. En hinu held jeg fram að
hún sje hngt um of einhæf ef
svo mætti að orði komast. — Versl-
unarfólksstjettin þarf samtök, með
miklu víðaii sjóndeildarhring, með
margfalt fleiri leiðum til að fara
eftir í baráttunni fyrir framþróun
sinni og velvegnun. Einn liðurinn
í þvf kerfi er vitanlega hjálpsemi
og fjestyrkur til þurfandi fólks, og
þeim lið er sæmilega sjeð fyrir hjer
með styrktarsjóðnum, sem er orðinn
allvel fjáður, og auðgast vonandi
með ári hverju. Og það ætti ein-
mitt að vera svo afar mikil hjálp
fyrir samtök verslunarfólks hjer, sem
nú eða síðar yrðu mynduð, að svo
vel er þegar sjeð fyrir þessum hluta
ætlunarverksins, svo að hægt er að
verja þeim mun meira af starfskröft
og fjárframlögum til hinna annara
þátta fjelagsstarfseminnar.
Það var víst reynt fyrir fáum ár-
um að stofna hjer verslunarmanna-
fjelag, en lítið hefur borið á þeim
fjelagsskap, og er jeg hræddur um
að hann hafi aldrei komist verulega
á fót, og sje nú annaðhvort alveg
danöur eða þá í andarslitrunum, og
er það illa farið. En þó svona
færi með þessa tilraun, er engin
ástæða til að leggja árar í bát. Því
lítt hugsanlegt er, að slíkur fjelags-
skapur gati ekki þrifist hjer og
blómgvast, ef vel og og skynsamlega
er að farið. Svo mikinn amlóðaskap
get jeg ekki ætlað verslunarfólkinu
í höfuðstað íslands á tuttugustu
öldinni.
Akureyri er að jeg helt, eini kaup-
staðurinn hjer á landi, sem hefir
nokkuð öflugt verslunarfjelag með
því sniði, sem slikur fjelagsskapur
þarf að hafa, til þess að geta kom-
komið að verulegu liði. Það fje-
iag er orðið nokkuð gamalt, líklega
um eða yfir 10 ára, og hefur verið
og er enn að því að mjer er sagt,
starfsamt og gott fjelag, sem hefnr
áunnið sjer hylli og velvild bæar-
manna, bæði innan verslunarstjett-
arinnar sjálfrar og utan hennar.
Það fjelag mun eiga upptökin að
stofnun verslunarskólans, að minsta
kosti er mjer kunnugt um, að það
hafði það mál mikið á dagsskrá
sinni,og skrifaði um það til Alþingis
og studdi framgang þess við marga
þingmenn. Almennum frídegi fyrir
verslunarmenn á Akureyri hefir þaö
gengist fyrir og inörgu öðru í þarf-
ir stjettar sinnar. Og að ýmsum
almennum málum bæarins hefir það
einnig unnið og haft áhrif á. Styrkt-
arsjóðsstofnun er ein grein þess
fjelags, og er sú grein raunar alveg
sjálfstæð, því henni er svo fyrir
komið, að hún getur staðið og
haldið áfram störfum, þó fjelagið
líði undir lok. Lögum fjelagsins
er tvískift. Er annar hluti þeirra
um styrktarsjóðinn, hvernig hann
skuli mynda og ávaxta og hvernig
honum skuli varið. Hinn hluti lag-
anna er um aðra starfsemi fjelagsins,
fundasköp, stjómarfyrirkomulag o.
fl. Og að minni hyggju er margt
í lögum þessa fjelags, sem þeir menn
hefðu gott af að kynna sjer, sem
hugsuðu til að stofna hjer líkt fjelag.
Jeg ætla að láta eintak af lögunum,
sem jeg hefi eignast, liggja frammi
á afgreiðslu »Vísis* um tíma, og
geta menn fengið að sjá þau þar
hjá ritstjóranum ef menn óska.
Nl.
Yiktoria Luise.
Koman til Wilhelmshafen hátíB-
leg haidiu i Reykjavik.
Þegar Viktoria Luise kom inn
til Wilhelmshafen á laugardaginn
var hefur víst fáum viðstöddum
dottið í hug að hjer á hala ver-
aldar væri fjöldi bæarmanna með
borgarstjóra í broddi fylkingar"~að
gera þá komu hátíðlega. »Pússa«
upp Reykjavíkurbæ, I fylla blöðin
með meira og minna vitlausum lýs-
ingum,á skipinu. Æfaj almennar
kurteisis-beygingar út af kurteisis-
boðinu og skafa eyrun til undir-
búnings lúðrahljóminum. Okkur
hættir stundum við að vera nokk-
uð á undan tímanum, og það á
víst enn langt í land að hingað heyr-
ist lúðrahljómur frá Wilhelmshafen.
Það er annars ekkert merkilegur
viðburður þó herskip komi inn-til
Wilhelmshafen og engin ástæða fyr-
ir þá stillingarmenn, sem þennan
bæ byggja að verða uppnæmir útaf
því.--En um Viktoríu Luisu skal
jeg geta þess til frekari upplýsinga
reykvískum blaðafróðleik um hana
aö hún er ekki þýskt skólaskip og
þvi síður stærsta þýska skólaskipið.
Hún er í þeim flokki sem Þjóð-
verjar kalla »Oe8chtitzte Kreuzer*,
5056 þúsund tvípund, 118,3 Stikur
að lengd og breiðust 15,6 stikur
ristir 6,7 stikur, þrfvjela með 12
þús. hesta afli, fer 21,5 mílur á
vökunni, eyðir 800 þúsund tvípund-
um kola og skipverjar eru 444.
Þar eru 12 hraðskota fallbyssur 15
cm. og 8 sem eru 8,8 cm., og
ennfremur eru þar fjórar maskínu-
byssur 8 mm. og þrjár tundur-
báta pípur. Þurfið þið nánari lýs-
ingu heiðruðu bæarbúar? Máske
ekki meðan hún liggur kjur í Wil-
helmshafen.
Stærsta skólaskip Þjóðverja heitir
König Wilhelm 9560 smátestir að
þyngd og þarf vonandi ekki að
lýsa því frekar meðan ekkert frjett-
ist um komu þess til Wilhelmshafen,
Torpedcrleuinant