Vísir - 12.07.1911, Blaðsíða 3

V í S I R
43
ínimista kosti eigi ekki Alþingi, eða
hið opinbera, að leggja meira fje
til skólans en í mesta lagi helming
á máti framlögum af stjettarinnar
hálfu.
Jeg held nú að verslunarstjett
þessa lands taki svo ríflega þátt
í fjárframlögum til landsjóðs, og
beri svo fullkomlega sinn hluta
byrðanna, móti öðrum stjettum þjóð-
fjelagsins, að það sitji ekki á þjóð
eða þingi að telja eftir styrk til
verslunarskólans. Hitt er annað
mál, að það væri vel gjört og
mjög viðeigandi, að kaupmenn og
verslunarmenn, sem nokkurs eru
megnugir, rjelti skólanum hjálpar-
hönd. Nokkrir kaupmenn lijer
hafa og gert það drengilega og
eiga þeir þökk og heiður skilið
fyrir það. En mín meining er það,
að verslunarstjettin eigi fulla sann-
girniskröfu til þess, að þessi eina
sjermentunarstofnun hennar sje styrkt
af Iandsjóði eins og þarfir hennar
og kröfur tímans heimta.
En sem sagt, eins og nú standa
sakir með verslunarskólann, og þann
tíma, sem allur fjöldi versfunarfólks
hjer hefur afgangs skyldustörfum
sínum, til eigin nota, þá vantar
mikið á að fullnægt verði upp-
fræðsluþörfum verslunarstjettarinnar.
Og úr þessum annniörkum hygg jeg
fátt muni betur geta bætt en öfl-
ugt verslunarmannafjelag.
Jeg vona að þess verði ekki langt
að bíða, að verslunarfólkið hjer taki
rögg á sig og gjöri annaðhvort að
lífga við og efla gamla verslunar-
mannafjelagið, eða stofni annað nýtt
og vinni í því með áhuga og skyn-
semi stjett sinni til gagns og frama.
Verslunarmaður.
Drottirm í pólitík-
inni.
(Úr grein í síðasta Kirkjublaði)
Allir fjelagsbótarmenn hafa, svo
langt sem sögur ganga, veriðað ein-
hverju leyti póliltískir leiðtogar síns
tíma. Sjálfur æðsti spámaðurinn allra
spámanna er þar eigi undanskilinn.
Og spámenn gamlatestamentisinseru
svo allra-átakanlegast pólitískir ritarar
og ræðarar. Fólkið liefur verið
alið upp í þeim misskilningi, um
tugi kynslóða, — og tekur því
svo langan tíma að eyða — að
spámennirnir gömlu liafi aðallega
verið að segja fyrir óorðna hluti.
Rjett skilið gætir þess varla meira
um þá, en aðra guðinnblásna fjel-
agsbótarmenri á öðrum tímum. Nei,
spámenn gamla testamentisins, sem
mest ber á, eru einmitt hápólitískir
bardagamenn síns tíma.
Viljið þið svolítinn smekk hjá
Jesaja í niðurlagi 22. kap.
Jesaja er að velta einhverjum
misindis-ráðgjafa. Hann heitir Sjebna
Auðvitað lætur Jesaja Jahve vinna
verkið:
»Sjá Jahve varpar þjer burt mað-
ur! þrífur fast í þig, vefur þig sam-
an í böggul, og þeytir þjer sem
sopp út á víðan vang. Þar skalt
þú deyja . . . þú sem ert húsi
drottins þíns til svívirðu! Eg hrindi
þjer úr stöðu þinni, og úr embætti
þínu skal þjer steypt verða.«
Þetta er eflaust bókstaflega að
skilja. Steyptum stórvesírum voru
eigi veitt eftirlaun á Austurlöndum.
Það var gengið svo frá þeim, að
þeir þurftu eigi eftirlaun. Og há-
mark refsingarinnar er hjer einmitt
að burtrekni og drepni ráðherrann
fær ekki einu sinni að koma í gröf-
ina sína.
En svo er Jesaja að koma að
helsta og besta manni síns flokks í
ráðgjafasætið. Hann heitir Eljakím.
Stjórnarbyltingin sú hefur tekist. En
nýi ráðgjafinn fær lífsreglurnar um
leið til viðvörunar. Ráðherranum
nýa er líkt við reginnagla í hásæt-
isstoðinni. Þar er haldið. En svo
kemur þessi aðvörun gegn flokks-
og frænd-spillingunni. Hótunin ber-
sýnilega sú, að eins geti komið fyr-
Eljakím og Sjebna, fari Eljakím ekki
betur með völdin:
»En hengi allur þungi föðurætt-
ar hans sig á hann með niðjum sínum
og skyldmennum, öll smákerin, eigi
aðeins skálarna, heldur og öll leir-
kerin, þá mun naglinn — það eru
orð Jahve hersveitanna — sem rek-
inn var á haldgóðan stað, jafnskjótt
láta undan, brotna og detta niður
og byrðin sem á honum hjekk, skal
sundur molast, því að Jahve hefur
talað það.«*
Væri ekki gott að eignast dálítið
meira af trú og hugsjón Jesaja, að
drottinn sje líka í pólitíkinni, eða
vilji að minnsta kosti vera það?
Og stafar ekki spillingin í póitík-
inni einmitt þaðan, að drottinn er
oflítið eða alls ekki í pólitíkinni?
En við mennirnir þess meira f leik-
* Athugi menn um leiö, hvernig.
gamla þýðingin á niðurlagi 22. kap-
lokar fyrir þennan stórnerkilega, og al
veg sjálfsagðaskilning.
um með allan okkar sjálfselsku-
vitja?
Nú er þaðsvoafarfjarri hugsun minni
að einhver kirkjulegur eða trúarleg-
ur fjelagsskapur sem slíkur bindist
saintökum til afskifta af pólitík. í
reynd hygg jeg slíkt oftar eða oftast
verið til hins verra. Hitt er við-
leitni mín, að reyna að koma þeirri
skyldutilfinningu inn hjá trúuðum
mönnum hjer á landi, sem mál
mitt getur náð til, að þeir eigi að
láta til sín taka um pólitík, einmitt
allra helst nú, og við þingkosning-
arnar sem í hönd fara, af því að
nú eru vondir og hættulegir tímar.
Og trúaðan kalla jeg hvern þann
mannsem kennir guðstaugarinna með
þeim hætti að hann má eigi úr
sínu lífi missa þá vitund, að ein-
hver góður vilji sje þó í tilverunni
og að gott sje og eftirsóknarvert
að mega vera eitthvaö í verki með
þeim vilja.
Þessu langar mig að koma inn,
að ekki má kasta pólitfkinni frá
sjer þó að hún sje orðin ill og
spilt. Vjer trúum því að »ú fje-
lagsskipun, sem nú er, sje, þrátt
fyrir alt og alt, á þroskaleið til
annars betra og fullkomnara , og
að því sje hverjum oss skylt að
vinna, með þeim mætti sem hann
hefur. Og uinbæturnar verða að
byrja hið innra í huga hvers ein-
staks manns, með því — að hann
varðveiti andlegt sjálfstæði sitt. haldi
sínum siðferðislega dómi fyrir sig
í fjelagsmálum, hlýði boði samvisku
sinnar, en eigi utan að komandi
skipunum.
Drottinn á ekki nema eina leið
inn í pólitíkina og hún er í gegn-
um samvisku hvers einstaks manns.
Menn hrista höfuðið yfir þessu
og jumir verða auðvitað vondir:
»Öll samtök og öll flokkssamvinna
eyðilögð!« — Nú, í sjálfu sjer finst
manni ekki líklegt að ilt komi upp
af auknu siðferðilegu sjálfstæði ein-
: staklinganna. Hitt fins mjer og að
| yrði bein afleiðing af vakandi og vax-
andi hluttöku manna í pólitík —
með þeim huga sem jeg nú hefi
lýst — að töluvert hreinsaðist til.
Auglýsingar
er sjálfsagt að setja í Vísi,
þær eiga að útbreiðast vel
þær eiga að útbreiðast-fljótt
þær eiga að lesast alment