Vísir - 06.08.1912, Blaðsíða 2

V l S I R
stíga a: baki, fá þeir hestinn í hendur
útlend gum sem jafnt berja þá í
höfuðið sem annarstaðar, er ekki
von að nokkur maður, sem á góðan
hest og er ant i>m hann, vilji láta
hann í annað eins at. Z.
Frá Japan.
Brot úr menningarsögu nútið-
arinnar í Áusturheimi.
Menn eiga bágt með að trúa því
að nokkuð sje orðið eftir af Ár-
ljómalandi inu forna: Japan, hvorki
í siðum nje þjóðarlunderni, þegar
litið er á byltinga og breytinga-
hamfarirnar þar í landi á siðustu
áratugum, Þess vegna er gaman
og fróðleikur að heyra, hvaða dóm
rithöfundurinn Lafcadio Hearn kveð-
ur upp í þessu efni í bók sinni:
Kyasha, um nútíðar menningu Ja-
pana, sem nýlega er komin út er-
lendis. Orð hans eru því þyngri
á metunum sem þarna er maður,
sem þekkir Japan, — sem dvalið
hefur þar í landi í mörg ár, ekki
sem ferðalangur, heldur sem vinur
og kennari bestu manna þar, —
maður, sem farið hefur um þetta
fagra land þvert og endilangt og
kynt sjer það til hlítar, lifað lífiallra
stjetta þjóðarinnar og unnað Japan
sem annari ættjörð sinni. Hann
getur öðruin framar dæmt um gildi
og áhrif endurbóta þeirra sem rutt
hafa sjer til rúms með þjóðinn .
Japan hefur fyrst og fremst tek-
ið þeim íflestu stakkaskiftum heima
fyrir, sem hugsanleg voru urn nokk-
urt land í Austurheimi. Ganúa
ljensstjórnar-fyrirkomulagið, með al-
ræði aðalsins og prestastjettarinnar,
sem klauf og sundraði þjóðfjelag-
inu í eilífum óeirðuin, ieið undir
lok, og uppreis þingbundið kon-
ungsríki, með jfjóðræði og þing-
ræði. Þessu næst hófust endurbæt-
ur í framkvæmdalífi og menning-
arstarfinu inn á við og út á við.
Japan tók upp herskipun og vopna-
burð að fordæmi frenrstu herþjóða
Norðurálfunnar, Frakka og Þjóð-
verja. Nýtísku skotvopn smá og
stór voru keypt, herskip smíðuð í
Engiandi, er jafnvel voru fyrirmynd
annara nýtísku herskipa. Hafnir
voru gerðar og skipakvíar, reglu
bundnum eimskipaferðum komið á
—þeim fyrstu fyrir forgöngu austur-
landaþjóða sjálfra. Vitar voru
byggðir og flóðgarðar svo mikl-
ir, að slíks eru ekki dæmi úm
víða veröld. Járnbrautir voru lagðar
svo sem nauðsyn bar til vegna her-
flutnings og samgangna innan ríkis.
Þá voru settar á stofn verksmiðjur,
námar unnir, járnsmiðjur, mylnur
og púðurverksmiðjur gerðar, uns
auðið varð að keppa við iðnað og
framfarir Vesturheimsmanna. Þá var
mentamálum komið í lag, þjóðinni
veitt almenn fræðsla, skólar settir á
stofn og hærri mentastofnanir, sem
fyllilega standa vorum jafnfætis ef
ekki framar. Fullkomið trúarfrelsi
lögleitt og, hverjum leyft að verða
sæll við sína trú alveg óátalið. Yfir-
Ieitt var frelsi veitt til alls þess, er
að alþjóðaheill laut og hagkvæm-
así var Austurlandabúum í hvívetna.
Áiit var kenut, ailt var noíað, sem
að haldi kom, og í tveim stórstríðum
sýndi þjóðin. að hún hafði lært
meira en nokkurn útlendinga rendi
grun í og gat látið sjer á sama
standa án ótta við yfirvofandi ofur-
efli, ef í harðbakkann slæi.
En sá fer mjög villur vegar, sem
heldur að Japan sje orðinn vest-
rænt ríki, þrátt fyrir allar þessar
ógurlegu byltingar og breytingar á
síðasta mannsaldri. Japan varð ná-
Jívæmlega það sem það var og eins
og það var. Erlendar uppgötvanir
og áhrif hagnýtti þjóðin sjer svo
rjett og með slíkum árangri, sem
mikill listamaðup' eða hstasmiður
hagnýtir sjer ný áhöld, sem honum
eru boðin, og endurbættar vjeiar, en
sjálf sál þjóðarinnar breyttisi ekki,
pólitískt markmið og allir innri
straumar, sem eru undirrótin að
þjóðarkrafti Japana, breyttust ekki
frekar en listastefna og markmið
snillingsins breytist, þótt hann skifti
um áhöld og aðferð, svo verkið
gangi fljótar og verði vandaðra.
Nýlega hefurmikið verið ritað um
ina einkennilegu, japönsku glímu;
Ju-jitsu, sem hver einasti vel upp
alinn Japani lærir mjög rækilega.
Það er einkennileg aðferð, að bera
ekki fyrir áhlaup mótstöðumanns-
ins, því síður að ráðast á hann á
móti, heldur nota sjer þau svo
hann falli á sjálfs sín bragði. Sá
sem er æfður í Ju-jitsu veitir hrind-
ingum, höggum og árás mótstöðu-
manns síns ekkert viönám, hörfar
þvert á móti svo undan, að hinn
falli um sjálfan sig. Hann styður
hreyfing hans með djöfullegri slægð,
uns hann gætir sín ekki og gerir
sjálfum sjer skaða. Hann lætur
'i mótstöðumanninn sjálfan grafa sjer
gröf, án þess að gera nokkuð að
því sjálfur. Hann tælir hann til
þess að slá sjáifan sig úr liði, hand-
leggsbrjóta og jafnvel hálsbrjóta sig.
Þessari glímulist, sem byggist á
andlegum yfirburðum í stað líkam-
legra, líkir Lafcadio Hearn, sem fyr
var getiö, við það, hvernig Japan-
ar haga sjer gagnvart menningar-
áhlaupi vesturþjóðanna. Frh.
SktWinifred.
Ensk skólasaga
eftir
F. W. Farrar.
---- Frh.
36. kapítuli.
í djúpinu.
Undarlegt kann það að virðast,
að "enrick skyldi ekki undir eins
fara til Walters og játa órjett sinn
eftir þetta. Enhanngat ekki komiðsjer
að því. Alt gekk í gamla horfinu.
Kenrick var þó breytíur nokkuð til
hins betra. Hann tók stöðu sína
sem Jiinu lægsti umsjónarmaður
undir stjórn Hendersons og hjálp-
aði Whalley til að halda Noelítum
í skefjum. Mest var hann þó breytt-
ur gagnvart Walter, sem hann áð-
ur hafði verið öndverður í öllu og
talið skyldu sína að sýna mótþróa.
Nú veitti hann Walter að málum í
öllu og sýndi honum góðvild í
öllu og gladdi það alla, en eink-
utn þó Walter og Power.
ll f* ^ar a meðal 4 ágætir reiðhestar eru til sölu með
I B t/ö !<d li mjög lágu verði nú þegar.
Til sýnis á túni við hús hr. Pjeturs Brynjólfssonar fimtud. kl. 2 e. h.
Menn snúi sjer ti! Emil Strand.
VíH Og Ö
versiun
Sfvovsteiiassoiíi, 3tt&6i$sf\\ioti
er að vanda vel birg af allskonar vínum og öli,
selur aðeins vandaðar vörur frá besíu vínhúsum í útlöndum.
Þar fást urn 50 teg. af
Whisky. Cognac, Rommi,
þar á meðal margar hjer annars óþektar tegundir af Whisky,
sem taka þeim eldri langt fram.
20 tegundir af
Portvíni, Sherry, Madeira.
20 tegundir
Rauðvín og Hvítvín.
Likörer og Champagne
margar tegundir.
10 tegundir af brennivíni
hver annari betri.
Það eru landsirts bestu brennivín.
Alls konar öltegundir,
með og án áfengis, og margar tegundir af
gosdrykkjum.
Talsími 167. Talsími 167.
Smátt og smátt ávann Kenrick
sjer aftur traust og loks samþyktu
umsjónarmennirniráfundþað brenna
blaðið úr gerðabók þeirra, þar sem
Kenrick var rekinn úr yfirumsjón-
arstöðunni og hann þá hækkaður
aftur nokkiið í tigninni.
j En nú bar nokkuð við, sem
I reyndi mjög á lunderni Kenricks
og sannaöi best að hann sá eftir
fyrri afglöpum sínum.
Eftir að Mackworth var rekinn
úr skóla og Whalley tók við stjórn-
inni baínaði talsvert ástandið með-
al Noelítanna. Charlie Evson, sem
Kenrick var nú góður, varð miklu
betur kyntur meðal yngri pilta en
Wilton. Nú var kvöldveislum,
drykkju og reykingarsamkomum
hætt og öllum sameiginlegum ó-
sanninda flækjum.
En einmitt þegar lag var að
kornast á alt, fór smáþjófnaður að
gera vart við sig hvað eftir annað.
Peningar hurfu úr jakkavösum
i piltanna þegar þeir voru háttaðir,
‘ stolið var úr skrifpúltunum, svefn-
söíunum og lestrarstofunum. Eng-
inn gat leyst gátuna, hver þessa
væri valdur, og grunurinn jell á
nýan pilt, á Elgood litla. Margt
virtist benda á, að hann væri sá
seki, einkum fát það, er á honum
var, þegar honum var gefið þetta
í skyn. Loks var einu og hálfu
sterlings pundi stolið úr herbergi
Whalley’s og af því að Elgood
gelck mest um það, hjeldu piltar
að hann myndi vera þjófuripn. Lengra
hugsuðu þeir ekki eða dýpra.
Að síðustu virtist óhjákvæmilegt
að yfirheyra Elgood. Hann var
kaliaður fyrir og Wilton skoraði á
hann að játa á sig glæpinn. Elgood
skalf og nötraði, roðnaði, grjet og
svaraði út í hött. Fn fjarri fór því
að hann játaði, hann hjelt fast fram
sakleysi sínu. Og þegar Charlie
Evson fór að spyrja hann spjörun-
um úr, færði hann fullar sannanir
i á sakleysi sitt, — gat sannaðað alla
peuinga þá er hann átti og hafði
eytt, hafði hann fengið að gjöf heiman
að. En ekki löngu eftir þessa sýknun
Elgoods, var Wilton staðinn að því
að stela peningum úr lestrarstofu
einni, — það var Kenrick og fleiri
sem stóðu hann að því verki. Hann
gat ekki þrætt og bar það fyrir sig
að bann hefði verið orðinn svo
skuldugur hjá Dan og fleirum, sern
hann hefði slarkað hjá í fjelagi við
þá Hatpour og hans nóta, sem líka
höfðu tælt hann til spilamensku. Þá
brá Kenrick, því það fann hann vel
að hann hafði gefið Wilton ilt for-
dæmi og spilt honum. Við yfir-
heyrsluna kom það í ljós, að Wilton
var valdur að öllum þjófnaðinum í
skólanum. Hann bar sig illa ög
baðst vægðar. Málið kom fyrirdr.
Lane og endirinn varð sá, að Wilton
yrði rekin úr skóla, en þó var pilt-
um ekki almennt gert opinskátt,
hver þjófurinn var, en allir vissu
að þjófnaðurinn var orðinn uppvís
og honum hætti. Svo djúpt var
Wilton fallinn í djúpið. Frh.
K. F.U.M
Biblíulestur kl.8'/2.
Hvaturfótbolti kl.9.
TAPAD-FUNDIÐl
Kíkir gleymdist á laugardaginn
var á Austurvelli. Skilist gegn fundar-
iaunum. Afgr. vísar á.
A T V I N N A
Röskur drengur 11. ára óskar
eftir atvinnu við snúninga og þ. h.
Ritstjóri vísar á.
Ein stofa með eldhúsaðgang og
eitt herbergi fyrir einhleypa til leigu.
Árni Nilculásson rakari.
Útgefandi
Einar Gunnarsson, cand. phil
Östlunds-prentsm
/