Vísir - 02.12.1912, Blaðsíða 1

466
9
Ostar
bestir og ódýrastir
i verslun
Einars Árnasonar.
Föt og Fataefni. ^íufírmes"!
úrval. Föt saumuð og afgreídd á 12-14 tímum.
fí /;rgi ódýrari en í ,DA QSBRÚN'. Simi 142.
Kemur venjul.út alla daga nema laugard, 25 blöð frá 24. nóv. kosta: Askrifst.50a. I Skrifstofa í Posthússtræti 14A. Venju-
Afgr.í suðurenda á Hótel ísl. ll-3og4-6. Send út um land 60 au —Einst. blöð 3 a. lega opin kl. 2—4 og 6—8.
Samsöngur
í domkirkjunni
endurtekinn þriðjudag 3. þ. m.
Aðgöngumiðar kosta 50 au. og fást í bókaverslun ísafoldar og
Sigf. Eymundssonar.
Mánud. 2. des. 1912.
Háflóðkl. 11,58‘árd.
Háfjara hjerumbil 6 st. 12‘ síðar.
Afmœli.
Bened. Sveinsson, alþingismaður.
Guðjón Gamalíelsson, múrari,
Stefán Egilsson, inúrari.
Þórhallur Bjarnason, biskup.
\Söguviðburðir: Orustan við Auster-
litz.]
Söfnunarsjóðurinn opinn kl. 5.
Veðrátta f dag.
Loftvog r Vindhraði bJ3 3 >o <D >
Vestme. 755.2 0,1 A 9 Hálfsk.
Rvík. 753,8 2,4 A 5 Skýað
ísaf. 757,8 4,9 NA 5 Heiðsk
Akureyri 758,5 18,5 0 Ljettsk.
Grímsst. 722,0 7,0 S 2 Ljetísk.
Seyðisf. 759,5 8,3 NNV 1 Heiðsk
Þórshöfn 755,3 1,0 N 3 Skýað
N —norð- eða norðan, A—aust- eða
austan, S—suð- eða sunnan, V—vest-
e‘ða vestan.
Vindhæð er talin í stigum þann-
ig: 0—Iogn, 1 —andvari, 2—kul, 3—
gola, 4—kaldi, 5—stinningsgola, 6—
stinningskaldi,7—snarpur vindur,8—
hvassviðri,9—stormur.l 0—rok, 11 —
ofsaveður, 12—fárviðri.
Kuldi táknaður’með skáletri.
‘Jvá útlöndum.
Afnám þrælahalds í
Kína.
Miklum stakkaskiftum héfur Kína
tekið, síðan lýðveldið komst á fót
og þjóðin sjálf fór að hafa hönd í
bagga með stjórn ríkisins. Harð-
stjórnarhelsi einvaldsstjórnarinnar,
sem legið hefur sem farg á þjóð-
inni um fleiri aldir, er nú ekki
meir, og þjóðin er sjer þess fylli-
lega meðvitandi, að hún er nú al-
frjáls þjóð í alfrjálsu landi.
Sjerstaklega vakti það fyrir leið-
togum þjóðarinnar, að afnema
hina afaróeðlilegu stjettaskipun, sem
átt hafði sjer stað þar í landi
frá ómunatíð og koma jöfnuði á.
Þeir vissu fullvel, að meðan einn
flokkur stóð öðrum langtum ofar
í mannfjelaginu, sem skoðaði sig
fyllilega sem æðri verur, alla leið
frá fæðingu, gat ekki verið að tala
um einhuga þjóð. Þess vegna
kendu Ieiðtogarnir, að allir væru
jafnir frá fæðingu, og það væru að
eins hæfileikar og dugnaður, sem
gætu sett einn öðrum ofar í mann-
fjelaginu. Stjettaskipun frá fæðingu
væri heimskuleg og skaðleg fyrir
framgang þjóðarinnar.
Samfara þessu var það kent, að
þrælahald væri ómannúðlegt og
ranglátt, og hófu leiðandi menn
þjóðarinnar þegar baráttu gegn því.
í Kína voru það mestmegnis
stúlkur, sem voru í ánauð og gengu
kaupum og sölum þegar frá fæðingu.
Karlþrælar voru fágætir á hinum
síðari árum, og þá helst þjónar í
höllum höfðingjana. En öðru máli
varað gegna meðambáttirnar. í hverri
borg og bæ og þorpi voru markaðir
fyrir ambáttir á öllum aldri, og jafn-
vel farandssalar ferðuðust um Iandið
víðsvegar og seldu og keyptuamb-
áttir.
Þessi þrælaverslun byrjaði fyrst
við ungbarns vögguna. Fátækir
foreldrar, sem höfðu orðið svo ó-
lánssamir að eignast slúlkubarn, töldu
sig Iánssama, ef einhver umferða-
kerling kom að garði, sem var viljug
að taka á burt með sjer meybarnið,
því þá losnaði faðirinn við það
ógeðfelda verk, að bera út hina ný-
fæddu dóttur sína. Farandkerling-
arnar fluttu svo stúlkubörnin til
næstu bæa og seldu þau fyrir nokkur
cent til Ieikhússeigenda, ferjukvenna
eöa reglulegra þrælakaupmanna.
Frh.
y
Ur umræðum bæar-
stjórnarinnar
21, og 25, nóv.
---- Frh.
Jón Þorláksson flutti breytingar-
tillögu þess efnis, að til afþorgun-
ar af skuldum yrði varið 7 þúsund
krónum meira en áætlað væri og
að framvegis væri 25. liður greind-
ur í sundur, svo að vextir væri
taldir sjer og afborganir í öðru
lagi.
Tr. Gunnarsson vildi ekki láta
áætla hagatollinn 1500 kr. tekjur,
heldur færa hann niður í 1200 kr.
Aftur vildi hann hækka tekjur af
ístöku úr 250 kr. í 400 kr. og
tekjur af salernahreinsunargjaldi vildi
hann færa niður úr 7500 í 6000
kr., því hann sagði, að menn þyrftu
ekki að hugsa til, að fá eins mikið
af því gjaldi og ákveðið væri.
í gjöldum vildi hann færa niður
fje til skrifstofu bæarverkfræðings-
ins úr 1200 kr. niður í 300 kr.
Hann sagði, að það væri sama),upp-
hæð og honum hefði verið ætluð
í fyrra, því af þeim 500 kr., sem
voru látnar í skrifstofukostnað til
hans, hefði verið ákveðiö að kaupa
fyrir 200 kr. skrifstofu-tæki. Gæti
heldur ekki annað sjeð, en að 300
kr. væru nógar til skrifst.kostn. fyrir
hann. f sambandi við þettað mint-
ist hann á lækjarvinnuna í bænum
í sumar og kvað það hafi verið
hörmung, að sjá hvernig unnið var,
og sagðist hann hafa getað gert
sama verk fyrir 10 þús. króna
minna, en til þess hefði farið.
Því aðferðin við vinnuna hafi verið
svo heimskuleg og virst, að þeir,
sem stýrðu henni, hefðu lítið verks-
vit haft.
Styrk, 800 kr., til ráðningarstofu
fyrir verkamenn, vildi hann fella í
burtu. Kvað verkamannafjelagið
»Dagsbrún« ekki vera styrkjandi til
framkvæmda, og ætluðu »Dags-
brúnaromenn að brúka þrælatök
og hækka ennþá kröfur sínar um
að fá hærri tímaborgun, upp í 35
aura um tímann. Eins væri það
rangt hjá Dagsbrún, að heimta
sama kaup fyrir duglega menn og
ónytjunga.
Einnig vildi hann fella niður
gjaldlið 24 f., til að mæla vatns-
magn í Elliðaánum, 200 kr., sagði,
að bæarverkfræðingurinn gæti það,
bænum að kostnaðarlausu.
Kristján Þorgrímsson sagðist vilja
styðja tillögu Tr. G. um að hækka
tekjulið 9. af ístöku upp í 400 til
500 kr.
Aftur vildi hann lækka gjaldlið 8,
cr væri 800 kr., sjer findist það of
hátt, að gefa svo mikið fyrir jafn
ramvitlaust manntal og það síðasta
hefði verið.
Við gjaldlið 10 til skrifstofu-
kostnaðar bæarverkfræðings. Hann
kvað bæarverkfræðinginn ekki hafa
unnið til verðlauna, og þar honum
væri helst ætlað að hafa umsjón
með holræsagerðum næsta ár, væri
ekki ástæða til að greiða rnikið fje
t l skrifstofukostnaðar fyrir þær og
kvaðst furða sig á því, að L. H.
Bjarnason blygðaðist sín ekki fyrir
að vilja láta 12 Iiundruð kr. auk
þess er gjalda bæri fyrir ílla gerð-
ar vegabætur, og að auka laun bæ-
arverkfræðingsins þegar störf hans
minkuðu. Hann kvaðst vera á móti
þvi, að veita fje til skógræktarstöðv-
arinnar við Rauðavatn, því að Ijót-
ari sjón væri ekki hægt að sjá en
hana. Viðvíkjandi ráðningarskrif-
síofu fyrir verkamenn væri hann á
sima máli og Tr. G., og að end-
ingu kvað hann skömm að þvi hvert
clnbogabarn veganefndin væri hjá
fiárhagsnefnd.
Þorvarður Þorvarðarson kvað það
\ ekja undrun hjá sjer, að heyra,
bversu Tr. G . lægi orð til verka-
manna, þar flestum af verkamönn-
Langbesti augl.staður í bænum. Augl
sje skilað fyrir kl.3 daginn fytir birtingu.
um þeim, er hjá honum hefðu
unmð, væri vel (il hans. Hann
kvaðst heldur eigi skilja að Tr. G.
hefðileyfitil að verðsetja vinnu verka-
manna, og hvað það snerti, að all-
ir hefðu sama tímakaup, þá yrði
það að jafna sig upp, þeir duglegu
og þeir, er minna kæmu í verk[;
slíkt gengist við hjá háum, sem
lágum, laun embættismanna væru
greidd jafn há, hvort sem maður-
inn væri duglegur eða eigi.
L. H. B. sagði, að Kl. J. hafi
barist mjög ákaft fyrir þeirri vega-
bót, er gerð hafi verið í Austur-
stræti, að hún kæmist á sem fyrst,
og að því leyti honum að kenna,
að eigi hafi verið nægur tími að
íhuga, hvernig þeirri vegabót hefði
átt að haga.
Tr, Gunnarssyni kvaðst hann vilja
segja það, að hann gæti ekki sjeð
ofsjónum yfir því, þó verkamenn
fengju 35 aura fyrir þá tíma, sem
þeir ynnu, það yrði 3 kr. og 50 au.
á dag fyrir 10 tíma erfiði og fjöl-
skyldumönnum veitti sannarlega ekki
af því. »Við Tryggvi fáum um 50
aura, ekki einungis fyrir þá tíma,
sem við vökurn og vinnum, heldur
og líka þegar við sofum*.
Frh.
(Þýtt).
----- Frh.
»Jeg ætla að fara með yður
beint heim, og láta yður sverja á
biblíunni í votta viðurvist, að þjer
aldrei skuluð ganga að eiga dóttur
mína.«
»En ef jeg nú neita að sverja?*
»Þá mun jeg lúberja yður, það
gjöri jeg, herra minn.«
»Hvaða skrambi! þjer gleymið
»Habeas corpus«-lögunum, hr.Grim-
ley!«
»Svei! Jeg er ekki hræddur við
lögin. Þegar jeg var ungur hef jeg
ferðast uni þá parta heimsins, þar
sem hver maður er neyddur til að
vera sín eigin Iög. Auk þess gleym-
ið þjer, að þjer hafið hegðað yð-
ur svo svívirðilega, að jeg þarf
ekki annað, en að gera málið heyr-
um kunnugt, til þess að rjettlæta
framkomu mína.«
Vjer voruni nú lcomnir í nánd
við Highgate Mill og jeg áleit að
tíminn væri kominn til þess, að
gjöra upp málin frá minni hendi,
því sagði jeg:
»Best er, að þjer segið ökumann-
inum, að stýra til vinstri handar,
er vjer komnm að gamla veitinga-
húsinu —.«
»Því þá það?«
»Það skal jeg segja yður,« og
af því að jeg var hræddur um, að
hann mundi grípa fram í fyrir mjer,
sagði jeg honum í flýti, og bar
svo fljótt á sem jeg gat, frá óhappi
því, sem dóttir lians hafði orðið
fyrir af hjólhestinum, og hver jeg