Vísir - 13.12.1912, Page 2

V í S I R
- ma^aUvxsa -
í Edinborg.
Af því að ákveðið er að leggja niður
Saumastofu, Skófatnaðardeild
og Nýlenduvörudeild
verslunarinnar, verða vörurnar í þessum deildum seldar með meiri afslæiti, en dæmi eru til áður. Hvergi er hugsanlegt að geta fengið
Jólagjafir
og alt, sem til jótanna þarf, að undancekinni messugjörð og sálmasöng, heldur en hjer. í seinustu auglýsingu vorri lofuðum vjer,
snotrustu jóiaútsölunni
f bænur, og ætlum oss að enda það.
Skrifið þetta bak við eyrað!

Eadair
almeimiiigS'
Á yíð og dreif.
Eftir Pjetur Pálsson.
--- Nl.
Það mun hafa verið meining
sumra, að landssjóður þyrfti ekki
tekjuauka, þó vínfangatollurinn hyrfi,
og að í þess stað mætti spara fjár-
veitingar meira, en að undanförnu.
Vera má að spara megi fje land-
sjóðs að einhverju leiti, en um það
munu skiftar skoðanir, í hverju sá
sparnaður eigi að vera fólginn. —
Að draga ur eða nema burtu
fjárveitingar til verklegra fyrirtækja,
bókmenta og lista, virðist næsta ó-
viðeigandi fyrir þá þjóð, er feta
vill áfram á braut framsóknar og
menningar. —
Aftur á móti mundi landsbú-
skapurinn fremur græða en tapa
á því, að strykað væri yfir suma
þá gjaldliði, er nú standa í fjáriög-
um vorum, þar sem fje er varpað
á glæ. Tel jeg par til allt það
fje, sem varið er til eflingar og
viðhalds ríkiskirkjunni. Öllum þeim
peningum, sem renna til þeirrar
stofnunar, hvort heldur eru gjöld
einstaklinga eða fjártillög úr land-
sjóði, er að mínu áliti sama sem
kastað í sjóinn. — Og jeg spyr:
Er eigi þjóðkirkjan orðin rotin á-
vöxtur í þjóðlifi voru, sem þarf að
sníðast á brott með rótum? —
Afnám eftirlauna er og annað
stórt sparnaðaratriði, og ef til vill
mætti minka sum önnur tillög land-
sjóðs. —
Þegar um það er að ræða, að
auka tekjur landsjóðs, finst mjer að
taka verði nokkurnveginn tillit til
efnahags einstaklinganna, sem þjóö-
in samanstendur af, því eins og áð-
ur er sagt, koma tollar, skattar og
verðhækkanir á vörum niður á
þá. Verður því að gæta þess, hvort
þjóðin yfirleitt hafi gjaldþol til að
taka á sig slíkar byrðar. — Það
er því auðsætt, að ekki dugar að
demba á þjóðina nýum og nýum
lögum um tolla og skatta, er hún
eigi má rönd við reist. Geíur svo
farið, ef slíku heldur áfram, að úr
því verði full kúgun og að enda-
lokin verði sundrung og uppreisn
eða þá algerð þjóðareyðilegging,
ef ekki það, að ungt og efnilegt
fólk fari hópum saman af landi burt,
— flýi ættjörð sína sökum kúg-
unar og harðrjettis. —
Hvaða ráð á nú alþýða hjer að
taka, til þess að geta sæmilega sjeð
fyrir lífsnauðsynjum sínum og auk
þess staðist skattaálögur og liækk-
andi útgjöld?
Það virðist liggja næst, að bund-
ist verði öflugum samtökum um það,
að hækka að mun öll vinnulaun,
hvort heldur er við iðnað eða al-
menna erfiðisvinnu. Og með tilliti
til aukinna útgjalda virðist hæfilegt,
að lágmark á kaupi verkamanns, er
vinnur alla erfiðisvinnu, verði 6 kr.
fyrir hverjar 10 klst. (>~Loftkasta]ar!«
munu menn segja.) Að hverjum
vinnuveilanda verði gert að skyldu,
að greiða öli vinnulaun, að minsta
kosti vikulega o. s. frv. —
Þessar lauslegu uppástungur mínar
mundu þó ekki þykja allskostar
heppilegar í framkvæmdinni, því af
þessu mundi leiða dýr viðskifti á
öllum svæðum.
En er þing og stjórn vildi draga
úr óþörfum peninga-austri úr land-
sjóði og leitast við að efla atvinnu-
vegina og hlynna að iðnaði í land-
inu, þá er eigi vonlaust uin. að full-
komið viðskiptalegt jafnvægi mætti
haldast, þótt vinnulaun hækkuðu.
Jeg verð að sleppa mörgu, sem
jeg gjarnan hefði viljað setja í sam-
band við þessa grein, en skeð getur
að jeg fái tækifæri til að minnast á
það síðar. —
Mjer er það raunar full-ljóst, að