Vísir - 07.09.1914, Side 3

V1 S I R
Stríðsirjettimir.
Af þeim frjettum, sem anna'ö
veifiö berast frá þýskum heim-
ildum, má sjá, aö því miöur eru
hinar ensku heimildir vorar frá
London ekki fullnægjandi til þess
aö fá rjetta hugmynd um gang
striösins. AS visu eru þær mjög
varkárar og leitast viö aö segja
tkki annaö en þaö, sem áreiöanlegt
er, svo sem sæmir frá frjettastofu
nieö heimsþektu nafni. — En þaö
veröur aö taka tillit til tvenns, sem
gerir erfitt að fá að vita allan
sannleikann fljótt og vel og þaö
er: í fyrsta lagi eigum vjer alls
engan kost á þvi aö fá daglegar
frjettir annarstaðar en frá Eng
landi og í öðru lagi aö jafnvel vor-
ir ensku heimildarmenn geta alls
ekki sagt oss alt, sem þeir hafa
fregnir af vegna skeytaskoðunar-
innar. — Má lika af þessu sjá,
hve ósanngjarnt það er að vita
ftokkuð landstjórnina fyrir það, að
vtyrkja þessi skeytasambönd vor,
úr Þvi aö ekki er á öðru völ. Að
visu maetti leita sambands við
o ] f f s B u r e a u i Berlin. En
hvaö halda menn að mörg skeyti
rneð verulegum fregnum frá
þýsku sjónarmiði slyppu gegnum
England? — Nei, við verðum að
líkindum að gera okkur ánægða
með frjettirnar eins og þær eru,
ásamt þeim er okkur berast siðar
i blöðum.
selur framliluta af ffryst-
inn saudarkroppum,
keildina (i 4 pörtum)
50 au. pr. kgr
(25 aura pr. pd).
til 20. þ. m.
Þótt vera kunni, að fregnir þær,
sem bárust eftir sænskum blöð-
um frá Akureyri, sjeu talsvert orð-
uni auknar, þá mun það þó lík-
Ega satt, að velgengni Þjóðverja
hefur verið meiri fyrirfarandi en
ensku skeytin vilja gefa i skyn. —
Óbeinlínis má lika ráða þetta af
ensku skeytunum. Óliklegt að
Frakkar láti Þjóðverja vaða inn
yfir land sitt viðnamslaust, ef þeir
ættu hægt aðstöðu og væru í full-
um krafti. Það er t. d. einkennileg
setning í skeytinu i gær, þar sem
sagt er frá þvi, að Þjóðverjar haldi
áfram hreyfingum sínum án þess
að „ráöast á herstöðvar Frakka“.
Eðlilegast væri, ef alt væri með
feldu að Frakkar rjeðust á
Þjóðverja og ljetu þá ekki
velja sjer aðstöður viðnámslaust
í þeirra eigin landi.
■
I.
Maður nokkur kom inn i sölu-
búð til kaupmanns, sem þótti
nokkuð ágjarn og spurði hann,
hvað væri i skúffu einni. „For
vitni,“ svaraði kaupmaður önug-
ur. „Nú,“ svaraði hinn, „jeg hjelt
að það væri ágirnd.“
* * *
Læknir nokkur var rifinn upp
úr rúminu um hánótt til að vitja
sjúklings, sem bjó utan við bæ-
inn. Þegar læknirinn spurði sjúk-
linginn, hvað að honum gengi,
svaraði hann:
„Jeg er ekkert veikur, en jeg
finn það á mjer, að jeg muni
deyja i nótt.“
Læknirinn hlustaði manninn og
þreifaði á slagæðinni.
„Eruð þjer búnir að gera arf-
leiðsluskrá?“ spurði hann að lok-
um.
Maðurinn fölnaði.
„Nei, það er jeg ekki,“ svaraði
sjúklingurinn skjálfandi. „Það get-
ur ekki verið að jeg deyi svona
ungur; haldið þjer það virkilega,
læknir ?“
,Hver er málafærslumaður yð-
ar?“ spurði læknirinn án þess að
svara spurningu mannsins.
„Yfirdómslögmaður Hanson."
„Jæja, sendið þjer strax eftir
honum.“
Yfir sig hræddur liljóp sjúk-
lingurinn og símaði til lögmanns-
ins.
„Hver er prestur yðar?“ hjelt
læknirinn áfram.
.Kristján heitir hann,“ mælti
sjúklingurinn, „en nú er yður al-
vara um að halda að jeg muni
deyja.“
„Sendið þjer samstundis mann
eftir prestinum. svo er best þjer
kallið á foreldra yðar og systkini
Maður fór á stað eftir prestin-
um.
„En,“ sagði sjúklingurinn og
fleygði sjer niður á stól, „það
hlýtur að vera hægt að bjarga
mjer.“
„Já, þjer eruð ekki minstu vit-
und veikur, en jeg vil bara ekki
vera eini maðurinn, sem þjer rif-‘
ið upp úr rúminu um hánótt.“
* * *
Eftir
Jules Verne.
Frh.
Þegar þangað var komið, rjetti
Friörik Koltz sjónaukann.
..Hvað — hvað er þetta?“ spuröi
hann.
„Dásamleg vjel, sem jeg hef út-
vegað yður, herra minn, og galt
fyrir hana eiungis tvö gyllini, þó
hún sje, okkar á milli sagt, minsta
kosti fjögurra gyllilla viröi.“
„En hvar i ósköpunum hefur þú
•feilgiö hana?“
„Hjá einum af þessurn flakk
'andi varningssölum."
„En hvað á jeg eiginlega að
gera við þetta?“
„Ja — reyndu að bera það upp
aö auganu, bentu því beint á höll-
ina og líttu í gegnum það, og þá
muntu brátt sannfærast um, að
þetta er ekki einskis viröi.“
Hreppstjórinn geröi eins og
liann sagði. Hann reyndi fyrir sjer
áöur en honum tókst að finna höll-
ina meö sjónaukanum, en þegar
hann loks kom auga á hana, hjelt
hann sjónaukanum grafkyrrum og
skoðaöi höllina í margar mínútur
án þess aö mæla orð frá munni
aö eins nnmnurinn, sem var ga1
■opinn, bar vott um undrun hans.
,JÚ, það var reykur, sannarlega
var það reykur, er þyrlaðist upp
úr einurn af reykháfum varðturns-
ins. Einmitt núna þyrlaðist hann
upp og berst með vindinum i átt-
ina til fjallanna.
„Vist er það reykur!“ kallaði
Koltz að lokum, er hann hafði náð
sjer eftir undrun sína.
Nú voru Miriota og skógarvörð-
urinn Nick Deck, sem var nykom-
inn heim, komin til þeirra.
„Til hvers er þetta notað?“
spurði ungi maðurinn.
„Til að sjá langt i burtu,“ svar-
aði hirðirinn.
„Ertu að gera að gamni þinu,
Friðrik?“
„Það dettur mjer alls ekki i hug,
skógarvörður. Ykkur skilst það
best, þegar jeg segi ykkur, að það
er ekki meira en klukkutími siðan
að jeg sá ykkur koma eftir vegin-
um til Werstþorpsins, með þessu
undraverkfæri, og þá sá jeg ..
Hann lauk ekki við setninguna.
Miriota hafði stokkroðnað og leit
niður fyrir sig. í sjálfu sjer var
þó engin ástæöa til þess, þvi það
er ómögulegt að segja, að heiö-
virðri stúlku sje óleyfilegt að eiga
mót við unnusta sinn.
Þau gripu nú bæði sjónaukann,
hvort á eftir ööru og beindu hon-
urn upp að höllinni.
Brátt fóru margir fleiri að þeitra
dæmi, því nú hafði hópur af rnönn-
um safnast á hæðina. Þeir höfðu
oröiö forvitnir þegar jreir sáu þau
vera aö handleika sjónaukann og
heyrðu undrunaróp þeirra. Þegar
búið var að útskýra fyrir þeim eig-
inleika sjónaukans, urðu þeir einn
ig að reyna hann, og þessi merki-
lega vjel gekk nú rnanna á milli.
„Reykur — það rýkur úr höll
inni,“ hrópaði einn þeirra.
,Ef til vill hefur eldingu sleg-
ið niður í varðturninn," tók annar
fram í.
„Hafa gengið nokkrar þrum-
ur?“ spurði Koltz hreppstjóri
Friörik.
„Síðustu vikuna hef jeg ekki
heyrt neitt hljóð, sem bent gæti
á þrumur,“ fullvissaði Friðrik.
Hinir einföldu bændur hefðu
ekki orðið meira undrandi, þó að
þeim hefð verið sagt, að eldgígur
hefði opnast á tindinum á Retge-
zat, og kynleg neðanjarðargufa
streymdi út um hann.
3. kapítuli.
Werstþorpið og íbúar þess.
WTerstþorpiö er svo lítilfjörlegt,
að fæst landabrjef geta þess, hvar
þaö liggur. Það stendur lika tölu-
vert að baki, sjerstaklega í sveitar-
stjórnarmálum, nábúahjeraðinu
Eldsveit, sem fengið hefur nafn
sitt af því, að þaö liggur á nokkr-
um hluta fjallgarösins Plesa, þar
sem heitir Eldfjall.
í Werst var hvorki töluð þýska
nje ungverska, frekar en í öörum
hlutum Transvlvanú'. hekh'r rv:r-
A. : Konan min er altaf að tala
við sjálfa sig.
B. : Einmitt það. Jeg vildi bara
að mín kona gerði það.
enska, og það var jafnvel gert
á þeim fáu Zigeunarheimilum, sem
voru á víð og dreif í þorpunum
í landinu. Þessir útlendingar tóku
upp mál landsins, og oftast hin
ríkjandi trúarbrögð. Zigeunarnir i
Werst voru sjerstakur flokkur,
undir forustu „Woiwod“. Þeir
bjuggu í kofum, sem kallaðir voru
„Barakas“. Hjerna ólmuðust
krakkahópar þeirra. Það verður
þó að segja, að þessir Zigeunar, er
lifðu þarna rólegu og reglusömu
lífi, voru mjög frábrugðnir frænd-
um sinum, sem flakka um alla Ev-
íópu. Þeir játa grísk-katólsku
trúna og eiga mjög hægt með að
fallast á lífsskoðun kristinna
manna, þegar þeir þannig búa
stöðugt með kristnum mönnum.
Æðstur klerkur i Werst er prest-
ur, sem þó býr i Eldþorpinu, og er
honum falið að sjá um sálarheill
íbúa beggja þorpanna, enda er ör-
skamt á milli þeirra.
Menningin er ekki ólík loftinu
eða vatninu; alstaðar þar sem hún
kemst að, þó ekki sje nema i gegn
um smáglufu eða rauf, þá setur
hún merki sitt á landið og þjóð-
fjelagið.'En þvi miöur er ekkert
undanfæri að játa, að slik glufa
haföi ekki enn fundist á suður-
hluta Karpataf jallanna. Lakast var
þó ástandiö í áVerst, enda var það
fjærst menningunni.