Vísir - 21.01.1915, Blaðsíða 1

- ?*., r- "f
VI S I R
Stærsta, besta og ódýrasta
blað á íslenska tun-'u.
Um 500 tölublöö um árið.
Verð innanlands: binstök
blöð3au. MánuðuröCau
Arsn.kr.t,75. Arg.kr.7.oo.
Erl. kr. 9,oo eða 2 l/t doll.
W £9ACli
Flmtudaglnn 21. janúar 1915.
V I S I R
kemur út kl. 12áhádegl
hvern virkan dag. Skrit-
stofa og afgreiðsia Austur?
str.14. Opin kl. 7 árd. til 8 |
síðd. Sími ^OO.—Riistjóri:. 1
GunnarSigurðssolí(fráSela- i
læk). Tll viðt venjul. kl.2-3 síðd í
.Sat'úas’ s'úvon 03 feampavítx.
gamla bíó
Svarta Mafian
Leynilögreglusjónleikur í
3 þáttum.
Margir munu kannast við
söguna um Mafiafélagið ítalska
og þess vegna hafa mikla
gleði af að sjá þessa spenn-
andi mynd
dönsfcum
Moíum,
Knútur Berlín
er að vanda á ferðinni í »Köben-
havn. þann 30. des. f. á. Framan
af f greimnni er hann öllu hóg-
værari en vant er, fárast um að
vér skulum nú ekki geta verið
Þ*gir svona rétt á meðan á stríð-
inu stendur, þegar allur1 annar
smákrítur sé þaggaður niður.
Leggur þó til að slaka í engu
til við oss. Þaö leiði ekki til
annars en skilnaðar, og þó hann
væri ef til vill bestur, þá sé þó
síst hentugur tími til slíks nú,
meðan stríðið stendur yfir. Þess
vegna verði einkum að berjast á
mó'i því, að v r fáum fánann,
þvf að enginn skuli halda, að
hægt verði til lengda. að kvía
fánann inni á íslandi sjálfu, og
i landhelginni, ef hann sé viður-
kendur af Dönum á annað borð
og augiýstur erlendis, enda sé
engin hegning (!) lögð við þvf,
að veifa honum utan þeirra tak-
marka. Því sé vonandi, að úrslit
fánan-álsins í ríkisráði 30 nóv.
verði til frambúðar. - - Að lok-
um leggur K. B. það til, að
frestað verði utanstefnunum, þar
fil ófriðurinn sé úti (!!). Ef nú
ætti að fara að binda enda á
málin, gaeti annaðhvort alt larið
f blossa, ef Alþingi þráaðist með
Sig. Eggers, eða þá að næðist
t' frætt og ór?ðlegt samkomulag,
því að minnihlutastjórn myndi
sirjúka yfir í meiri hlutann og
heimta meira eins og altaf sé
siðurinn.
Dönsk þekking á íslandl
er löngum sjalfri sér Ifk. f »Af-
tenposten* fiá 21. des. 1914 er
ve'ið að fraða lýðittn um höf-
uöotað fslands, og fylgir rr.ynd
af n.annsöfnuði á Austurvelli.
Eins ogvþegar er getið, gr þetta
R I T V É L óskast leigð. Afgr. v. á.
ritað í árslok 1914 og höfundur-
nu veit íbúatölu Rvíkur 1910, en
ekki virðist hann vita, að hér sé
ísl. stjórnarráð, heldur búi hér
aðeins landshöfðinginn og amt-
maðurinn í Suður- og Vestur-
amtinu, biskupinn og læknirinn (!!)
o. s. trv. Ekki virðist höf. hafa
hugmynd um háskólann,en lækna
skólann og latínuskólann nefnir
hann. Alþingishúsið segir hann
að sé »nýlega reist* við Austur-
völl, sem á hans máli heitir
»Austarvöllus«, og í því sé
»Stiftis-(!) bókasafnið og Forn-
gripasafnið.* Hann þekkir ekki
Landsbókasafnið eða Safnabygg
inguna.
Ekki er þessi grein rituð af
neinum kala tii vor, en vanþekk-
ingin er blöskranleg, hjá þeim,
sem einatt ætla að frœða aðra.
Hve‘ lengi ’ ætla' ‘Ðarifir áð vera
svona vitlausir í öllu því, er að
íslandi lýtur?—»Quou,sque tan-
dem ?« Rex.
Eússar og Pjlverjar.
Svo stm ki'nnngt er hétu Rúss-
ar Pólverjum lullkominni sjalfstjóru
í upphafi ólriðarms, og gerðu banda-
menn | eirra miktnn róm að þessu
eðrdiyndi. Átti nú að vera lokið
allri rússneskri kúgun í Póllandi, og
Pólverjar aö vera frjálsir að trú
sinni, tungu og s jómarháttum.
Mörgum Pólverjum var nú samt
um og ó að trúa öllum þessum
gæðum. Þeim var það í fersku
minni, er Rússar gáfu þeim alls
konar ívilnanir í stríðinu við Japan,
en tóku þær svo allar aftur, svo að
nú ekki sé talað um það, sem eldra
er, að öll meðferðin á Póllandi síð-
an 1815 lieftr verið ein keðja af
loforðasvikum, því að eiginlega átti
skonttngsríkið Pó!Iand« að vera í
konungssambandi við Rússlanrt,sam-
kvæmt Vtnar-saniningnum. Þó vnru
þeir nokkrir, sem hugðu að heims-
styrjöldin hefði nú loks komið vit-
inn fyrir Rússa, svo að þeir sæu
hver háski þeim gæti sf3fað af því,
að hafa Pólverja upn á móti sér,
og vari þeim því nú alvara að gera
þá ánægða.
En sú dýrð stóð ekki lengi. Rétt-
uin mánuði áður en stríðið hófst
höfðu Rússar gefið út lög um það,
að kensla f sögu og landafræði i
»prívat«-skólum þe!m í Póllandi
hinu rússneska, er undir umsjón
kenslumálaráðuneytisins standa, mætti
fara fram á pólsku. í lögum þess-
um var ekkert minst á þjóðerni
kennaranna, og drógu Pólverjar auð-
vitað þá ályktun at því, að úr því
að engin takmörk væru selt í því
efni, þá hlytu pólskir menn að inega
hafa kensluna á hendi. En á þetta
gátu kenslumála-ytirvöldin í Warsjá
ekki fallist. Þau voru í vafa og
gerðu fyrirspurn til Rússastjórnar.
Hún dró svarið þangað tif Rússar
voru búnir að ná á sitt vald tnest-
um hluta Galizíu. Þá þótti Rúss-
um sem minna skifti vináttu eða
óvinátta Pólverja, og þá kom svar-
ið, þannig vaxið, að það var þvert
ofan í fög þau, er áður voru nefnd.
Fyrst og fremst er lýst yfir því, að
þótt lögin segi ekkert um þetta at-
riði (d: þióðerni kennaranna), þá
megi pólskir menn tmdir engum
kringumstæðum hafa þessa kenslu
á hendi. En auk þess er svo ein-
mitt notuð þessi eyða í lögin t:I
þess, að lýsa þau ógild og setja
aftur í þeirra stað hina eldri reglu-
geið frá 1908, er ákveður aö kensl-
an skuli fara fratn á rússnesktt!
Þetta er gott dæmi um rússnesk-
ar lögskýringar og rússneskt stjórn-
arfar, — Eins og kunnugt er efldtt
Þjóðverjar mjög her sinn að aust-
anverðu í nóvember og desember
og jöfnuðu talsvert á Rússunt. Það
þarf því varla að koma neinum á
óvart, aö þá komu jafnskjótt fréttir
í þýskum blöðum um það, að
kenslumálaráðherra Rússa væri aft-
ur búinn að ónýta úrskurð þann,
er áður var getið, og leyfa kensl-
una á pólsku máli. Rússar hafa
þá komist að því, að það væri
fullsnemt að svíkja Pólverja í það
skiftið. Þeir eru altaf sjálfum sér
líkir.
Það væri ástæða ul þess, aö
óska Þjóðverjum til hamingju með
það, að eiga slíka þjóð að fjand-
mönnum, ef menn vissu eigl að
þeim hefir sjálfum farist hartnær
jafnómannúðlega við þann hluta
Póllands, sem þeir hafa sölsað
undir sig.
Saumavélar
af öllum gerðum tekur undirritað-
ur til aðgerðar. ÓvanaJega fljót af-
greiðsla og vel af hendi leyst.
Grettisgötu 22 D.
Erlingúr Filippusson.
Nýja Bíó
^veld.
£esÆ adtuatt$-
l$s\Yv$arxiat.\
c
j* £*e\!t$élaj| jUUiut
€%...............
# Galdra-Loftur
^ leikinn laugard.kveld
S 23. jan»m,8. „ .
Aðgöngumiða . má ,panta í
bókaversl. ísafoldar.
M
Einstakir menn
sem kaupa vilja ódýrar vörur,
ættu að skrifa eífir myndaverðlist-
um 1915 sem innihalda mörg þtís-
und nr. af ýmsum vörum, svosem:
jarnvöru, leikföngum, búsáhöld-
um, vopnum, hljóöfærum,vefn-
áðarvöru, pfpum, vindlum, tó-
baki, hjóihestum o. fl.
Verðlista sendum vér ókeypis
Og án burðargjalds.
Utan skriftin er: Varehuset
Gloria A/S Nörregade 57
Köbenhavn K.
Stærsta heildsöluversl.
á Norðurlöndum er versl-
ar við einstaka.
BÆJAGFRETTIR
Afmæli á morgun :
Iugibjörg Magnúsdóttir, frú.
Carl Olsen, kaupm.
Helga Johnsen, húsfrú.
Veðrið í dag:
Vm. loftv. 750 n.a.kul h. —8,0
Rv. « 754n.st.kaldiJ“ -6,4
íf. 747 n.storm.“ -7,0
Ak. “ 752n.st.kaidi“ -9,5
Gr. “ 714n.a.kaldi“ -7,0
Sf. 748ha.st.kal.“ -7,6
Þh. “ 734 logn “ —0,3