Vísir - 23.01.1916, Blaðsíða 2

I
t»
V I SI R
Afgreiðsla blaðsins á Hótel
Island er ocin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi.
Inngangur irá Vallarstræti.
Skrifstofa á sama stað. inng frá
Aðalstr. — Ritstjórinn til viðtals frá
tí. 1—3.
Sími 400.— P O. Box 367.
Skýrsla Hamiltons.
—o—
Stopford hershöfðingja kent
um hve illa tókst víð
Suvla-flóa.
í öndverðum ágúsimánuði í
sumar gerðu Bretar allsherjará-
hlaup á Gallipoliskaga, settu þeir
lið á land norðan við Suvla-flóa
og hugðust að taka fjallgarðana
á miðjum skaganum. — Áhlaup
þetta mistókst og hefir Asquith
forsætisráðherra sagt að það hafi
verið einhver mestu vonbrigði
sem hann hafi orðið fyrir í þess-
um ófriði. Pað komst fljótt í
hámæli að yfirforingja Suvla-
liðsins væri um að kenna hve
illa tókst til. Ekki var hann þó
nefndur á nafn í enskum blöð-
um. —
í haust var yfirhershöfðingi
Gallipolihersins, Sir Ian Hamilton,
kvaddur heim til Englands til að
gefa skýrslu um Ieiðangurinn.—
Er sú skýrsla ný útkomin.
Skýrir Hamilton frá að áhlaup
hafi verið gerð á þrem stöðum
í senn; suður á skagatánni, frá
Anzac og hjá Suvla-flóa. Árásin
suður á tánni var að eins gerð
líl málamynda til að villa Tyrkj-
um sjón. Aðaláhlaupið var frá
Anzac, þar sem Ástralíu og Nýja-
Sjálands-herinn var til sóknar, en
samhliða honum átti landgöngu-
liðið hjá Suvla-flóa að sækja
fram.
Pví hefir áður verið lýst hér
í blaðinu að Anzac-herinn náði
Sari Bar tindunum á sitt vald
eftir þriggja daga froekilega sókn,
en gat ekki haldist þar við vegna
þess að Suvla-herinn fyrir norðan
komst aldrei jafnlangt fram og
honum var ætlað.
Sir Ian Hamilton var úti í
eynni Lemons og stjórnaði á-
hlaupunum þaðan. Hann varð
þess brátt var að ekki var alt
með feldu hjá Suvla-flóa. Liðið
hafði gengið á land aðfaranótt
8. ágúst. Hafði landgangan tekist
all-vel. Komu Bret ir þar Tyrkj-
um að óvörum og náðu
næsta dag á sitt vald strand-
lengjunni og hæðunum þar fyrir
ofan. En Hamihon viidi að liðið
V[í S1 R
hefði verið látið sækja lengra
fram og kennir Stopford hers-
höfðingja að það var ekki gert.
Pess ber að gæta að um nótt-
Ina hafði lent í handaskolum
að koma nægu vatni á land, en
daginn eftir var mjög heitt og
varð l.ðið því brátt aðframkomið
af þreytu og þorsta. Hafði það
ekki verið í orrustu fyr. Foringj-
ar herdeildanna voru þvf mjög
ófúsir til framgöngu fyrr en liðið
hefði hvílt sig og aflað sér vatns.
Lét Stopford það eftir þeim og
gaf út skipun um að hersveit-
irnar skyldu ekki ráðast framan
að skotgröfum Tyrkja heldur
reyna að komast fyrir þær. Bar
Stopford það fyrir sig að hann
hefði ekki fallbyssur til að styrkja
framsókn liðsins. Skipun þessi
varð orsök þess að svo mátti
heita að framherinn héldi kyrru
fyrir.
Segir Hamilton að það hafi
verið óafsakanleg yfirsjón af Stop-
ford að senda ekki lið fram til
áhlaups þótt þreytt væri. Pví alt
hafi verið undir því komið að
nota vel morguninn meðan Tyrk-
ir voru óviðbúnir.
Hamilton brá þá við og fór
sjálfur til Suvla, höfðu honum
komið njósnir um að Tyrkir
sendu hjálparlið hvaðanæfa af
skaganurn til Suvla. Hann kom
þangað laust er áliðið var dags
og hitti Hammersley foringja 11. I
herdeildar að máli og benti hon-
um á að Tyrkir mundu geta
skipað nógu liði til varnar á
hœðirnar fyrir ofan herdeild hans
ef þœr væru ekki teknar þegar
í stað. Var klukkan þá orðin 6.
Vildi Hamilton að herdeildin
yrði látin hefja atlögu þá um
kveldið eða nótlina. En Ham-
mersley kvað ógerning að breyta
skipunum þeim sem hann hefði
áður gefið úr því svo áliðið væri
dags og hersveitirnar ekki við
því búnar að gera áhlaup um
nóttina. Hamilton fékk þó að
vita að ein hersveit (brigade)
mundi við því búið að sækja
fram þegar. Gaf hann þá sjálfur
skipun um að sú hersvteit skyldi
gera áhlaup á hæðirnar eins fljótt
og hún gæti því viðkomið. Pað
drógst þó til kl. 4 næsta morg-
un að hersveitin legði upp, en
þá var það um seinan. Komu
Tyrkir henni í opna skjöldu báð-
um megin frá. Varð hún brátt
að hörfa undan og létu Bretar
þar margt manna.
Segir Hamilton í skýrslunni að
ef öll herdeildin hefði 3Ótt fram
um kveldið eða nóttina þá mundi
hún hafa getað -náð hæðunum á
sitt vrld.
Nœstu daga gerði herinn á- jj
hlaup til að ná hæðunum en þá
var alt orðið um seinan. Tyrkir
höfðu þá dregið að sér lið og
gátu varið þær.
Síðan svifti Hamilton Stopford
herstjórn 15. ágúst. Segir hann
um yfirforingjana hjá Suvla yfir-
leitt, að þeir hafi verið óvanir
skotgrafahernaði, ekki þekt bar-
dagaaðferð Tyrkja og sýnt hik
þegar mest reið á að nota tím-
an sem best.
Sir Frederick W. Stopford,
hershöfðingi sá er hér um ræð-
ir, er Ó2 ára gamall af írskum f
aðalsættum kominn. Hann hefir j
verið í mörgum herferðum áður,
í Suður-Afríku, Egyftalandi og |
víðar, og hlaut þá lof hjá yfir-
fori^gjum sínum fyrir drengilega
framgöngu. Hann er nú heima
á Engiandi og hefir verið skip-
aður til að úthlula styrktarfé
ekkjum fallinna hermanna. Hann
hefir krafist þess að ákæra Ha-
miltons á hendur sér verði rann-
sökuð. Pykist hann ekki eiga
eins mikla sök á óförunum og
Hamilton vill vera láta, enda hafa
blöð Breta bent á, að Hamilton
sjálfur hafi ekki getað herinn til
að sækja fram í tæka tíð. Enn-
fremur benda þau á að vatns-
skortur hafi dregið kjark úr því.
Frá bæjarstjórnar-
fundi 20. þ. m.
Bygging Elöls.
Lesið var upp byggingarbréf
fyrir Eiði. Hefir Baldvini Sigurðs-
syni verið leigð jörðin til 15 ára
gegn 300 kr. afgjaldi árlega, og
má hann borga af því alt að 200
kr. í jarðabótum. Eftir 5 ár hækkar
Ieigan um 4% af fé því er verð-
ur varið til umbóta á jörðinni eftir
þann tíma.
Sandtaka.
Samþykt var að banna alla sand-
töku í Vatnagörðum (inn við Laugar-
nes) sökum skemda er hún getur
valdið, nema með leyfi borgarstjóra
og að þeir er sand taka þar borgi
eftirlit með sandtökunni,
Vatnsgeyml
var samþ. að láta byggja í Rauðar-
árholti á sumri komanda, 1000
teningsmetra að stærð og verja til
þess alt að 20 þús. kr., er bæjar-
stjórn taki að láni til að fram-
kvæma verkið.
Breyting á lánum.
Samþykt að taka 600,000 króna
lán I Veðdeild Landso. Lánið borg-
T I L M I N N I S:
Baðhúsið opið r. d. 8-8, Id.kv. til H
Borgarst.skrifát. í brunastöð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk. Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk, sunnd. 8VS síðd
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl. 11-1-
Landsbankinn 10-3. Bankastjórn til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssíminn opinn v. d. daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúrugripasafnið opið V/,-21/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7. sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-6.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vífilsstaðahælið. Hcimsóknartími 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12:
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
kl. 12—1.
Eyrna-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2—3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar í Lækjargötu 2 á ir.ið*
vikud. kl. 2—3.
ast út í bréfum, en Landsb. lánar
200 þús. kr. og íslandsbanki 300
þús. kr., en bankavaxtabréf að naín*
verði 223 -f- 334 þús. kr. sett að
handveði fyrir þeim lánum. Láp*
inu á að verja tjl að borga 400
þús. króna skuld við hafnarsjóð,
6,600 króna skuld við brunabóta-
sjóð. 70 þús. króna lán var ákveð-
ið að taka á fjárhagsáætlun 1915
en er enn ótekið og 54 þús. á
áætl. 1916 og loks 20 þús. H
byggingar vatnsgeymis. Þetta eru
samtals um 550 þús. krónur. Af
veðdeildarláninu verða eftir 43 þús.
krónur í bankavaxtabréfum upp í
það sem bærinn þarf að fá fraffl
yfir 500 þús. kr.
Listaverk Einars Jónssonar.
Lesið var bréf frá StjórnarráöinU,
þar sem farið er fram á, aö bærinn
leggi til lóð undir hús, sem byggj3
á yfir listaverk E. J., á klöppunum
fyrir sunnan Skólavörðuna. Nefnd
kosin tii að athuga málið: Sv. Bj.,
borgarstj. og Sighv Bjarnason.
Dynamithús
bæjarins leigt Aall-Hansen fy<"*r
40 kr. á ári, en hann gerir grein
fyrir sprengiefnabirgðum bæj-
arins um áramót og annast um af*
hendingu á þeim ókeypis.
Skemtigarður.
Fram kom tilboð um lóð sunn-
án við Tjörnina uudir fyrirhugað-
an skemtigarö, fyrir 14 þús. kr. *-"
Bæjarverkfræðing falið að mæla land
það, er til garösins er áætlað áðuf
en fullnaðarákvörðun er tekin un*
kaupin.
Mat á iöndum og lóðam.
Fyrri umræða um reglur um m^
á lóðum og löndum í Reykjav*^
fór fram á þann hátt, að engi*111
tók til máls.