Vísir - 16.07.1916, Blaðsíða 4

VlSIR
BÆJARFRÉTTIR
Frh. frá 1. síðu.
Arinbjörn Hjálmarsson
skólapiltur, er lézt á Vífilsstöö-
um þ, 7. þ. m., var grafinn í gær.
Báru viöstaddir bekkjarbræður hans
— stúdentar og aörir skólapiltar,
kistuna inn í kirkju og kirkjugarð,
en kennarar Mentaskólans út úr
kirkju.
Arinbjörn sál. var fóstursonur
síra Helga P. Hjálmarssonar á Grenj-
aðarstaö, og var í efsta bekk skól-
ans, en sýktist síðla vetrar og var
þá fluttur að Vífilsstöðum. Hann
var efnispiltur hinn mesti til sálar
og líkama og að öllu hinn mann-
vænlegasti.
Bókafregn.
»Berklaveikin og meöferð henn-
ar«, eftir Sigurð Maguússon lækni
á Vífilstöðum er nýkomin í bóka-
verzlanirnar. Bók þessa ættu sem
Hestir að lesa, því í baráttunni gegu
berklaveikinni er mest undir því
komið, að a 11 i r viti, hvernig hún
hagar sér. Er þar sögö saga veik-
innar frá fornöld, hvernig merki
hennar sjást, t. d. í múmíum á
Egyptalandi o. s. frv. og sýnt hve
miklum framförum þekking manna
og meöferð á veikinni hefir tekiö
á síðari tímum.
Páll Þorkelsson. Frönsk-íslenzk
orðabók. Dictionnaire Francais-
islandais. Rvik 1914.
Bók þessi hefir legið lengi hjá
blaðinu, en gleymst að geta hennar.
Hún er í litlu broti (vasaútgáfa)
500 bls. Auðsjáanlega er hún fult
eins mikið gerö fyrir Frakka eins
og íslendinga, því að fyrir framan
orðasafnið sjálft er á frönsku lýsing
á íslenzka stafrófinu og fyrir aftan
er íslenzkt málfræðiságrip, sömu-
leiðis á frönsku. — Hér er ekki
rúm né tækifæri til þess að dæma
bókina á málfræðinga vísu, en hitt
má segja, að bókin sýnist hand-
hæg til notkunar við daglega mál-
ið, jafnt fyrir Frakka sem íslend-
inga og á Páll Þorkelsson þakkir
skilið fyrir að hafa riðið á vaðið
til að bæta úr tilfinnanlegum skorti,
því að frönsk-íslenzk orðabók hef-
ir ekki áöur verið til. H.
Sigvaldi Stefánsson
sem tónskáld.
Það eru nýjir tímar að ganga um
garð hinna ísl. lista; á öllum sviö-
um lisíanna koma fram nýjir kraft-
ar, sem veita straumum inn í
landið; aðrir hafa verið svo sterkir
Símskeyti
frá fréttaritara Vísis
Khöfn 15. júlí.
Af hendi Miðveidanna er vörn á öllum vígstöðv7
um, nema hjá Verdun. — Bretar hafa tekið aðrá
varnariínu Þjóðverja.
Nyir kaupendur
V í s i s
fá
sögu Kvenhetjunnar frá Loos
ókeypis fyrst um sinn
k
að þeir hafa náð til annara landa, j
og hefir litur þessara strauma þó
ávalt verið auðþektur, hvar sem
þeir hafa runnið.
Á tónskáldabrautinni höfum viö
töluverðan vísir, einkum þar sem
um smálög er að ræöa, við kvæði
góðskálda okkar. Að reyna sig við
stærri hlutverk hafa tónskáldin ekki
gert — aö undanteknum Sv. Svein-
björnssyni — og hamlar það aö
mestu hve lítið viö fáum heyrt hér
af stærri söngverkum, sohgleikjum
eöa skáldskap í tónum (symfonic).
Hinn fyrsta vísir í þessa átt hefir
Sigvaldi Kaldalóns gert í tónsmíö
sinni: Kaldalónsþankar, og er það
skáldskapur í tónum um íslenzka
náttúru; í I, þætti er ríðandi manns
tilfinningu lýst, þegar hann í sól-
skini sér fjöllin blá, og árnar og
lækina kyssa farveg sinn, á leiö til
sjávar. í II. þætti heyrir maður
gleði náttúrunnar yfir því, aö velt-
ast um himingeiminn, í III. og
sterkasta hluta þessa verks kemur
undrahiminn íslenzku náttúrunnar
bezt í Ijós, þar sem fimbulbassinn
drynur í gljúfrunum, eöa hljómar
ógnandi í svörtum litum fjallanna.
Tónskáldiö hefir ennþá ekki get-
að fengið það útfært á annað en
Harmoníum. en efalaust mundi
þaö taka sig bezt út á mörg
hljóðfæri.
Sigvaldi Kaldalóns er einn þeirra
ekki fáu listamanna, sem vinna
í kyrþey, hann býr þetta og önnur
lög sín til í tómstundum sínum,
á hestbaKi, á leið sinni til og frá
sjúklingum sínum; en þrátt fyrir
þeita, kemur fram í tónsmíðum
hans djúp skáldskapargáfa og
hreinn og innilegur blær; lyftandi
kraft vantar heldur ekki í lög hans;
með köflum eru tilfingabylgjurnar
svo sterkar, að þær taka mann
með sér einsog sogalda; kemur
þetta bezt fram í tveimur lögum
hans — Þótt þú langförull legðir
— og — Ásareiðin — hans seln-
asta lagsmíði. Þessi tvö lög munu
vafalaust verða þjóðareign. Það
er mikið gleðiefni öllum þeim,
sem óhlutdrægir unna nýjum ís-
lenzkum listum að þessi vísir bæt-
ist við á tónsmíöabrautinni, við
höfum svo lengi lifað við það
sama, að það er gott aö eitthvað
nýtt bætist við, einkum þar sem
þessi æð er djúp, hrein og íslenzk.
ísafirði í júlí 1916.
T. t.
(Ni>)
Einkennileg
samviskusemi.
»Landið« hélt því óhikað fram
að »samningarnir« bresku vær,u
skuldbinding frá íslendinga hálfu
um að senda eða selja engar
vörur til Norðurlanda, Hollands
eða Pýskalands. I síðasta blaði
er því enn haldið fram, að af-
leiðingarnar af þessu samkomu-
lagi séu »augljóst margra miljóna
tjón, sem skellur á þjóðinni«,
vegna þess að Norðurlandamark-
aðurinn lokist. — En bíðum nú
við, síðar í sama blaði gerir það
þá fyrirspurn til landsstjórnarinn-
ar, hvort samkomulags-
samningarnir (Lands-mál)
haf i ekki nei tt það inni
aðhalda, sembeint eða
óbeint, hljóti að hafa
þá afleiðing, að áður-
nefndum viðskiftum
verði að vera lokið. —
Er það nú ekki einkennileg sanv
viskusemi, sem lýsir sér í þess-
ari fýrirspurn blaðsins? Pað er
sem sé að spyrjast fyrir um það
hvort það sé nú alveg víst að það
sjálft (Landið) hafi farið með stað-
Iausa villeysu! — Jæja, það kann
þó betur við að vita það!!
Eg veit ekki hvort að lands-
stjórnin hefir fyrir því að svara
þessari gáfulegu fyrirspurn, lík-
lega ekki, — En fyrirspurninni ér
svarað áður, af landsstjórninni
sjálfri, í reglugerðinni sem hún
gafút ítilefni af þessum »sam-
komulagssamningum«.
— Ef nokkuð slíkt væri f þeim
satnningum«, þá hlyti það að
sjást í reglugerðinni, ef lands-
stjórnin hefði undirgengist nokkr-
ar skuldbindingar þar að iúíandi
gagnvart Bretum, þá hefði hún
orðið að sjá um að landsmenn
uppfyltu þœr, en það eina sem
hún hefir fytirskipað í þessu
efni er: að skip sem flytja héð-
an vörur skuliJ<oma við í breskri
höfn, eins og þau hafa flestgert
undanfarið, nauðug eða viljug.
A. B.
I
KAUPSKAPUR
I
Egg kaupir Lauganesspítali. [171
Ánamaðkur til sölu. A. v. á. [187
Gömul eða ný vigtarlóð vil eg
kaupa. Þorst. S. Manberg Lauga-
veg 22. [188
I
— VI N N A
I
Drengur óskast. Upplýsingar á
Vitastíg 7 [18^
Undirritaður vélritar bréf og
samninga, og semur bréf ef þess
er óskað.
Heima kl. 10—11 og 3—4
Grettisgötu 46.
Guðmundur M. Björnsson. [192
r
TAPAÐ —FUNDIfl
1
Vindlakassi fundinn. A. v. á. [190
Pakki með grænu ullartaui tap-
aðist þ. 13. þ. m., hefir ef til vill
verið skilin eftir í búð.
Finnandi vinsamlega beðinn að
skila honum á Laugav. 8 (bak. ríið).
[191