Vísir - 01.09.1916, Side 2

V I S I R
MÁLARAVORUR
frá bestu verksmiðjum í þeirri grein,
Blýlnríta, ZintMta,
Þur Zinkhvita, Okker
og margskonar fleiri þurrir iitir. Ýmsir grænir litir í olíu.
Terpentina, þurkefni o. fl. Alt prima vörur.
Ódýrast sent áður
í verzluninni VON.
DRENGU
óskast nú þegar tii að bera
Vísi út um bæinn.
VISI R
A f g r e t ð s I a blnðsins á Hótel
hland er opin frá kl. 8—7 á hverj-
um degi,
Inngangur frá Valiarstrætl,
Skrifsíofa á sama staö, Inng, frá
Aöalstr. — Rítstjórlnn til vlfttsis fr*
kl. 3-4.
Sími 400.— P. O. Bos 367.
Best að versla í FATABÚÐINNI!
Þar fáet Regnkápur, Rykfrakkar tyrlr
herra, (iömur og börn, og allur fatn-
aðurá eldri sem yngrl.
Hvergi betra að versla en i
FATABUBINNI, Hafnarstr, 18. Síml 269
Farmgjöld Eimskipa-
féiagsins,-
- o—
H.J. skrifaði um það mál í Morg-
unbiaðið nýlega, Segir hann að
bezt sé að heyra áiit sem flestra og
bíta sig ekki í neina »skoðun« um
það fyr en eitthvaö «ískyggilegt«
liggur fyrir.
Hann hefir ferðast umhverfis
Jandið og heyrí skoðanir manna á
því, en gefur í skyn, að þeir muni
flestir, sem hann iaiaði við, ekki
hafa átt lcost á að fiytja með slcip-
um Eimskipafélagsins, enda var
var skoðun þeirra mjög svo á eina
hlið: fásimia að noia ekki tímann
til að græöa. Þjóðin græðir ekki
á þessum lágu farmgjöldum, heldur
þeir einstöku menn »sem Eimskipa-
féiagiö hefir tekið að sér«, en »selja
vöruna engu hóti ódýrari en hinir*,
sem borga hærri flutningsgjöld.
Fyrir aðalfud félagsins (og á
fundinum) var ailmikið um mál
þetta talaö. Var þá talið að menn
fyrir norðan og austan væru mjög
fylgjandi hækkuninni. En er til at-
kvæða kom, var víst að eins eitt
atkvæði greitt með hækkuninni.
Norðlendingar, sem á fundinum
voru, greiddu henni ekki atkvæði, en
Austfirðingar munu engir hafa
verið þar. — Draugurinn, sem H.
J. hefir vakið upp, er því að Iík-
indum austfirzkur.
Er það nú létt, að þjóðin græði
ekkert á þvi, aö farmgjöld séu lág?
Fullyröing þeirra, sem við H. J.
hafa talað, sannar ekkert þar um.
Því ef allir yrðu að greiða háu
farmgjöldin, þá er hugsanlegt að
varan hœkkaói í verði. Það er
vafalaust rétt, að þeir kaupmenn,
sem háu farmgjöldin borga, selja
ekki vörur sínar dýrari en hinir.
En spurningin er hvort óánægja
þeirra er ekki einmitt sprottin af
því, aö la'gu farmgjöldín neyða þá
til að selja ódýrara en þeir myndu
gera ella, ef allir yrðu aö borga
sömu háu farmgjöldin. Sú óánægja
væri mjög svo eðliieg í sjálfu sér,
en þjóðin græðir á henrii.
Það er enginn efi á því, að því
nær allar vörur, sem fiuttar eru til
suðvestur- og norðurlandsins, eru
fíuítar á skipum Eimskipafélagsins
og Sameinaða að fráskildum koluni
salti, olíu og þess háttar. Og vafa-
laust einnig mikið til Austurlands-
ins. Og það er sára ólíklegt, aö
nokkur kaupmaður fari algerlega á
mis við þau hlunnindi, aö fá vörur
fluttar með þessum skipum. Þaö
er því óhætt að fullyröa, aö við
verðlagning varanna er lága farm-
gjaldið lagt til grundvallar. — En
setjum svo t. d. að einhver kaup-
maður hafi orðið að fá vörur flutt-
ar meö öðrum skipum fyrir hærra
farmgjald, en aðrir kaupmedn á
sama staö eða í grendinni hafa
borgaö; þá verður hann að láta
sér nægja minni gróöa, því kaup-
mennirnir í kringum hann miða út-
söluverð sitt við lága farmgjaldið og
hann getur ekki selt sömu vöru
hærra veröi en þeir. — Hitt er
fjarstæða, að Iáta sér koma tll hug-
ar, aö allir aðrir kaupmenn verði
samtaka um að hækka sínar vörur,
vegna þess að einn einstakur, eða
örfáir, hafa orðið að greiöa hærra
flutningsgjald en þeir.
Ágóði kaupmanna er lagður á
vöruna sem hundraðshluti af verði
vörunnar að viðbættum kostnaði.
Því meiri sem kostnaðurinn er, hvort
sem þaö er flutningsgjald eöa annað,
því meiri veröur álagningin og þó
ekki meiri en svo, að útsöluverðið
fari ekki fram úr því, sem það er
alment á hverjum stað; því ef verðið
er sett hæira, þá kaupir enginn
vöruna.
Þeita ætti hverjum manni að liggja
í augum uppi. Enda segir »draug-
urinn«, sem IJ. J. vilnar i, að þjóð-
in græði mest á aví að finna til ár-
ferðisins i heiminum eins og það
er, borga sannvirði fyrir það, sem
hún fær. — Með þessu játar hann
að vöruverð sé ekki eins hátt al-
ment og það mundi vera, ef allir
yrðu aö borga háu farmgjöldin. —
Og sannarlega fá menn aö finna
nóg til árferðisins, þó farmgjöldin
séu ekki hækkuð. Og þetta, sem
hann segir um sannvirðið er ekki
hálfhugsað, því allir viía að farm-
gjöld eru komin langt fram úr
»sannvirði« í heiminum,
Það er enginn efi á því að þjóð-
in græðir á því aö flutningsgjöldin
séu iág. En hitt er annað mál, hve
mikið hún grœðir. Hana munaði
ekki mikið um þaö, þó að Eim-
skipafélagið setti farmgjöldin svo
mikiö upp, að ársgróði þess yrði
100—200 þús. kr. meiri. — Það
yrði ekki svo mikið sem kæmi á
hvern einstakling. — Þó má taka
tillit til þess, að sá gróði mundi
kosta aiþýðu manna miklu meira,
því að allar líkur eru ttl að Sam-
einaðafélagið hækkaði þá einnig
flutningsgjöld sín og kaupmaður-
inn leggur á hækkunina.
En ef Sameinaöa hækkaði ekki —
mundi hækkunin þá ekki lenda á
kaupmönnunum einum, þannig að
þeir yrðu að láta sér lynda minni
gróða? — Það getur verið, en er
þó ekki vfst. Þá yrðu þeir svo
miklu fleiri, sem yrðu aö sæta háu
T I L MINNISi
Baöhúsið opiö v. d. 8-8, Id.kv, ti! 11
Borgarst.skrifat. í brunastöö opin v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk, Laufásv. ki, 12-3 og 5-7 v,d
Islandsbankí opini; 10-4.
K, F. U. M. Alm. samk, sunnd. 31/, siöd
Laudakolsspít. Sjúkravltj.tím! kl, 11-1.
Landsbanklnn 10-3, Bankastjórn til vlð-
tais 10-12
Landsbótasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
LandsBímlnn oplnn v. d daglzngt (8-9)
Helga daga 10 17 og 4-7
Náttúrugrlpasafníð opið ! ‘/,-2'/, síöd
Pósthúslð oplö v. d. 9-7, jiiriiid. 91
Samábyrgöln 12-2 og 1
Stjóruarráðsskrifstófuntar opu. 10--4 v. d.
VifilselaðahaeHð. Hdnisóknartúri 12-1
Þjóðmenjasafnið opiö sd. þd. frnd. !?-2
Ókeypis ! x k n i n g háskóians
KirkjuBtræti 12 i
Aim. lækningar á þrlðjud, og fösiud,
kl. 12—1.
Eyrna-, nef- og hálslæknlngar á föstud,
kl. 2-3.
Tanniækningar á þriðjud. kl. 2—3,
Augnla>kningar i Lækjargðtu 2 á mið-
vikud. kl. 2— 3,
Landsféhiiðir ki. 10—2 og 5 -6.
flutningsgjöldunmn, ef til vill al!-
flestir aö einhverju leyli, og því eins
liklegt að háa flutningsgjaldið yrði
lagt til grundvallar fyrir álagning-
unni. — En þó svo færi, — væri
það þá líklegt til að afla félaginu
vinsælda. að leggja slíkan skatt á
þá kaupmenn, sem viá það vildu
eða yrðu að skifta?
Og það er aðalatriðið: Hvort er
líklegra til að afla félaginu vinsœlda!
— Því það, hvort félagið leggur
100 þúsundum meira eða minna í
varasjóð sinn á ári, gerir það hvorki
veikara né sferkara í samkepninni
framvegis. Keppinautur þess er svo
staddur efnalega, að ef ekki væri um
anna að ræða en fjármagnið, þá gæti
hann gert Eimskipafélag íslands
gjaldþrota á skömmum tfma.
Og um það atriðið, sem H. J.
vill sérstaklega láta athuga: farm-
gjaldið á íslenzku vörunni, gildir
auðvitað alveg það sama. Því að
auðvitað hefir farmgjaldið áhrif á
verðið, sem seljandinn hér fær, þó
að útlendur kaupandi borgi það. —
Og auk þess er það alls ekki minna
um vert, að afla sér vinsælda hjá
útlendu viðskiftamönnunum en þeim
innlendu, því þ e i r hafa ekkert
annað við félagið að virða en fram-
komu þess í viðskiftunum. — En
H. J. kemur þar að auki með þá
athugasemd eftir »dúk og disk«, eins
og nú er ástatt um útflutning á ísl.
afurðum. — Bretinn er viss að láta
ekki hækka flutningsgjöldin frá því
sem þau eru nú.
Kaupm.