Vísir - 22.08.1917, Blaðsíða 2

V V f 8

Til snMMs.
Borg*í8tj6íía*kíiíetofei» Jcl. ÍO—líi of
I—• í<
BaBjarfögatft8lírif*t$f»a ki. 10—12 eg I— %
Bæjargjaídk eraskrifs!tu.*r kl, ÍO—15i og
íilandsbaaki kl. 10—4,
K. J. U. %L Ai», sai«k Banruuí. 8'/»
bísí
L. P. K. K. Bðkaútlán m&nndaga kl. 6—8,
Landakotsiipit. fiein>ai»kn*rtinu kl. 11—1
Landdtaakina kl. 10—8.
Landsbðkaasí* 12—$ og 8—8. Ufcifc*
1—8.
Land/sjiðsr, afgr, 10—S eg 4—5.
Land*sí»iass, v.d. 8—10, Eeiga d*R-
io—m »B i—f
NáttáíEgrJpasaíft 1 s/a—SÍ/S.
Pðithöiii 8—7, siíanntí. 9—1,
Samibyjfgli* 1—6.
StjðmrsúfeiakrifítofttJfuar opnar 10— *.
Vífii»8t»laiis3ÍiÉ: hdæsðkais 18—1.
PjðlaenjtiaíWtaíl, opið daglega 18—2
Dr. P. J. Olafson
tannlækni
er fyrst om sian að hitta í
KvennaskólaEum yið Frikirkjuveg
kl 10—11 og 2—3
á, virkum dögum.
Frá Alþingi.
Funðir í gær.
Sameinað þing.
Fundur hafði verið ákveðinn í
aameinuðu þingi kl. 1, en honum
var frestað vegna jarðarfarar
Þorgr. Johnsðns læknis til kl.
1 Vn-
ÞÍBgsályktunartiIIögurnar tvær,
um útvegun á nauðsynjavörim
og um hafnargerð í Þorlúkshðfn
vorn samþyktar umræðnlaust, eins
og þær höfðu komið frá deild
þeirri, sem síðast hafði gengið frá
þeim.
Frv. nm þóknun til vitna var
einnig samþ. eins og Nd. hafði geng-
ið frá þvi síðest. Skiftust þeir á
nokkrum orðum Magnús Torfason
f. h. sllsherjarn. Ed. og Einar
Arnórason f. h, allsherjarnefndar
Nd., og héldu þvi fram hvor um
sig, að nefnd hins hefði misskilið
það atriöi frumv. sem að siðustu
var breytt í Nd.
Yar frumv. siðan samþykt með
32 : 2 atkv.
E f r i d e i 1 d.
Þar voru 9 mál á dagskrá. —
Fjögur mál voru afgreidd umr.-
laust frá 3. umræðu: Hafnarlög
fyrir ísafjörð, frv. um kynbætur
hesltt, frumv. um mjólkursölu í
Reykjavík og frv. nm notkun bif-
reiða.
Talsverðar uroræður urðu um
írumv. til laga um stofnun hús-
mæðraskóla á Norðurlasdi, en út-
lit fyrir að samkomuhg verði um
aðal-deiluatriðið, sem rnestum ofs-
anum hleypti í kvenfólkið nyrðra
i vor, þ. e. hvar skólinn eigi að
að etaada. Var sú breyting sam-
þykt. að skólinn skuli reistur í
Eyjafirði í stað þess að í frumv.
var ákveðið „við Akureyri". Ura
það kvað atvinnumálaráðherra von
að samkomulag mundi fást, þannig
*ð skólinn yrði reistur inn með
brautinni fram í Eyjaíjörðinn, en
atvinnumálaráðh. er aðalt&lsmaður
þess flokks kvennanna, sem vill
hafa skólann i sveit.
Með þessari breytingu og nokkr-
um fleiri var frv. samþykt ogþví
vísað til 3. umr.
Neðri deild.
Forseti Nd. hafði ætlað að koma
í veg fyrir að fundurinn yrði alt
o? iangur með því að taka að eins
5 mál á dagskrá. í fyrstu leit
út fyrir að þetta mundi tskast
og sjúkrasaralagelögin og frnmv.
um **mþyktir um kornforðabúr
voru sfgr., bæði |frá 3. umr. á
tæpum 5 minútum. En þriðja
málið var frv. fjárhagsnefndar um
hækknn tekjuskatts, 2. umr. Utn
þ®ð höfðu engar deilur orðið við
1. umr. og engar br.till. voruenn
komnar fram við það. Hefði því
mátt ætla að það gengi greiðlega.
En nú risu þeir Þorl. Jónseon,
fjármálaráðaem o. fl. upp á móti
því að bændur yrðu látnir greiða
tekjuskatt og fjármálaráðh. vill
ekki heldur láta lögin nátilsjáv-
arútvegsmanna, enda væri það 6-
þarft, því stærstm útgerðarmenn-
irnir væru látnir greiða tekjuskatt.
Haan viidi ekki heldur láta skylda
banka og spsrisjóði til að gefa
upp inneign manna. G. Sv. hélt
uppi vörn fyrir frumv. og hélt svo
langa ræðu að Einar Jónasou g&t
ekki látið hjá líða að víta það.
— Loks var frv. samþ. og vísað
til 3. umr. Þaa atriði sem ®m
var deilt voru samþ. með 13 : 5
og 14 : 4 atkv.
Fjósða málið og siðasta á und-
an fjárl. var frv. um forkaups-
rétt á jörðum. Var umræðum um
það freetað er kl. v»r orðin 4 og
til kl. 5.
Þegar fundur hófst aítur urðu
enn nokkrar umræður um þetta
mál og lagðist Einar Arnórsson
fast á móti þvi, en loks var því
þó visað til annarar amræðu.
Þá var loke komið að fjárlög-
unum. Umræður um þau hófust
með því að framsögum. fjárhags-
nefndar Magnús Guðmnndsson
gerði grein fyrir fjárhag Iandsins
á þeasu ári og taldi hann slia?
líkur til þess að tekjuhalli mundi
verða í árslok sem næst ein milj-
ón króna. Og á næsta fjárbags-
tlmabill myndi tekjuhallinn »ð öll-
mm líkindum verða önaur miljón
til. Breytingatillögur fjárveitinga-
nefndar við frv, stjórnarinnar fæin
fram á 531 þús kr. aukin útgjöld;
tillögur sumgöngumálan. um 145
þús.; að vísu vildi hún fella nið-
ur fjárv. til str*ndferöa en litlar
líkur væru til þess rð hjá því yrðí
komist að veita til þeirra sömu
upphæð og áðar. Þá færu br.till.
fjárhagsn. um tekjuliðina fram á
240 þús. kr. lækkun áþeim. Sem
stæði værn þvi allar likurtHþess
að tebjffihalli I&ndssjóðs yrði i árs*
Iok 1919 orðinn alt að 2 milj.
króna. Þó yrða e. t. v. S’*mþ,
einhverjir tekjuaukar á þessa þingi
og kvað hann framvörp íjárhags-
nefndar þar að lútandi mundu gefa
500 þús. króna tekjuauka, ef þau
yrðu samþykt, en mjög væri tví-
sýnt um það.
Um hag Iandsins kv&ðst hann
að öðru leyti ekki geta sagt neitt.
Fyrir nefndinni hefði engar skýr*l-
ur legið um viðakifti landssjóðs
og landssjóðsverslunar, ekipakaup
eða annað. Vonandi væri að lands-
sjóðsverfilunin bæri sig, en ef hún
ætti að gera það að lokum yrði að
vera gróði að henni á einhverju
timabili til að viuna upp þann
halla, sem hún hlýtur að verða
fyrir er vörur fara að íækka í
verði. En hver svo sem tekju-
hallinn yrði að lokum, væri ekki
önnur leið til sð jafna hann en
að taká lán.
Eftir ræðu þessa varð dauða-
þögn í salnum um alllanga stusd.
Og mun sú þögn þó ekki hafa
stafað af því að miljónirnar hafi
stigið mönnnm til höfaðs. Held-
ur vissu menn, að nú vsr að því
komið að tekið yrði til eldhús-
verkanna, og mnn enginn hafa
viljað vera fyrstur.
Bjarni Jónsson tilbynti að fjár-
veitinganefndin ætlaði ekki að
taka þátt í þessari umræðu eða
nota tækifænð til áð gera grein
fyrir sínum tiilögum, svo að þeir
sem eIdhÚ8verkum hefðu að sinna
gætu þegar tekið til starf*.
Synðakvittun stjórnarinnar.
Ekki hefir þ»ð verið skoðun
manna að „eldhúsdagur" ræri til
þess ætlaður, að gefa stjóminni
syndakvittan, en sú varð nú raun-
in á um þennan eldhúsdag.
Gísli Sveinsson tók fyrstur til
máls og kvftð það hafa verið ætl-
ua BÍna frá upphafi að bregða
ekki fæti fyrir stjórnina að óþörfa,
og þeim ásetningi hafði hann
sýnilega fullan hug á að vera
trúr í þessari ræði sinni. Hann
kvað þftð aðallega verða að liggju
undir rannsókn síðari tíma hvern-
ig stjórnin hefði leyst af hendi
þan vandaverk, sem hún hefði
verið kosin til að vinna. Bj*rg-
ráðanefnd hefði verið kosin á ÖDd-
verðu þingi til að rannsaka þær
gerðir, en skýrslur þær, sem
stjórnin kynni »S haf* Iegt fy?ir
þá nefnd, hefði hann ekki séð;
það væri þó á þessu stigi rétt að
gefa fttjórninni tæbifæri til að
gefa öilum þingheimi sfeýringar á
þeim atriðum i stjórn»rfarinu sem
mest hefði verið að fundið. Þau
atíýði taldi hsnn þesei:
1. Skipakanp stjórnarÍEnar. —
Um þau hefði verið ssgt að «tj.
hefði setið af sér góð kaup vegna
þe*s *ð- hún hefði ekki gefið þeim
manni sem hún þó fól »ð gera
kaupin, fullnægjandi umboð.
2. Vörukftnp. Um þau sagt,
að stjórnín hafi gert svo íll inn-
kasp, að kaupmenn hefðn getað
selt ódýrar, og verslun landssjóðft
því orðið til að hækka verð á
nauðsynjavöra yfirleitt.
VIBIR |
AtgrciÉaln blaSaitta &Hóttí
Mand es opi* ití kl. 8—8 & §
imííjnsa dagi.
Insagttiígur M Vftilftntrnti.
Skrifatofm 6 brsmi 8ta$, úutg. f
M Ai&htt — BítetjóEmo tsí
riStedi íx& ki 8—4.
ffimí 400. P.O. Box 8B7.
Prontsmijjftxi & Líitiga
4, Sími 1».
AttglýsÍBgttw v«ftt jaóttakft
S LmðttstJSnmJEiisf tfíis k). 6
4 kvöídin.
4 W
3. Tafir þær sem flntningaskip
stjórnarinnar nrðu fyrir í Vestur-
heimi, sem slm. er taiið að hafi
stafað af því sð landið átti þar
engen talsmann, en stjórnin dreg-
ið óhæfilega íengi að bæfcaúrþví.
En þegar það loks var gert hafi
það verið gert með hanganái hendi
og maðurinn sem sendur var val-
inn í óþökk nokkurs hluta henn-
ar og honnm verið gefið ófull-
nægjandi umboð. Maðnr sá, sem
fyrst v»r sendur, verið »8 vísu
sæmilega vslinn, en stjðrninni
ekki haldist vel á honum, enda
hafi verið ráðist á hann á ósæmi-
legan hátt af málgagni stjórnar-
irniar meðan hann var að reka
erindi hennar. Síðan h«ifi verið
sendur annar maðnr, sem ekki sé
knnnugt um «8 nokkart gagn hafi
orðið að.
4. Að því fundið ttð sfcjórnin
hafi ekki séð fyrir þvi sem skyldi
að birgja íandið að steinolíu, kol-
im og salfci. Eu fyrir þeirri höf-
uðsynd stjórnarinnar gaf ræðum
henni fulla kvittun og taldi hana
hafa haft ástæðu til #ð yarpa
allri sinni áhyggju í þeim efnum
upp á „Kol og Salt“ og Sfcðinolfu-
félagið.
5. Framkvæmdir sfcjórneirinnar
inn á við mestmegnia fálm. T. d.
hefði hún látíð fara fr&m könnun
á vörubirgðum allra landamanna
31. tnaí. en mönnum væri ekbi
Ijðst til hvers.
6. Stjórnin enga samvinnu haft
við kaupmannsstettina, mikln frem-
ur virst hafa horn í síðu hennar
og Iagt hana í einel'i, að minstu
kosti í einu stjórnarmálgagninu.
7. Loks h»fi mönnum þótt
miklð vanta á að stjðrnin gerði
viðunandi ráðstaf&nir til að fcryggja
fjárhag lftndsias.
Enn fann hann að þéirri ný-
breytni, aem stjómin hefði tékið
npp, er hún vék sefctam bank«stj.
úr stöðu fyrirvaralanat og setti
ánnan í hans stað, »f þeirri á-
stæðu einni að sögn, að einn ráð-
faerr&nn hefði sagt að einhv. flokkur
hefði heimfcað þ»ð og að atjórn&rmál-
göguin, e8a einkum eitt þeirra
hefði tekið sér fyrir hendur *ð
ráöast á og húðflettn, trúr.ftðar-
menn stjórnarinnar og það ein-
mitfc nm sems leyti og sfcjórnia
væri að ráðe þá í þjónustu sína,
*
I

/